Hadith: ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਫਰਮਾਇਆ: "ਇਹ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਇਲਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।
عَنْ زِيَادِ بْنِ لَبِيدٍ رضي الله عنه قَالَ:
ذَكَرَ النَّبِيُّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ شَيْئًا، فَقَالَ: «ذَاكَ عِنْدَ أَوَانِ ذَهَابِ الْعِلْمِ» قُلْتُ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، وَكَيْفَ يَذْهَبُ الْعِلْمُ، وَنَحْنُ نَقْرَأُ الْقُرْآنَ وَنُقْرِئُهُ أَبْنَاءَنَا وَيُقْرِئُهُ أَبْنَاؤُنَا أَبْنَاءَهُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ؟ قَالَ: «ثَكِلَتْكَ أُمُّكَ زِيَادُ، إِنْ كُنْتُ لَأُرَاكَ مِنْ أَفْقَهِ رَجُلٍ بِالْمَدِينَةِ، أَوَلَيْسَ هَذِهِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَى يَقْرَؤونَ التَّوْرَاةَ وَالْإِنْجِيلَ، لَا يَعْمَلُونَ بِشَيْءٍ مِمَّا فِيهِمَا؟!».
[صحيح لغيره] - [رواه ابن ماجه] - [سنن ابن ماجه: 4048]
المزيــد ...
"ਜ਼ਿਯਾਦ ਬਿਨ ਲਬੀਦ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ..."
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ, ਫਿਰ ਫਰਮਾਇਆ:
"ਇਹ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦੋਂ ਇਲਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।" ਮੈਂ ਅਰਜ ਕੀਤੀ: "ਯਾ ਰਸੂਲੱਲਾਹ ﷺ! ਇਲਮ ਕਿਵੇਂ ਖਤਮ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਅਸੀਂ ਕੁਰਆਨ ਪੜ੍ਹਦੇ ਹਾਂ, ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਹਾਂ, ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕ਼ਿਆਮਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦੇ ਰਹਿਣਗੇ?" ਤਾਂ ਅੱਦਾ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਤੈਨੂੰ ਗੁਮ ਕਰੇ ਜ਼ਿਯਾਦ! ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਮਦੀਨੇ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸਮਝਦਾਰ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸਮਝਦਾ ਸੀ। ਕੀ ਇਹ ਯਹੂਦੀ ਤੇ ਨਸਾਰਾ ਤੌਰਾਤ ਅਤੇ ਇੰਜੀਲ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਦੇ? ਪਰ ਉਹ ਉਹਨਾਂ 'ਤੇ ਅਮਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ!"
[صحيح لغيره] - [رواه ابن ماجه] - [سنن ابن ماجه - 4048]
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਆਪਣੇ ਸਹਾਬਿਆਂ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਬੈਠੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:"ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਇਲਮ ਉਠਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਖੋਹ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।" ਜ਼ਿਯਾਦ ਬਿਨ ਲਬੀਦ ਅਲ-ਅਂਸਾਰੀ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅੰਹੁ ਹੈਰਾਨ ਹੋਏ ਅਤੇ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: **"ਇਲਮ ਕਿਵੇਂ ਉੱਠਾ ਲਿਆ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਤੋਂ ਖੋਹਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਜਦਕਿ ਅਸੀਂ ਕੁਰਆਨ ਪੜ੍ਹ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ? ਖੁਦਾ ਦੀ ਕਸਮ! ਅਸੀਂ ਕੁਰਆਨ ਜ਼ਰੂਰ ਪੜ੍ਹਾਂਗੇ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਵਾਂਗੇ!"** ਤਾਂ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਕੇ ਫਰਮਾਇਆ: **"ਤੇਰੀ ਮਾਂ ਤੈਨੂੰ ਗੁਆ ਬੈਠੀ ਹੋਵੇ, ਐ ਜ਼ਿਯਾਦ! ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੈਨੂੰ ਮਦੀਨੇ ਦੇ ਉਲਮਾ ਵਿਚੋਂ ਇੱਕ ਸਮਝਦਾ ਸੀ!"** ਫਿਰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ: **"ਇਲਮ ਦਾ ਖਤਮ ਹੋਣਾ ਕੁਰਆਨ ਦੇ ਖਤਮ ਹੋਣ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਪਰ ਇਲਮ ਦਾ ਖਤਮ ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਅਮਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।"** ਇਹ ਤੌਰਾਤ ਅਤੇ ਇੰਜੀਲ ਇਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਕੋਲ ਮੌਜੂਦ ਹਨ; ਫਿਰ ਵੀ ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕੀਆਂ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਮਕਸਦ ਤੋਂ ਕੋਈ ਲਾਭ ਉਠਾਇਆ — ਜੋ ਕਿ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਜੋ ਕੁਝ ਜਾਣਿਆ, ਉਸ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
Benefits from the Hadith
- ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿੱਚ ਮਸਾਹਿਫ (ਕੁਰਆਨ ਦੀਆਂ ਨਸਖਾਂ) ਅਤੇ ਕਿਤਾਬਾਂ ਹੋਣ ਦਾ ਕੋਈ ਫਾਇਦਾ ਨਹੀਂ ਜੇਕਰ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਅਮਲ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
- ਇਲਮ ਦਾ ਉੱਠਾਇਆ ਜਾਣਾ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ:
- **ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਦੀ ਵਫਾਤ, ਉਲਮਾ ਦੀ ਮੌਤ, ਅਤੇ ਇਲਮ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨਾ ਛੱਡ ਦੇਣਾ।**
- ਸਿਆਮਤ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਇਲਮ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅਮਲ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ।
- ਇਲਮ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਅਸਲ ਮਕਸਦ ਇਲਮ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਉਸ 'ਤੇ ਅਮਲ ਕਰਨਾ ਹੈ।
Categories
More ...
- Hadith: ਪੰਜ ਵਕਤ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜਾਂ, ਇਕ ਜੁਮ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਜੁਮ੍ਹੇ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਇਕ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੱਕ — ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਦਰਮੀਆਨ ਦੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦਾ ਕਫ਼ਫ਼ਾਰਾ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੇ ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
- Hadith: ਕੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਮੇਰੇ ਬਾਰੇ ਖ਼ਬਰ ਸੁਣੇ ਜਦੋਂ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੁਰਸੀ ਉਤੇ ਬੈਠਾ ਹੋਵੇ, ਅਤੇ ਕਹੇ: 'ਸਾਡੇ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਦਰਮਿਆਨ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ।
- Hadith: ਬੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਆਦਮੀ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਹੱਕ ਦਖ਼ਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅੱਗ (ਨਾਰ) ਹੋਏਗੀ।
- Hadith: ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਨਾ ਦਿਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਮਲਾਂ ਦੀ ਅੰਜਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
- Hadith: ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਰਾਤਾਂ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੋੜਨਾ ਜ਼ਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਦੋਹਾਂ ਇੱਕ-दੂਜੇ ਤੋਂ ਮੁਹ ਮੋੜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- Hadith: ਜੋ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਤੋੜਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ।" (ਸਹੀਹ ਬੁਖਾਰੀ ਅਤੇ ਸਹੀਹ ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਹਦੀਸ)
- Hadith: ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਪਸੰਦ ਆਦਮੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਝਗੜਣ ਵਾਲਾ, ਹਟਧਰਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।