ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਹਜ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ (ਹਜ ਦੇ ਦੌਰਾਨ) ਨਾਹ ਤਾਂ ਕੋਈ ਅਸ਼ਲੀਲ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਹ ਹੀ ਕੋਈ ਗੁਨਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ (ਹਜ ਤੋਂ) ਐਸਾ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਦੀ ਮਾਂ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਜੇ ਜੰਮਿਆ ਹੋਵੇ। ਨਬੀ ਕਰੀਮ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਨੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਫਰਮਾਇਆ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸੇ ਕਿ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।" (ਸਹੀਹ ਮੁਸਲਿਮ) ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਹ ਇਹ ਹਨ:ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਸ਼ਿਰਕ ਕਰਨਾ,ਮਾਪਿਆਂ ਦੀ ਨਾਫ਼ਰਮਾਨੀ ਕਰਨਾ,ਕਿਸੇ ਜੀਵ ਨੂੰ ਨਾਹਕ ਕਤਲ ਕਰਨਾ,ਅਤੇ ਝੂਠੀ ਕਸਮ ਖਾਣਾ ਜੋ ਧੋਖੇ ਨਾਲ ਹੋਵੇ। ਅਸੀਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨਾਲ ਇਹ ਵਾਅਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹਰ ਹਾਲਤ — ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਆਸਾਨ, ਖੁਸ਼ੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਤਕਲੀਫ਼ — ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਣਨ ਅਤੇ ਅਦਾਇਗੀ ਕਰਨਗੇ। ਜਦੋਂ ਖਾਣਾ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਵੇਲੇ ਨਮਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਅਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਮੈਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣੇ ਤੋਂ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਜੁਮ੍ਹੇ ਦੇ ਦਿਨ ਖੁਤਬੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਇਹ ਕਿਹਾ, ‘ਚੁੱਪ ਰਹੋ’, ਤਾ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਲਾਘੂ (ਫ਼ਜ਼ੂਲ ਗੱਲ) ਕੀਤੀ।” ਵਿਧਵਾ ਅਤੇ ਮਿਸਕੀਨ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਹਨਾਂ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਅੱਲ੍ਹਾਹ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿਚ ਜਿਹਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਉਹ ਜੋ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾ ਰਖਦਾ ਹੈ। ਫਿਤਰਤ ਪੰਜ ਹਨ: ਖਤਨਾ ਕਰਨਾ, ਨਿਜੀ ਹਿਸਿਆਂ ਦੀ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਨਾ, ਮੂੰਛਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਕਰਨਾ, ਨੱਖ ਨੂੰ ਕੱਟਣਾ ਅਤੇ ਬਗਲਾਂ ਦੇ ਵਾਲ ਨੋਚਣਾ। ਉਹ ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਮੁਹੰਮਦ ਦੀ ਜਾਨ ਹੈ, ਇਸ ਓੱਮਤ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਯਹੂਦੀ ਜਾਂ ਇਸਾਈ ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਨਾ ਸੁਣੇ ਅਤੇ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਜਿਸਦੇ ਨਾਲ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹਾਂ, ਉਸ 'ਤੇ ਇਮਾਨ ਨਾ ਲਾਏ, ਸਿਵਾਏ ਇਸ ਦੇ ਕਿ ਉਹ ਆਗ ਦੇ ਪਾਏ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੂੰਛਾਂ ਨੂੰ ਛੋਟਾ ਕਰੋ ਅਤੇ ਦਰ੍ਹਤੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ ਜੋ ਕੋਈ ਮੇਰੇ ਇਸ ਵੁਜ਼ੂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰੇ ਫਿਰ ਦੋ ਰਕਅਤ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਨਫ਼ਸ ਨਾਲ ਗੱਲ ਨ ਕਰੇ (ਮਨ ਵਿਚ ਧਿਆਨ ਨਾ ਭਟਕਾਏ), ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤਾਲਾ ਉਸਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਅੱਲ੍ਹਾ ਦੀ ਲਾਨਤ ਹੋਵੇ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਉੱਤੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੈਗੰਬਰਾਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸੀਤਾਂ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਸੱਤ ਵੱਡੀਆਂ ਹਲਾਕ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ ! ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੇਰੀ ਕਬਰ ਨੂੰ ਬੁੱਤ ਨਾ ਬਣਾਈਂ, ਮੈਂ ਸ਼ਿਰਕ ਤੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੇਨਿਆਜ਼ ਸ਼ਰੀਕ ਹਾਂ। ਜਿਸ ਨੇ ਕੋਈ ਐਸਾ ਅਮਲ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਕੀਤਾ, ਮੈਂ ਉਸ ਨੂੰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸ਼ਿਰਕ ਵਾਲੇ ਅਮਲ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਬਰੀ ਉਲਾਨ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਖ਼ਲੀਲ (ਗਹਿਰਾ ਦੋਸਤ) ਬਣਾ ਲਵਾਂ। ਯਕੀਨਨ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣਾ ਖ਼ਲੀਲ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਇਬਰਾਹੀਮ ਅਲੈਹਿਸ ਸਲਾਮ ਨੂੰ ਖ਼ਲੀਲ ਬਣਾਇਆ ਸੀ। ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਕਬਰਾਂ ਵਾਂਗ ਨਾ ਬਣਾ ਲਓ, ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਕਬਰ ਨੂੰ ਤਿਉਹਾਰ (ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਹਾਜਰੀ ਦੀ ਥਾਂ) ਨਾ ਬਣਾਓ, ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਦੁਰੂਦ ਪੜ੍ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਸਲਾਮੀ (ਦੁਰੂਦ) ਮੈਨੂੰ ਜਿਹੇ ਵੀ ਹੋਵੋ, ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਲ੍ਹਾਹ ਗ਼ੈਰਤ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੁ'ਮਿਨ ਵੀ ਗ਼ੈਰਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੱਲ੍ਹਾਹ ਦੀ ਗ਼ੈਰਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਮੁ'ਮਿਨ ਉਹ ਕੰਮ ਕਰੇ ਜੋ ਉਸ 'ਤੇ ਹਰਾਮ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀ ਕਸਮ ਖਾਈ, ਉਸ ਨੇ ਕੁਫ਼ਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਸ਼ਿਰਕ ਕੀਤਾ। ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮੁਨਾਫਿਕਾਂ ਉੱਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਭਾਰੀ ਨਮਾਜ਼ ਇਸ਼ਾ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਅਤੇ ਫਜਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।" ਜੇ ਉਹ ਜਾਣ ਲੈਂ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨੋਂ ਨਮਾਜਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨਾ ਅਜਰ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੇਂਗਦੇ ਹੋਏ ਵੀ ਅਦਾ ਕਰਨ ਆਉਣ। ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁਰੇ ਉਹ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਕਿਯਾਮਤ ਆਵੇਗੀ ਜਦ ਉਹ ਜਿੰਦਾ ਹੋਣਗੇ, ਅਤੇ ਉਹ ਜੋ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਜੋ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਡਰਦਾ ਹਾਂ, ਉਹ ਛੋਟਾ ਸ਼ਿਰਕ ਹੈ।" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਸ਼ਿਰਕੁ ਅਸਘਰ ਕੀ ਹੈ, ਯਾ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ?" ਉਹ ਨੇ ਕਿਹਾ: «ਰਿਯਾ’ ਤੂੰ ਇਕ ਅਹਲਿ-ਕਿਤਾਬ ਕੌਮ ਵਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈਂ। ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਪਹੁੰਚੇ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਵਲ ਬੁਲਾ ਕਿ ਉਹ ਗਵਾਹੀ ਦੇਣ ਕਿ ਅਲ੍ਹਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਅਲ੍ਹਾ ਦੇ ਰਸੂਲ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਧੀਕ ਸਿਫ਼ਤ ਨਾ ਕਰੋ ਜਿਵੇਂ ਨਸਾਰਾ (ਈਸਾਈਆਂ) ਨੇ ਮਰਯਮ ਦੇ ਬੇਟੇ (ਈਸਾ ਅਲੈਹਿਸ-ਸਲਾਮ) ਦੀ ਕੀਤੀ ਸੀ; ਮੈਂ ਸਿਰਫ਼ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਬੰਦਾ ਹਾਂ, ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਕਹੋ: ‘ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਬੰਦਾ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰਸੂਲ।’ ਸਭ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਸ਼ਫਾਅਤ ਮਿਲੇਗੀ, ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਕਹੇ: ‘ਲਾ ਇਲਾਹਾ ਇੱਲੱਲਾਹ,’ ਦਿਲ ਜਾਂ ਜਿ਼ਹਨ ਦੇ ਸੱਚੇ ਇਮਾਨ ਨਾਲ। —ਤਾਂ ਅੱਲ੍ਹਾ ਉਸ ਨੂੰ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰੇਗਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਦੇ ਅਮਲ ਜਿਹੇ ਵੀ ਹੋਣ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਾ ਕਰੇ, ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਸ਼ਰੀਕ ਕਰੇ, ਉਹ ਆਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋ ਕੋਈ ਅੱਲ੍ਹਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਉਸਦਾ ਸਾਥੀ ਬਣਾਕੇ ਬੁਲਾਉਂਦਾ ਹੋਇਆ ਮਰੇ, ਉਹ ਦੋਜ਼ਖ਼ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਏਗਾ। ਬੇਹਦ਼ੀ ਕਿਵੇਂ ਪਈ ਹੈ! ਜੋ ਮੇਰੇ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜੀਭ (ਮੂੰਹ ਦੇ ਦੋ ਜਬੜਿਆਂ ਦਰਮਿਆਨ ਦੀ ਚੀਜ਼) ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਰਮਗਾਹ (ਟੰਗਾਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਦੀ ਚੀਜ਼) ਦੀ ਜ਼ਿਮ੍ਹੇਦਾਰੀ ਲੈ ਲਵੇ, ਮੈਂ ਉਸ ਲਈ ਜੰਨਤ ਦੀ ਜ਼ਿਮ੍ਹੇਦਾਰੀ ਲੈ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ। ਤੁਹਾਡੇ ਉਤੇ ਅਜੇ ਹਾਕਮ ਆਉਣਗੇ; ਤੁਸੀਂ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕੁਝ ਨੂੰ) ਜਾਣੋਗੇ (ਸਹੀ ਸਮਝੋਗੇ) ਅਤੇ ਕੁਝ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੋਗੇ।ਜੋ ਕੋਈ ਪਛਾਣ ਲਏ (ਸਹੀ-ਗਲਤ ਨੂੰ) ਉਹ ਬਰੀ ਹੋ ਗਿਆ,ਜੋ ਕੋਈ ਇਨਕਾਰ ਕਰੇ ਉਹ ਬਚ ਗਿਆ,ਪਰ ਜੋ ਰਾਜ਼ੀ ਹੋ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪੇਰਵੀ ਕੀਤੀ ਉਹ ਜਦ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਨਵੀ ਨਜੂਲ ਕਰੇ (ਪਾਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇ), ਤਦ ਤੱਕ ਉਸ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਅੱਲਾਹ਼ ਕੋਲ ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਦੋਂ ਬੰਦਾ ਬੀਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਸਫਰ 'ਤੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਉਹੀ ਅਮਲ ਲਿਖੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਿਹੜੇ ਉਹ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਤੇ ਮਕਾਮੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਜਿਕਰ: ਲਾ ਇਲਾਹਾ ਇਲੱਲਾਹ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦुਆ: ਅਲਹਮਦੁ ਲਿੱਲਾਹ ਜੰਨਤ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਇਕ ਤੋਂ ਉਸਦੇ ਜੁੱਤੇ ਦੇ ਤਲੇ ਤੋਂ ਵੀ ਵਧੇਰੇ ਕਰੀਬ ਹੈ, ਅਤੇ ਆਗ ਵੀ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰੀਬ ਹੈ। ਮਿਸਵਾਕ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸੁਫ਼ਾਈ ਦਾ ਵਸੀਲਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰੱਬ ਦੀ ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਪੰਜ ਵਕਤ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜਾਂ, ਇਕ ਜੁਮ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਜੁਮ੍ਹੇ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਇਕ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੱਕ — ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਦਰਮੀਆਨ ਦੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦਾ ਕਫ਼ਫ਼ਾਰਾ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੇ ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਮੇਰੀ ਤਰਫੋਂ ਪਹੁੰਚਾਓ ਚਾਹੇ ਇੱਕ ਆਯਤ ਹੀ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਬਨੀ ਇਸਰਾਈਲ ਬਾਰੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਬਿਆਨ ਕਰੋ — ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹਰਜ ਨਹੀਂ — ਪਰ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਜਾਣ ਬੁੱਝ ਕੇ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੀ ਥਾਂ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਬਣਾਏ। ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਸਈਦ ਖੁਦਰੀ ਅਤੇ ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਅੱਗ (ਦੋਜ਼ਖ) ਨੂੰ ਖ਼ੁਆਹਿਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਜਨਤ (ਸੁਖੀ ਬਾਗ) ਨੂੰ ਨਫ਼ਰਤਾਂ ਨਾਲ ਢੱਕ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। **"ਮੁਸਲਮਾਨ ਦਾ ਦੂਜੇ ਮੁਸਲਮਾਨ 'ਤੇ ਪੰਜ ਹੱਕ ਹਨ: ਸਲਾਮ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ, ਮਰੀਜ਼ ਦੀ ਖ਼ੁਸ਼ਾਮਦ ਕਰਨਾ, ਜਨਾਜ਼ੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜਾਣਾ, ਦਾਵਤ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਛੀਂਕ ਮਾਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦुआ ਕਰਨਾ।"** **"ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਆਦਮੀ 'ਤੇ ਰਹਮ ਕਰੇ ਜੋ ਨਰਮੀ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਵੇਚਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਖਰੀਦਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਜਦੋਂ (ਉਧਾਰ) ਵਾਪਸ ਮੰਗਦਾ ਹੈ।"** ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਰਜ਼ਾ ਦਿੰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਨੌਕਰ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ: ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਵਿਅਕਤੀ ਨਾਲ ਮਿਲੋ, ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿਓ, ਸ਼ਾਇਦ ਅੱਲਾਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਭੀ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦੇ। **"ਸਿਲਾ ਰਹਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਹ ਨਹੀਂ ਜੋ ਸਿਰਫ਼ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ਤਾ ਜੋੜੇ, ਪਰ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨਾਲ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੋੜਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਫਿਰ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਜੋੜੇ।"** ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਮੁਸੀਬਤਜ਼ਦਾ (ਕਰਜ਼ਦਾਰ) ਨੂੰ ਮੌਲਤ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਉਸ ਦਾ ਕਰਜ਼ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦੇਵੇ, ਅੱਲਾਹ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਰਸ਼ ਦੇ ਸਾਏ ਹੇਠਾਂ ਰੱਖੇਗਾ — ਉਸ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਅਰਸ਼ ਦੇ ਸਾਏ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਹੋਰ ਕੋਈ ਸਾਇਆ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗਾ। ਜੋ ਕੋਈ ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਇਮਾਨ ਅਤੇ ਇਲਤਿਜਾ ਨਾਲ ਰੱਖੇਗਾ, ਉਸ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਜੋ ਕੋਈ ਲੈਲਤੁਲ ਕਦਰ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਇਮਾਨ ਅਤੇ ਇਲਤਿਜਾ ਨਾਲ (ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ) ਜਗਦਾ ਰਹੇਗਾ. ਉਸ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਸਾਰੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਲਾਹ ਭਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇੱਛਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਮੁਸੀਬਤਾਂ ਨਾਲ ਆਜ਼ਮਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਮੇਰੇ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿਓ ਜਦ ਤੱਕ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ (ਕੋਈ ਹुकਮ ਦੇ ਕੇ) ਨਾਂ ਰੋਕਾਂ। ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਲਾਕਤ (ਤਬਾਹੀ) ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬੇਕਾਰ ਸਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਜੇ ਦੋ ਮੁਸਲਮਾਨ ਆਪਣੀਆਂ ਤਲਵਾਰਾਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਮਾਰਣ ਵਾਲਾ ਅਤੇ ਮਾਰਿਆ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਦੋਹਾਂ ਹੀ ਆਗ ਵਿੱਚ ਹੋਣगे ਦੀਨ (ਸੱਚਾ ਇਸਲਾਮ) ਨਸੀਹਤ ਹੈ ਹਲਾਲ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰਾਮ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਹਰ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਇਹਸਾਨ (ਭਲਾਈ) ਨੂੰ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਨੇਕੀਆਂ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ (ਦੇ ਅਮਲ) ਲਿਖ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਵੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।ਇਸ ਕਰਕੇ, ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਨੇਕੀ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰੇ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਨਾ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉਸ ਦੇ ਲੀਏ ਪੂਰੀ ਨੇਕੀ ਲਿਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਨੇਕੀ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਰ ਵੀ ਲਵੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉਸ ਦੇ ਲਈ 10 ਨੇਕੀਆਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 700 ਗੁਣਾ ਤੱਕ, ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਲਿਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਬੁਰਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰੇ ਪਰ ਨਾ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉਸ ਦੇ ਲਈ ਪੂਰੀ ਨੇਕੀ ਲਿਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਰ ਵੀ ਲਵੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉਸ ਲਈ ਸਿਰਫ ਇਕ ਹੀ ਬੁਰਾਈ ਲਿਖਦਾ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਲਾਹ ਨਾਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਸ਼ਕਲਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾਂ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਮਾਲ ਵੱਲ, ਪਰ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਅਤੇ ਅਮਲਾਂ ਵੱਲ ਵੇਖਦਾ ਹੈ। ਅਮਲਾਂ ਦਾ ਤੈਅ ਨੀਅਤਾਂ 'ਤੇ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਉਹੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਇਰਾਦਾ ਕੀਤਾ ਇਸਲਾਮ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੂੰ ਗਵਾਹੀ ਦੇਵੇ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਉਸਦੇ ਰਸੂਲ ਹਨ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੇ, ਜਕਾਤ ਦੇ, ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖੇ, ਅਤੇ ਅੱਛੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹਜ ਕਰੇ ਜੇ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਹੋ। ਗੁੱਸਾ ਨਾ ਕਰ ਨਾਹੀਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ। ਜਿਸਨੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ, ਅੱਲਾਹ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏਗਾ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਦੂਜੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦੇਗਾ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਅੱਲਾਹ 'ਤੇ ਸੱਚੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਵੱਕਲ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹੀ ਰਜ਼ਕ ਦੇਦਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਛੀ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੈਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਪੈਟ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਇਸ ਕੰਮ (ਧਰਮ) ਵਿੱਚ ਐਸਾ ਨਵਾਂ ਕੰਮ ਪੈਦਾ ਕਰੇ ਜੋ ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਰੱਦ ਹੈ ਏ ਮੇਰੇ ਬੰਦਿਆਂ! ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਉੱਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਹਰਾਮ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਹਰਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਦੂਜੇ 'ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨਾ ਕਰੋ। 'ਏ ਨੌਜਵਾਨ! ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਕੁਝ ਸ਼ਬਦ ਸਿਖਾ ਰਿਹਾ ਹਾਂ —ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਕਰ, ਅੱਲਾਹ ਤੇਰੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਕਰੇਗਾ। ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਕਰ, ਤੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਪਾਵੇਗਾ।ਜਦ ਤੂੰ ਮੰਗੇ, ਤਾਂ ਸਿਰਫ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਮੰਗ। “ਇਕ ਬੰਦਾ ਗੁਨਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਮੇਰੇ ਰੱਬ! ਮੇਰਾ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦੇ।’ ਬੇਸ਼ੱਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ (ਅੱਖੀ ਅਦਲ ਨਾਲ) ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਹਜ਼ੂਰ ਨੂਰ ਦੇ ਮਿੰਬਰਾਂ 'ਤੇ ਹੋਣਗੇ, ਜੋ ਰਹਿਮਾਨ (ਅੱਲਾਹ) ਦੇ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਹੋਣਗੇ — ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਦੋਵੇਂ ਹੱਥ 'ਸੱਜੇ' ਹਨ ਜਿਸ ਨੂੰ ਨਰਮੀ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਭਲਾਈ ਤੋਂ ਵੰਚਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਮੇਰੀ ਉੱਮਤ ਦੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣਗੇ, ਮਗਰ ਜਿਸ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਜਿਬਰੀਲ ਅਲੈਹਿਸਸਲਾਮ ਮੈਨੂੰ ਪੜੋਸੀ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਸੀਹਤ ਕਰਦੇ ਰਹੇ, ਇਤਨਾ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਲਗਣ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ (ਪੜੋਸੀ ਨੂੰ) ਵਿਰਾਸਤ ਵਿੱਚ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣਾ ਦੇਣਗੇ। ਬੇਸ਼ਕ ਰੁਕਿਆ (ਝਾੜ-ਫੂਕ), ਤਮਾਇਮ (ਤਾਬੀਜ਼) ਅਤੇ ਤਿਉਲਾ (ਮੋਹ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਜਾਦੂ ਜਾਂ ਟੋਨਾ) ਸ਼ਿਰਕ ਹਨ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਗ਼ੀਬਤ ਕੀ ਹੈ?» ਉਨ੍ਹਾਂ (ਸਹਾਬਾ) ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰਸੂਲ ਬੇਸ਼ੱਕ ਅਧਿਕ ਜਾਣਕਾਰ ਹਨ।" ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਜਿਸਨੇ ਮੇਰੀ ਉਮਤ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸੁਰਦਾਰੀ ਸੰਭਾਲੀ ਅਤੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਸਖਤੀ ਕਰੇ, ਤੂੰ ਉਸ ਉੱਤੇ ਸਖਤੀ ਕਰ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਮੇਰੀ ਉਮਤ ਦੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਕੰਮ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਨਰਮੀ ਕੀਤੀ, ਤੂੰ ਉਸ ਨਾਲ ਨਰਮੀ ਕਰ। ਬੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਆਦਮੀ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਹੱਕ ਦਖ਼ਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅੱਗ (ਨਾਰ) ਹੋਏਗੀ। ਤੁਸੀਂ ਧਾਰਣਾਂ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਧਾਰਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਝੂਠੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਬੰਦਾ ਜਿਸ ਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਕਿਸੇ ਰਾਇਤ (ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ) 'ਤੇ ਮੁਕੱਰਰ ਕਰੇ, ਫਿਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਇੰਤਕਾਲ ਦੇ ਦਿਨ ਆਪਣੀ ਰਾਇਤ ਨਾਲ ਧੋਖਾ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ਮਰੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਸ 'ਤੇ ਜੰਨਤ ਹਰਾਮ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਨੀਕ ਕੰਮ ਸਦ ਕਾ ਹੈ। ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨੀਕ ਕੰਮ ਨੂੰ ਥੋੜਾ ਨਾ ਸਮਝੋ, ਚਾਹੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਹਾਸੇ ਵਾਲੇ ਚਿਹਰੇ ਨਾਲ ਮਿਲੋ। ਅਸਲ ਤਾਕਤਵਰ (ਸ਼ਦੀਦ) ਉਹ ਨਹੀਂ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦੇਵੇ, ਬਲਕਿ ਅਸਲ ਤਾਕਤਵਰ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਗੁੱਸੇ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਰੱਖੇ। ਜੋ ਕਿਸੇ ਕੌਮ ਦੀ ਤਾਬੀਅਤ ਅਪਣਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੀ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਚੰਗੇ ਕੰਮ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਉਸ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜੇਹਾ ਇਨਾਮ ਮਿਲੇਗਾ ਮੈਂ ਨਬੀ ﷺ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: ਰੱਬ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗੁਨਾਹ ਕਿਹੜਾ ਹੈ? ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਕਿ ਤੂੰ ਰੱਬ ਲਈ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਠਹਿਰਾਵੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹਨੇ ਤੈਨੂੰ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਨਾ ਦਿਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਮਲਾਂ ਦੀ ਅੰਜਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਰਾਤਾਂ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੋੜਨਾ ਜ਼ਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਦੋਹਾਂ ਇੱਕ-दੂਜੇ ਤੋਂ ਮੁਹ ਮੋੜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਤੋੜਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ।" (ਸਹੀਹ ਬੁਖਾਰੀ ਅਤੇ ਸਹੀਹ ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਹਦੀਸ) ਚੁਗਲੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ (ਕੱਤਾਤ) ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਰਿਜ਼ਕ ਵਧੇ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਤੂਰੀ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਜੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਂਦਾ ਹੈ; ਅਤੇ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ 'ਤੇ ਮੁਸ਼ਕਲ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਬੰਦਾ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਜਦੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਦੁਆਆਂ ਨੂੰ ਵਧਾਓ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਸਬਾਹ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ 'ਤੇ ਇਮਾਨ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਕਰੇ ਜਾਂ ਚੁੱਪ ਰਹੇ; ਜੋ ਇਨਸਾਨਾਂ 'ਤੇ ਰਹਿਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਉਸ 'ਤੇ ਅੱਲਾਹ (ਅਜ਼ਜ਼ਾ ਵ ਜੱਲ) ਰਹਿਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ। ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਪਸੰਦ ਆਦਮੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਝਗੜਣ ਵਾਲਾ, ਹਟਧਰਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਸੰਦੀਦਾ ਚਾਰ ਬੋਲ ਹਨ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਕਿਹੜੀ ਚੀਜ਼ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਵਾਉਂਦੀ ਹੈ? ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਡਰਣਾ (ਤਕਵਾ) ਅਤੇ ਚੰਗਾ ਅਖਲਾਕ ਹਿਯਾ ਇਮਾਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਦੁਆ ਹੀ ਇਬਾਦਤ ਹੈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਚਾਈ ਨੂੰ ਧਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਚਾਈ ਨੇਕੀਆਂ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਦੋ ਬੋਲ ਜੋ ਜੁਬਾਨ 'ਤੇ ਹਲਕੇ ਹਨ, ਤੌਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਹਨ, ਅਤੇ ਰਹਿਮਤ ਵਾਲੇ (ਅੱਲਾਹ) ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਸੰਦ ਹਨ **"ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੂੰ ਦੁਆ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਮੋਅਜ਼ਜ਼ (ਪਿਆਰੀ) ਨਹੀਂ ਹੈ।"** **"ਸਦਕਾ ਦੇਣ ਨਾਲ ਮਾਲ ਘਟਦਾ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਕਿਸੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਮਾਨ-ਇਜ਼ਤ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਇਨਕਿਸਾਰੀ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਉਸਦਾ ਦਰਜਾ ਬੁਲੰਦ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।"** **"ਜੋ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਦੀ ਇਜ਼ਤ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰੇਗਾ, ਅੱਲਾਹ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਸਦੇ ਮੂੰਹ ਤੋਂ ਆਗ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰ ਦੇਗਾ।"** (ਰਿਵਾਇਤ: ਤਿਰਮਿਧੀ) ਜੋ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸੌ ਵਾਰੀ ‘ਸੁਭਾਨ ਅੱਲਾਹਿ ਵ ਬਿਹਮਦਿਹਿ’ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਝੱਗ ਵਰਗੇ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਣ। ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਦੱਸ ਵਾਰ ਇਹ ਕਹਿਂਦਾ ਹੈ :ਲਾ ਇਲਾਹਾ ਇੱਲੱਲਾਹੁ ਵਾਹਦਹੁ ਲਾ ਸ਼ਰੀਕ ਲਹੂ, ਲਹੂਲ ਮੁਲਕੁ ਵ ਲਹੂਲ ਹਮਦੁ ਵ ਹੂਵਾ ਅਲਾ ਕੁੱਲਿ ਸ਼ਈਇਨ ਕਦੀਰ। (ਅਰਥ: ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਨਹੀਂ, ਹਕੂਮਤ ਉਸੀ ਦੀ ਹੈ, ਸਾਰੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਉਸੀ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਤੇ ਕਾਬੂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ) ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਲਾਹ ਭਲਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਨਿਸ਼ਚਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਪਰਹੇਜ਼ਗਾਰ ਹੋਵੇ, ਕਫ਼ਾਇਤ-ਪਸੰਦ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਨਾਲ ਲੁਕ ਕੇ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਹੋਵੇ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਐਸੇ ਦੇਖੋਗੇ ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਰੂਇਤ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਤਕਲੀਫ਼ ਜਾਂ ਰੁਕਾਵਟ ਨਹੀਂ ਹੋਏਗੀ। ਹਜ਼ਰਤ ਅਨਸ ਬਿਨ ਮਾਲਿਕ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ)ਤੋਂ ਰਿਵਾਯਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਮਿਠਾਸ (ਮਹਕਦਾਰ ਚੀਜ਼ਾਂ) ਨੂੰ ਕਦੇ ਮਨਾਂ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੋਮੀਨ ਉਹ ਹੈ ਜਿਸ ਦਾ ਅਖਲਾਕ, ਨੈਤਿਕਤਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰੀਆਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਆਪਣੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗਾ ਹੋਵੇ। ਦੁਨਿਆ ਇਕ ਚੀਜ਼ (ਸਮਾਨ) ਹੈ, ਅਤੇ ਦੁਨਿਆ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਸਮਾਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੀ ਚੀਜ਼ ਨੇਕ ਔਰਤ ਹੈ। ਨਰਮੀ ਜਿਸ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਸੁੰਦਰ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਨਰਮੀ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਲਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਭਦੜੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਲਾਹ ਆਪਣੇ ਬੰਦੇ ਤੋਂ ਰਾਜ਼ੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਕੋਈ ਲੁਕਮਾ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਅਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਕੋਈ ਘੂਟ ਪੀਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਹਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਮੋਮੀਨ (ਸੱਚਾ ਇਮਾਨ ਵਾਲਾ) ਆਪਣੇ ਚੰਗੇ ਅਖਲਾਕ (ਅਚ੍ਹੇ ਸੁਭਾਅ) ਰਾਹੀਂ ਰੋਜ਼ਾ ਰਖਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਦਰਜੇ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਹ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਖਲਾਕ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਹਨ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਖਰਚ ਕਰ, ਏ ਆਦਮ ਦੇ ਪੁੱਤਰ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਉੱਤੇ ਖਰਚ ਕਰਾਂਗਾ। ਅੱਲਾਹ ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ (ਉਸਨੂੰ ਢੀਲਾ ਛੱਡਦਾ ਹੈ), ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪਕੜਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡਦਾ ਨਹੀਂ। ਮੇਰੇ ਬਾਦ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਫਿਟਨਾ (ਆਜ਼ਮਾਇਸ਼) ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਗਈ ਜੋ ਮਰਦਾਂ ਲਈ ਔਰਤਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋਵੇ। ਸੌਖਾ ਬਣਾ ਦੇਵੋ, ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰੋ, ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਦਿਓ, ਡਰਾਉਣਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਕੁਰਆਨ ਦੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮੁਕਰਰ ਤੌਰ ਤੇ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰਦੇ ਰਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਸੱਜੀ ਰਾਹ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਉਹਤੋਂ ਵੀ ਵੱਧ ਦੌੜ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਹੈ ਜਿਵੇਂ ਉੱਟ ਆਪਣੀ ਰੱਸੇ ਤੋਂ ਖਿੜਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਜ਼ਾਤ ਦੀ ਕਸਮ ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਮੁਹੰਮਦ (ﷺ) ਦੀ ਜਾਨ ਹੈ! ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਕੁਰਆਨ ਸਿੱਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਥਾਂ ਤੇ ਜਾ ਕੇ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ:"ਅਰਦਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਪੂਰੇ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਕਲਮਾਂ ਦੀ ਪਨਾਹ ਵਿਚ ਉਸ ਸਾਰੇ ਮਾੜੇ ਤੋਂ ਜੋ ਉਸ ਨੇ ਬਣਾਇਆ ਹੈ," ਉਸਨੂੰ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਉਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਜਾ ਲੈਂਦਾ। (ਰਜੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੂ) ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਕੀ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਉਸ ਕੰਮ 'ਤੇ ਨਾ ਭੇਜਾਂ ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਮੈਨੂੰ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਭੇਜਿਆ ਸੀ? (ਉਹ ਇਹ ਸੀ ਕਿ) ਕੋਈ ਵੀ ਮੂਰਤੀ ਨਾ ਛੱਡੀਂ ਬਿਨਾਂ ਉਸਨੂੰ ਮਿਟਾਏ, ਅਤੇ ਕੋਈ ਉੱਚਾ ਕਬਰ ਨਾ ਛੱਡੀਂ ਬਿਨਾਂ ਉਸਨੂੰ ਸਮਤਲ ਕੀਤੇ। ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਵੀ (ਸੱਚਾ) ਮੁਮਿਨ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ, ਜਦ ਤੱਕ ਮੈਂ (ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ) ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਓ, ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਪਿਆਰਾ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵਾਂ। ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਤੌਕ (ਬੁਰਾ ਨਿਸ਼ਾਨ) ਮੰਨੇ ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤੌਕ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਜੋ ਕਹਾਣੀ ਕਰੇ ਜਾਂ ਉਸ ਲਈ ਕਹਾਣੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ, ਜੋ ਜਾਦੂ ਕਰੇ ਜਾਂ ਉਸ ਉੱਤੇ ਜਾਦੂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਪੇਸ਼ੀਨਗੂ (ਅਰ੍ਰਾਫ਼) ਕੋਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਚਾਲੀ ਰਾਤਾਂ ਤੱਕ ਕਬੂਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਿਸ ਨੇ ਨਜੂਮ (ਸਿਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਚਾਨਕਸੀ) ਤੋਂ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਨੇ ਜਾਦੂ ਦੇ ਇਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ; ਜਿੰਨਾ ਵੱਧਦਾ ਜਾਵੇ, ਜਾਦੂ ਵਿੱਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦਾ ਜਾਵੇ। ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਸ਼ਰਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਜ਼ਤਦਾਰ ਰਹੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਫਰਜ (ਜਿਸਮਾਨੀ ਸੰਬੰਧ) ਨੂੰ ਹਲਾਲ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਅਖਲਾਕ ਵਾਲੇ ਇਨਸਾਨ ਸਨ। ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਿਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਨਹੀਂ। ਉਸੀ ਦੀ ਬਾਦਸ਼ਾਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸੀ ਲਈ ਸਾਰੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਹੈ। ਉਹ ਹਰ ਚੀਜ਼ 'ਤੇ ਕੂਦਰਤ ਰੱਖਦਾ ਹੈ। ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਬਗੈਰ ਨਾ ਕੋਈ ਤਾਕ਼ਤ ਹੈ, ਨਾ ਹੀ ਕੋਈ ਕੁਵੱਤ। ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਿਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ। ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਸੀ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਉਸੀ ਦੇ ਲਈ ਨੇਅਮਤ ਹੈ, ਉਸੀ ਲਈ ਫ਼ਜ਼ਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸੀ ਲਈ ਚੰਗੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਹੈ। ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਿਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ — ਅਸੀਂ ਉਸ ਲਈ ਖ਼ਲਿਸ (ਸਾਫ਼ ਦਿਲੋਂ) ਦੀਨ ਰੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਚਾਹੇ ਕਾਫ਼ਿਰਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾਪਸੰਦ ਹੀ ਹੋ।" ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਹਰ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਪਿੱਛੋਂ ਇਹ ਕਲਿਮੇ (ਤਸਬੀਹ) ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਕਬਰਿਸਤਾਨ ਨਾ ਬਣਾਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੈਤਾਨ ਉਸ ਘਰ ਤੋਂ ਭੱਜ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੂਰਹ ਬਕ਼ਰਹ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਜੇ ਮੈਂ ਇਹ ਕਹਾਂ: ਸੁਭਾਨ ਅੱਲ੍ਹਾ, ਅਲਹੰਮਦੁ ਲਿੱਲ੍ਹਾ, ਲਾ ਇਲਾਹਾ ਇੱਲਾ ਅੱਲ੍ਹਾ, ਵੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰ, ਤਾਂ ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਉਸ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਕਰਕੇ ਪਿਆਰਾ ਹੈ ਜਿਸ 'ਤੇ ਸੂਰਜ ਚੜ੍ਹਦਾ ਹੈ। ਕੋਈ ਭੀ ਦਿਨ ਅਜਿਹੇ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਨੇਕ ਅਮਲ ਅੱਲ੍ਹਾ ਨੂੰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਸੰਦ ਹੋਣ» — ਯਾਨੀ ਜ਼ਿਲ-ਹੱਜ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਸ ਦਿਨ। 'ਜੋ ਕੋਈ ਅਸਰ ਦੀ ਨਮਾਜ ਛੱਡੇ, ਉਸਦਾ ਸਾਰਾ ਅਮਲ ਬੇਕਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।' ਜੋ ਕੋਈ ਵੁਜੂ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਵੁਜੂ ਬਹੁਤ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਗੁਨਾਹ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਅੰਗੂਠਿਆਂ ਦੇ ਨਖ਼ੂਨਾਂ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਨਿਕਲ ਜਾਣ। ਜੋ ਕੋਈ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੂਰਹ ਬਕਰਾ ਦੇ ਆਖ਼ਰੀ ਦੋ ਆਯਾਤਾਂ ਪੜ੍ਹ ਲਵੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਲਈ ਕਾਫੀ ਹਨ। ਜੋ ਕੋਈ ਖੁਦਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਅੱਖਰ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਇਕ ਨੇਕੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਕ ਨੇਕੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਦੱਸ ਗੁਣਾ ਨੇਕੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਨੀyyat ਨਾਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਸਦਕਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਈਮਾਨ ਕੁਝ ਸੱਤਰ ਜਾਂ ਕੁਝ ਸੱਠ ਸ਼ਾਖਾਵਾਂ ਦਾ (ਹਿੱਸਿਆਂ ਦਾ) ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਤਮ ‘ਲਾ ਇਲਾਹ ਇੱਲੱਲਾਹ’ ਕਹਿਣਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਹੇਠਲੀ (ਛੋਟੀ) ‘ਰਸਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਤਕਲੀਫ਼ਦੇ ਚੀਜ਼ ਹਟਾਉਣਾ’ ਹੈ, ਕਿਹਾ:"ਕਿਸੇ ਉੰਠ ਦੀ ਗਰਦਨ ‘ਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਰੱਤਾ ਜਾਂ ਸੂਤਾ ਦੀ ਜੰਜੀਰ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ। ਜੋ ਕੋਈ ਕਹੇ: 'ਲਾ ਇਲਾਹਾ ਇੱਲੱਲਾਹ' ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਜਿੰਨਾਂ ਦੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਨਕਾਰ ਕਰੇ, ਉਸ ਦਾ ਮਾਲ ਅਤੇ ਖ਼ੂਨ ਹਰਾਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ (ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਾਨੀ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਈ ਜਾ ਸਕਦੀ), ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਹਿਸਾਬ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਪੁਰਦ ਹੈ। ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਦਾ ਅਖਲਾਕ ਕੁਰਆਨ ਹੀ ਸੀ। ਰਹਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਤੇ ਰਹਮ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਰੱਬ ਰਹਮ ਕਰੇਗਾ। ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਰਹਿਮਤ ਦਿਖਾਓ, ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਰਹਿਮਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰਹਮ ਕਰੇਗਾ। ਅਲਲਾਹ ਤਆਲਾ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਦੋਜ਼ਖ਼ੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਹਲਕਾ ਅਜ਼ਾਬ ਪਾਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੂੰ ਫਰਮਾਏਗਾ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਹਰ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਜਿਕਰ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਉਹ ਜਿੰਨੀ ਰੂਹ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਮੁਰਗੀ ਦੇ ਕੂਕ ਵਿੱਚ ਬੈਠਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਦੇ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਪਹੁੰਚਾਈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੌ ਤੋਂ ਵੱਧ ਝੂਠ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਸੀਂ ਹਜ਼ਰਤ ਉਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫ਼ਰਮਾਇਆ ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰੀ ਮੂਆਜ਼ ਨੇ ਉਹੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।ਆਖਰਕਾਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਹਰ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਅੰਤਿਮ ਤਿਹਾਈ ਹਿੱਸਾ ਬਾਕੀ ਰਹਿ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸਾਡਾ ਪਰਵਰਦਿਗਾਰ ਤਬਾਰਕ ਵਤਾ'ਆਲਾ ਆਸਮਾਨ-ਏ-ਦੁਨਿਆ ਵਲ ਨੂਜ਼ੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤੇ ਫਰਮਾਂਦਾ ਹੈ ਕਬਰਾਂ 'ਤੇ ਨਾ ਬੈਠੋ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲ ਰੁਖ ਕਰਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰੋ। ਉਹ ਲੋਕ ਜਿਹੜੇ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੈਕ ਬੰਦੇ ਦੀ ਮੌਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਕਬਰ ਉੱਤੇ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾ ਲੈਂਦੇ ਹਨ ਮੈਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਸੱਤ ਹੱਡੀਆਂ 'ਤੇ ਸਜਦਾ ਕਰਾਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੋ ਸਜਦਿਆਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਇਹ ਦੁਆ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ ਅੱਲਾਹੁਮਮਾ ਅੰਤੱਸ-ਸਲਾਮੁ,ਵਾ ਮਿੰਕੱਸ-ਸਲਾਮੁ, ਤਾਬਾਰਕਤਾ ਯਾ ਜਲ-ਜਲਾਲਿ ਵਲ-ਇਕਰਾਮ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰ, ਅਗਰ ਤੂੰ ਇਹ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ ਤਾਂ ਬੈਠ ਕੇ, ਅਤੇ ਜੇ ਇਹ ਵੀ ਨਾ ਕਰ ਸਕੇ ਤਾਂ ਪੱਸੇ ਲਟ ਕੇ (ਆੜੀ ਹੋ ਕੇ) ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹ। ਕੀ ਤੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਦੀ ਅਜ਼ਾਨ ਸੁਣਦਾ ਹੈਂ?" ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਹਾਂ",ਤਾਂ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਤਾਂ ਫਿਰ (ਮਸਜਿਦ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ) ਅਜ਼ਾਨ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇ। ਅਬਦੁੱਲਾ ਬਿਨ ਮਸਉਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਹਾਜ਼ਤ ਦੀ ਖੁਤਬਾ ਸਿਖਾਈ: "ਸਭ ਤਾਰੀਫ਼ਾਂ ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਹਨ, ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਮੰਗਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਤੋਂ ਮਾਫੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪਾਂ ਦੀਆਂ ਬੁਰਾਈਆਂ ਤੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਪناਹ ਮੰਗਦੇ ਹਾਂ। ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸਹੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਉਸਨੂੰ ਭਟਕਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਅਤੇ ਜੇ ਕੋਈ ਭਟਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਈ ਉਸਦਾ ਮਦਦਗਾਰ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਗਵਾਹ ਹਾਂ ਕਿ ਇਲਾਹ ਸਿਵਾਏ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਗਵਾਹ ਹਾਂ ਕਿ ਮੁਹੰਮਦ ﷺ ਉਸਦੇ ਰੱਬ ਦੇ ਬੰਦੇ ਅਤੇ ਰਸੂਲ ਹਨ। ਵਲੀ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਬਗੈਰ ਨਿਕਾਹ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ) 'ਏ ਨੌਜਵਾਨ! ਬਿਸਮਿੱਲਾਹ ਕਹਿ ਕੇ ਖਾ, ਆਪਣੇ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਖਾ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਤੋਂ ਖਾ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਖਾਣਾ ਖਾਏ, ਤਾਂ ਉਹ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਖਾਏ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਪੀਏ, ਤਾਂ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਪੀਏ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼ੈਤਾਨ ਖੱਬੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਖਾਂਦਾ ਅਤੇ ਪੀਂਦਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਅਸਲ ਆਗਿਆਵਾਲੇ (ਤਾਇਅਤ) ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਜਮਾਤ (ਮੁਸਲਿਮਾਂ ਦੀ ਇਕਾਈ) ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਵੇ, ਫਿਰ ਮਰ ਜਾਵੇ, ਉਹ ਜਾਹਿਲੀਅਤ ਦੀ ਮੌਤ ਮਰੇਗਾ। ਜੇ ਕੋਈ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲ ਆਏ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸਾਰੇ ਮਾਮਲੇ ਇਕ ਹੀ ਆਦਮੀ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਹੋਣ,ਪਰ ਉਹ ਚਾਹੇ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਡੰਡੇ ਨੂੰ ਤੋੜੇ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਗਰੁੱਪ ਨੂੰ ਵੰਡ ਦੇ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿਓ। ਜਿਸਨੇ ਕਿਸੇ ਮੁਆਹਦਾ (ਅਮਾਨ ਵਾਲੇ ਗੈਰ-ਮੁਸਲਿਮ) ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਉਹ ਜਨਤ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਸੁੰਘ ਸਕੇਗਾ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਦੀ ਖੁਸ਼ਬੂ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਦੀ ਦੂਰੀ ਤੋਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। **ਰਸੂਲ ਅੱਕਰਮ ﷺ ਨੇ ਫ਼ੈਸਲੇ (ਅਦਾਲਤ) ਵਿੱਚ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਦੋਨੋ ਉੱਤੇ ਲਾਨਤ ਭੇਜੀ ਹੈ।** ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਪੰਜ ਚੀਜ਼ਾਂ 'ਤੇ ਰਖੀ ਗਈ ਹੈ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਜੋ ਕੋਈ ਮੂੰਕਰ (ਬੁਰਾਈ) ਵੇਖੇ, ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਬਦਲੇ; ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਸਮਰਥਾ ਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਬਾਨ ਨਾਲ (ਬਦਲੇ); ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਸ ਦੀ ਵੀ ਸਮਰਥਾ ਨਾ ਰੱਖਦਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਦਿਲ ਨਾਲ (ਨਫ਼ਰਤ ਕਰੇ),ਅਤੇ ਇਹ ਇਮਾਨ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਦਰਜਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਇਸਲਾਮ ਵਿੱਚ ਭੀ ਬੁਰਾਈ ਕਰੇ, ਉਸ ਤੋਂ ਪਿਛਲੇ ਅਤੇ ਅਗਲੇ — ਦੋਹਾਂ — ਅਮਲਾਂ ਦੀ ਪੁੱਛ ਹੋਏਗੀ»। ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖਿਆ, ਹਾਲਾਲ ਨੂੰ ਹਾਲਾਲ ਮੰਨਿਆ, ਅਤੇ ਹ਼ਰਾਮ ਨੂੰ ਹ਼ਰਾਮ ਮੰਨਿਆ, ਪਾਕੀ ਇਮਾਨ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ, "ਅਲਹਮਦੁ ਲਿਲ੍ਹਾਹ" ਤਰਾਜੂ ਨੂੰ ਭਰ ਦੇਂਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ "ਸੁਭਾਨ ਅੱਲ੍ਹਾਹ" ਅਤੇ "ਅਲਹਮਦੁ ਲਿਲ੍ਹਾਹ" ਅਸਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦਰਮਿਆਨ ਜੋ ਕੁਝ ਹੈ, ਉਹ ਸਭ ਭਰ ਦੇਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੁਰਸੀ ਉਤੇ ਬੈਠਾ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਕਹੇ: 'ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਮਿਆਨ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਦੇ ਨਾਲ ਮੱਕਾ ਤੋਂ ਮਦੀਨਾ ਵਾਪਸ ਆ ਰਹੇ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪਾਣੀ ਵਾਲੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਅਸੀਂ ਪਹੁੰਚੇ। ਅਸਰ ਦੇ ਵੇਲੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਗੇ ਤੈਅ ਕਰਕੇ ਪਹੁੰਚ ਗਏ ਅਤੇ ਜਲਦੀ-ਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਵੁਜ਼ੂ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਉੱਥੇ ਪਹੁੰਚੇ ਤਾਂ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਐਡੀਆਂ ਸੂਕੀਆਂ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਿਆ ਸੀ। ਤਾਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਇਰਸ਼ਾਦ ਫਰਮਾਇਆ: @**"ਐਡੀਆਂ (ਸੁੱਖੀਆਂ ਰੱਖਣ ਵਾਲਿਆਂ )ਲਈ ਨਾਰਕ ਦੀ ਵੈਲ ਹੋਵੇ! ਵੁਜ਼ੂ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਕਰੋ।"** ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਅਤੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਅੱਲਾਹ ਉੱਤੇ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਅੱਲਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਆਖਿਆ: **"ਯਾ ਰਸੂਲੱਲਾਹ! ਮੂਜਬਤਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਹਨ?"** ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «@ **"ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਰਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੋਵੇਗਾ।"** ਮੈਨੂੰ ਇਸਲਾਮ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਐਸਾ ਕਹਿਣਾ ਦੱਸੋ ਜੋ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤੋਂ ਨਾ ਪੁੱਛਾਂ।"ਉਹ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਕਹੋ: ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ 'ਤੇ ਇਮਾਨ ਲਾਇਆ, ਫਿਰ ਸਿੱਧਾ ਰਸਤਾ ਚਲ। ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਲਾਹ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਉੱਮਮਤ ਵਿਚੋਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜਾ ਕਰੇਗਾ, ਜਦੋਂ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਜੰਨਤ ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਬਰਾਈਲ ਅਲੈਹਿਸ ਸਲਾਮ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮਖਲੂਕ ਦੀ ਤਕਦੀਰਾਂ ਆਸਮਾਨਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪੰਜਾਹ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖ ਦਿਤੀਆਂ, ਤੁਸੀਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਡਰੋ, ਅਤੇ (ਆਪਣੇ ਹਾਕਿਮ ਦੀ) ਸੁਣੋ ਅਤੇ ਅਦਾਅਤ ਕਰੋ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਹਬਸ਼ੀ ਗੁਲਾਮ ਹੀ ਹੋ।ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਇਕ਼ਤਿਲਾਫ਼ ਵੇਖੋਗੇ,ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਸੁੰਨਤ ਅਤੇ ਹਿਦਾਇਤਯਾਫ਼ਤਾ ਖ਼ੁਲਫ਼ਾ-ਏ-ਰਾਸ਼ਿਦੀਨ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਫੜੇ ਰਹਿਣਾ ਜਦੋਂ ਮੁਅੱਜ਼ਜ਼ਿਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਹੋ: ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ। ਜਿਸਨੇ ਕੋਈ ਨਮਾਜ਼ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤੀ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਜਦੋਂ ਯਾਦ ਆਵੇ ਤਦੋਂ ਉਸੇ ਵੇਲੇ ਅਦਾ ਕਰ ਲਏ, ਉਸਦਾ ਇਲਾਜ ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਇਹੀ ਹੈ। (ਕਿਉਂਕਿ ਕੁਰਆਨ ਵਿਚ ਆਇਆ ਹੈ:) ਇਨਨਾ ਬੈਨਾ ਰੱਜੁਲੀ ਵੈ ਬੈਨਾ ਸ਼ਿਰਕੀ ਵਲ ਕੁਫ਼ਰੀ ਤਰਕੁ ਅੱਸਲਾਤਿ»। «ਇਕ ਆਦਮੀ ਅਤੇ ਸ਼ਿਰਕ ਤੇ ਕੁਫ਼ਰ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਨਮਾਜ਼ ਛੱਡਣਾ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਜੋ ਵਾਅਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਮਾਜ਼ ਹੈ। ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਛੱਡੇ, ਉਸ ਨੇ ਕੁਫ਼ਰ ਕੀਤਾ । ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਮੈਂ ਨਮਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੰਦੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ: "ਹੇ ਅੱਬਾਸ, ਹੇ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਾਮਾ, ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਆਖ਼ਰਤ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਅਫੀਅਤ ਮੰਗ। ਅੱਲਾਹ ਅਜ਼ਜ਼ ਵ ਜੱਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪਿਤਰਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਤੇ ਕਸਮ ਖਾਣ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਗਜ਼ਵਾ (ਜੰਗ) ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਮਰੀ ਹੋਈ ਮਿਲੀ, ਤਾਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺਨੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕਤਲ ਕਰਨ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਉੱਤੇ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ (ਮਤਲਬ ਇਹ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਗਲਤ ਸਮਝਦੇ ਸਨ)। ਨੇ ਨਜ਼ਰ (ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਵਚਨ ਵਜੋਂ ਜਪਣਾ) ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਰਮਾਇਆ ਮੈਂ ਵਾਹਿ ਰੱਬਾ, ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਚਾਹੇ ਤਾਂ, ਕਿਸੇ ਕਸਮ ਤੇ ਕਦੇ ਕਸਮ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਸਮਝਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਸਮ ਖਾਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਸਿਵਾਏ ਇਸ ਦੇ ਕਿ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਕਸਮ ਦਾ ਕਫ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਵੱਲ ਵਾਪਸ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਜੋ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਪਹਿਲੀ ਚੀਜ਼ ਜੋ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚ ਸੁਲਹ-ਸਫਾਈ ਲਈ ਫੈਸਲਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਉਹ ਖੂਨ-ਖਰਾਬਾ ਦੀ ਮਾਮਲਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੋ ਕੋਈ ਇਸ ਲਈ ਲੜੇ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਕਲਿਮਾ ਬੁਲੰਦ ਹੋਵੇ, ਉਹੀ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਰੇਸ਼ਮ ਅਤੇ ਜ਼ਰਦੀ ਦੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾ ਪਹਿਨੋ,ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਬਰਤਨਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਪੀਓ,ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਖਾਓ,ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਭ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਹਨ,ਅਤੇ ਆਖ਼ਰਤ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਲਈ ਹਨ। ਜਿਸ ਨੇ ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਰੇਸ਼ਮ ਪਹਿਨਿਆ, ਉਹ ਆਖਿਰਤ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਨਹੀਂ ਪਹਿਨੇਗਾ। ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾ ਕੇ ਕਸਮ ਨਹੀਂ ਚੁਕਾਈ,ਪਰ ਜਬਰਾਈਲ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਕਿਸੇ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਕਰਕੇ ਨਹੀਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਤੌਂ ਪੇਸ਼ਾਬ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਚੁਗਲਖੋਰੀ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅਜ਼ਾਨ ਸੁਣੋ, ਤਾਂ ਮੁਅੱਜ਼ਿਨ ਦੇ ਕਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਦੁਹਰਾਓ। ਛੱਡ ਦੇਵੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਪਹਿਨਿਆਂ ਹਾਂ। (ਪੈਗੰਬਰ,(ਸ.)ਸਾਰੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸੱਜੇ ਪਾਸੇ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨਾ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਜੁੱਤੀ ਪਹਿਨਣ ਵਿਚ ਕੰਘੀ ਕਰਣ ਵਿਚ , ਸਫ਼ਾਈ ਵਿਚ, ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ।) ਨਹੀਂ, ਇਹ ਤਾਂ ਇੱਕ ਰਗ ਦਾ ਖੂਨ ਹੈ। ਪਰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਤੂੰ ਹਜ਼ (ਮਹਾਵਾਰੀ) ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਨਮਾਜ਼ ਛੱਡ ਦੇ, ਫਿਰ ਗੁਸਲ ਕਰ ਅਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰ। ਆਪਣੀਆਂ ਕਤਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਧਾਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਕਤਾਰ ਨੂੰ ਸਧਾਰਨਾ ਨਮਾਜ ਦੀ ਕਮਾਲੀਅਤ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੁਜ਼ੂ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਭਰਕੇ ਸੁੱਟ ਦੇਵੇ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੋਈ ਨੱਕ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਸਟਮਾਰ (ਖੁਰਚੀ) ਵਰਤੇ, ਉਹ ਇਕ ਵਾਰੀ ਜਾਂ ਤੀਨ ਵਾਰੀ ਕਰੇ। ਜਦੋਂ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਦਾਖ਼ਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਅਤੇ ਖਾਣੇ ਵੇਲੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਤੁਹਾਡਾ ਨਾ ਰਹਿਣਾ ਬਣਿਆ, ਨਾਂ ਹੀ ਰਾਤ ਦਾ ਖਾਣਾ।’ਪਰ ਜਦੋਂ ਉਹ ਦਾਖ਼ਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਾਖ਼ਲ ਹੋਣ ਵੇਲੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ, ਤਾਂ ਸ਼ੈਤਾਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ