بروز رسانی: الدُّعَاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ

عن النعمان بن بَشِير رضي الله عنه قال: سمعت النبيَّ صلى الله عليه وسلم يقول:
«الدُّعَاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ»، ثُمَّ قَرَأَ: «{وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ} [غافر: 60]».
[صحيح] - [رواه أبو داود والترمذي وابن ماجه وأحمد] - [سنن الترمذي: 3247]

از نعمان بن بشیر ـ رضی الله عنه ـ روایت است که گفت: شنیدم که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ می‌فرمود:
«الدُّعَاءُ هُوَ الْعِبَادَةُ»: «دعا همان عبادت است»؛ سپس این آیه را خواند: {وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ} [غافر: ۶۰] (پروردگارتان فرمود: مرا به دعا بخوانید، تا [دعای] شما را اجابت کنم. کسانی که از عبادت من سرکشی می‌کنند، به زودی با خواری به جهنم وارد می‌شوند).
[صحیح است] - - [سنن الترمذي - 3247]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ خبر می‌دهد که دعا همان عبادت است، بنابراین واجب است که همهٔ آن خالصانه برای الله باشد، چه این دعا، دعای خواستن و طلب کردن باشد، چنانکه از الله منفعتی بخواهد یا دفع زیانی دنیوی یا اخروی طلب کند؛ یا آنکه دعای عبادت باشد یعنی هر گفتار و کردار ظاهری و باطنی که الله آن را دوست دارد، از عبادات قلبی یا بدنی یا مالی.
سپس پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بر این سخن‌شان به این آیه استدلال می‌کند که الله تعالی می‌فرماید: {ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ إِنَّ الَّذِينَ يَسْتَكْبِرُونَ عَنْ عِبَادَتِي سَيَدْخُلُونَ جَهَنَّمَ دَاخِرِينَ} (مرا به دعا بخوانید، تا [دعای] شما را اجابت کنم. کسانی که از عبادت من سرکشی می‌کنند، به زودی با خواری به جهنم وارد می‌شوند).