ਤੈਨੂੰ ਤੇਰੀ ਇੱਛਾ ਮਿਲੇਗੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਉਸਦੇ ਵਰਗਾ ਹੋਰ ਵੀ ਮਿਲੇਗਾ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇਫਰਮਾਇਆ: ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਨੇਕ ਬੰਦਿਆਂ ਲਈ ਉਹ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ, ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਹ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਆਇਆ। ਉਹ ਨੰਗਾ-ਧੋਖਾ ਵਾਲਾ, ਗੰਦਾ ਬੋਲਣ ਵਾਲਾ, ਬਾਜ਼ਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ੋਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਅਤੇ ਉਹ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਬੁਰਾਈ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ ਸੀ; ਬਲਕਿ ਉਹ ਮਾਫ਼ ਕਰਦਾ ਅਤੇ ਦਰਗਜ਼ਰ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਕਬਰ ਆਖ਼ਿਰਤ ਦੇ ਮਕਾਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਮਕਾਨ ਹੈ; ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚ ਗਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਲਾ ਉਸ ਲਈ ਆਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਨਾ ਬਚਿਆ ਤਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਾਲਾ ਹੋਰ ਵੀ ਸਖ਼ਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲੀ ਜਥੇਬੰਦੀ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗੀ, ਉਹ ਚੰਨਣੀ ਰਾਤ ਦੇ ਚੰਦਰਮਾ ਵਾਂਗ ਚਮਕਦਾਰੀ ਹੋਵੇਗੀ; ਫਿਰ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ ਆਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਚਮਕਦਾਰ ਤਾਰੇ ਵਾਂਗ ਹੋਣਗੇ। ਮੈਨੂੰ ਉਹ ਆਯਾਤ ਨਾਜ਼ਿਲ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਤੁਲਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਈ—ਇਹ ਦੋ ਮੁਆਵਜ਼ਤੈਨ ਆਯਾਤ ਹਨ। ਜੇ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਅਜ਼ਾਨ ਅਤੇ ਪਹਿਲੀ ਸਫ਼ ਵਿੱਚ ਕੀ ਫਜ਼ਿਲਤ ਹੈ, ਫਿਰ ਜੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਬਾਕੀ ਰਹਿੰਦਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਯਕੀਨਨ ਹਿੱਸਾ ਲੈਂਦੇ। ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਕਿ ਤਹਜੀਰ (ਰਾਤ ਦੇ ਅੰਤ ਦੀ ਨਮਾਜ਼) ਵਿੱਚ ਕੀ ਫਜ਼ਿਲਤ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇਸ ਲਈ ਦੌੜਦੇ। ਜੋ ਕਹੇ: ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰੱਬ ਵਜੋਂ, ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਧਰਮ ਵਜੋਂ ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ ﷺਨੂੰ ਆਪਣਾ ਰਸੂਲ ਮੰਨਦਾ ਹਾਂ, ਉਸ ਲਈ ਜੰਨਤ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹੇ ਲੋਕੋ! ਸ਼ਰਾਬ ਹਲਾਲ ਨਹੀਂ ਰਹੀ»। ਜੇ ਕੋਈ ਕੋਈ ਪਹਾੜ ਤੋਂ ਛਾਲ ਮਾਰ ਕੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖਤਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਜਹੰਨਮ ਦੀ ਆਗ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਲਈ ਰਹੇਗਾ, “ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਬੈਅਤ ਕਰੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅੱਲਾਹ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਭਾਗੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਉਗੇ, ਚੋਰੀ ਨਹੀਂ ਕਰੋਗੇ, ਜ਼ਿਨਾ ਨਹੀਂ ਕਰੋਗੇ, ਤੁਸੀਂ ਛੋਟੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਮੈਂ ਸਿਰਫ਼ ਅਚਛੇ ਖ਼ੁਲੂਕਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਹਾਂ। ਸੱਤ ਕਿਸਮ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਆਪਣੇ ਛਾਂਵੇਂ ਹੇਠ ਰੱਖੇਗਾ ਉਸ ਦਿਨ, ਜਦੋਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦੀ ਛਾਂ ਹੋਵੇਗੀ ਤੁਸੀਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਵੱਲ ਹਥਿਆਰ ਨਹੀਂ ਉਠਾਵੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਪਤਾ ਨਹੀਂ, ਸ਼ਾਇਦ ਸ਼ੈਤਾਨ ਉਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹਥਿਆਰ ਖਿੱਚ ਦੇਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਅੱਗ ਦੇ ਖੱਡੇ ਵਿੱਚ ਡਿੱਗ ਪਏ। ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਕਸਮ, ਉਹ ਮੋਮਿਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਕਸਮ, ਉਹ ਮੋਮਿਨ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਕਸਮ, ਉਹ ਮੋਮਿਨ ਨਹੀਂ ਹੈ।» ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ: "ਕੌਣ, ਏ ਰਸੂਲ ਅੱਲਾਹ?" ਫਿਰ ਉਹ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਜੋ ਆਪਣੇ ਪੜੋਸੀ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਾ ਰੱਖੇ। ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਆਦਮ ਦਾ ਬੇਟਾ ਮੈਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਸਮੇਂ ਦੀ ਗੱਲ ਬੁਰਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਸਮਾਂ ਹਾਂ; ਮੇਰੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਹੁਕਮ ਹੈ, ਮੈਂ ਰਾਤ ਅਤੇ ਦਿਨ ਨੂੰ ਬਦਲਦਾ ਹਾਂ। ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਮੇਰਾ ਦੌਰ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਹ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣਗੇ, ਫਿਰ ਉਹ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਉਣਗੇ»। ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਇਹ ਫਿਟਨਿਆਂ ਵਾਲੇ ਦੌਰ ਆਉਣਗੇ। ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ, ਇਸ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠਾ ਰਹਿਣ ਵਾਲਾ ਉਸ ਵਿਚੋਂ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲਾ ਉਸ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਵੱਲ ਦੌੜਦਾ ਹੈ। ਅੱਲਾਹੁਮਮਾ ਇੰਨੀ ਅਸਅਲੁਕਲ ਹੁਦਾਨ ਵੱਤੁਕਾ, ਵਲ-'ਅਫ਼ਾਫਾ ਵੱਲ-ਗ਼ਿਨਾ। ਪੰਜਾਬੀ ਅਨਵਾਦ :ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਹਿਦਾਇਤ, ਪਰਹੇਜ਼ਗਾਰੀ, ਪਵਿੱਤਰਤਾ ਅਤੇ ਖੁਦ-ਮੁਖਤੀ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ। ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: «ਅੱਲਾਹ ਯਹੂਦੀਆਂ ਅਤੇ ਨਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਪਤ ਕਰੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਬਰਾਂ ਨੂੰ ਮਸਜਿਦ ਬਣਾਇਆ “ਇਹ ਮੇਰੇ ਦੋ ਜੁੱਤੇ ਲੈ ਜਾ, ਅਤੇ ਜਿਹੜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਤੂੰ ਇਸ ਬਾਗ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਮਿਲੇ, ਜੇ ਉਹ ਇਹ ਗਵਾਹੀ ਦੇਵੇ ਕਿ ‘ਲਾਇਲਾਹ ਇੱਲੱਲਾਹ’ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਇਸ ਉੱਤੇ ਯਕੀਨ ਰੱਖਦਾ ਹੋਵੇ, ਉਸਨੂੰ ਜੰਨਤ ਦੀ ਖੁਸ਼ਖਬਰੀ ਦੇ।” “ਜੋ ਕੁਰਾਨ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਹੈ, ਉਹ ਕਰਾਮਾਤਮਕ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਸਫ਼ਰਾਂ ਵਾਲਿਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਰਾਨ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਸਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਿੱਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਦੋ ਇਨਾਮ ਹਨ।” ਉਕਬਾ ਬਨ ਆਮਿਰ ਅਲ-ਜੁਹਨੀ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਤਿੰਨ ਵਾਰਾਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਸਾਨੂੰ ਪੁਰੇ ਪੂਰਨ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਮਾਜ਼ ਪੜ੍ਹਨ ਜਾਂ ਆਪਣੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਦੋਸਤਾਂ ਨੂੰ ਦਫ਼ਨ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨਾਂ ਕਰਦੇ ਸਨ “ਇਹ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ ਜੋ ਆਪਣੀ ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਆਸਮਾਨ ਵੱਲ ਉਠਾਉਂਦੇ ਹਨ?” ਉਸਦਾ ਬਿਆਨ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਤੀਬਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਤੱਕ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਉਹ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਛੀਣ ਲਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।” “ਬਦਰ ਅਤੇ ਹੁਦੈਬੀਆ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇਣ ਵਾਲਾ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਜਹੰਨਮ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਜਾਵੇਗਾ।” “ਸੱਚਮੁੱਚ, ਜਦੋਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਮਰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਦੇ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਉਸਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਦਿਖਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। “ਸਭ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਇਕੱਲੇ ਪੜ੍ਹੀ ਨਮਾਜ਼ ਨਾਲੋਂ 25 ਗੁਣਾ ਬੇਹਤਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਜਰ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਰਾਤ ਦੇ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਦਿਨ ਦੇ ਫਰਿਸ਼ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਸ਼ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜੋ ਖੁਦ ਵਾਸ਼ (ਸਿੰਗਾਰੀ/ਸੁੰਦਰਤਾ ਵਾਸਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਜਾਂ ਰੰਗ) ਲਗਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲਗਵਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਜੋ ਟੈਟੂ ਬਣਵਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਬਣਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਮਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਆਰੇ ‘ਅਬਦੁੱਲਾਹ’ ਅਤੇ ‘ਅਬਦੁਰ ਰਹਮਾਨ’ ਹਨ। “ਜਿਸ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਨਸ਼ਾ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹਿੱਸਾ ਵੀ ਹਰਾਮ ਹੈ।” ਸਾਨੂੰ ਮੂੰਛਾਂ ਛਾਂਟਣ, ਨੱਖ ਕੱਟਣ, ਬਗਲਾਂ ਦੇ ਵਾਲ ਉਖਾੜਣ ਅਤੇ ਜੰਘ ਦੇ ਵਾਲ ਮੁੰਡਣ ਲਈ ਇਹ ਮਿਆਦ ਰੱਖੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਚਾਲੀ ਰਾਤਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾ ਛੱਡੀ ਜਾਣ। ਮੈਂ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਮਿਲਾਂਦਾ, ਮੇਰਾ ਬੋਲਣਾ ਸੌ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਔਰਤ ਲਈ ਮੇਰੇ ਬੋਲਣ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ, ਉਹ ਅਸਲਾਹੀ ਅਮੀਰ ਬਣਣਗੇ ਜੋ ਝੂਠ ਬੋਲਣਗੇ ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨਗੇ। ਜੋ ਕੋਈ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਝੂਠ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਬਣੇ, ਉਹ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਵੱਡੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਦਿਲ ਦੋ ਚੀਜ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜਵਾਨ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ: ਦੁਨੀਆ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਲੰਮੀ ਆਸ ਵਿੱਚ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸਦੀ ਯਾਦ ਕਰੋ ਜੋ ਸਾਰੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦੇਂਦਾ ਹੈ" – ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਮੌਤ ਹੈ। ਜਿਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ 'ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਨਾ ਜਾਓ, ਸਿਵਾਏ ਇਸਦੇ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਰੋ ਰਹੇ ਹੋ; “ਫ਼ਿਤਨੇ ਦਿਲਾਂ ਉੱਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ ਜਿਵੇਂ ਚਟਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਇੱਕ ਤੀਲਾ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅੱਲਾਹ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਪਹਿਲਿਆਂ ਅਤੇ ਆਖਰੀਆਂ ਸਭ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰੇਗਾ, ਤਾਂ ਹਰ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ ਲਈ ਇੱਕ ਝੰਡਾ ਚੁੱਕਿਆ ਜਾਵੇਗਾ, ਤਾਂ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਵੇਗਾ: ਇਹ ਫ਼ੁਲਾਨ ਬਿਨ ਫ਼ੁਲਾਨ ਦੀ ਧੋਖਾ ਗਾਰੀ ਹੈ। ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਸੱਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਕਰਨ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਸੱਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮਨਾਅ ਕੀਤਾ ਤੁਸੀਂ ਉਸਦੇ ਪੈਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਣੇ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਰਬਾਤ (ਰਖਿਆ/ਜੰਗ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ) ਇੱਕ ਦਿਨ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਭ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬੇਹਤਰ ਹੈ। ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਯਕੀਨ/ਕਸਮ ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਦਕਾਰ ਹੋ ਕੇ ਕਿਸੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਦੌਲਤ ਚੁੱਕਣ ਲਈ ਝੂਠ ਬੋਲਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਮਿਲੇਗਾ ਅਤੇ ਉਸ 'ਤੇ ਅਲੋਚਨਾ ਹੋਵੇਗੀ। “ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਸ਼ੂਆਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜੰਗਲੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਵਾਂਗ ਭੱਜ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਜਿਹੜਾ ਤੁਹਾਡੇ ਕਾਬੂ ਤੋਂ ਨਿਕਲ ਜਾਏ, ਉਸ ਨਾਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਵਹਾਰ ਕਰੋ।” ਜਲਦੀ ਕਰਕੇ ਜਨਾਜ਼ਾ ਕਰੋ, ਜੇ ਉਹ ਸਹੀ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਚੰਗੀ ਖੇਦ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋ, ਅਤੇ ਜੇ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਬੁਰਾਈ ਹੈ ਜੋ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗਲਾਂ ਤੋਂ ਹਟਾਉਂਦੇ ਹੋ ਨੁਵਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਕਾਰ ਅਤੇ ਬੁਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੰਗਤ ਛੱਡ ਦੇਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਕਮਜ਼ੋਰਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਜਿੱਤੋਂਗੇ ਅਤੇ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਪਾਓਗੇ। ਕਈ ਵਾਰ ਇੱਕ ਬੇਵੱਸ, ਬਿਖਰੇ ਹੋਏ ਆਦਮੀ ਨੂੰ, ਜੋ ਦਰਵਾਜਿਆਂ ਵੱਲ ਧੱਕਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੇ ਉਹ ਅੱਲਾਹ 'ਤੇ ਕਸਮ ਖਾਏ ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦੀ ਕਸਮ ਨੂੰ ਸਹੀ ਮੰਨ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਸੁਣੋ! ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਲਾਣਤ ਵਾਲੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਇਸ ਵਿਚ ਹੈ ਉਹ ਵੀ ਲਾਣਤ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਸਿਵਾਏ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਜ਼ਿਕਰ ਦੇ, ਜਾਂ ਉਸ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਦੇ, ਅਤੇ (ਸਿਵਾਏ) ਆਲਿਮ ਜਾਂ ਸਿਖਣ ਵਾਲੇ ਦੇ। ਜਨਤ ਅਤੇ ਦੋਜ਼ਖ ਮੈਨੂੰ ਦਿਖਾਈ ਗਈਆਂ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਅੱਜ ਵਰਗਾ ਨੇਕੀ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਉਹ ਜਾਣ ਲਓ ਜੋ ਮੈਂ ਜਾਣਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਘੱਟ ਹੱਸੋਗੇ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਰੋਂਗੇ। “ਹੇ ਅਬੂ ਜ਼ਰ! ਜਦੋਂ ਤੂੰ ਸੂਪ ਬਣਾਵੇਂ, ਤਾਂ ਉਸ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਵਧਾ ਕੇ ਰੱਖ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗੁਆਂਢੀਆਂ ਨਾਲ ਭਲਾਈ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਣਾਈ ਰੱਖ।” “ਕੁਰਆਨ ਵਾਲੇ ਦਾ ਮਿਸਾਲ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਵਰਗਾ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਕਾਬੂ ਵਿੱਚ ਰੱਖੇ ਉਟ ਹਨ: ਜੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਕਰੇ ਤਾਂ ਉਹ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਉਹ ਭੱਜ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।” “ਕਿਸੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਇਹ ਹੱਕ ਨਹੀਂ ਕਿ ਉਹ ਕੁਝ ਵਸੀਅਤ ਕਰੇ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਰਾਤਾਂ ਤੱਕ ਉਸਦੀ ਵਸੀਅਤ ਲਿਖੀ ਨਾ ਹੋਵੇ।” “ਫਰਮਾ: ਅੱਲਾਹ! ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਲਾਲ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਹਰਾਮ ਤੋਂ ਬਚਾ ਅਤੇ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਰਕਤ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਖਰਾ ਕਰ ਦੇ।” “ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਰਸਤੇ ‘ਤੇ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਰਸਤੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਕੰਟਿਆਂ ਵਾਲੀ ਟਾਹਣੀ ਵੇਖੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਉਸਨੂੰ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਹਟਾ ਦਿੱਤਾ। ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਉਸਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਅਦਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।” “ਧਰਤੀ ਨੂੰ ਮੀਲਾਂ ਖਿੱਚਣ ਵਾਲੀ ਨਾ ਬਣਾਓ ਤਾਂ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਦੁਨੀਆ ਵੱਲ ਮੋੜੇ ਜਾਵੋ।” “ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਰਖ਼ਤ ਹੈ ਜੋ ਉੱਚ ਗਤੀ ਨਾਲ ਦੌੜ ਰਹੇ ਘੋੜੇ ਰਾਹੀ ਨੂੰ ਵੀ ਸੌ ਸਾਲ ਲੱਗ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਕਿ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਸਕੇ।” “ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬਜ਼ਾਰ ਹੈ, ਉਹ ਹਰ ਜੁਮ੍ਹੇ ਨੂੰ ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। “ਅਜ਼ਾਨੀ ਦਿਨ ਕ਼ਿਆਮਤ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਬੀ ਗਰਦਨ ਵਾਲੇ ਹੋਣਗੇ।” “ਜਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਹੈ, ਇਹ ਕੁਰਆਨ ਦੇ ਤੀਜੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹੈ।” “ਜੇ ਕੋਈ ਬੰਦਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਕੁਰਾਹਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸਿਰਫ਼ ਇਰਾਦਾ ਹੀ ਕਰੇ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਅਦਨ ਅਬਯਨ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਦਰਦਨਾਕ ਅਜ਼ਾਬ ਦਾ ਮਜ਼ਾ ਚਖਾਵੇਗਾ।” “ਆਪਣੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਿਚੋਂ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜੇ ਪਹਿਨੋ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕੱਪੜੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ (ਚਿੱਟਿਆਂ ਕੱਪੜਿਆਂ) ਵਿੱਚ ਕਫ਼ਨ ਦਿਉ।” “ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜ਼ਾਂ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹਰ ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਫਿਰ ਉਹ ਬੇਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਣਗੇ।” “ਜੋ ਕੋਈ ਤਿੰਨ ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜ਼ਾਂ ਹਲਕਾ ਸਮਝ ਕੇ ਛੱਡੇ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਮੋਹਰ ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ।” “ਕੋਈ ਵੀ ਮੁਸਲਿਮ, ਜਿਸ ਉੱਤੇ ਕੋਈ ਮੁਸੀਬਤ ਆਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਕਹੇ: ‘ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ “ਸੱਚਮੁੱਚ ਮੇਰੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਆਯਤ ਨਜ਼ਿਲ ਹੋਈ ਹੈ ਜੋ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਮੇਰੇ ਲਈ ਵਧੀਆ ਹੈ।” “ਮੇਰਾ ਦੁਨਿਆ ਨਾਲ ਕੋਈ ਤਾਅੱਲੁਕ ਨਹੀਂ। ਮੈਂ ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਵਾਰ ਵਾਂਗ ਹਾਂ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਦਰਖ਼ਤ ਹੇਠਾਂ ਛਾਂ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਫਿਰ ਚਲ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।” ਅਖੀਰਲੇ ਵੇਲੇ ਇਕ ਗੋਰ੍ਹਾ ਸਮੂਹ ਆਏਗਾ — ਨਵੇਂ ਦੰਦਾਂ ਵਾਲੇ (ਜਵਾਨ) ਤੇ ਖ਼ਵਾਬਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਲਾਮ, ਉਹ ਲੋਕ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਚੰਗੇ ਬੋਲ ਕਹਿਣਗੇ; ਪਰ ਉਹ ਇਸਲਾਮ ਤੋਂ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਹ ਚੁੱਕ ਜਾਣਗੇ ਜਿਵੇਂ ਤੀਰ ਤੀਰੰਦਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਮੋਮਿਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਵਿੱਚ ਰਹੇਗਾ, ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਕਿਸੇ ਉਕਲ ਜਾਂ ਉਰੈਨਾ ਕਬੀਲੇ ਦੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਮਦੀਨਾ ਆਏ। ਜਿਸ ਨੇ ਕੋਈ ਹੱਦ ਵਾਲਾ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਤੇ ਉਸ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਉਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਮਿਲ ਗਈ, ਤਾਂ ਅੱਲ੍ਹਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਇਨਸਾਫ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ — ਉਹ ਆਪਣੇ ਬੰਦੇ ਨੂੰ ਆਖ਼ਰਤ ਵਿਚ ਦੋ ਵਾਰ ਸਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਦੇਂਦਾ। ਅੱਲ੍ਹਾ ਤਆਲਾ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਤਿੰਨ ਗੱਲਾਂ 'ਚ ਰਜ਼ਾ ਮੰਦ ਹੈ ਅਤੇ ਤਿੰਨ ਗੱਲਾਂ ਤੋਂ ਨਾਖ਼ੁਸ਼ ਹੈ। ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਅਮਾਨਤਦਾਰੀ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਇਮਾਨ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਜਿਸਦੇ ਕੋਲ ਵਾਅਦਾ ਨਹੀਂ, ਉਸਦੇ ਕੋਲ ਧਰਮ ਨਹੀਂ। ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਡਰ ਤੋਂ ਸੱਚ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਨਾ ਰੁਕੇ, ਜੇ ਉਹ ਸੱਚ ਨੂੰ ਵੇਖੇ ਜਾਂ ਜਾਣਦਾ ਹੋਵੇ। ਰਸੂਲ ਅੱਲ੍ਹਾ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਪਹਿਲੀ ਵਹੀ ਸੌਂਪਣ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਸੁਪਨੇ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਲੰਬੇ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਲਾਲ ਪੋਸ਼ਾਕ ਵਿੱਚ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ ﷺ ਤੋਂ ਵਧ ਸੁੰਦਰ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ। ਜਦੋਂ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ ﷺ ਪਾਖਾਨੇ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਅਤੇ ਮੇਰੇ ਵਰਗਾ ਇੱਕ ਲੜਕਾ ਪਾਣੀ ਦੀ ਮਸ਼ਕ ਅਤੇ ਇੱਕ ਛੋਟੀ ਲਾਠੀ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਸਾਂ, ਫਿਰ ਉਹ ﷺ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਸੁਭਾਨਅੱਲਾਹ! ਮੂਮਿਨ ਗੰਦ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ। "ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਇਸ ਕਰਮ ਨਾਲ ਉਸ ਲਈ ਜੰਨਤ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ, ਜਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਨਰਕ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਕਿਹਾ: 'ਜੇ ਤੂੰ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈਂ, ਤੂੰ ਸਬਰ ਕਰੀਂਗੇ ਅਤੇ ਤੇਰੇ ਲਈ ਜੰਨਤ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈਂ, ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ ਤੋਂ ਦੁਆ ਕਰਾਂ ਕਿ ਤੈਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਦੇਵੇ।' ਜਿਸ ਮੂਮਿਨ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਲਈ ਗੁਪਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੁਆ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਮਨਜ਼ੂਰ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਲਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਗਿਆ, ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਸਖ਼ਤੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਤੁਸੀਂ ਜਾਣੋ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਰਾਜਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਕੋਲ ਇੱਕ ਜਾਦੂਗਰ ਸੀ। "ਜੋ ਵੀ ਇਸਨਾਂ ਧੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਕਰੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਲਾ ਕਰੇ, ਉਸ ਲਈ ਅੱਗ ਤੋਂ ਓਹਲੇ (ਸੁਰੱਖਿਆ) ਦਾ ਵੱਸਤੂ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਬੀ ﷺ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਫਲ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮੁਹੱਬਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ ਸਿਵਾਏ ਫਜਰ ਦੀ ਦੋ ਰਕਾਤਾਂ ਦੇ। "ਹੇ ਅਬੂ ਬਕਰ! ਤੈਨੂੰ ਦੋ ਲੋਕਾਂ ਬਾਰੇ ਕੀ ਖਿਆਲ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਤੀਸਰਾ ਹੈ। ਮੈਂ ਆਈਸ਼ਾ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹਾ ਤੋਂ ਪੁੱਛਿਆ: "ਮਾਹਵਾਰੀ ਵਾਲੀ ਔਰਤ ਰੋਜ਼ਾ ਕਿਉਂ ਕ਼ਜ਼ਾ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਨਮਾਜ਼ ਨਹੀਂ؟ “ਸ਼ੈਤਾਨ ਇਸ ਖਾਣੇ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲਈ ਜਾਇਜ਼ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਇਸ ‘ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਨਾਮ ਨਹੀਂ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਏ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ, ਜੇ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਮੇਰਾ ਧਨ ਲੈਣਾ ਚਾਹੇ? ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਸੀ ਜਿਸਦਾ ਘਰ ਮਸੀਜਦ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਦੂਰ ਸੀ, ਪਰ ਉਹ ਨਮਾਜ਼ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਛੱਡਦਾ ਸੀ। ਦੁਨੀਆ ਮੋਮਿਨ ਲਈ ਕੈਦਖਾਨਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੌਫ਼ਰ ਲਈ ਜੰਨਤ ਹੈ। “ਉੱਪਰਲੀ ਹੱਥ ਹੇਠਲੀ ਹੱਥ ਨਾਲੋਂ ਬਿਹਤਰ ਹੈ।” ਹਕੀਮ ਬਿਨ ਹਿਜ਼ਾਮ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ: ਮੈਂ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ ﷺ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮੰਗਿਆ, ਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਦੁਬਾਰਾ ਮੰਗਿਆ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਦਿੱਤਾ।ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਫਰਮਾਇਆ:@**"ਏ ਹਕੀਮ! ਇਹ ਮਾਲ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਹਣਾ ਤੇ ਮਿੱਠਾ ਹੈ।* ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਖੁਸ਼ਦਿਲੀ ਨਾਲ (ਹਲਾਲ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ) ਲੈਂਦਾ ਹੈ,ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਲਈ ਉਸ ਵਿੱਚ ਬਰਕਤ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਜੋ ਇਸਨੂੰ ਲਾਲਚ ਨਾਲ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਲਈ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਬਰਕਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ;ਉਹ ਉਸ ਮਨੁੱਖ ਵਾਂਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਖਾਂਦਾ ਹੈ ਪਰ ਕਦੇ ਤ੍ਰਿਪਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ।**ਅਤੇ ਉੱਪਰਲੀ ਹੱਥ (ਦੇਣ ਵਾਲੀ) ਹੇਠਾਂਲੀ ਹੱਥ (ਮੰਗਣ ਵਾਲੀ) ਨਾਲੋਂ ਚੰਗੀ ਹੈ।"**ਹਕੀਮ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ:ਮੈਂ ਕਿਹਾ, "ਏ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ ﷺ! ਉਸ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਕਸਮ ਜਿਸ ਨੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੱਕ ਨਾਲ ਭੇਜਿਆ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੇ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਲਵਾਂਗਾ, ਜਦ ਤਕ ਮੈਂ ਇਸ ਦੁਨੀਆ ਤੋਂ ਚਲਾ ਨਹੀਂ ਜਾਂਦਾ।"ਫਿਰ ਹਜ਼ਰਤ ਅਬੂ ਬਕਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਾਜੀਨਾਮੇ ਵਿਚੋਂ ਹਿੱਸਾ ਦੇਣ,ਪਰ ਹਕੀਮ ਨੇ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਹਜ਼ਰਤ ਉਮਰ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਤਾਂ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਦੇਣ,ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਵੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।ਉਮਰ ਨੇ ਕਿਹਾ:"ਏ ਮੁਸਲਮਾਨੋ! ਮੈਂ ਹਕੀਮ ਨੂੰ ਉਸ ਦਾ ਹੱਕ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਉਸ ਲਈ ਇਸ ਮਾਲ-ਏ-ਫ਼ੈਅ ਵਿੱਚ ਮੁਕੱਰਰ ਕੀਤਾ ਹੈ,ਪਰ ਇਹ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।"ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹਕੀਮ ਬਿਨ ਹਿਜ਼ਾਮ ਨੇ ਨਬੀ ﷺ ਦੀ ਵਿਛੋੜੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਲਿਆ, ਜਦ ਤਕ ਉਹ ਦੇਹਾਂਤ ਕਰ ਗਏ — ਅੱਲਾਹ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਰਹਿਮ ਕਰੇ। ਹੈ "ਅੱਲਾਹ ! ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਕੋਈ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਿਰਫ਼ ਆਖ਼ਿਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਅਨਸਾਰਾਂ ਅਤੇ ਮੁਹਾਜ਼ਿਰਾਂ ਨੂੰ ਮਾਫ਼ ਕਰ। ਇਹ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਆਪਣਾ ਰੱਸ਼ਾ ਲਏ, ਫਿਰ ਲੱਕੜ ਦੀ ਇੱਕ ਗੱਠੀ ਆਪਣੀ ਪਿੱਠ ‘ਤੇ ਲਿਆ ਕੇ ਵੇਚੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਸਦੇ ਰੂਪ ‘ਤੇ ਇਨਾਮ ਕ਼ਬੂਲ ਕਰੇਗਾ — ਇਹ ਉਸ ਲਈ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ ਜੇ ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਤੋਂ ਮੰਗੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂ ਰੋਕਿਆ। ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ ਜਦੋਂ ਮੈਨੂੰ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਚੜ੍ਹਾਇਆ ਗਿਆ, ਮੈਂ ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਲੰਘਿਆ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਖੁਣ ਤਾਮਾ ਤੋਂ ਬਣੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਮੂੰਹ ਅਤੇ ਛਾਤੀ ਨੂੰ ਖੁਰਚ ਰਹੇ ਸਨ। ਜੋ ਕੁਝ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਹਿਦਾਇਤ ਅਤੇ ਗਿਆਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ, ਉਸ ਦਾ ਉਦਾਹਰਨ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮੀਂਹ ਵਰਗੀ ਹੈ ਜੋ ਧਰਤੀ 'ਤੇ ਪਈ। “ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਜ਼ਾਲਿਮ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਮਜ਼ਲੂਮ।” ਅਸੀਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਨਾਲ ਬੈਠੇ ਸਾਂ, ਤਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:@ **"ਕੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਅਸਮਰਥ ਹੈ ਕਿ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਹਜ਼ਾਰ ਸਵਾਬ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕੇ?"**ਇਸ 'ਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ:"ਅਸੀਂ ਹਜ਼ਾਰ ਸਵਾਬ ਕਿਵੇਂ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ*?"ਉਨ੍ਹਾਂ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:**"ਜੇ ਕੋਈ ਸੌ ਤਸਬੀਹ ਕਰੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਹਜ਼ਾਰ ਸਵਾਬ ਲਿਖ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਾਂ ਉਸਦੇ ਹਜ਼ਾਰ ਗੁਨਾਹ ਮਾਫ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।"** ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਹਰ ਕਿਸਮ ਦਾ ਖਾਣਾ ਤੇ ਪੀਣਾ ਨਹੀਂ ਖਾਂਦੇ ਪੀਂਦੇ ਜਿਹੜਾ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ? ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਨਬੀ ﷺ ਨੂੰ ਇਸ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਵੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਖਜੂਰਾਂ ਦੇ ਥੱਲੇ ਦਰਜੇ ਵਾਲੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਵੀ ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਭਰਨ ਲਈ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਸਨ। “ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਨਜ਼ਦੀਕ ਸਭ ਤੋਂ ਪਸੰਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸ਼ਹਿਰ ਉਹ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਮਸਜਿਦ ਹਨ, ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨਫ਼ਰਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸ਼ਹਿਰ ਉਹ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬਜ਼ਾਰ ਹਨ।” “ਜੇ ਆਦਮ ਦੇ ਬੇਟੇ ਕੋਲ ਦੋ ਵਾਦੀ ਧਨ ਹੁੰਦਿਆਂ ਤਾਂ ਉਹ ਤੀਜੀ ਵਾਦੀ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ। ਅੱਲਾਹੂਮਮਾ ਇੰਨੀ ਆਉਜ਼ੁ ਬਿਕਾ ਮਿਨ ਮੁਨਕਾਰਾਤਿਲ-ਅਖਲਾਕਿਲ-ਅਮਲੀ ਵਲ-ਅਹਵਾਈ» ਹੇ “ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੀ ਸ਼ਰਨ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ ਬੁਰੇ ਅਖਲਾਕ, ਬੁਰੇ ਅਮਲ ਅਤੇ ਮਾੜੀਆਂ ਖ਼ਾਹਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ।” ਜਿਸਦੇ ਭਰਾ ਦੇ ਸਨਮਾਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਉਸ ਤੇ ਅਣਨਿਆਂ ਹੋਵੇ, ਉਹ ਅੱਜ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰ ਦੇਵੇ, ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿ ਕੋਈ ਦਿਨਾਰ ਜਾਂ ਦਿਰਹਮ ਹੋਵੇ। ਲੋਕ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਨੰਗੇ, ਨੰਗੇ ਅਤੇ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਵੱਡੇ ਪੇਟੇ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਖੜੇ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ। ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਚਤ ਹੀ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਨਿਮਰ ਰਹੋ, ਤਾਂ ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਤੇ ਘਮੰਡ ਨਾ ਕਰੇ ਅਤੇ ਕੋਈ ਕਿਸੇ 'ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨਾ ਕਰੇ। ਬਿਸਮਿੱਲਾਹਿ ਅਰਕੀਕਾ, ਹਰ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਜੋ ਤੇਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਹਰ ਆਤਮਾ ਦੇ ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਜਾਂ ਈਰਖ ਵਾਲੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ। ਅੱਲਾਹ ਤੈਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰੇ, ਬਿਸਮਿੱਲਾਹਿ ਅਰਕੀਕਾ ਨਾਲ। ‘ਦੋ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਜਾ ਜੋ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਨਬੀ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ: ਫਾਤਿਹਾ-ਉਲ-ਕਿਤਾਬ ਅਤੇ ਬਕਰਾ ਸੂਰਾਹ ਦੇ ਖ਼ਵਾਤਿਮ। ਤੂੰ ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਹੁਰਫ਼ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹੇਗਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਤੈਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣਗੇ।’ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਕਸਮ, ਕੋਈ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਚੀਜ਼ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਲਵੇਗਾ, ਹੈ ਆਇਸ਼ਾ, ਅੱਲਾਹ ਨਰਮਦਿਲ ਹੈ, ਉਹ ਨਰਮਦਿਲੀ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਨਰਮਦਿਲੀ 'ਤੇ ਉਹ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜੋਰਜਬਰੀ ਨਾਲ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ। “ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਦੋ ਖ਼ੁਬੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਹਨ: ਧੀਰਜ (ਹਿਲਮ) ਅਤੇ ਧੀਮੀ ਚਾਲ (ਅਨਾਹ)।” “ਮੁਹੰਮਦ ਦੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਔਰਤਾਂ ਆਈਆਂ ਜੋ ਆਪਣੇ ਪਤੀਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਚੰਗਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਨਹੀਂ ਹਨ।” **"ਅੱਲਾਹੁੰਮਾ ਇੰਨੀ ਆਉਜ਼ੁ ਬਿਕਾ ਮਿਨਲ-ਅਜਜ਼ੀ ਵਲ-ਕਸਲੀ ਵਲ-ਜੁਬਨੀ ਵਲ-ਬੁਖਲੀ ਵਲ-ਹਰਮੀ ਵਾ 'ਅਜ਼ਾਬਿਲ-ਕਬਰ। ਅੱਲਾਹੁੰਮਾ ਆਤੀ ਨਫ਼ਸੀ ਤਕਵਾਹਾ, ਵਾ ਜ਼ੱਕਿਹਾ, ਅੰਤਾ ਖੈਰੁ ਮੰ ਜ਼ੱਕਹਾ, ਅੰਤਾ ਵਲਿਆਹੁ ਵ ਮੌਲਾ੍ਹਾ। ਅੱਲਾਹੁੰਮਾ ਇੰਨੀ ਆਉਜ਼ੁ ਬਿਕਾ ਮਿਨ 'ਇਲਮਿਨ ਲਾ ਯਾਨਫਾ', ਵ ਮਿਨ ਕਲਬਿਨ ਲਾ ਯਖਸ਼ਾ', ਵ ਮਿਨ ਨਫ਼ਸਿਨ ਲਾ ਤਸ਼ਬਾ', ਵ ਮਿਨ ਦ'ਆਤਿਨ ਲਾ ਯੁਸਤਜਾਬੁ ਲਾਹਾ।"** "ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਢੀਰਾਂ ਤੇ ਕਮਜ਼ੋਰੀ, ਆਲਸ, ਕੌਫ਼ਤ, ਕੰਜੂਸੀ, ਬੁੱਢਾਪਾ ਅਤੇ ਕਬਰ ਦੇ ਅਜ਼ਾਬ ਤੋਂ ਸੁਰੱਖਿਆ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ। ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੇਰੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਤਕਵਾਹ ਦੇ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕਰ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਰੂਹ ਨੂੰ ਪਵਿੱਤਰ ਕੀਤਾ। ਤੂੰ ਇਸ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦਾ ਹੈਂ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਮਾਲਿਕ ਹੈਂ। ਹੇ ਅੱਲਾਹ! ਮੈਂ ਤੇਰੇ ਕੋਲ ਉਸ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਪਨਾਹ ਮੰਗਦਾ ਹਾਂ ਜੋ ਫਾਇਦਾ ਨਾ ਦੇਵੇ, ਉਸ ਦਿਲ ਤੋਂ ਜੋ ਨਮਰਤਾ ਨਾ ਪਾਏ, ਉਸ ਆਤਮਾ ਤੋਂ ਜੋ ਕਦੇ ਤ੍ਰਿਪਤ ਨਾ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਸ ਦੁਆ ਤੋਂ ਜੋ ਕਦੇ ਕਬੂਲ ਨਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ।" ਰਮਜ਼ਾਨ ਦਾ ਰੋਜ਼ਾ ਰੱਖਿਆ, ਹਾਲਾਲ ਨੂੰ ਹਾਲਾਲ ਮੰਨਿਆ, ਅਤੇ ਹ਼ਰਾਮ ਨੂੰ ਹ਼ਰਾਮ ਮੰਨਿਆ, ਮੈਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਕਰਾਂ ਜਦ ਤੱਕ ਉਹ ਗਵਾਹੀ ਨਾ ਦੇਣ ਕਿ ਅਲਾਹ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੋਈ ਇਲਾਹ ਨਹੀਂ, ਅਤੇ ਮੁਹੰਮਦ (ਸਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਾਸੱਲਮ) ਅਲਾਹ ਦੇ ਰਸੂਲ ਹਨ, ਅਤੇ ਨਮਾਜ ਕਾਇਮ ਕਰਨ, ਅਤੇ ਜਕਾਤ ਦੇਣ।\ ਜੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਾਵਿਆਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਦੀਆਂ ਦੌਲਤਾਂ ਅਤੇ ਜਾਨਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ। ਪਰ ਸਬੂਤ ਦਾਅਵੇਦਾਰ ਉੱਤੇ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਸਮ ਉਸ ਉੱਤੇ ਲਗਦੀ ਹੈ ਜੋ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨਿਸਚਤ ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰਸੂਲ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ, ਮਰਦਾ ਜਾਨਵਰ, ਸੂਰ ਅਤੇ ਬੁਰਜੀਆਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਹਰਾਮ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਲੋਕ ਪਹਿਲੀ ਨਬੂਵਤ ਤੋਂ ਸਮਝ ਪਾ ਸਕੇ ਹਨ: ਜੇ ਤੂੰ ਸ਼ਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਤਾਂ ਜੋ ਮਨ ਚਾਹੇ ਕਰ। ਦੁਨਿਆ ਵਿੱਚ ਇੰਝ ਰਹੋ ਜਿਵੇਂ ਤੂੰ ਕੋਈ ਪਰਦੇਸੀ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਰਸਤੇ ਤੋਂ ਲੰਘਣ ਵਾਲਾ ਮੁਸਾਫਿਰ। ਤੇਰੀ ਜ਼ਬਾਨ ਹਰ ਵੇਲੇ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਯਾਦ ਨਾਲ ਤਰ ਰਹੇ। ਮੈਂ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ ਨੂੰ ਨੇਕੀ ਅਤੇ ਗੁਨਾਹ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛਿਆ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:@«**“ਨੇਕੀ ਚੰਗਾ ਅਖਲਾਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਗੁਨਾਹ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜੋ ਤੇਰੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਖਟਕੇ, ਅਤੇ ਤੂੰ ਇਹ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੇ ਕਿ ਲੋਕ ਉਸ ਨੂੰ ਜਾਣਣ।”** “ਕੀ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਵੀ ਸਦਕਾ ਦੇ ਢੰਗ ਨਹੀਂ ਬਣਾਏ? ਹਰ ਤਸਬੀਹ (ਸੁਭਾਨਅੱਲਾਹ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਹਰ ਤਕਬੀਰ (ਅੱਲਾਹੁ ਅਕਬਰ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਹਰ ਤਹਮੀਦ (ਅਲਹਮਦੁ ਲਿੱਲਾਹ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਹਰ ਤਹਲੀਲ (ਲਾ ਇਲਾਹ ਇੱਲੱਲਾਹ) ਸਦਕਾ ਹੈ, ਨੇਕੀ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇਣਾ ਸਦਕਾ ਹੈ, ਬੁਰਾਈ ਤੋਂ ਰੋਕਣਾ ਸਦਕਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਤੁਹਾਡਾ ਆਪਣੇ ਹੱਲਾਲ ਰਿਸ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਵਤ ਪੂਰੀ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸਦਕਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੰਦੇ ਕੰਮਾਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹੋ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪਛਤਾਵਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਦੀ ਛੱਤਰੀ ਹੇਠ ਛੁਪ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਅੱਲਾਹ ਵੱਲ ਤੌਬਾ ਕਰੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੋ ਆਪਣਾ ਗੁਨਾਹ ਸਾਹਮਣੇ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਕਿਤਾਬ ਉਸ 'ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਸਜ਼ਾ ਕਰੇਗਾ। ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੀ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਕੁਝ ਫਰਜ਼ ਮੁਕਰਰ ਕੀਤੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਰਾਬ ਨਾ ਕਰੋ। ਅਤੇ ਕੁਝ ਹੱਦਾਂ ਰੱਖੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਨਾ ਵਧੋ। ਅਤੇ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਹਰਾਮ ਕੀਤੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਤੋੜੋ। ਅਤੇ ਕੁਝ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਾਰੇ ਚੁੱਪ ਰਹੇ ਹਨ, ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਤੇ ਰਹਿਮਤ ਕਰਦੇ ਹੋਏ, ਨਾ ਕਿ ਭੁੱਲ ਕੇ—ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਤਫ਼ਤੀਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ। **"ਜੋ ਕੁਝ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਨਾਹੀ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਚੋ, ਅਤੇ ਜੋ ਕੁਝ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਜੋ ਤੱਕਤ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚ ਹੈ ਕਰੋ। ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਹੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਤਬਾਹ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਵਾਲਾਂ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਨਬੀਆਂ ਨਾਲ ਝਗੜਿਆਂ ਕਰਣ ਕਰਕੇ ਤਬਾਹ ਹੋਏ।"** ਜੋ ਕੁਝ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਵਿੱਚ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਚੋ ਅਤੇ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਵੱਲ ਜਾਓ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਪਾਉਂਦੀ। ???? **“ਨਾਹਿ ਨੁਕਸਾਨ, ਨਾਹਿ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ।”** **“ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਜੋ ਮੇਰੇ ਦੋਸਤ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਜੰਗ ਦਾ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਜੋ ਮੇਰਾ ਬੰਦਾ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨਾਲ ਨੇਕੀ ਕਰਕੇ ਪਹੁੰਚਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਉਸਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਿਆਰਾ ਹੈ ਜੋ ਮੈਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਫਰਜ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੇਰਾ ਬੰਦਾ ਨਫ਼ਲ (ਵਾਧੂ) ਅਮਲਾਂ ਨਾਲ ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਨਜ਼ਦੀਕ ਹੁੰਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ, ਤੱਕੇ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਾਂ। ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸਦੀ ਕਾਨ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹ ਸੁਣਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਅੱਖ ਜੋ ਉਹ ਦੇਖਦਾ ਹੈ, ਉਸਦਾ ਹੱਥ ਜੋ ਉਹ ਵਰਤਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਟਾਂਗ ਜੋ ਉਹ ਚਲਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਮੰਗੇ ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਦੇਵਾਂਗਾ, ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੀ ਦੁਆ ਮੰਗੇ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਉਸਨੂੰ ਬਚਾਵਾਂਗਾ।”** **“ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸੱਚਾ ਇਮਾਨਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਜਦ ਤੱਕ ਉਸਦਾ ਮਨੋਰਥ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਨਾ ਹੋਵੇ ਜੋ ਮੈਂ ਲਿਆ ਕੇ ਆਇਆ ਹਾਂ।”** ਹਰ ਨਸ਼ੀਲੀ ਚੀਜ਼ ਹਰਾਮ ਹੈ @**“ਭਲਾਈ (ਬਿਰ) ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਚੰਗਾ ਖੁਲੂਕ, ਅਤੇ ਗਲਤੀ (ਪਾਪ) ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਠੇ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਕਿ ਲੋਕ ਉਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਣ।”*». “ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਮੇਰੀ ਉਮਤ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਗਲਤੀ, ਭੁੱਲ ਅਤੇ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਜਬਰ ਕਰਕੇ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਮਾਫ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।” ਦੁਨਿਆ ਤੋਂ ਬੇਰੁਖ਼ੀ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰ, ਅੱਲਾਹ ਤੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰੇਗਾ, ਅਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਥ ਵਿਚ ਜੋ ਕੁਝ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਬੇਪਰਵਾਹ ਰਹਿ, ਲੋਕ ਤੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨਗੇ। ਦੂਧ ਪਿਲਾਉਣਾ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹਰੇਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜਨਮ ਦੇਣ ਨਾਲ ਹਰੇਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਦੇ ਪੇਟ ਨੂੰ ਕੋਈ ਬਰਤਨ ਬੁਰਾ ਨਹੀਂ ਭਰ ਸਕਦਾ, ਸਿਵਾਏ ਇਹਦੇ ਕਿ ਆਦਮੀ ਆਪਣੇ ਪੇਟ ਲਈ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕਾਫ਼ੀ ਰੱਖੇ ਜੋ ਉਸਦੀ ਹੱਡੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰੇ। ਜੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਤਿੰਨ ਹਿੱਸੇ ਹੋਣ: ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਖਾਣ ਲਈ, ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਪੀਣ ਲਈ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸਾਹ ਲਈ। ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਦੇ ਇਸਲਾਮ ਦੀ ਖੂਬੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦੇਵੇ ਜੋ ਉਸਦੇ ਹੱਕ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹਨ।