بروز رسانی: درباره ی مردی که کارِ نيکی انجام می دهد و مردم او را به خاطر آن می ستايند، چه می فرمايی؟ فرمود: «اين مژده ی زودهنگام مومن است».

عن أبي ذر رضي الله عنه قال: قيل لرسول الله صلى الله عليه وسلم : أرأيت الرَّجل الذي يعمل العمل من الخَير، ويَحمدُه الناس عليه؟ قال: «تلك عاجِل بُشْرَى المؤمن».
[صحيح] - [رواه مسلم]

از ابوذر رضی الله عنه روایت است که می گويد: به رسول الله صلى الله عليه وسلم گفته شد: درباره ی مردی که کارِ نيکی انجام می دهد و مردم او را به خاطر آن می ستايند، چه می فرمايی؟ فرمود: «تِلْكَ عَاجِلُ بُشْرَى المُؤْمِنِ»: «اين مژده ی زودهنگام مومن است».
[صحیح است] - [به روایت مسلم]

شرح

رسول الله صلی الله علیه وسلم در مورد کسی که عمل صالح وی برای الله است و مردم در قصد و نیت وی جایگاهی ندارند اما او را به خاطر عمل نیک و صالحش ستایش می کنند و می گویند: فلانی اهل خیر است، فلانی طاعتش زیاد است، فلانی زیاد به مردم نیکی می کند و سخنان مشابهی در مورد او می گویند، می فرماید: «اين مژده ی زودهنگام مومن است». و به این ترتیب او را ستایش می کند. چون وقتی مردم از انسان به خوبی یاد کنند، آنها گواهان الله در زمین هستند؛ به همین دلیل وقتی جنازه ای را از کنار رسول الله صلی الله علیه وسلم و اصحابش می برند و مردم از او به نیکی یاد می کنند، می فرماید: «واجب شد». و وقتی جنازه ی دیگری را می برند و از او به بدی یاد می کنند، می فرماید: «واجب شد». لذا صحابه می پرسند: ای رسول خدا، چه واجب شد؟ می فرماید: «به جنازه ی نخست بهشت واجب شد و به جنازه ی دوم دوزخ؛ شما گواهان الله در زمین هستید». معنای اینکه می فرماید: «تِلْكَ عَاجِلُ بُشْرَى المُؤْمِنِ» همین است. اما تفاوت این مورد با ریا در این است که ریاکار عملی را انجام نمی دهد مگر برای اینکه مردم او را ببینند و او را ستایش کنند؛ در این صورت دیگران را با الله متعال شریک کرده است؛ اما مورد مذکور در این حدیث، نیتش خالص برای الله متعال بوده است و گمان نمی کرده و انتظارش را هم نداشته که مردم او را ستایش نموده یا مذمت کنند؛ در این صورت اگر از وی ستایش نموده و تعریف کنند، ریا نیست بلکه مژده ی زودهنگام اوست. و تفاوت این دو بسیار زیاد است.