عَنْ مُعَاذٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ، قَالَ:
كُنْتُ رِدْفَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عَلَى حِمَارٍ يُقَالُ لَهُ عُفَيْرٌ، فَقَالَ: «يَا مُعَاذُ، هَلْ تَدْرِي حَقَّ اللَّهِ عَلَى عِبَادِهِ، وَمَا حَقُّ العِبَادِ عَلَى اللَّهِ؟»، قُلْتُ: اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: «فَإِنَّ حَقَّ اللَّهِ عَلَى العِبَادِ أَنْ يَعْبُدُوهُ وَلا يُشْرِكُوا بِهِ شَيْئًا، وَحَقَّ العِبَادِ عَلَى اللَّهِ أَنْ لا يُعَذِّبَ مَنْ لا يُشْرِكُ بِهِ شَيْئًا»، فَقُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ أَفَلاَ أُبَشِّرُ بِهِ النَّاسَ؟ قَالَ: «لا تُبَشِّرْهُمْ، فَيَتَّكِلُوا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2856]
المزيــد ...
ਮੁਆਜ਼ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ:
ਮੈਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਇਕ ਗਧੇ 'ਉਫੈਰ' ਉੱਤੇ ਸਵਾਰ ਸੀ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਕਿਹਾ: "ਏ ਮੁਆਜ਼! ਕੀ ਤੈਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਆਪਣੇ ਬੰਦਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀ ਹੱਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਅੱਲਾਹ 'ਤੇ ਕੀ ਹੱਕ ਹੈ؟" ਮੈਂ ਆਖਿਆ: "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਰਸੂਲ ਹੀ ਬੇਹਤਰ ਜਾਣਦੇ ਹਨ।" «ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਅਤੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਅੱਲਾਹ ਉੱਤੇ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਅੱਲਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ।" ਮੈਂ ਆਖਿਆ: "ਯਾ ਰਸੂਲੱਲਾਹ! ਕੀ ਮੈਂ ਇਹ ਖ਼ੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਦੇ ਦਿਆਂ؟" ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਾ ਦੱਸ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ 'ਤੇ ਹੀ ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਕਰ ਲੈਣ।"
(ਸਹੀਹ ਅਲ-ਬੁਖਾਰੀ ਅਤੇ ਮੁਸਲਿਮ)
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري - 2856]
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਲਮਾਤ ਰਾਹੀਂ ਵਾਅਜ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਆਪਣੇ ਬੰਦਿਆਂ ਉੱਤੇ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਹੀ ਇਬਾਦਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਸ਼ਰੀਕ ਨਾ ਬਣਾਵਣ। ਅਤੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਅੱਲਾਹ ਉੱਤੇ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਨਾ ਦੇਵੇ ਜੋ ਤੌਹੀਦ 'ਤੇ ਕਾਇਮ ਰਹੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭੀ ਸ਼ਰੀਕ ਨਾ ਕਰੇ। ਫਿਰ ਮੁਆਜ਼ ਨੇ ਆਖਿਆ: **"ਯਾ ਰਸੂਲੱਲਾਹ! ਕੀ ਮੈਂ ਇਹ ਖ਼ੁਸ਼ਖ਼ਬਰੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਦੇ ਦਿਆਂ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਇਸ ਫ਼ਜ਼ਲ 'ਤੇ ਖ਼ੁਸ਼ ਹੋ ਜਾਣ ਅਤੇ ਉਮੀਦ ਰਖਣ?"** ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕ ਇਸ ਉਮੀਦ 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਕੇ ਆਪਣੇ ਕਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਸਤ ਹੋ ਜਾਏਂਗੇ।