بروز رسانی: أَفْضَلُ دِينَارٍ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ: دِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى عِيَالِهِ وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ عَلَى دَابَّتِهِ فِي سَبِيلِ اللهِ وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى أَصْحَابِهِ فِي سَبِيلِ اللهِ»: «بهترين ديناری كه مرد آن را انفاق می‌کند، ديناری است که براى افراد تحت سرپرستيش انفاق می‌کند و ديناری که براى حیوان خود در راه الله انفاق می‌کند؛ و ديناری که براى دوستانش در راه الله هزینه می‌کند

عَنْ ثَوْبَانَ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«أَفْضَلُ دِينَارٍ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ، دِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى عِيَالِهِ، وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ عَلَى دَابَّتِهِ فِي سَبِيلِ اللهِ، وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى أَصْحَابِهِ فِي سَبِيلِ اللهِ» قَالَ أَبُو قِلَابَةَ: وَبَدَأَ بِالْعِيَالِ، ثُمَّ قَالَ أَبُو قِلَابَةَ: وَأَيُّ رَجُلٍ أَعْظَمُ أَجْرًا مِنْ رَجُلٍ يُنْفِقُ عَلَى عِيَالٍ صِغَارٍ، يُعِفُّهُمْ أَوْ يَنْفَعُهُمُ اللهُ بِهِ وَيُغْنِيهِمْ.
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 994]

از ثَوبان ـ رضی الله عنه ـ روایت است که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند:
«أَفْضَلُ دِينَارٍ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ: دِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى عِيَالِهِ وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ الرَّجُلُ عَلَى دَابَّتِهِ فِي سَبِيلِ اللهِ وَدِينَارٌ يُنْفِقُهُ عَلَى أَصْحَابِهِ فِي سَبِيلِ اللهِ»: «بهترين ديناری كه مرد آن را انفاق می‌کند، ديناری است که براى افراد تحت سرپرستيش انفاق می‌کند و ديناری که براى حیوان خود در راه الله انفاق می‌کند؛ و ديناری که براى دوستانش در راه الله هزینه می‌کند». ابو قلابه (که يکی از راويان است) می‌گويد: «رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ افراد تحت سرپرستی فرد را در اولويت قرار دادند؛ سپس ابوقلابه می‌گوید: پاداش چه کسی بزرگ‌تر از پاداش کسی است که بر فرزندان کوچکش انفاق کند و اينگونه آنان را پاکدامن تربيت نمايد، يا الله به وسيلهٔ او به آنان نفع برساند و بی‌نيازشان گرداند».
[صحیح است] - [به روایت مسلم] - [صحيح مسلم - 994]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ جلوه‌هایی از انفاق را بیان می‌کند و برای شرایطی که هزینه‌های متعددی وجود دارد، صرف هزینه‌ها را بر حسب آنچه واجب‌تر است مرتب نموده و از مهمترین‌ها آغاز می‌کند. و به این ترتیب خبر می‌دهد که بیشترین ثواب در مالی است که مسلمان برای کسانی خرج می‌کند که هزینه‌های‌شان بر او واجب است؛ مانند همسر و فرزندان؛ سپس هزینه کردن برای وسیلهٔ سواری‌ که جهت نبرد در راه الله آماده شده است؛ سپس انفاق بر دوستان و همراهانش که برای جهاد در راه الله آمده‌اند.

از نکات این حدیث

1. این هزینه‌ها از نظر فضیلت، بر حسب همین ترتیبی است که ذکر شده است؛ و در صورت وجود هزینه‌های متعدد باید این ترتیب رعایت شود و آنچه مهمتر است مقدم داشته شود.
2. بیان اولویت هزینه برای خانواده و برتری آن از نظر فضیلت بر دیگر هزینه‌ها.
3. هزینه کردن برای جهاد در راه الله از بزرگ‌ترین نفقه‌هاست؛ مانند آماده ساختن ساز و برگ و مردان برای جهاد.
4. همچنین گفته شده: منظور از «سبیل الله» هر طاعتی است، مثلا حج.