Hadith: ਅਬੂ ਹੰਜ਼ਾ ਅਨਸ ਬਿਨ ਮਾਲਿਕ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ—ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਸੇਵਕ— ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:"||«ਤੁਹਾਡਾ ਈਮਾਨ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਜਦ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਲਈ ਉਹੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜੋ ਆਪਣੇ ਲਈ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ।
عَنْ أَبِي حَمْزَةَ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ -خَادِمِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ- عَنْ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«لاَ يُؤْمِنُ أَحَدُكُمْ، حَتَّى يُحِبَّ لِأَخِيهِ مَا يُحِبُّ لِنَفْسِهِ»
[صحيح] - [متفق عليه] - [الأربعون النووية: 13]
المزيــد ...
"ਅਬੂ ਹੰਜ਼ਾ ਅਨਸ ਬਿਨ ਮਾਲਿਕ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ—ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਦੇ ਸੇਵਕ— ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:"
«ਤੁਹਾਡਾ ਈਮਾਨ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਜਦ ਤੱਕ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਲਈ ਉਹੀ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਜੋ ਆਪਣੇ ਲਈ ਪਸੰਦ ਕਰਦੇ ਹੋ।»
[صحيح] - [متفق عليه] - [الأربعون النووية - 13]
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਵਾਜ਼ੇਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦਾ ਇਮਾਨ ਪੂਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਜਦ ਤਕ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਲਈ ਉਹੀ ਚੀਜ਼ ਪਸੰਦ ਨਾ ਕਰੇ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਲਈ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ—ਦੀਂੀ ਅਤੇ ਦੁਨਿਆਵੀ ਨੇਕੀਆਂ ਵਿੱਚ। ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਲਈ ਉਹੀ ਚੀਜ਼ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੇ ਜੋ ਆਪਣੇ ਲਈ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਵਿਚ ਦੀਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਕਮੀ ਵੇਖੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਇਸਲਾਹ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੇ; ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਉਸ ਵਿਚ ਕੋਈ ਭਲਾਈ ਵੇਖੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਹੌਸਲਾ ਅਫ਼ਜ਼ਾਈ ਕਰੇ, ਉਸ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰੇ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਦਿਨ ਜਾਂ ਦੁਨਿਆ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਨਸੀਹਤ ਕਰੇ।
Benefits from the Hadith
- ਇਨਸਾਨ ਲਈ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਲਈ ਉਹੀ ਚੀਜ਼ ਪਸੰਦ ਕਰੇ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਲਈ ਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ; ਕਿਉਂਕਿ ਜਿਸ ਸ਼ਖ਼ਸ ਲਈ ਇਮਾਨ ਦੀ ਨਫੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੋਵੇ ਜੇ ਉਹ ਇਹ ਸੁਫ਼ਤ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦਾ, ਤਾਂ ਇਹ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਦਲੀਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਅਮਲ ਵਾਜਿਬ (ਫਰਜ) ਹੈ।
- ਅੱਲਾਹ ਲਈ ਭਾਈਚਾਰਾ ਖੂਨ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਤੋਂ ਉੱਚਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦਾ ਹੱਕ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਮਹੱਬਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਰ ਗੱਲ ਅਤੇ ਹਰ ਅਮਲ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਹੈ—ਜਿਵੇਂ ਧੋਖਾਧੜੀ, ਗੀਬਤ, ਹਸਦ, ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੀ ਜਾਨ, ਮਾਲ ਜਾਂ ਇੱਜ਼ਤ 'ਤੇ ਜੁਲਮ ਕਰਨਾ।
- ਉਸ ਵਾਕ "ਲਅਖੀਹਿ" (ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਲਈ) ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਅਸਪਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਰਮ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਰਤੀ ਗਈ ਹੈ,
- ਕਿਰਮਾਨੀ ਰਹਿਮਾਹੁੱਲਾਹ ਨੇ ਕਿਹਾ: ਇਮਾਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਭਰਾ ਲਈ ਉਹੀ ਬੁਰਾਈ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰੇ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਲਈ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿਕਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਉਸਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਚੀਜ਼ ਨੂੰ ਨਾਪਸੰਦ ਕਰਨਾ, ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਛੱਡ ਦਿੱਤੀ ਗਈ।