Hadith: ਅਬੂ ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਅਨ-ਨੁ‘ਮਾਨ ਬਿਨ ਬਸ਼ੀਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ:"||ਹਲਾਲ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰਾਮ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁਝ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜੋ ਕਿਸੇ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਇਜ਼ਤ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਸ ਬੱਚੇ ਵਰਗਾ ਹੈ ਜੋ ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਰ ਰਾਜੇ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿਯਮਤ ਖੇਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਨਿਯਮਤ ਖੇਤਰ ਉਸ ਦੀ ਮਨਾਹੀਆਂ ਹਨ।ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੋਲਾ ਹੈ, ਜੇ ਉਹ ਸਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਸਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਗੋਲਾ ਦਿਲ ਹੈ।
____
[] - []
المزيــد ...
"ਅਬੂ ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਅਨ-ਨੁ‘ਮਾਨ ਬਿਨ ਬਸ਼ੀਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਮੈਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੂੰ ਸੁਣਿਆ ਕਹਿੰਦੇ ਹੋਏ:"
ਹਲਾਲ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ ਅਤੇ ਹਰਾਮ ਵੀ ਸਪਸ਼ਟ ਹੈ, ਅਤੇ ਦੋਹਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੁਝ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਸਮਝਦੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਜੋ ਕਿਸੇ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਇਜ਼ਤ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਉਸ ਬੱਚੇ ਵਰਗਾ ਹੈ ਜੋ ਘਰ ਦੇ ਆਲੇ ਦੁਆਲੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਜਲਦੀ ਹੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਵੇਗਾ। ਹਰ ਰਾਜੇ ਦਾ ਕੋਈ ਨਿਯਮਤ ਖੇਤਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਨਿਯਮਤ ਖੇਤਰ ਉਸ ਦੀ ਮਨਾਹੀਆਂ ਹਨ।ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੋਲਾ ਹੈ, ਜੇ ਉਹ ਸਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਸਹੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਗੋਲਾ ਦਿਲ ਹੈ।»
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم] - [الأربعون النووية - 6]
ਨਬੀ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਇੱਕ ਆਮ ਕਾਇਦਾ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਵਸਤੂਆਂ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਸ਼ਰੀਅਤ ਵਿੱਚ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ: ਹਲਾਲ ਸਪਸ਼ਟ, ਹਰਾਮ ਸਪਸ਼ਟ, ਅਤੇ ਸ਼ੱਕੀ ਮਾਮਲੇ ਜੋ ਹਲਾਲ ਅਤੇ ਹਰਾਮ ਦੇ ਹਕ ਵਿੱਚ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹਕਮ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।
ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਧਰਮ ਹਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਇਜ਼ਤ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਿਗਾਹਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਇਹ ਸ਼ੱਕੀ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਨਿੰਦਾ ਤੋਂ ਬਚੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਜਾਂ ਤਾਂ ਹਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪੈਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਜਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਨਿੰਦਾ ਅਤੇ ਇਜ਼ਤ ਬਰਬਾਦੀ ਦਾ ਸਮਨਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਬੀ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਨੇ ਉਦਾਹਰਨ ਦਿੱਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸਮਝਾਈ ਜਾ ਸਕੇ ਜੋ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਇੱਕ ਰਾਏ (ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਾਲਾ) ਆਪਣੀ ਮੱਕੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਐਸੀ ਜ਼ਮੀਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਚਰਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਮਾਲਕ ਨੇ ਰੋਕਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਰਾਏ ਦੀ ਮੱਕੀ ਦਾ ਉਸ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਚਰਾਉਣ ਦਾ ਖਤਰਾ ਹੋਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਇਸ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਸ਼ੱਕੀ ਕਮਾਂ ਵਿੱਚ ਪੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਹਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਫਿਰ ਨਬੀ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗੋਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਜੋ ਦਿਲ ਹੈ), ਜੇ ਉਹ ਸਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਸਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰੀਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖ਼ਤਰਨਾਕ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
Benefits from the Hadith
- "ਇਹ ਹਦੀਸ ਸ਼ੱਕਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਹੈ।"
- ਇਸ ਗੱਲ ਵਿੱਚ ਉਤਸ਼ਾਹ ਦਿਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੱਕੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ।