Hadith: ‘ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤਿੰਨ ਪੱਥਰਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਨਾ ਕਰੇ।’”

عَنْ سَلْمَانَ رَضيَ اللهُ عنه قَالَ:
قَالَ لَنَا الْمُشْرِكُونَ: إِنِّي أَرَى صَاحِبَكُمْ يُعَلِّمُكُمْ حَتَّى يُعَلِّمَكُمُ الْخِرَاءَةَ، فَقَالَ: أَجَلْ، إِنَّهُ نَهَانَا أَنْ يَسْتَنْجِيَ أَحَدُنَا بِيَمِينِهِ، أَوْ يَسْتَقْبِلَ الْقِبْلَةَ، وَنَهَى عَنِ الرَّوْثِ وَالْعِظَامِ وَقَالَ: «لَا يَسْتَنْجِي أَحَدُكُمْ بِدُونِ ثَلَاثَةِ أَحْجَارٍ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 262]

Translation Needs More Review.

ਸਲਮਾਨ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ —
ਮੁਸ਼ਰਿਕਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹਾ: “ਮੈਂ ਵੇਖਦਾ ਹਾਂ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਸਾਥੀ (ਨਬੀ ﷺ) ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਸਿਖਾਂਦਾ ਹੈ, ਇਤਨੇ ਤੱਕ ਕਿ ਪਖਾਨਾ ਕਰਨ ਦਾ ਤਰੀਕਾ ਵੀ ਸਿਖਾਂਦਾ ਹੈ।” ਤਾਂ ਸਲਮਾਨ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਨਾ ਕਰੇ, ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਬਲਾ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰੇ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਗੋਬਰ ਅਤੇ ਹੱਡੀਆਂ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਵੀ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਹੈ।ਅਤੇ ਫਰਮਾਇਆ: ‘ਤੁਹਾਡੇ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਤਿੰਨ ਪੱਥਰਾਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਨਾ ਕਰੇ।’”
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 262]

Explanation

ਸਲਮਾਨ ਫ਼ਾਰਸੀ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਮੁਸ਼ਰਿਕਾਂ ਨੇ ਤਨਜ਼ ਨਾਲ ਸਾਨੂੰ ਕਿਹਾ — ਤੁਹਾਡੇ ਨਬੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਰ ਚੀਜ਼ ਸਿਖਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਤਨੇ ਤੱਕ ਕਿ ਉਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸਿਖਾਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਤਸੀਂ ਪਿਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਪਖਾਨਾ ਕਿਵੇਂ ਕਰੋ! ਸਲਮਾਨ (ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ) ਨੇ ਕਿਹਾ: “ਹਾਂ, ਸਾਨੂੰ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਪਖਾਨਾ ਕਰਨ ਦੇ ਆਦਾਬ ਸਿਖਾਏ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਹਾਜਤ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਨਾ ਕਰੀਏ — ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਹੱਥ ਪਾਕੀ ਅਤੇ ਇਜ਼ਤ ਲਈ ਹੈ।ਅਤੇ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਵੀ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਪਖਾਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕਾਬਾ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰੀਏ।ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਚਰਿੰਦਿਆਂ ਦੇ ਗੋਬਰ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਿਟਾਂ ਜਾਂ ਹੱਡੀਆਂ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕਿਆ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਵੀ ਫਰਮਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸਤਿੰਜਾ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਨਾ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।”

Benefits from the Hadith

1. ਇਹ ਗੱਲ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸਲਾਮੀ ਸ਼ਰੀਅਤ ਹਰ ਉਸ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਮੇਟਦੀ ਹੈ ਜਿਸਦੀ ਇਨਸਾਨ ਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਹ ਪੂਰੀ ਤੇ ਮੁਕੰਮਲ ਰਹਿਨੁਮਾਈ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ।
2. ਖ਼ਾਲੇ (ਸ਼ੌਚਾਲਯ) ਅਤੇ ਇਸਤੰਜਾ (ਸ਼ੌਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਾਫ਼-ਸਫਾਈ) ਦੇ ਕੁਝ ਆਦਬਾਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ।
3. ਪਿਸ਼ਾਬ ਜਾਂ ਪਖਾਨਾ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕਿਬਲੇ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਨਾ ਹਰਾਮ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਆਇਆ ਹੈ ਕਿ “ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਹੈ”، ਅਤੇ ਸ਼ਰੀਅਤ ਵਿੱਚ ਮਨਾਹ ਕਰਨ ਦਾ ਅਸਲ ਮਤਲਬ ਹੁਕਮ-ਏ-ਤਹਰੀਮ ਹੁੰਦਾ ਹੈ (ਯਾਨੀ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਨਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ)।
4. ਇਸਤਿੰਜਾ ਜਾਂ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ਪਾਕੀ ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨਾਲ ਕਰਨਾ ਮਨਾਹ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸੱਜਾ ਹੱਥ ਇਜ਼ਤ ਅਤੇ ਤਕਰਾਮ ਲਈ ਹੈ।
5. ਸੱਜੇ ਹੱਥ ਨੂੰ ਖੱਬੇ ਉੱਤੇ ਫ਼ਜ਼ੀਲਤ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਖੱਬਾ ਹੱਥ ਨਾਪਾਕੀ ਅਤੇ ਗੰਦਗੀ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਦਕਿ ਸੱਜਾ ਹੱਥ ਹੋਰ ਪਾਕ ਕੰਮਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
6. ਨਜਾਸਤ ਨੂੰ ਪਾਣੀ ਜਾਂ ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਚਾਹੇ ਨਜਾਸਤ ਘੱਟ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ।
7. ਇਸਤਿੰਜਾ ਲਈ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪੱਥਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਮਨਾਹ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਅਕਸਰ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਘੱਟ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਾਕੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
8. ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਪਾਕੀ ਅਤੇ ਸਫਾਈ ਦਾ ਮਕਸਦ ਪੂਰਾ ਕਰੇ, ਉਹ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਹਦੀਸ ਵਿੱਚ ਪੱਥਰਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਇਸ ਲਈ ਆਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵਰਤੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ; ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ।
9. ਇਸਤਿੰਜਾ ਵਿੱਚ ਊਤਰ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਅਣਜੋੜੀ ਗਿਣਤੀ) ਕਰਨਾ ਸਨਦੀਹੀ ਹੈ। ਜੇ ਚਾਰ ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਫਾਈ ਹੋ ਜਾਵੇ, ਤਾਂ ਪੰਜਵੇਂ ਪੱਥਰ ਨਾਲ ਵਾਧਾ ਕਰਨਾ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: “ਜੋ ਇਸਤਿੰਜਾ ਕਰੇ, ਉਹ ਊਤਰ ਕਰੇ।”
10. ਗੋਬਰ ਨਾਲ ਇਸਤਿੰਜਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨਾਹ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਨਜਿਸ ਹੈ, ਜਾਂ ਜਿਨਾਤ ਦੀਆਂ ਸਵਾਰੀਆਂ ਦਾ ਚਾਰਾ ਹੈ।
11. ਹੱਡੀ ਨਾਲ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਜਾਂ ਤਾਂ ਨਜਿਸ ਹੈ, ਜਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਖਾਣਾ ਹੈ।