څوک چې حج وکړي او ناوړه خبره او ناسم کار ونکړی، د هغې ورځې په څیر بیرته راګرځي چې مور زیږولی وی(۱) د خوراک په شتون کې لمونځ نه صحیح کیږي، همدا رنګه کله چې قضای حاجت ورټینګ وي. که خپل ملګري ته دې وویل: چپ شه، پداسې حال کې چې امام د جمعې په ورځ خطبه وایې، نو تا بې ځایه خبره وکړه. فطرت پنځه څېزونه دي: سنت کېدل، د شرمګاه د ويښتانو لرې کول، د برېتونو لنډول، د نوکانو پرې کول او د بغلونو (تخرګونو) د ویښتانو ایستل. بریتونه کم کړئ او ږیږې پرېږدئ. چا چې زما د دې اودس په څېر اودس وکړ، بیا یې دوه رکعته لمونځ وکړ، چې د خپل ځان سره پکې خبرې ونه کړي (له وسوسو ځان وساتي) ټول مخکني ګناهونه به یې وبخښل شي. ای الله! زما قبر بت مه ګرځوه چې عبادت یې وشي، د الله غضب په هغه قوم سخت شو چې د خپلو پیغمبرانو قبرونه یې جوماتونه جوړ کړل. پر منافقانو تر ټولو دروند لمونځ: د ماخوستن او سهار لمونځونه دي، که دوی پوه شي چې په دې کې څه دي، نو دوی به ورته په خاپوړو ورغلي وو، او قصد مې وکړ چې امر وکړم تر څو لمونځ ودریږي، بیا یو چاته ووایم چې خلکو ته لمونځ ورکړي، او زه د سړیو په ملګرتیا چې د لرګیو ګیډۍ ورسره وي د هغو خلکو لور ته روان شم چې لمانځه ته نه حاضریږي، او کورونه یې پرې وسوځوم. الله تعالی ستاسو څخه د هیچا لمونځ نه قبلوي کله چې بې اودسه شي تر څو چې - بېرته- اودس وکړي. مسواک د خولې پاکي او د رب تعالی د خوښۍ لامل ګرځي. پنځه ګوني لمونځونه، یوه جمعه تر بلې او یو رمضان تر بل پورې هغه ګناهونه بخښي چې د دوی تر منځه شوي وي پدې شرط چې له کبیره ګناهونو ځان وساتل شي. خپلوي پالونکی هغه څوک نه دی چې د نیکۍ مقابل کې نیکي وکړي، بلکه هغه څوک دی چې کله ورسره خپلوي پرې کړای شي هغه یې بیرته رغوي. چا چې د رمضان - میاشتې - روژه د ایمان او - الله سره د اجر په امید - ونیوله، د هغه مخکیني ګناهونه به وبخښل شي. چا چې د قدر په شپه د ایمان او الله سره د اجر په نیت ژوندی کړه (عبادت یې وکړ) مخکني ګناهونه به یې وبخښل شي. حلال ښکاره دی او حرام ښکاره دی او د دوی په منځ کې مشکوکې چارې دي چې ډېری خلک پرې نه پوهېږي، څوک چې له شکمنو شیانو څخه ځان ساتي، د خپل دین او عزت ساتنه کوي، او څوک چې په شکمنو چارو کې اخته شو، هغه په ​​حرامو کې ولوید. بې موجبه ضرر هم نشته یعنې نه دی جایز او د ضرر مقابله په ضرر هم نه ده جایر. له هغه څه نه چې ما تاسو ته منع کړي یاست، له هغې څخه ډډه وکړئ او په هغه څه مې چې درته امر کړی، څومره چې کولی شئ هغه پر ځای کړئ، ځکه چې ستاسو څخه مخکې خلک د دوی د ډیرو پوښتنو او د انبیاوو په وړاندې د دوی د مخالفت له امله هلاک شوي دي. تر هغه راته جبریل - علیه السلام - په ګاونډي سره وصیت کاوه تر دې چې ما ګمان وکړ د میراث مستحق به یې وګرځوي. (غیر شرعي) دمونه، تعویذ او کوډې شرک دی. مړو ته ښکنځل مه کوئ؛ ځکه هغوی هغه څه ته وروسېدل چې وړاندې یې لیږلې و. څوک چې د سهار لمونځ وکړي هغه د الله په حفاظت کې وي، پس طلب دې نه کړي الله له تاسو د خپلې ذمې په هکله څه شی. صدقه مال نه کموي، او الله تعالی بنده ته په بخښنې کولو نه زیاتوي مګر عزت، او هيڅوک د الله په وړاندې عاجزي نه کوي مګر دا چې الله به یې پورته کړي تر ټولو د بشپړ ایمان لرونکي مؤمنان هغه دي چې تر ټولو غوره اخلاق ولري، او غوره ستاسو هغه څوک دي چې خپلو مېرمنو ته یې غوره وي. دنیا د خوند اخیستلو شی دی، او د دنیا تر ټول غوره شی چې خوند ورڅخه اخیستل کیږي؛ نېک صالحه مېرمن ده الله جل جلاله فرمایلي دي: ای د آدم زویه! د خېر په لارو کې لګښت وکړه، چې پراخي درباندې راشي. له شرطونو تر ټولو زیات حقدار چې باید تر سره شي: هغه دي چې له مخې یې تاسو د ځان لپاره شرمګاوې - مېرمنې - حلالې کړي دي. کله به یې چې سلام وګرځاوه نو د هر لمانځه په پای کې به یې ویل: «لا إله إلا الله وحده لا شريكَ له، له الملك وله الحمد وهو على كل شيءٍ قديرٌ، لا حولَ ولا قوةَ إلا بالله، لا إله إلا الله، ولا نعبد إلا إيَّاه، له النِّعمة وله الفضل، وله الثَّناء الحَسَن، لا إله إلا الله مخلصين له الدِّين ولو كَرِه الكافرون " یعنې: له الله پرته بل معبود نشته، هغه یوازینی ذات دی چې شریک نه لري، د هغه لپاره سلطنت او د هغه لپاره ستاینه ده، او هغه په ​​هر څه قادر دی. اوړیدل نشته - له یو حالت څخه بل ته - او نه - چا لره - ځواک شته مګر د الله - په مرسته -. له الله پرته په حقه بل معبود نشته. او مونږ عبادت نه کوو مګر یوازې د هغه، هغه د لورینو او مهربانۍ خاوند دی او د هغه لپاره غوره ستاینه ده، له الله پرته په حقه بل هیڅ معبود نشته، مونږ هغه لره دین خالصوونکي یو ، که څه هم کافران یې بد ګڼي. په هیڅ ورځو کې الله ته نیک عمل لدې ورځو څخه زیات خوښ ندی. چا چې د مازدیګر لمونځ پرېښود نو عمل یې برباد شو. چا چې په ښه ډول اودس وکړ، ګناهونه یې له بدن څخه وځي. کله چې یو سړی په خپله کورنې باندې لګښت وکړي او - له الله نه یې اجر وغواړي - نو هغه ورته صدقه شمېرل کیږي. رسول الله - صلی الله علیه وسلم - له قزع څخه منع فرمایلي دي. له تشو متیازو ( بولو ) څخه ځان وساتئ، ځکه په عامه توګه د قبر عذاب له همدې څخه وي. د قبرونو لورې ته لمونځ مه کوئ، او مه پرې کینئ. دا هغه قوم دی چې کله په دوی کې یو نېک بنده یا یو نیک سړی مړ شي، نو په قبر یې جومات جوړوي، او انځورونه یې پکې کاږي، نو دوی د الله په وړاندې تر ټولو بد خلک دي. ماته امر شوی دی چې په اوو اندامونو سجده وکړم؛ په تندي، او په لاس سره یې پوزې ته اشاره وکړه، دواړو لاسونه، دواړو زنګنونه او د دواړو پښو د ګوتو په سرونو، او کالي او ویښتان به نه راغونډوو. نبي کریم - صلی الله علیه وسلم - به د دوو سجدو تر منځه - دا دعا - ویله: اللهم اغفر لي، وارحمني، وعافني، واهدني، وارزقني، یا الله ماته بخښنه وکړه، پر ما رحم وکړه، ماته روغتیا او سلامتیا راکړه، هدایت راته وکړه او روزي راکړه. کله به چې رسول الله - صلی الله علیه وسلم - د خپل لمانځه څخه سلام وګرځاوه نو درې ځلې به یې استغفر الله وویل، او بیا به یې وویل:اللهم أنت السلام ومنك السلام، تباركت يا ذا الجلال والإكرام، ای الله ته سلام - آرامي ورکوونکی یې - او ستا لخوا سلامتیا ده، لوړ او لوی دی شان او عظمت ستا ای د عزت او عظمت خاونده. په ولاړه لمونځ وکړه، که چیرته یې نشې کولای نو په ناسته یې وکړه او که یې نشې کولای نو په ملاسته یې وکړه. رسول الله - صلی الله علیه وسلم - ته یو ړوند سړی راغی، ویې وییل : ای د الله رسوله! زه څوک نه لرم چې جومات ته مې راولي، نو له رسول الله - صلی الله علیه وسلم - یې وغوښتل چې په کور کې د لمونځ کولو اجازه ورکړي، نو اجازه یې ورکړه، کله چې بیرته روان شو ورغږ یې کړ او ورته یې وویل: آیا د لمانځه لپاره بلنه (اذان) اورې؟ ویې ویل: هو، ورته یې وویل: نو بلنه قبوله کړه (جومات ته راځه). کله چې ستاسو څخه یو څوک لمانځه ته راغی او امام په هر حالت کې و، نو هغه څه دي وکړي چې امام یې کوي. رسول الله - صلی الله علیه وسلم - مونږ ته د حاجت خطبه راوښودله: إن الحمد لله، نستعينه ونستغفره، ونعوذ به من شرور أنفسنا نکاح نه صحیح کیږي مګر د ولي په شتون سره. چا چې معاهد وواژه؛ د جنت بوی به - هم - حس نه کړي، حال دا چې بوی یې د څلوېښت کالو په واټن کې موندل کیږي. رسول الله - صلی الله علیه وسلم - په قضا کې په رشوت ورکوونکي او رشوت اخیستونکي لعنت ویلی دی. اسلام پر پنځو (بنسټونو) جوړ شوی دی په فرائضو بسنه کول پاکوالی نیم ایمان دی څوک چې زموږ پر وړاندې وسله پورته کړي هغه له موږ څخه نه دی