كسى كه براى بيوه زن ها و بينوايان كوشش مى كند، مانند مجاهديست در راه الله متعال. منزل هاى خود را آرامگاه نكنيد، و آرامگاه من را عيدگاه نكنيد، و بر من صلوات بفرستيد، چونكه هر كجا كه باشيد صلوات شما به من خواهد رسيد. نمازهاى پنجگانه، جمعه تا جمعه، و رمضان تا رمضان باعث بخشش گناهان انجام شده در بين آنها مى شود، اگر از گناهان بزرگ دورى شود. هيچ رنج، بيماری، نگرانی، ناراحتی، آزار و غم و اندوهی به مسلمان نمی رسد و حتی خاری در پايش فرو نمی رود مگر اينکه الله متعال گناهانش را به سبب آن می بخشد. هر كسى براى آموختن دانش سفر كند، اين كار او در راه الله متعال مى باشد، تا زمانى كه برگردد. آنچه كه حلال مى باشد واضح است، و آنچه كه حرام مى باشد واضح است، و در بين آنها مواردى قابل اشتباه وجود دارد كه بسيارى از مردم از آنها بى خبرند، پس هر كسى از آن موارد قابل اشتباه دورى جست، خود را از گناه در دين و ناموس خود محفوظ كرده است، و هر كسى مرتكب اين موارد قابل اشتباه شد، مرتكب حرام شده است. اگر شما به درستى بر الله متعال توكل حقيقى داشتيد، ( الله متعال ) به شما همانند پرنده هايى كه صبح با شكم خالى مى روند و شب ها با شكم پر بر مى گردند، رزق و روزى مى دادند. بنده اى گناهى را انجام داد، و گفت: الهى! گناه مرا ببخش، پس الله متعال فرمودند: بنده ام گناهى انجام داد، و دانست پروردگارى دارد كه گناهان را مى بخشد، و گناهكاران را مجازات مى كند. همه ى نيكى ها صدقه هستند. کسی که با خويشاوندانش قطع رابطه کند، وارد بهشت نمی شود. هر كسى كه دوست دارد رزق وى افزايش يابد، و اجل وى به تأخير بيفتد، پس صله ى رحم را بجاى بياورد. همانا دعا عبادت است. چیزی نزد الله گرامی تر از دعا نیست. هرکس روزانه صد بار بگوید: "سُبْحَانَ اللَّهِ وَبِحَمْدِهِ" گناهان وی بخشیده می شود هرچند به اندازه ی کف روی دریا باشند. هر كسى ده بار گفت: "لَا إلَهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ، وَلَهُ الْحَمْدُ، وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ"، همانند كسى است كه چهار نفر (برده) از فرزندان اسماعيل را آزاد كرده باشد هر كسى كه الله متعال اراده ی خير به او داشته باشد، او را در دين فقيه مى گرداند. هر كسى كه حرفى از كتاب الله را قرائت كند براى او يک پاداش دارد، و هر پاداش ده برابر آن مى باشد. هیچ بنده ای نیست که صادقانه و از ته قلب گواهی دهد که معبود بر حقی جز الله وجود ندارد و شهادت دهد که محمد، بنده و فرستاده ی اوست، مگر اینکه الله متعال او را بر آتش دوزخ حرام می گرداند. معاویه رضی الله عنه بر حلقه ای در مسجد وارد شد و گفت: چه باعث شده اینجا بنشینید؟ گفتند: نشستیم که ذکر و یاد الله کنیم. احترام محمد صلى الله عليه وسلم درباره ی اهل بيتش را پاس بداريد. حيا نتيجه ای جز خير و خوبی به دنبال ندارد. الله متعال می فرمايد: هرگاه يکی از عزيزانِ بنده ی مؤمنم را در دنيا از او بگيرم و او به اميد اجر و ثواب صبر کند، نزد من پاداشی جز بهشت ندارد. پس نزد پدر و مادرت برگرد و رفتار نيک و پسنديده ای با آنان داشته باش. بهترين ديناری (مالی) که مسلمان انفاق می کند، ديناری است که خرجِ خانواده اش می کند؛ و ديناری است که برای مرکب خود در راه الله هزينه می نمايد و ديناری است که در راه الله برای يارانش صرف می نمايد. قبر مرا به محلی برای رفت و آمد در زمانی مخصوص به شیوه ای مخصوص تبدیل نکنید و خانه های تان را به قبرستان تبديل نكنيد و بر من درود بفرستيد؛ زيرا هر جا باشید، درودتان را به من می رسانند. هرکس دو دختربچه را سرپرستی کند تا به سن بلوغ برسند، روز قيامت درحالی (به ميدان حشر) می آيد که من و او مانند اين دو خواهيم بود. سوگند به ذاتی که جانم در دستِ اوست، وارد بهشت نمی شويد تا اينکه ايمان داشته باشيد و ايمان نمی آورید مگر زمانی که يکديگر را دوست بداريد؛ آيا شما را به کاری راهنمايی نمايم که اگر انجامش دهيد يکديگر را دوست خواهيد داشت؟ سلام گفتن را در ميان خود رواج دهيد. از رسول الله صلى الله عليه وسلم پرسيدم: الله متعال کدامین عمل را بیشتر دوست دارد؟ فرمود: «نمازِ سرِ وقت». گفتم: سپس کدام عمل؟ فرمود: «نيکی به پدر و مادر». فال گرفتن از مصاديق شرک است، فال گرفتن از مصاديق شرک است و هيچيک از ما نيست مگر اينکه به نحوی دستخوش فال می شود اما الله متعال با توکل کردن به او، آن را از بين می برد. فردا پرچم را به دست مردی خواهم داد که الله و رسولش را دوست دارد و الله و رسولش او را دوست دارند، الله فتح و پيروزی را به دست او رقم خواهد زد. آيا نمی دانی که اسلام گناهانِ پيش از خود را نابود می کند و هجرت گناهانِ قبل از خود را از ميان می برد و حج نيز گناهان گذشته را نابود می گرداند؟ تقوای الله پيشه کنيد، نمازهای پنجگانه را بخوانيد، ماه رمضان را روزه بگيريد، زکات اموال تان را ادا نماييد و از اميران و کارداران خود اطاعت کنيد تا به بهشت پروردگارتان وارد شويد. «آيا شما را به کاری راهنمايی کنم که الله به سبب آن گناهان را محو می کند و درجات شما را بالا می برد؟» گفتند: بله ای رسول خدا؛ فرمود: «وضوی کامل رفتن در سختی ها و گام های زياد به سوی مساجد و پس از هر نمازی به انتظار نماز بودن؛ مواظبت بر این موارد مانند پاسداری در راه الله است». آيا شما را از بهترين کارتان و پاک ترين آنها نزد فرمانروای تان - پروردگار متعال- آگاه نکنم؟ خوار و زبون باد، خوار و زبون باد، خوار و زبون باد کسی که پدر و مادرش، هر دو يا يکی از آنها به سن پيری برسند و او (با خدمت به آنها) وارد بهشت نشود. مُفَرِّدان گوی سبقت را ربودند. شبی که مرا به آسمان ها بردند، ابراهيم - عليه السلام - را ديدم که به من گفت: ای محمد، از طرف من به امتت سلام برسان و به آنها خبر بده که بهشت، خاکی پاکيزه و آبی گوارا دارد و زمينی هموار و حاصلخيز است که نهال ها و کاشته هايش سُبْحَانَ اللهِ، والحَمْدُ للهِ، وَلا إلهَ إِلا اللهُ، واللهُ أكْبَرُ می باشد. اگر همين گونه باشی که گفتی، گويا خاکستر داغ به آنان می خورانی و تا زمانی که به همين روش عمل کنی، همواره پشتيبانی و حمایت الله در برابر آنها را خواهی داشت. هر گروهی از مجلسی برخيزند که در آن الله متعال را ياد نکرده اند، گويا از لاشه ی الاغی مُرده برخاسته اند و اين مجلس برای آنان مايه ی حسرت و افسوس خواهد بود. دوست ندارم به اندازه ی کوه احد طلا داشته باشم و سه روز بر من بگذرد و ديناری از آن نزدِ من باقی بماند، جز مقداری که برای پرداخت بدهی نگه می دارم؛ مگر اينکه بگويم آن را در ميان بندگان الله، چنين و چنان و چنان تقسيم کنند. ای رسول خدا، چه کسی بيش از همه ی مردم به خوش رفتاری من سزاوارتر است؟ فرمود: «مادرت، سپس مادرت، سپس مادرت و آنگاه به پدرت نيکی کن و به همين ترتيب به هرکس که به تو نزديک تر است». مردی از رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد روزه گرفتن در سفر سوال می کند که رسول الله صلی الله علیه وسلم پاسخ می دهد: «اگر خواستی روزه بگير و اگر نخواستی نگير». مگر الله زمينه ای برای شما فراهم نکرده که بتوانيد صدقه دهيد؟ هر سبحان الله گفتن، يک صدقه است؛ هر الله اکبر گفتن، يک صدقه است؛ هر الحمدلله گفتن، يک صدقه است؛ هر لااله الاالله گفتن، يک صدقه است. عبادت در هنگام هرج و مرج، مانند هجرت به سوی من است. آیا به تو از محبوب ترین کلام نزد الله خبر ندهم؟ محبوب ترین کلام نزد الله " سبحان اللهِ وبحمدِهِ" می باشد. سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، اگر گناه نمی کرديد، الله شما را از ميان برمی داشت و کسانی را به جای شما می آورد که گناه کنند و از الله متعال آمرزش بخواهند و او نيز آنها را ببخشد. ای مردم، سلام گفتن را رواج دهيد و پيوند خويشاوندی را به جای آوريد و غذا بدهيد؛ و شب هنگام، درحالی که مردم خوابيده اند، نماز بخوانيد تا به سلامتی (بدون هیچ رنجی) وارد بهشت شويد. الله متعال می فرماید: تا بنده ام ذکر و یاد مرا بر زبان دارد و لب هایش به این منظور تکان می خورد، من با او هستم. الله آن گونه که به صدای خوش و آشکارِ پيامبری خوش صدا گوش داده، به چيزِ ديگری گوش نداده است. هیچ دو مسلمانی نیستند که یکدیگر را ملاقات کنند و با هم دست بدهند، مگر اینکه قبل از جدا شدن مورد آمرزش قرار می گیرند. هرکس قرآن را با صدای خوش نخوانَد، از ما نيست. الله متعال اخلاق کسی را که چيزی از ما بشنود و آن را همان گونه که شنيده - به ديگران - برساند، خوب و نیک بگرداند. احادیثی در فضیلت مجالس ذکر الله می فرمايد: هرگاه بنده ام نيت انجام کار بدی نمود تا زمانی که مرتكب آن نشده است، برايش ننويسيد. و اگر مرتكب آن شد، فقط يک بدی برايش بنويسيد. و اگر آن را بخاطر من ترک کرد، برايش يک نيکی ثبت کنيد. شخص نخست را ستوديد؛ پس بهشت بر او واجب شد و از شخص دوم به بدی ياد کرديد؛ پس آتش دوزخ بر او واجب گشت. شما گواهانِ الله در زمين هستيد. کسی که ماهرانه قرآن بخواند، با ملائکه بزرگوار و نيکوکار خواهد بود و کسی که قرآن را با وقفه و به سختی بخواند و تلاوت قرآن برايش دشوار باشد، دو پاداش دارد. الله نود و نه نام دارد، صد منهای یک، هیچکس آنها را حفظ نمی کند مگر اینکه وارد بهشت می شود؛ و الله متعال فرد است و عدد فرد را دوست دارد. کسی که در جنگ بدر و حدیبیه شرکت داشته، وارد آتش دوزخ نمی شود. این دو (ابوبکر و عمر) سید و سرور اولین و آخرین بهشتیان سی سال سن به بالا جز پیامبران هستند. گفتم: ای رسول خدا، به چه کسی نیکی کنم؟ فرمود: «مادرت، سپس مادرت، سپس مادرت، آنگاه پدرت و پس از آنها افراد نزدیک تر و نزدیک تر». نزد آنان بازگرد و از آنها اجازه بگیر؛ اگر به تو اجازه دادند جهاد کن، در غیر این صورت به آنان نیکی کن. يک روز نگهبانی در راه الله، از دنيا و هر آنچه در آن است، بهتر است. وقتی پيامبر صلى الله عليه وسلم به محل قضای حاجت می رفت، من و پسر بچه ای همانند من، ظرف (کوچک) آب و چوب دستی برای پيامبر می برديم و ايشان با آب استنجاء می کرد. احترام و گرامی داشتِ پيرمرد مسلمان و حافظ و عالِم قرآن که در آن زياده روی يا کوتاهی نکند و نيز احترام حاکم و صاحب قدرتِ عادل، بخشی از بزرگ داشت و تعظيم الله متعال است. تو را درحالی دیدم که به سویی جز قبله نماز می خواندی؟ وی در پاسخ گفت: اگر رسول الله صلی الله علیه وسلم را نمی دیدم که چنین می کند، این کار را نمی کردم. من انصار را ديدم که برای خدمت به پيامبر صلى الله عليه وسلم چه می کردند؛ لذا با خود سوگند ياد کردم که با هريک از آنها که همراه شوم، به او خدمت کنم. هر شخصی با کسی خواهد بود که او را دوست دارد. دو برادر در دوران پيامبر صلى الله عليه وسلم بودند که يکی از آنها نزد پيامبر صلى الله عليه وسلم می آمد و ديگری کار می کرد. دومی نزد پيامبر صلى الله عليه وسلم آمد و از برادرش شکايت کرد که کار نمی کند. رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «لَعلَّكَ تُرْزَقُ بِهِ»: «چه بسا تو نيز به برکت او روزی می يابی». الله متعال با کاری که اين زن انجام داد، بهشت را بر او واجب کرد يا با اين عملش، او را از آتش دوزخ نجات داد. همه ی زنان پيامبر صلى الله عليه وسلم نزدش بودند؛ در اين ميان فاطمه رضی الله عنها آمد که راه رفتنش با راه رفتنِ پيامبر صلى الله عليه وسلم هيچ تفاوتی نداشت. رشکی که بر خديجه بردم، بر هيچيک از همسران پيامبر صلى الله عليه وسلم نبردم؛ گرچه هرگز او را نديده بودم اما پيامبر صلى الله عليه وسلم از او خيلی ياد می کرد. دعای شخص مسلمان برای برادرش در غيابِ او پذيرفته می شود؛ بالای سرش فرشته ای گماشته شده که هرگاه برای برادرش دعای خير می کند، آن فرشته می گويد: آمين؛ و همانندِ آن نصيب تو باد. هيچ دريغ نمی کنم در اينکه چنان برای شما نماز بخوانم که رسول الله صلى الله عليه وسلم برای ما نماز می خواند. هرگاه بنده ی مسلمان يا مؤمنی وضو می گيرد و صورتش را می شويد، هر گناهی که با نگاهِ چشمانش مرتکب شده، با آب يا با آخرين قطره ی آن از چهره اش می ريزد. شما مرتکب اعمالی می شويد که در نظرتان باريک تر از مو می باشد. - يعنی در نظر شما ناچيز و بی اهميت است؛ - حال آنکه ما در زمان رسول الله صلى الله عليه وسلم آنها را جزو گناهان نابودکننده می شمرديم. پس از من تبعيض و حق کُشی خواهيد ديد؛ پس صبر كنيد تا مرا در كنار حوض ملاقات نماييد. دو نفر از اصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم که در شبی تاريک نزد ایشان بودند، رسول الله صلی الله علیه وسلم را درحالی ترک نمودند که پيشاپيش آنان دو نورِ چراغ مانند قرار داشت. مادر انس به او گفت: رازِ رسول الله صلى الله عليه وسلم را به هيچکس نگو. انس رضی الله عنه فرمود: ای ثابت، به الله سوگند اگر اين راز را برای کسی بازگو می کردم، حتماً آن را به تو می گفتم. چهل خصلت نيکو وجود دارد که برترين آنها، به عاريت دادنِ بُزِ شيرده می باشد تا از شيرش استفاده کنند. هرکس به اميد ثواب و با ايمان به پاداشی که وعده داده شده، يکی از اين خصلت های نيک را انجام دهد، الله متعال به پاسِ آن، او را وارد بهشت می گرداند. عمل اندکی انجام داد و پاداش فراوانی يافت. نزديک ترين مردم به الله، کسی است که آغازگرِ سلام به مردم باشد. بهترين مردم کسی است که عمرش طولانی و کردارش نيکو باشد. چه بسا شخصِ ژوليده موی و غبارآلودی که از هر دری رانده شده است، به الله سوگند ياد می کند و الله سوگندش را تحقق می بخشد. هرگز از رسول الله صلى الله عليه وسلم چيزی خواسته نشد که ايشان «نَه» بگويد. هرکس چيزی را در راه الله انفاق کند - پاداشِ آن - هفتصد برابر برای او ثبت می شود. مثال هدايت و دانشی كه الله مرا با آن مبعوث گردانيده، مانند بارانی است كه بر زمين می بارد؛ زمينی كه حاصلخيز باشد، آب باران را در خود جذب می كند و در نتيجه در آن علف و گياهان فراوانی می رويد. و زمينی كه سخت است، آب را بر روی خود نگه می دارد و الله مردم را از اين آب بهره مند می سازد و از اين آب می نوشند و با آن کشاورزی و آبياری می کنند. ای گروه انصار، آیا شما را گمراه نیافتم و الله متعال به وسیله ی من شما را هدایت نکرد؟ آیا پراکنده و متفرق نبودید که الله متعال به وسیله ی من شما را گرد هم جمع نموده و متحد و یکپارچه نمود؟ آیا فقیر نبودید که الله متعال به وسیله ی من شما را ثروتمند نمود؟ جبريل نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد و پرسيد: اهل بدر را در ميان خود چگونه ارزيابی می كنيد؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «آنان را از بهترين مسلمانان می دانيم». تنه ی درختی بود که رسول الله صلى الله عليه وسلم - هنگام سخنرانی - بر آن تکيه می زد؛ پس از اينكه برای رسول الله صلى الله عليه وسلم منبری ساختند، از آن تنه ی درخت - كه ديگر مورد استفاده قرار نمی گرفت - صدایی مانند آه و ناله ی شتران آبستن شنيديم؛ تا اينكه رسول الله صلى الله عليه وسلم از منبر پايين آمد و دست خود را روی تنه ی درخت گذاشت و تنه آرام گرفت. رضای خداوند در رضايت پدر و مادر است و خشم خداوند در خشم پدر و مادر. کارهایِ نیک پایدار عبارتند از: لا اله الا الله و سبحان الله و الله اکبر و الحمدلله و لا حول ولاقوة الا بالله. هیچ عملی را بنده انجام نمی دهد که بیش از ذکر و یاد الله نجات دهنده ی او از عذاب الهی باشد. ثروت هيچکس به خاطر صدقه دادن کم نمی شود. به هر بنده ای ستم شود و او بر آن صبر نمايد، الله بر عزتش می افزايد. و هيچ بنده ای دربِ گدايی را نمی گشايد مگر اينکه الله دروازه ی فقر را به رويش باز می کند. برتریِ عالِم بر عابد، همانند برتریِ من نسبت به کمترين شماست. هیچ مسلمانی نیست که مسلمانی را به وقت صبح عيادت کند، مگر اینکه هفتادهزار فرشته تا شب برای او دعا نموده و طلب مغفرت می کنند. هرکس راهی برای جستجوی علم بپيمايد، الله راهی برای او به سوی بهشت هموار می سازد. اگر بنده يک وجب به من نزديک شود، من يک ذراع (فاصله ی ساعد تا آرنج) به او نزديک می شوم و اگر يک ذراع به من نزديک گردد، من به اندازه ی يک باع (فاصله ی باز کردن دو دست) به او نزديک می شوم؛ اگر قدم زنان به سوی من بيايد، من دوان دوان به سويش می آیم. مردی از کنار شاخه ی درختی در وسط راه گذشت؛ پس با خود گفت: به الله سوگند که اين درخت را از سر راه مسلمانان برمي دارم تا باعث اذيت آنان نشود؛ در نتيجه وارد بهشت شد. هرکه مارمولک سمی را در نخستين ضربه بکُشد، صد نيکی برايش ثبت می گردد؛ و در دومين ضربه نيکی کم تری برايش منظور می شود و در سومين ضربه، کمتر از اين برای او ثبت می شود. هیچ زنی از شما سه فرزندش را از دست نمی دهد، مگر اینکه آنها برای مادرشان مانعی در برابر آتش دوزخ خواهند بود. از هيچ مسلمانی سه فرزند نمی ميرد مگر اينکه آتش او را لمس نمی کند مگر به اندازه ی تحقق سوگند الله متعال. درباره ی مردی که کارِ نيکی انجام می دهد و مردم او را به خاطر آن می ستايند، چه می فرمايی؟ فرمود: «اين مژده ی زودهنگام مومن است». مردی را ديدم که در بهشت در حال گردش بود؛ زيرا درختی را که سبب اذيت و آزار مسلمانان بود، از سر راه قطع کرده و برداشته بود. آيا از كسی شرم نكنم كه ملائکه از او شرم می كنند؟! قرآن بخوانيد؛ چون روز قيامت درحالی می آید که برای صاحبانش شفاعت می کند. الله متعال از میان فرزندان اسماعیل کنانه را برگزید و از میان کنانه قریش را برگزید و از میان قریش بنی هاشم را برگزید و از میان بنی هاشم مرا برگزید و من سرور فرزندان آدم هستم و فخر فروشی و تکبر نمی کنم. و من اولین کسی هستم که زمین برای او شکافته می شود و اولین شفیع هستم و اولین کسی هستم که شفاعتش قبول می شود. فاطمه بخشی از وجود من است، هرکس او را ناراحت کند، مرا ناراحت کرده است. هر امتی امینی دارد و ای امت اسلام، امین امت من ابوعبیده بن جراح می باشد. هر پيامبری یاری کننده ای دارد و یار و ناصر من زبير است. زبیر پسر عمه ی من و یار و ناصر من در میان امتم می باشد. رسول الله صلی الله علیه وسلم دو روز يعنی روز عايشه و سوده را نزد عايشه رضی الله عنها می مانْد. رسول الله صلی الله علیه وسلم در بیماری وفات سوال می کرد و می گفت: «فردا کجا خواهم بود، فردا کجا خواهم بود». و منظورش این بود که نوبت عایشه چه وقت است؛ این بود که همه ی همسران به ایشان اجازه دادند هر جا که می خواهد باشد. مقداری از مالت را نگه دار که برايت بهتر است. به دلیل ندانستن اين مساله گریه نمی کنم که آنچه نزد الله متعال وجود دارد برای پيامبرش بهتر است، بلکه دلیل گریه ام قطع شدن وحی از آسمان است. [راوی می گويد:] اين سخن ام ايمن، ابو بکر و عمر را نيز به گريه انداخت و هر دو همراه او گريستند. امروز دربان رسول الله صلى الله عليه وسلم خواهم شد. در اين ميان ابوبكر رضی الله عنه آمد و در را فشار داد. گفتم: كيست؟ گفت: ابوبكر. گفتم: صبر كن. آنگاه نزدِ رسول الله صلى الله عليه وسلم رفتم و گفتم: ای رسول خدا، ابوبکر آمده و اجازه ی ورود می خواهد. فرمود: «ائْذَنْ لَهُ وَبَشِّرْهُ بِالجَنَّةِ»: «به او اجازه ی ورود و بشارت بهشت بده». هرگاه عده ای از نيروهای پشتيبانی يمن نزد عمر بن خطاب رضی الله عنه می آمدند، عمر رضی الله عنه از آنها می پرسيد: آيا اويس بن عامر با شماست؟ هيچگاه از عمر رضی الله عنه نشنيدم که درباره ی چيزی بگويد: «گمانم در اين مورد چنين است»، مگر اينکه مطابق گمانش رخ می داد. بهترين نيکی اين است که شخص با دوستان پدرش ارتباط داشته باشد (و حقّ دوستی آنها با پدرش را ادا کند). مردمانی نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمدند و گفتند: مردانی را با ما بفرست تا به ما قرآن و سنت بیاموزند. رسول الله صلى الله عليه وسلم هفتاد مرد از انصار را نزدشان فرستاد که به آنان «قُرّاء» (قاريان) گفته می شد و دايی ام حرام نيز با آنان بود. الله - عز وجل - به من دستور داده که اين سوره را برای تو بخوانم: [لَمْ يَكُنِ الَّذِينَ كَفَرُوا]. اگر برده خيرخواه آقايش باشد و عبادت الله متعال را به نيکی انجام دهد، پاداشِ او دو برابر است. هيچ فرزندی نمی تواند حق پدرش را ادا کند، مگر اينکه پدرش را برده ی کسی ببيند و او را خريداری و آزاد کند. ای سعد بن معاذ، به پروردگار کعبه سوگند، اين بهشت است که بوی آن را از سوی احد می شنوم. به به، اين مال سودمندی است؛ اين مالِ سودمندی است و آنچه گفتی، شنيدم؛ نظرِ من اين است که آن را ميانِ خويشاوندانت تقسيم کنی. سه نفر هستند که دو پاداش دارند. اهالی کوفه از سعد بن ابی وقاص رضی الله عنه - که والیِ آنها بود - به عمر بن خطاب رضی الله عنه شکايت کردند. و عمر او را برکنار کرد و عمار رضی الله عنه را بر آنان گماشت. عمر بن خطاب رضی الله عنه برای مهاجرانِ پيش گام چهار هزار مقرّر نمود. سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، اگر هميشه همان وضعی را داشته باشيد که نزد من داريد و همواره در ذکر و ياد الله باشيد، ملائکه در خانه ها و در راه ها با شما دست می دهند؛ اما ای حنظله، ساعتی (برای عبادت الله) و ساعتی (برای استراحت و رسيدگی به کارهای دنيا). داستان وفات زبیر بن عوام رضی الله عنه و پرداخت بدهی اش هنگامی که يمنی ها - به مدينه - آمدند، رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «اهل يمن نزد شما آمده اند». مردم مانند معادن طلا و نقره هستند؛ آنان كه در جاهليت بهترين مردم بودند، در اسلام نيز بهترين مردم هستند، البته به شرطی که شناخت و دانش دينی داشته باشند. و ارواح مانند سپاهيان و دسته های گوناگون يک سپاه هستند؛ آنها که يکديگر را بشناسند (و ويژگی های يکسانی داشته باشند)، با هم الفت می گيرند و آنها که يکديگر را نشناسند، از هم دور می شوند و با هم اُنس نمی گيرند. ملائکه پيوسته با بال های شان او را در سايه ی خود می گيرند. سه نفر از منزل خارج شده و راه مى رفتند که باران شروع به باریدن گرفت؛ بنابراین به غارى در كوهى پناه بردند که سنگ بزرگى غلطيد و در غار را بر آنان بست. الله حق را بر زبان عمر و قلب او قرار داده است. جبریل با تصویری از عایشه رضی الله عنها در پارچه ی ابریشمی سبزی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و فرمود: این همسر تو در دنیا و آخرت می باشد. ابراهيم پسرم بود که در دوران شيرخوارگی فوت نمود. او در بهشت دو دايه خواهد داشت که دوران شيرخوارگی اش را کامل می کنند. در روز جنگ اُحُد، دو زره بر تن رسول الله صلی الله علیه وسلم بود؛ چون خواست بالای صخره برود، نتوانست؛ پس طلحه را نشاند و او را پله کرد و از صخره بالا رفت. زبير می گويد: از رسول الله صلی الله علیه وسلم شنيدم که فرمود: «طلحه با اين کارش بهشت را بر خود واجب کرد». از میان بندگان الله کسانی هستند که چون به الله سوگند یاد کنند، الله متعال سوگندشان را تحقق می بخشد. عبادت در هنگام هرج و مرج مانند هجرت به سوی من است. برده ی درستکار دو پاداش دارد. قرآن بخوانيد که روز قیامت درحالی می آید که برای خوانندگانش شفاعت می کند.