Hadith: ਇਸਦਾ ਸਹੀ ਪੰਜਾਬੀ (ਗੁਰਮੁਖੀ) ਅਨੁਵਾਦ ਇਹ ਹੈ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਮਸੀਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਵੀ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੀ। ਉਸਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫਿਰਾ ਕੇ ਕਿਹਾ:@**"ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਮਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ।"** ਆਦਮੀ ਵਾਪਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੀ, ਫਿਰ ਮੁੜ ਕੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਿਰ ਕਿਹਾ:**"ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਮਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ।"** ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਹੋਇਆ। ਆਦਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: **"ਜਿਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਭੇਜਿਆ, ਮੈਂ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਬਰਤ ਸਕਦਾ, ਸਿਖਾਓ ਮੈਨੂੰ।"**ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਖੜੇ ਹੋਵੋ, ਤਸਬੀਹ (ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰ) ਕਰੋ, ਫਿਰ ਕੁਰਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਆਸਾਨ ਹੈ ਪੜ੍ਹੋ। ਫਿਰ ਰੁਕੂ ਕਰੋ ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ। ਫਿਰ ਖੜੇ ਹੋਵੋ ਜਦ ਤੱਕ ਸਿੱਧਾ ਹੋ ਜਾਓ। ਫਿਰ ਸੱਜਦਾ ਕਰੋ ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ। ਫਿਰ ਬੈਠੋ ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੋ।"**

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه:
أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ دَخَلَ المَسْجِدَ فَدَخَلَ رَجُلٌ، فَصَلَّى، فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَرَدَّ وَقَالَ: «ارْجِعْ فَصَلِّ، فَإِنَّكَ لَمْ تُصَلِّ»، فَرَجَعَ يُصَلِّي كَمَا صَلَّى، ثُمَّ جَاءَ، فَسَلَّمَ عَلَى النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَقَالَ: «ارْجِعْ فَصَلِّ، فَإِنَّكَ لَمْ تُصَلِّ» ثَلاَثًا، فَقَالَ: وَالَّذِي بَعَثَكَ بِالحَقِّ مَا أُحْسِنُ غَيْرَهُ، فَعَلِّمْنِي، فَقَالَ: «إِذَا قُمْتَ إِلَى الصَّلاَةِ فَكَبِّرْ، ثُمَّ اقْرَأْ مَا تَيَسَّرَ مَعَكَ مِنَ القُرْآنِ، ثُمَّ ارْكَعْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ رَاكِعًا، ثُمَّ ارْفَعْ حَتَّى تَعْدِلَ قَائِمًا، ثُمَّ اسْجُدْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ سَاجِدًا، ثُمَّ ارْفَعْ حَتَّى تَطْمَئِنَّ جَالِسًا، وَافْعَلْ ذَلِكَ فِي صَلاَتِكَ كُلِّهَا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 757]

Translation Needs More Review.

ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ —
ਇਸਦਾ ਸਹੀ ਪੰਜਾਬੀ (ਗੁਰਮੁਖੀ) ਅਨੁਵਾਦ ਇਹ ਹੈ: ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਮਸੀਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਵੀ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੀ। ਉਸਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫਿਰਾ ਕੇ ਕਿਹਾ:"ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਮਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ।" ਆਦਮੀ ਵਾਪਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੀ, ਫਿਰ ਮੁੜ ਕੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਿਰ ਕਿਹਾ:"ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਮਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ।" ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਹੋਇਆ। ਆਦਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਜਿਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਭੇਜਿਆ, ਮੈਂ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਬਰਤ ਸਕਦਾ, ਸਿਖਾਓ ਮੈਨੂੰ।"ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਖੜੇ ਹੋਵੋ, ਤਸਬੀਹ (ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰ) ਕਰੋ, ਫਿਰ ਕੁਰਾਨ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਆਸਾਨ ਹੈ ਪੜ੍ਹੋ। ਫਿਰ ਰੁਕੂ ਕਰੋ ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ। ਫਿਰ ਖੜੇ ਹੋਵੋ ਜਦ ਤੱਕ ਸਿੱਧਾ ਹੋ ਜਾਓ। ਫਿਰ ਸੱਜਦਾ ਕਰੋ ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ। ਫਿਰ ਬੈਠੋ ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਸਾਰੀ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੋ।"
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 757]

Explanation

ਨਬੀ ﷺ ਮਸੀਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦਾਖਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਦੋ ਰਕਾਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੀਆਂ, ਪਰ ਉਹ ਖੜੇ ਹੋਣ, ਰੁਕੂ ਅਤੇ ਸੱਜਦੇ ਵਿੱਚ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਨਬੀ ﷺ ਉਸ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਨੂੰ ਦੇਖ ਰਹੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ﷺ ਕੋਲ ਮਸੀਤ ਦੇ ਇੱਕ ਕੋਨੇ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਲਾਮ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਹਾ: **"ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਆਪਣੀ ਨਮਾਜ਼ ਦੁਬਾਰਾ ਪੜ੍ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਨਮਾਜ਼ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ।"** ਉਹ ਆਦਮੀ ਵਾਪਸ ਗਿਆ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੀ, ਫਿਰ ਮੁੜ ਕੇ ਨਬੀ ﷺ ਕੋਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਸਲਾਮ ਕੀਤਾ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸ ਨਾਲ ਫਿਰ ਕਿਹਾ: **"ਵਾਪਸ ਜਾ ਕੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਜੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੀ।"** ਇਹ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਹੋਇਆ। ਆਦਮੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: **"ਜਿਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸੱਚਾਈ ਨਾਲ ਭੇਜਿਆ, ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਹਤਰ ਮੈਂ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਸਿਖਾਓ ਮੈਨੂੰ।"**ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਫਿਰ ਸਿਖਾਇਆ: ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਨਮਾਜ਼ ਲਈ ਖੜੇ ਹੋਵੋ ਤਾਂ ਤਕਬੀਰਤੁਲ ਇਹਰਾਮ ਕਰੋ। ਫਿਰ ਉਮੀਦ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਲ-ਫਾਤਿਹਾ ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦੇ ਹੋ ਉਹ ਪੜ੍ਹੋ। ਫਿਰ ਰੁਕੂ ਕਰੋ, ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ—ਹੱਥਾਂ ਘੁਟਨਿਆਂ 'ਤੇ ਰੱਖੋ, ਪਿੱਠ ਸੀਧਾ ਫੈਲਾਓ ਅਤੇ ਰੁਕੂ ਵਿੱਚ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋਵੋ।ਫਿਰ ਉੱਠੋ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਸਿੱਧਾ ਕਰੋ, ਹੱਡੀਆਂ ਆਪਣੀਆਂ ਜੋੜਾਂ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੱਕ।ਫਿਰ ਸੱਜਦਾ ਕਰੋ, ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ—ਮੁਖ਼ ਨਾਲ ਨੱਕ ਜ਼ਮੀਨ ਨੂੰ ਲੱਗੇ, ਹੱਥ, ਘੁਟਨੇ ਅਤੇ ਪੈਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉੰਗਲੀਆਂ ਵੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ।ਫਿਰ ਉੱਠੋ ਅਤੇ ਦੋ ਸੱਜਦਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬੈਠੋ, ਜਦ ਤੱਕ ਪੂਰੀ ਤਸੱਲੀ ਮਿਲੇ।ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨੂੰ ਹਰ ਰਕਾਤ ਵਿੱਚ ਦੁਹਰਾਓ।

Benefits from the Hadith

1. ਇਹ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਰੁਕਨ ਹਨ, ਜੋ ਨਾ ਭੁੱਲਚੁੱਕ ਨਾਲ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਅਣਜਾਣੀ ਵਿੱਚ ਛੁੱਟਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦੀ ਦਲੀਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਮਾਜ਼ੀ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਪੜ੍ਹਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਨਬੀ ਅਲੈਹਿਸ-ਸਲਾਮ ਨੇ ਕੇਵਲ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਣ ‘ਤੇ ਹੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।
2. ਟਿਕਾਵਟ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਰੁਕਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਰੁਕਨ ਹੈ।
3. ਇਮਾਮ ਨਵਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਸ ਵਿਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਨੇ ਨਮਾਜ਼ ਦੇ ਕੁਝ ਫ਼ਰਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਉਸ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
4. ਇਮਾਮ ਨਵਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਅਤੇ ਅਣਜਾਣੇ ਨਾਲ ਨਰਮੀ ਕਰਨ, ਉਸ ਨਾਲ ਮਿੱਠਾਸ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਆਉਣ, ਮਸਲੇ ਨੂੰ ਉਸ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਕਰਨ, ਮਕਸਦਾਂ ਨੂੰ ਸੰਖੇਪ ਕਰਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹਾਲਤ ਮੁਤਾਬਕ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਰੂਰੀ ਗੱਲਾਂ ‘ਤੇ ਹੀ ਇਤਮਾਦ ਕਰਨ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰਨੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਅਦਾ ਕਰਨਾ ਉਸ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇ।
5. ਇਮਾਮ ਨਵਵੀ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਮੁਫਤੀ ਤੋਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਸਵਾਲੀ ਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਹੋਵੇ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਉਸ ਨੇ ਨਾ ਪੁੱਛਿਆ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਮੁਫਤੀ ਲਈ ਮੁਸਤਹਬ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਉਹ ਗੱਲ ਵੀ ਬਿਆਨ ਕਰੇ, ਅਤੇ ਇਹ ਖੇਰਖੁਵਾਹੀ ਵਿੱਚੋਂ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਬੇਲੋੜੀ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਿੱਚੋਂ।
6. ਕਮੀ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਦੀ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ, ਜਿਵੇਂ ਉਸ ਦੇ ਕਹਿਣ ‘ਚ ਹੈ: “ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਬਿਨਾ ਹੋਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ, ਮੈਨੂੰ ਸਿਖਾਓ।”
7. ਇਬਨ ਹਜਰ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਸ ਵਿੱਚ ਨੇਕੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇਣਾ, ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖਣ ਵਾਲੇ ਵੱਲੋਂ ਆਲਿਮ ਤੋਂ ਸਿੱਖਿਆ ਮੰਗਣਾ ਹੈ।
8. ਮੁਲਾਕਾਤ ਵੇਲੇ ਸਲਾਮ ਕਰਨ ਦਾ ਮੁਸਤਹਬ ਹੋਣਾ, ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੋਣਾ, ਅਤੇ ਜੇ ਮੁਲਾਕਾਤ ਦੁਹਰਾਈ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਸਲਾਮ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾਉਣਾ ਮੁਸਤਹਬ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੀ ਸਮਾਂ ਬੀਤਿਆ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰ ਉਸ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਫ਼ਰਜ਼ ਹੈ।