Hadith: “ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜ਼ਾਂ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹਰ ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਫਿਰ ਉਹ ਬੇਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਣਗੇ।”
عن عبد الله بن عُمر وأبي هريرة رضي الله عنهما أنهما سمعا رسول الله صلى الله عليه وسلم، يقول على أعواد منبره:
«لَيَنْتَهِيَنَّ أَقْوَامٌ عَنْ وَدْعِهِمُ الْجُمُعَاتِ أَوْ لَيَخْتِمَنَّ اللهُ عَلَى قُلُوبِهِمْ، ثُمَّ لَيَكُونُنَّ مِنَ الْغَافِلِينَ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 865]
المزيــد ...
ਅਬਦੁੱਲਾਹ ਇਬਨ ਉਮਰ ਅਤੇ ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਾ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਿਨਬਰ ਦੇ ਲੱਕੜੀ ਦੇ ਸਪੁਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਕੇ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣਿਆ।
“ਕੁਝ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜ਼ਾਂ ਛੱਡ ਦੇਣਗੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਮੋਹਰ ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਫਿਰ ਉਹ ਬੇਖ਼ਬਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹੋਣਗੇ।”
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 865]
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਿਨਬਰ ‘ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਕੇ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਜੋ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਜਾਇਜ਼ ਕਾਰਨ ਦੇ ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਛੱਡਣਗੇ ਜਾਂ ਆਉਣ ਤੋਂ ਕਮਜ਼ੋਰ ਰਹਿਣਗੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਲਸਪਣ ਅਤੇ ਲਾਪਰਵਾਹੀ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਅਸਰ ਪਾਉਣਗੇ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ‘ਤੇ ਮੋਹਰ ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਦਿਲਾਂ ‘ਤੇ ਪੜ੍ਹਤ ਬੰਧਨ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ ਜੋ ਸੱਚਾਈ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਚੱਲਣ ਤੋਂ ਰੋਕੇਗਾ, ਅਤੇ ਉਹ ਭਲਾਈ ਦੇ ਮੌਕੇ ਤੋਂ ਬੇਖ਼ਬਰ ਹੋਣਗੇ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਬਾਦਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਲੈਣਗੇ।
Benefits from the Hadith
- ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਰਹਿਣੇ ‘ਤੇ ਸਖ਼ਤ ਚੇਤਾਵਨੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਗੁਨਾਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ (ਕਬੀਰ ਗੁਨਾਹ) ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਨਵਾਵੀ ਰਹਿਮਹੁੱਲਾਹ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਨਤੀਜਾ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਫਰਜ਼ ਐਨ (ਹਰ ਬਾਲਿਗ ਮਰਦ ਉੱਤੇ ਲਾਜ਼ਮੀ) ਹੈ।
- ਖੁਤਬਾ ਦੇ ਅਦਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਿਨਬਰ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਸ਼ਰੀਅਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।
- ਸੰਦੀ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਦੋ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗੀ—ਯਾ ਤਾਂ ਲੋਕ ਜੁਮ੍ਹਾ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਰੁਕ ਜਾਣਗੇ, ਜਾਂ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ‘ਤੇ ਮੋਹਰ ਲਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਕਿਉਂਕਿ ਜੁਮ੍ਹਾ ਛੱਡਣ ਦੀ ਆਦਤ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਗ੍ਰੇਡਾ (ਰੇਨ) ਲਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਬਾਦਤਾਂ ਵਿੱਚ ਮਨ ਨਾ ਲਾਉਣ ਲਈ ਮਨੁੱਖਾਂ ਨੂੰ ਰੁਝਾਨ ਘਟਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਵਾਇਜ਼ ਅਤੇ ਯਾਦਦਿਹਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲਈ ਇਹ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਛਾਣ ਨੂੰ ਗੁਪਤ ਰੱਖੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਹ ਸਲਾਹ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਬੂਲ ਕਰਨ ਅਤੇ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਵਧਦੀ ਹੈ।