حدیث: واجبې (برخې) خپلو حقدارانو ته ورکړئ، څه چې پاتې شول هغه نارینه ته یې ورکړئ چې نږدې خپل وي

عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«أَلْحِقُوا الفَرَائِضَ بِأَهْلِهَا، فَمَا بَقِيَ فَلِأَوْلَى رَجُلٍ ذَكَرٍ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 6737]

له ابن عباس رضی الله عنهما څخه روایت دی، چې رسول الله صلی الله علیه وسلم وفرمایل:
«واجبې (برخې) خپلو حقدارانو ته ورکړئ، څه چې پاتې شول هغه نارینه ته یې ورکړئ چې نږدې خپل وي».
[صحيح] - [متفق علیه دی ( بخاري اومسلم دواړو روایت کړی دی)] - [صحیح بخاري - 6737]

تشریح

نبي صلی الله علیه وسلم هغو کسانو ته چې د میراث وېش سمبالوي امر کوي، چې میراث په عدالت او د شریعت سره سم ووېشي لکه څنګه چې الله تعالی غوښتلی، د فرض حق لرونکو ته باید د الله د کتاب په اساس خپلې برخې ورکړل شي، چې دوه پر درېیمه، درېیمه، شپږمه، نیمه، څلورمه اتمه دي، څه چې پاتې شي، هغه د مړي نېږدې خپلوان نارینه ته ورکول کېږي، چې عصبه ورته ویل کېږي.

د حديث له ګټو څخه

1. دغه حدیث د میراث وېش په اړه یوه اساسي قاعده ده.
2. د میراث وېش د واجبو برخو له حق لرونکو څخه پیل کېږي.
3. څه چې له واجب برخو پاتې شول عصبه (د مړي نږدې نارینه خپلوانو) ته ورکول کېږي.
4. لومړیتوب د نېږدې خپلوانو دی، نو لرې عصبه لکه تره د نېږدې عصبه لکه پلار په شتون کې میراث نه لري.
5. که د میراث ټولې برخې واجبو حق لرونکو ته ورکړل شي، نو عصبه وو ته هېڅ نه پاتې کېږي.