ਵਿਧਵਾ ਅਤੇ ਮਿਸਕੀਨ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਉਹਨਾਂ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਅੱਲ੍ਹਾਹ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿਚ ਜਿਹਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਉਹ ਜੋ ਰਾਤ ਨੂੰ ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾ ਰਖਦਾ ਹੈ। ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਕਬਰਾਂ ਵਾਂਗ ਨਾ ਬਣਾ ਲਓ, ਅਤੇ ਮੇਰੀ ਕਬਰ ਨੂੰ ਤਿਉਹਾਰ (ਇੱਕ ਰਵਾਇਤੀ ਹਾਜਰੀ ਦੀ ਥਾਂ) ਨਾ ਬਣਾਓ, ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਦੁਰੂਦ ਪੜ੍ਹੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਸਲਾਮੀ (ਦੁਰੂਦ) ਮੈਨੂੰ ਜਿਹੇ ਵੀ ਹੋਵੋ, ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੰਜ ਵਕਤ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜਾਂ, ਇਕ ਜੁਮ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਜੁਮ੍ਹੇ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਇਕ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੱਕ — ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਦਰਮੀਆਨ ਦੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦਾ ਕਫ਼ਫ਼ਾਰਾ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੇ ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਸਈਦ ਖੁਦਰੀ ਅਤੇ ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਹਲਾਲ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰਾਮ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ, ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਅੱਲਾਹ 'ਤੇ ਸੱਚੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਤਵੱਕਲ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹੀ ਰਜ਼ਕ ਦੇਦਾ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੰਛੀ ਨੂੰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਖਾਲੀ ਪੈਟ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਭਰਪੂਰ ਪੈਟ ਨਾਲ ਵਾਪਸ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। “ਇਕ ਬੰਦਾ ਗੁਨਾਹ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ‘ਹੇ ਮੇਰੇ ਰੱਬ! ਮੇਰਾ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦੇ।’ ਹਰ ਨੀਕ ਕੰਮ ਸਦ ਕਾ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਤੋੜਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ।" (ਸਹੀਹ ਬੁਖਾਰੀ ਅਤੇ ਸਹੀਹ ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਹਦੀਸ) ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਦਾ ਰਿਜ਼ਕ ਵਧੇ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਤੂਰੀ ਹੋਵੇ, ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਨਾਲ ਸਬੰਧ ਜੋੜਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਦੁਆ ਹੀ ਇਬਾਦਤ ਹੈ **"ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੂੰ ਦੁਆ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਮੋਅਜ਼ਜ਼ (ਪਿਆਰੀ) ਨਹੀਂ ਹੈ।"** ਜੋ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸੌ ਵਾਰੀ ‘ਸੁਭਾਨ ਅੱਲਾਹਿ ਵ ਬਿਹਮਦਿਹਿ’ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸਦੇ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਮੁੰਦਰ ਦੇ ਝੱਗ ਵਰਗੇ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਹੋਣ। ਜਿਹੜਾ ਵਿਅਕਤੀ ਦੱਸ ਵਾਰ ਇਹ ਕਹਿਂਦਾ ਹੈ :ਲਾ ਇਲਾਹਾ ਇੱਲੱਲਾਹੁ ਵਾਹਦਹੁ ਲਾ ਸ਼ਰੀਕ ਲਹੂ, ਲਹੂਲ ਮੁਲਕੁ ਵ ਲਹੂਲ ਹਮਦੁ ਵ ਹੂਵਾ ਅਲਾ ਕੁੱਲਿ ਸ਼ਈਇਨ ਕਦੀਰ। (ਅਰਥ: ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਮਾਬੂਦ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਇਕੱਲਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਸਾਥੀ ਨਹੀਂ, ਹਕੂਮਤ ਉਸੀ ਦੀ ਹੈ, ਸਾਰੀ ਤਾਰੀਫ਼ ਉਸੀ ਲਈ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਤੇ ਕਾਬੂ ਰੱਖਦਾ ਹੈ) ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਲਾਹ ਭਲਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਕੋਈ ਖੁਦਾ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਅੱਖਰ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੀ ਇਕ ਨੇਕੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਕ ਨੇਕੀ ਦੇ ਬਦਲੇ ਦੱਸ ਗੁਣਾ ਨੇਕੀਆਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰੀ ਮੂਆਜ਼ ਨੇ ਉਹੀ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ।ਆਖਰਕਾਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਇਬਾਦਤ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਅਤੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਅੱਲਾਹ ਉੱਤੇ ਹੱਕ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਅੱਲਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ਾਬ ਨਹੀਂ ਦੇਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ﷺ ਦੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਆਖਿਆ: **"ਯਾ ਰਸੂਲੱਲਾਹ! ਮੂਜਬਤਾਂ ਕਿਹੜੀਆਂ ਹਨ?"** ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «@ **"ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਸ਼ਰੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਨਰਕ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੋਵੇਗਾ।"** ਬੇਸ਼ੱਕ ਅੱਲਾਹ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਮੇਰੀ ਉੱਮਮਤ ਵਿਚੋਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜਾ ਕਰੇਗਾ, ਤੁਸੀਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਡਰੋ, ਅਤੇ (ਆਪਣੇ ਹਾਕਿਮ ਦੀ) ਸੁਣੋ ਅਤੇ ਅਦਾਅਤ ਕਰੋ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਹਬਸ਼ੀ ਗੁਲਾਮ ਹੀ ਹੋ।ਤੁਸੀਂ ਮੇਰੇ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਇਕ਼ਤਿਲਾਫ਼ ਵੇਖੋਗੇ,ਤਾਂ ਮੇਰੀ ਸੁੰਨਤ ਅਤੇ ਹਿਦਾਇਤਯਾਫ਼ਤਾ ਖ਼ੁਲਫ਼ਾ-ਏ-ਰਾਸ਼ਿਦੀਨ ਦੀ ਸੁੰਨਤ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਨਾਲ ਫੜੇ ਰਹਿਣਾ ਜਦੋਂ ਮੁਅੱਜ਼ਜ਼ਿਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਕਹੋ: ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰੁ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਮੈਂ ਨਮਾਜ਼ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੰਦੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਾ ਕੇ ਕਸਮ ਨਹੀਂ ਚੁਕਾਈ,ਪਰ ਜਬਰਾਈਲ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਆਏ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦਿਨਾਰ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਘਰਦਾਰਾਂ ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ,ਅਤੇ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਆਦਮੀ ਆਪਣੀ ਸਵਾਰੀ ਤੇ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਰੱਬ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ,ਅਤੇ ਦਿਨਾਰ ਜੋ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਤੇ ਰੱਬ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ। “ਜੋ ਕੋਈ ਦੋ ਨੌਕਰਾਣੀਆਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰੇ ਤਾਂ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਹ ਅਤੇ ਮੈਂ ਇੱਕਠੇ ਆਵਾਂਗੇ,” ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅੰਗੁਠੇ ਅਤੇ ਉਂਗਲੀਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜ ਕੇ ਦਿਖਾਇਆ। ਤੁਸੀਂ ਜੰਨਤ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦੇ ਜਦ ਤੱਕ ਇਮਾਨ ਨਾ ਲਿਆਓ, ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਇਮਾਨ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਜਦ ਤੱਕ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮੋਹੱਬਤ ਨਾ ਕਰੋ। ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਦੱਸਾਂ ਜੋ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਅਮਲ ਕਰੋ ਤਾਂ ਆਪਸ ਵਿਚ ਮੋਹੱਬਤ ਪੈਦਾ ਹੋ ਜਾਏ? ਆਪਣੇ ਦਰਮਿਆਨ ਸਲਾਮ ਨੂੰ ਆਮ ਕਰੋ (ਫੈਲਾਓ)। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਸੰਦ ਦੀ ਅਮਲ ਕਿਹੜੀ ਹੈ؟"ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:"ਨਮਾਜ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਵਕਤ 'ਤੇ ਅਦਾ ਕਰਨਾ।" ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਫਿਰ ਕਿਹੜਾ?"ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ:"ਮਾਂ-ਬਾਪ ਨਾਲ ਨੇਕੀ ਕਰਨੀ।" ਮੈਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਫਿਰ ਕਿਹੜਾ?"ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ:"ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਜਿਹਾਦ ਕਰਨਾ। ਤਿਆਰਤਾ (ਬੇਨਤੀ / ਧਰਮਕ ਰਹੱਸਵਾਦ) ਸ਼ਿਰਕ ਹੈ, ਤਿਆਰਤਾ ਸ਼ਿਰਕ ਹੈ, ਤਿਆਰਤਾ ਸ਼ਿਰਕ ਹੈ» (ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਦੋਹਰਾਇਆ),ਪਰ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਇਸ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ,ਪਰ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਆਪਣੀ ਭਰੋਸੇ ਅਤੇ ਤਵੱਕਲ ਨਾਲ ਇਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਚਮੁੱਚ, ਜੇ ਅੱਲਾਹ ਤੇਰੇ ਰਾਹੀਂ ਇੱਕ ਵੀ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਹਿਦਾਇਤ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਤੇਰੇ ਲਈ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਉੱਟਾਂ ਦੇ ਹੋਣ ਤੋਂ ਵਧੇਰੇ ਮੰਨਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। “ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਡਰੋ,ਆਪਣੀਆਂ ਪੰਜ ਵਕਤ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜਾਂ ਅਦਾ ਕਰੋ,ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਰਖੋ,ਆਪਣੇ ਮਾਲ ਦੀ ਜਕਾਤ ਦਿਓ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਹਾਕਮ ਦੀ ਆਤਾਤ ਕਰੋ —ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਦੀ ਜੰਨਤ ਵਿਚ ਦਾਖ਼ਿਲ ਹੋ ਜਾਓਗੇ।” ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਨਾ ਦੱਸਾਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਮਿਟਾ ਦੇਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦਰਜੇ ਬੁਲੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ? ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੁਹਾਡੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਅਮਲਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਾਂ, ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਰਬ ਕੋਲ ਸਭ ਤੋਂ ਪਾਕ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੇ ਹਨ,ਜੋ ਸੋਨੇ ਅਤੇ ਚਾਂਦੀ ਖਰਚ ਕਰਨ ਨਾਲੋਂ ਵੀ ਬਿਹਤਰ ਹਨ, ਅਤੇ ਜੋ ਵੱਧ ਬਿਹਤਰ ਹਨ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗਲੇ ਮਾਰੋ ਅਤੇ ਉਹ ਤੁਹਾਡੇ ਗਲੇ ਮਾਰਣ।» ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ।”ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ ਜ਼ਲੀਲ ਹੋਇਆ, ਫਿਰ ਜ਼ਲੀਲ ਹੋਇਆ, ਫਿਰ ਜ਼ਲੀਲ ਹੋਇਆ»। ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ: ਕੌਣ, ਏ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ؟ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਮਾਂ-ਪਿਓ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੁੱਢੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ, ਉਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋਹਾਂ ਨੂੰ, ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਨਾ ਹੋ ਸਕਿਆ»। ਅੱਗੇ ਨਿਕਲ ਗਏ ਹਨ ਮੁਫ਼ਰਿਦੂਨ \ ‘ਜੇ ਤੂੰ ਐਸਾ ਹੀ ਕਰਦਾ ਰਹੀਂਦਾ ਜਿਵੇਂ ਤੂੰ ਦੱਸਿਆ, ਤਾਂ ਜਿਵੇਂ ਤੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਦਿਲ ਨਾਲ ਪਾਣੀ ਪੀਂਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ; ਤੇ ਤੈਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਤਰਫੋਂ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਸਹਾਇਕ ਮਿਲਦੀ ਰਹੇਗੀ ਜਦ ਤੱਕ ਤੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ।’ ਕੋਈ ਭੀ ਕੌਮ (ਜਮਾਤ/ਟੋਲੀ) ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਮਜਲਸ ਤੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਠਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਓਥੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਐਸੇ ਉਠਦੇ ਹਨ ਜਿਵੇਂ ਕਿਸੇ ਗਧੇ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਉੱਠੇ ਹੋਣ, ਅਤੇ ਉਹ ਮਜਲਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅਖ਼ਿਰਤ ਵਿੱਚ ਅਫ਼ਸੋਸ ਦਾ ਸਬਬ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਤੇਰੀ ਜ਼ਬਾਨ ਹਰ ਵੇਲੇ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਯਾਦ ਨਾਲ ਤਰ ਰਹੇ। ਏ ਲੋਕੋ! ਆਪਸ ਵਿੱਚ ਸਲਾਮ (ਅਮਨ ਦੀ ਦੁਆ) ਫੈਲਾਓ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਖਿਲਾਓ, ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਜੋੜੋ (ਸੰਤੜਾ ਨਾਭੋ), ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ, ਜਦ ਲੋਕ ਸੋ ਰਹੇ ਹੋਣ, ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰੋ—ਤੁਸੀਂ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਸਲਾਮਤੀ ਨਾਲ ਦਾਖਲ ਹੋ ਜਾਵੋਗੇ। ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੂ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਅਬੂ ਬਕਰ ਅਤੇ ਉਮਰ ਨੂੰ ਕਿਹਾ: "ਇਹ ਦੋਵੇਂ ਜੰਨਤ ਵਾਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਹਨ, ਪਹਿਲੇ ਅਤੇ ਆਖਰੀ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ, ਸਿਵਾਏ ਨਬੀਆਂ ਅਤੇ ਰਸੂਲਾਂ ਦੇ। ਯਾ ਰਸੂਲੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਕੋਈ ਹਾਜ਼ਤ ਜਾਂ ਛੁਪੀ ਹੋਈ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ, ਪਰ ਮੈ ਓਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਆਇਆ ਹਾਂ।"ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਪੁੱਛਿਆ **"ਅਮਲ ਛੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਲੋਕ ਚਾਰ ਹਨ, ਦੋ ਕਿਸਮਾਂ ਖਤਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ, ਦੋ ਬਰਾਬਰੀ ਨਾਲ ਹਨ, ਇੱਕ ਸਹੀ ਕੰਮ ਦਸ ਗੁਣੇ ਜਿੰਨਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਹੀ ਕੰਮ ਸੱਤ ਸੌ ਗੁਣੇ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।** **ਜੋ ਖਤਰੇ ਵਾਲੀਆਂ ਹਨ:** * ਜੇ ਕੋਈ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਬਿਨਾਂ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਕੁਝ ਸ਼ਰੀਕ ਕੀਤੇ ਤਾਂ ਉਹ ਜਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਿਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਸ਼ਰੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਨਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਵੇਗਾ। **ਬਰਾਬਰੀ ਨਾਲ:** * ਜੇ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਉਸ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿਹਤਮੰਦ ਅਮਲ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। * ਜੇ ਕੋਈ ਬੁਰਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬੁਰਾ ਕੰਮ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। * ਜੇ ਕੋਈ ਚੰਗਾ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਦਸ ਗੁਣਾ ਇਨਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। * ਜੇ ਕੋਈ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਰਾਹ ਵਿੱਚ ਖਰਚ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਸੱਤ ਸੌ ਗੁਣਾ ਇਨਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। **ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਚਾਰ ਹਾਲਤਾਂ ਹਨ:** * ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹਨ ਪਰ ਆਖਿਰਤ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖੀ ਹੋਣਗੇ। * ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖੀ ਹਨ ਪਰ ਆਖਿਰਤ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋਣਗੇ। * ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਅਤੇ ਆਖਿਰਤ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖੀ ਹੋਣਗੇ। * ਜੋ ਦੁਨੀਆਂ ਅਤੇ ਆਖਿਰਤ ਦੋਹਾਂ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਹੋਣਗੇ।"\*\* ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਲਮ ਉਠਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜ਼ਿਹਾਲਤ ਵੱਧ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਿਨਾਹ (ਜ਼ਿਨਾ) ਵੱਧੇਗਾ, ਸ਼ਰਾਬ ਨੂਸ਼ੀ ਵਧ ਜਾਵੇਗੀ, ਮਰਦ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਵਧ ਜਾਣਗੀਆਂ — ਇੱਥੋਂ ਤੱਕ ਕਿ ਪੰਜਾਹ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਹੀ ਨਿਗਰਾਨ (ਸੰਭਾਲਣ ਵਾਲਾ) ਹੋਵੇਗਾ। ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇਹ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਇਲਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਲਮ ਇਸ ਲਈ ਨਾ ਸਿੱਖੋ ਕਿ ਉਸ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਉਲਮਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸ਼ੋਹਰਤ ਕਰੋਂ, ਨਾਹ ਉਸ ਲਈ ਕਿ ਨੀਵੜੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜ਼ਿਦ ਕਰੋਂ, ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਸਿੱਧੇ ਰਾਹ (ਸਿਰਾਤ ਮੁਸਤਕੀਮ) ਦੀ ਇਕ ਮਿਸਾਲ ਦਿੱਤੀ। ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਇਹ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਿ ਜਦੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਲ ਵਾਪਸ ਲੋਟੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਵੱਡੀਆਂ, ਮੋਟੀਆਂ ਉੱਟਣੀਆਂ ਮਿਲਣ? ਕੁਰਆਨ ਦੇ ਸਾਹਿਬ (ਹਾਫ਼ਿਜ਼ ਜਾਂ ਪਾਬੰਦ ਤਿਲਾਵਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ) ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਜਾਵੇਗਾ: "ਪੜ੍ਹਦੇ ਜਾ, ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਦੇ ਜਾ, ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਤੂੰ ਦੁਨੀਆ ਵਿੱਚ ਤਰਤੀਲ ਨਾਲ (ਸੁੰਦਰ ਢੰਗ ਨਾਲ) ਪੜ੍ਹਦਾ ਸੀ, ਓਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੜ੍ਹ।ਕਿਉਂਕਿ ਤੇਰਾ ਮਕਾਮ (ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਰਜਾ) ਉਸ ਆਖਰੀ ਆਯਤ ਦੇ ਕੋਲ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਤੂੰ ਪੜ੍ਹੇਗਾ। ਜੋ ਕੁਰਆਨ ਨੂੰ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਸ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਸਦਕਾ (ਦਾਨ) ਨੂੰ ਸਭਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਦਿੰਦਾ ਹੈ; ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਰਆਨ ਨੂੰ ਚੁੱਪਚਾਪ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਉਸ ਵਾਂਗ ਹੈ ਜੋ ਲੁਕ ਕੇ ਸਦਕਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਉਹ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਕੋਲੋਂ ਦਸ ਆਯਾਤਾਂ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ। ਉਹ ਅਗਲੇ ਦਸ (ਆਯਾਤਾਂ) ਵੱਲ ਨਹੀਂ ਵਧਦੇ ਸਨ ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ (ਦਸ ਆਯਾਤਾਂ) ਵਿੱਚੋਂ ਮਿਲਣ ਵਾਲਾ ਇਲਮ ਅਤੇ ਅਮਲ ਨਾ ਸਿੱਖ ਲੈਂ।ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਉਸਨੇ ਪੁੱਛਿਆ: "ਹੇ ਅਬਾ ਮੂੰਜ਼ਿਰ! ਕੀ ਤੂੰ ਜਾਣਦਾ ਹੈਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਕੁਰਆਨ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਆਯਤ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਹੈ?" ਮੈਂ ਕਿਹਾ: "{ਅੱਲਾਹ, ਉਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਇਲਾਹ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਜ਼ਿੰਦਾ ਅਤੇ ਕਾਇਮ ਹੈ।}" [ਸੂਰਹ ਬਕਰਹ: 255] ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਸੀਨੇ 'ਤੇ ਹੱਥ ਮਾਰਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ: "ਵਾਹਿਗੁਰੂ, ਤੇਰੇ ਲਈ ਗਿਆਨ ਖੁਸ਼ਕਬਰੀ ਹੈ, ਹੇ ਅਬਾ ਮੂੰਜ਼ਿਰ! ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚਾਚਾ ਨੂੰ ਫਰਮਾਇਆ: «@ **«ਕਹੋ: ਲਾ ਇਲਾਹ ਇੱਲਾ ਅੱਲਾਹ, ਮੈਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਤੈਨੂੰ ਕ਼ਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਸਾਕਸ਼ੀ ਦਿੰਦਾ ਹਾਂ।»**ਉਸ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ:“ਜੇ ਕੁਰੈਸ਼ ਮੈਨੂੰ ਤਨਕੀਦ ਨਾ ਕਰਦੇ, ਕਹਿੰਦੇ ਕਿ ਤੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਬੇਚੈਨੀ ਵਿੱਚ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਤੁਰੰਤ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮੰਨ ਲੈਂਦਾ।”ਇਸ ‘ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਕੁਰਆਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਆਯਤ ਨਾਜਿਲ ਕੀਤੀ: **{ਇਨਕਾ ਲਾ ਤਹਦੀ ਮਨ ਅਹਬਬਤ ਵਲਕਿਨ ਅੱਲਾਹਾ ਯਹਦੀ ਮਨ ਯਸ਼ਾਅ}** \[ਸੂਰਾ ਕਸਸ: 56]। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਅਜ਼ਾਨ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੁਣੋ ਤਾਂ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਹੋ ਜੋ ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਮੇਰੇ ਲਈ ਦੂਆ ਕਰੋ। ਉਹ ਇੱਕ ਸ਼ੈਤਾਨ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਨਾਮ ਖਿੰਜ਼ੀਬ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਤੁਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰੋ ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਉਸ ਤੋਂ ਪਨਾਹ ਮੰਗੋ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਖੱਬੇ ਹੱਥ 'ਤੇ ਤਿੰਨ ਵਾਰੀ ਥੁੱਕੋ। ਇਕ ਆਦਮੀ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਪੁੱਛਣ ਲੱਗਾ: “ਆਪ ਦਾ ਕੀ ਖ਼ਿਆਲ ਹੈ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਰੇ ਜੋ ਜਿਹਾਦ ‘ਚ ਸਿਰਫ਼ ਅਜਰ (ਸਵਾਬ) ਅਤੇ ਸ਼ੋਹਰਤ (ਨਾਂ) ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਨਿਕਲੇ, ਉਸ ਲਈ ਕੀ ਹੈ?”ਤਾਂ ਨਬੀ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **“ਉਸ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।”** ਉਸ ਨੇ ਇਹੀ ਗੱਲ ਤਿੰਨ ਵਾਰ ਦੋਹਰਾਈ, ਅਤੇ ਹਰ ਵਾਰੀ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: **“ਉਸ ਲਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ।”** ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:@ **“ਨਿਸ਼ਚਤ ਹੀ ਅੱਲਾਹ ਸਿਰਫ਼ ਉਹੀ ਅਮਲ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖ਼ਾਲਿਸ ਉਸ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਲਈ ਹੋ ਅਤੇ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦਾ ਚਿਹਰਾ (ਰਜ਼ਾਮੰਦੀ) ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਦੀ ਨੀyyat ਹੋ।”** **"ਜਦੋਂ ਇਨਸਾਨ ਮਰ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਸਾਰੇ ਅਮਲ ਰੁਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਮਗਰ ਤਿੰਨ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ: 1. ਕੋਈ ਚੱਲਦੀ ਸਦਕਾ (ਐਸੀ ਨੇਕੀ ਜੋ ਲਗਾਤਾਰ ਚੱਲਦੀ ਰਹੇ), 2. ਅਜਿਹਾ ਇਲਮ ਜਿਸ ਤੋਂ ਲੋਗਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ਾਇਦਾ ਹੁੰਦਾ ਰਹੇ, 3. ਨੇਕ ਅਉਲਾਦ ਜੋ ਉਸ ਲਈ ਦੁਆ ਕਰੇ।"\*\* “ਕੀ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਵੀ ਸਦਕਾ ਦੇ ਢੰਗ ਨਹੀਂ ਬਣਾਏ? ਹਰ ਤਸਬੀਹ (ਸੁਭਾਨਅੱਲਾਹ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਹਰ ਤਕਬੀਰ (ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਹਰ ਤਹਮੀਦ (ਅਲਹਮਦੁ ਲਿੱਲਾਹ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਹਰ ਤਹਲੀਲ (ਲਾ ਇਲਾਹ ਇੱਲੱਲਾਹ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਨੇਕੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇਣਾ ਸਦਕਾ ਹੈ, ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਸਦਕਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਆਪਣੇ ਹੱਲਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਵਤ ਪੂਰੀ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸਦਕਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਮੋਮਿਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕਿਸੇ ਤਕਲੀਫ਼ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦਾ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਕਿਸੇ ਤਕਲੀਫ਼ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਐ ਲੋਕੋ! ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਵਲ ਤੌਬਾ ਕਰੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਉਸ ਵਲ ਸੌ ਵਾਰੀ ਤੌਬਾ ਕਰਦਾ ਹਾਂ। ਮੁਸ਼ਕਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਬਾਦਤ ਮੇਰੇ ਵਲ ਹਿਜ਼ਰਤ (ਮੁਹਾਜਿਰਤ) ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ। ਕੋਈ ਵੀ ਦੋ ਮੁਸਲਮਾਨ ਜੇਹੜੇ ਮਿਲਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਹੱਥ ਮਿਲਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮਾਫੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹ ਇਕ-ਦੂਜੇ ਤੋਂ ਵੱਖਰੇ ਨਹੀਂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ। ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਨੂੰ ਤਰੋਤਾਜ਼ਾ ਰਖੇ ਜੋ ਸਾਡੀ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਗੱਲ ਸੁਣੇ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਓਹੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਪਹੁੰਚਾਏ ਜਿਵੇਂ ਉਸਨੇ ਸੁਣੀ। ਕਈ ਵਾਰੀ ਸੁਣਨ ਵਾਲੇ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ ਸਮਝਣ ਵਾਲਾ ਉਹ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਤਕ ਗੱਲ ਪਹੁੰਚਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।