Hadith: **“ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਭਲਾਈਆਂ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਲਿਖ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਜਿਸਨੇ ਕਿਸੇ ਭਲਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਭਲਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਭਲਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸ ਤੋਂ ਸੱਤ ਸੌ ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਭਲਾਈਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਕਿਸੇ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਭਲਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਬੁਰਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ।”**
عَنْ ابْنِ عَبَّاسٍ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فِيمَا يَرْوِي عَنْ رَبِّهِ تَبَارَكَ وَتَعَالَى، قَالَ:
«إنَّ اللهَ كَتَبَ الحَسَنَاتِ وَالسَّيِّئَاتِ، ثُمَّ بَيَّنَ ذَلِكَ، فَمَنْ هَمَّ بِحَسَنَةٍ فَلَمْ يَعْمَلْهَا؛ كَتَبَهَا اللهُ عِنْدَهُ حَسَنَةً كَامِلَةً، وَإِنْ هَمَّ بِهَا فَعَمِلَهَا؛ كَتَبَهَا اللهُ عِنْدَهُ عَشْرَ حَسَنَاتٍ إلَى سَبْعِمِائَةِ ضِعْفٍ إلَى أَضْعَافٍ كَثِيرَةٍ، وَإِنْ هَمَّ بِسَيِّئَةٍ فَلَمْ يَعْمَلْهَا؛ كَتَبَهَا اللهُ عِنْدَهُ حَسَنَةً كَامِلَةً، وَإِنْ هَمَّ بِهَا فَعَمِلَهَا؛ كَتَبَهَا اللهُ سَيِّئَةً وَاحِدَةً».
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم في صحيحيهما بهذه الحروف] - [الأربعون النووية: 37]
المزيــد ...
**“ਇਬਨ ਅਬਾਸ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁਮਾ ਤੋਂ, ਰਸੂਲੁੱਲਾਹ ﷺ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤਬਾਰਕ ਵ ਤੇ ਅਲੈਹਿ ਤੋਂ ਸੁਣਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ:”**
“ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਭਲਾਈਆਂ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਲਿਖ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ, ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ। ਜਿਸਨੇ ਕਿਸੇ ਭਲਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਭਲਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਭਲਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਦੱਸ ਤੋਂ ਸੱਤ ਸੌ ਗੁਣਾ ਤੱਕ ਭਲਾਈਆਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਕਿਸੇ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਪਰ ਉਸ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਭਲਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਜਿਸਨੇ ਉਸ ਬੁਰਾਈ ਦਾ ਮਨ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਕੀਤਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਇੱਕ ਬੁਰਾਈ ਵਜੋਂ ਲਿਖਦੇ ਹਨ।”
[صحيح] - [رواه البخاري ومسلم في صحيحيهما بهذه الحروف] - [الأربعون النووية - 37]
ਪੈਗ਼ੰਬਰ ਮੁਹੰਮਦ (ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵਸੱਲਮ) ਵਾਚ ਵਾਚ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਨੇਕੀਆਂ ਅਤੇ ਬੁਰਾਈਆਂ ਦਾ ਲਿਖਾ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਫਿਰ ਫਰਿਸ਼ਤਿਆਂ (ਦੋ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਮਲਕਾਂ) ਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਸਿਖਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਮਲਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਣ:
"ਜੋ ਕੋਈ ਨੇਕੀ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰੇ, ਉਸ ਦਾ ਪੱਕਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰੇ, ਅਤੇ ਦਿਲੋਂ ਉਸ ਨੇਕੀ ਦੀ ਨੀਅਤ ਰਖੇ, ਤਾਂ ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਕਰੇ ਨਾ ਕਰੇ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਲਈ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਨੇਕੀ ਲਿਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਨੇਕੀ ਨੂੰ ਕਰ ਲਵੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਨੇਕੀ ਦਸ ਗੁਣਾ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸੱਤ ਸੌ ਗੁਣਾ ਤੱਕ — ਅਤੇ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ — ਵਧਾ ਕੇ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਇਹ ਵਾਧਾ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਖਲੂਸ (ਇਖਲਾਸ), ਨੇਕੀ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਦੀ ਵਿਅਪਕਤਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਚੰਗੀਆਂ ਨੀਅਤਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।"
"ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਬੁਰਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰੇ, ਦਿਲੋਂ ਉਸਦਾ ਪੱਕਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰੇ, ਪਰ ਫਿਰ ਉਹ ਬੁਰਾਈ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਡਰ ਕਰਕੇ ਛੱਡ ਦੇਵੇ, ਤਾਂ ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਲਈ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਨੇਕੀ ਲਿਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।ਪਰ ਜੇ ਉਹ ਬੁਰਾਈ ਸਿਰਫ ਇਸ ਕਰਕੇ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਵਿਅਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ ਜਾਂ ਧਿਆਨ ਨਾ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਉਸ ਨੇ ਉਸ ਬੁਰਾਈ ਵਾਸਤੇ ਕੋਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾਂਦਾ।ਜੇ ਉਹ ਬੁਰਾਈ ਇਸ ਕਰਕੇ ਨਾ ਕਰ ਸਕਿਆ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਕਰਨ ਦੀ ਤਾਕਤ ਨਹੀਂ ਸੀ (ਜਿਵੇਂ ਮੌਕਾ ਨਾ ਮਿਲਣਾ), ਤਾਂ ਉਸ ਦੀ ਨੀਅਤ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਬੁਰਾਈ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਇੱਕ ਹੀ ਬੁਰਾਈ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।"
Benefits from the Hadith
- "ਇਸ ਉੱਤੇ ਦਲੀਲ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਨੇ ਇਸ ਉੱਮਤ ਉੱਤੇ ਕਿੰਨੀ ਵੱਡੀ ਰਹਿਮਤ ਕੀਤੀ ਹੈ — ਉਹ ਨੇਕੀਆਂ ਨੂੰ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵਧਾ ਕੇ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਸੰਜੋ ਕੇ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਬੁਰਾਈਆਂ ਨੂੰ ਨਾ ਤਾਂ ਵਧਾ ਕੇ ਲਿਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਚੜ੍ਹਾ ਕੇ ਗਿਣਦਾ ਹੈ।"
- "ਅਮਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨੀਅਤ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਅਸਰ"
- "ਅੱਲਾਹ ਤਆਲਾ ਦੀ ਮਹਾਨ ਕਿਰਪਾ, ਰਹਿਮ ਅਤੇ ਨੇਕੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਕੋਈ ਕਿਸੇ ਨੇਕੀ ਕਰਨ ਦਾ ਇਰਾਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਪਰ ਉਹ ਕਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ, ਤਾਂ ਵੀ ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਲਈ ਇੱਕ ਪੂਰੀ ਨੇਕੀ ਲਿਖ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।"
- ____
- ____
- ____
- ____