Allaha nafta Maxamad gacantiisa ku jirtaan ku dhaartee qofka i maqla ee ummaddan ka mid ah yahuudi ama nasraani-kuu doonaba ha ahaadee-, ee dhinta isagoon rumayn xaqa la ila soo diray wuxuu ahaanayaa kuwa naarta gala Allaha lacnado Yuhuud iyo Nasaaro, qubuuraha nabiyadooda ayey masaajid ka dhigteen Ilaahow ha ka dhigin qabrigayga Sanam Ilaahay wuu caroodaa, mu'uminkuna wuu caroodaa, carada Ilaahey waa inuu mu'uminku la yimaado wax Ilaahay ka xarimay (Qofkii ku dhaarta waxaan Ilaahay ahayn wuu gaaloobay ama shirki buu la yimid) Salaadaha ugu culus munaafiqiinta waa labada salaadood ee cishaha iyo subaxa, hadayse ogaan lahaayeen waxa ku jira ee fadligooda ah waxay ku imaan lahaayeen gurguurasho Dadka waxaa ugu shar badan kuwa ay saacadu ku dhacdo iyagoo nool, iyo kuwa qabuuraha ka dhigta masaajid Waxa ugu badan ee aan idiinka cabsi qabo waa shirkiga yar", waxay dheheen asaxaabtu: waa maxay shirkiga yari Rasuulka Alloow? wuxuu dhahay: "waa istustuska waxaad u tagidoontaa Qolo Ahlu kitaab ah, hadaad u tagto ugu yeer inay qiraan in Ilaahay mooyee Ilaah kale oo xaq lagu caabudaa jirin, maxamedna uu yahay rasuulkii Ilaahay ((Ha ku xad gudbina amaantayda siday ugu xad gudubtay Nasaaradu Ibnu Maryama, anigu waxaan ahay adoon Ilaahay ee i dhaha addoonka Ilaahay iyo Rasuulkiisa)) , qofka dadka ugu mudan shafaacadayda maalinta qiyaame, waa qofka qalbigiisa ama naftiisa si ikhlaas ah uga yiraahda laa ilaaha ilaa Allaah.) Ilaahay ayaa janada gelinaaya camalkuu doono hawatee (Qofka Ilaahay la kulma isagoon cidna ugu shariig yeelin janaduu galayaa, qofkase Ilaahay la kulma isagoo u shariig yeelay naartuu galayaa) qofka dhinta isagoo wax aan Ilaahay ahayn baryaaya naartuu galayaa (Way halaagsameen kuwa diinta Qofkii daynta ka suga qofka saboolka ah, ama ka dhaafa, Illaahay wuxu hariyaa hooska carshigiisa maalinta qiyaame ee harkiisa mooyee aan har kale jirin Qofkii Ilaahay khayr la doono wuu dhibaa. Ilaahay wuu qoray xasanaadka iyo dambiyada, ka dibna wuu cadeeyey, qofka ku hamiya inuu sameeyo xasano ee aan samayn Ilaahay wuxuu u qoraa xasano kaamil ah, hadiise uu ku hamiyo xasano oo uu sameeyo Ilaahay wuxuu u qoraa toban xasano ilaa todobol oo laalaab, ilaa laalaabyo badan, qofkii ku hamiya danbi oo aan samayn Ilaahay wuxuu u qoraa xasano kaamil ah, haduu ku hamiyo dambi oo uu sameeyo waxaa loo qoraa hal danbi Ilaahay ma eegayo sawiradiina iyo xoolahiina, laakiin wuxuu eegayaa quluubtiina iyo camalkiina Islaamku waa inaad qirto in Ilaahay maahee inuusan jirin Ilaah kaloo xaq lagu caabudo, Maxamadna Rasuulka Ilaahay yahay, oo salaada oogtid, sakadana bixisid, ramadaankana soontid, oo aad xajkana gudatid hadaad awoodo Qofka la yimaada wax aan diinteena ka mid ahayn waa lagu celinayaa yaroow, waxaan ku barayaa erayo, llaahay xifdi wuu ku xifdine, llaahey xifdi hortaadaad ka heliye, markaad wax waydiisanayso Ilaahay waydiiso, hadii aad cid kaalmaysan Ilaahay kaalmayso Ummaddayda oo dhan janaday galaysaa qofka iska diida maahee Qofkii qolo isu ekaysiiya iyaguu ka mid yahay Nabigaan waydiiyey-naxariis iyo nabadi korkiisa ha ahaatee-: xaga Ilaahay dambigee ugu wayn?, wuxuu yiri: "waa adigoo Ilaahay u samayso mid la mida isagoo ku abuuray Nina uma banaana inuu gooyo walaalkii saddex habeen wax ka badan, iyagoo kulmaya oo midba midka kale ka jeensanayo, labadoodana waxaa khayr badan kii bilaaba salaanta Qofkii dhib gaysta Ilaahay ayaa dhiba, qofka dadka wax ku adkeeyna Ilaahay ayaa wax ku adkeeya waxaad u arki doontaan Rabigiin sidaad dayaxan u arkaysaan, idinkoon isku ciriirinayn aragtida Ilaahay (Ilaahay waa u kaadiyaa daalimka markuu qabtase ma siidaayo ma kuu diraa wuxuu Rasuulka Ilaahay scw ii diray? inaadan dhaafin sanam oo aad burburiso iyo qabri la dhisay oo aad dhulka la sinto (Naga mid maaha qofka shimbiraha ka faaliya ama shimbiraha looga faaliyo, ama faalalowga ah ama loo faaliyo, ama saaxirka ah, ama loo sixro (Qofka u taga faaliye oo wax waydiiya salaad lagama aqbalo afartan habeen) (Qofka ka dab qaata wax cilmiga xiddigaha ka mida wuxuu ka dab qaatay qayb sixirka ka mida, wuxuu doono ha darsado) (Iimaanku waa dhowr iyo todobaatan ama dhowr iyo lixdan qaybood, waxaana ugu fadli badan hadalka: (laa ilaaha Illa-llaah), waxaana ugu yar jidka oo wixii dhib ah laga qaado yaan lagu dayn ratina inay ku xirnaato qoortiisa kuul iyo qardhaas toona, waana in laga wada goyaa) (Qofka dhaha: laa ilaaha illa-llaah, ee ku gaalooba wax kastoo Ilaahay sokadii la caabudo Ilaahay wuu xarimay maalkiisa iyo dhiigiisaba, Ilaahay ayaana xisaabin doona) kuwa naxariista Raxmaankaa iyagana u naxariisan, u naxariista waxa dhulka ku nool waxaa idiin naxariisan Raxmaanka samada ku sugane taasu waa eray xaqa ah oo jinku soo dafay wuxuuna ku cel-celiyaa dhagta kan la shaqeeya sida dhawaqa digaagu ugu cel-celiyo, waxayna ku daraan in ka badan boqol beenood) majiro qof qiraya inuu jirin ilaah kale, Allaha xaqa lagu caabudo mooyee, Muaamadna Rasuulka Ilaahay yahay, isagoo qalbigiisa karun sheegaya, hadduu jirase Ilaahaybaa ka xarimaya naarta inuu galo (Rabigeen-tabaaraka watacaalaa-habeen walba wuxuu u soo dagaa samada dhow, marka habeenku yahay saddex qaybood qaybta u dambaysa (Haku fadhiisanina qabuuraha, hana u tukanina xageeda) kuwaasi waa duul markuu ka dhinto qof wanaagsani qabrigiisa ka dul dhista masaajid Islaamka waxaa lagu dhisay shan tiir qofkii idinka mid ah ee arka xumaan gacantiisa ha ku dooriyo, haduusan awoodin carabkiisa ha ku dooriyo, haduusan awoodin qalbigiisa hakanoco, kaasina waa meesha iimaanka ugu liidata , wuxuu yidhi: qofkii islaama ee wanaag fala loo qaban maayo wuxuu jaahiligii sameeyey, qofkase Islaama oo shirki la yimaada danbigii hore iyo kii dambeba waa lagu ciqaabin iiga waran hadaan tukado salaadaha waajibka ah, oo ramadaanka soomo, oo xalaashado xalaasha, oo xaaraanta iska xarimo Daahirnimadu waa iimaanka badhkii, alxamdu lillahina miisaanka ayey buuxisaa, ama subxaana Allaah wa alxamdulilah waxay buuxiyaan inta u dhaxaysa samooyinka iyo dhulka War hooy ma laga yaaba in xadiiskaygu gaaro nin fadhigiisa ku dangiiga oo yiraahda : waxaa anaga iyo adinka inoo dhexeey kitaabka Alle xaqa Alle Addoomada ku leeyahay waa iney caabudaan oo ayna cidna ugu shariig yeelin, xaqa Addoomadu Alle ku leeyihiina waa inuuna cadaabin qofkii aan u shariig yeelin qofka dhinta isagoon Alle u shariig yeelayn janaduu galin, qofkase dhinta isagoo Ilaahey u shariig yeelaya naartuu galin iiga sheeg diinta Islaamka hadal aana waydiin cid kale oon adiga ahayn, wuxuu yiri: "dheh: Ilaahay ayaan rumeeyey ka dibna toosnaw Nin ummaddayda ka mida ayaa ilaahey ka soo dhex saarin khalqiga oo dhan maalinta qiyaame Markuu Alle Abuuray janada iyo naarta wuxuu u direy janada malakul jibriil nabadi korkiisa ha ahaatee ?Ilaahay wuxuu qoray maqaadiirta khalqiga inta aanu abuurin samooyinka iyo dhulka Kontan kun oo sano ka hor waxaan idin farayaa Ilaahay cabsidi, iyo inaad maqashaan oo adeecdaan midka idiin madaxda ah hadii xataa uu yahay adoon xabashi ah, waxaad arki doontaan gadaashayda muran iyo is khilaaf daran, waxaan idiin dar-daarmayaa sunadayda iyo sunada khulafaa'u raashidiinta hanoonsan ee iga dambaysa- Ninka iyo shirkiga iyo gaalnimada waxaa u dhexeeya salaadda oo uu ka tago Balanta u dhaxaysa inaga iyo iyaga waa salaadda, qofka ka tagaana wuu gaaloobay Ilaahay casa wajala wuxuu idinka reebay inaad ku dhaarataan aabayaashiin Waxa ugu horeeya ee dadka loo kala xukumaayo maalinta qiyaamaha waa dhiiga labadaba waa lacadaabayaa, wax wayna lagu cadaabimaayo, mid kaadida iskama duwi jirin, kan kalena dadka ayuu warka u kala qaadi jiray Hadhihina: hadii Ilaahay ogolaado hebelna ogolaado, laakiin waxaad dhahdaan: hadii Ilaahay ogolaado ka dibna hebel ogolaado Qofka dadka hanuun ugu yeera wuxuu helayaa ajarka ay helayaan dadka hanuunka ku raacay mid la mida, iyagoon ajarkooda laga nusqaamin Baasaysigu waa shirki, baasaysigu waa shirki, baasaysigu waa shirki,-saddex jeer", qofkasta oo naga mid ah qalbigiisa wax baasaysiga ah baa ka dhacaaya laakiin Ilaahay wuxuu kaga dhaafaa tawakulka waxaan ku dhahanay: adaa sayid kayaga ah, wuxuu yiri -Rasuulku scw-: "sayidku waa Allaah", waxaan dhahnay: adaa noogu fadli badan, noogu deeqsisan, wuxuu yiri: "waar hadalkiina caadiga ah dhaha, oo yaanu shaydaanku idin duufsan dadoow, waxaan idiinka digayaa inaad diinta ku xad gudubtaan, dadkii idinka horeeyeyba waxay ku halaagsameen diinta oo ay ku xad gudbeen Majirto is qaadsiini, majiro baaseysi, waxaanan jeclahay in wanaag la fisho", wuxuu yiri-Anas- waxaa lagu yiri -Nabiga scw-: waa maxay wanaag la fisho?, wuxuu yiri: "waa hadalka wanaagsan Nabiga-naxariis iyo nabadi korkiisa ha ahaate- wuxuu xaalka ansaar ka yiri: "mu`umin uun baa jeclaada, munaafaq uun baana u carooda, cida jeclaata Ilaahay ayaa jeclaada, cida u carootana Ilaahay ayaa u carooda ee maxaan kugula mubaayacoonaa? wuxuu yiri: "inaad Ilaahay caabudaan, wax kalena aydaan la caabudin, iyo salaadaha shanta ah, oo aad adeecdaan-hadal yar buu hoos u dhigay-dadkana waxba ha waydiisanina waxaa la i faray inaan dadka la dagaalamo ilaa ay qirayaan in Ilaahay maahee Ilaah kaloo xaq lagu caabudaa uusan jirin, Maxamadna Rasuulka Ilaahay soo diray yahay, salaadana oogaan, sakadana bixiyaan Maalinta qiyaame qofku ma dhaqaaqayo ilaa la weydiiyo cimrigiisii wuxuu ku dhameeyey, cilmigii Ilaahay baray wuxuu ku sameeyey, maalkiisii halkuu ka keenay iyo halkuu ku bixiyey iyo jirkiisii wuxuu ku dhameeyey Mu'uminiinta ee isjacaylkooda, isku naxariisashadoodu iyo isu dhimrintoodu, waxay la mid tahay sida jirka oo kale, oo hadii xubin xanuunsato jirka kale oo dhan uu la qabayaa soo jeedka iyo xanuunka ((Mu'uminka xoogga wayn, ayaa ka khayr badan lagana jecel yahay xagga Ilaahay mu'uminka daciifka ah, mid walbana khayr buu leeyahay, waxaan ku dhaartay Allaha naftaydu gacantiisa ku jirtee waxaad qaadaysaan jidii kuwii idinka horeeyey Wuxuu yiri: nin ayaa u yimid Nabiga-naxariis iyo Nabadi korkiisa ha ahaatee- wuxuuna kala hadlay Arimo, wuxuuna yiri: waxa Ilaahay doono adiguna doonto, wuxuu yiri Nabigu-naxariis iyo Nabadi korkiisa ha ahaatee-: "ma Ilaahay ayaad ila sintay? waxaad dhahdaa: waxa Ilaahay doono Ilaahay xagiisa waxaa dadka ugu cadaab kulul maalinta qiyaame kuwa Ilaahay khalqigiisa wax u ekaysiiya Ibnu Aadam ayaa i beeniyey xaqna u malaha inuu i beeniyo, wuuna i caayey xaqna u malaha inuu i caayo qofka la colooba waligayga, waxaan ogaysiiyey dagaal, adoonkaygu iiguma soo dhawaado waxaan ka jeclahay waxaan ku waajibyey qofka xirta xirsi Ilaahay ayuu u shariig yeelay Malaa'igtu ma raacdo safar wata Ey iyo gambaleel Muslimku waa qofka ay muslimiintu ka nabad galeen carabkiisa iyo gacantiisaba, muhaajirkuna waa qofka ka dheeraada wixii Ilaahay ka reebay ((Arrinkani(islaamka) waxuu gaadhi doonaa habeenka iyo maalintu halkay gaadhaan,guri magaalo iyo guri baadiyana ilaahay diintiisa wuu gelin isagu maalina muu odhan: RabIyow iga dhaaf dambigayga maalinta qiyaame ma og tihiin wuxuu Rabigiin yidhi, waxay dheheen: Ilaahay iyo Rasuulkiisaa og, wuxuu yidhi: adoomadayda waxaa waagu u baryey iyago midna i rumeeyey midna kuriyey waxaan naftayada ku arkaynaa wax inaan sheegno ay aad noola wayn tahay, wuxuu ku yidhi: ma sidaas baad isku aragteen? waxay dheheen: haa, wuxu yidhi: kaasi waa iimaan cad , Allaha dhagarta shaydaanka ku koobay waswaas ayaa mahad leh Sheydaankaa u imaan midkiin wuxuuna ku dhihin yaa abuuray kaas yaa abuuray kaas? Ilaa uu yiraahdo yaa abuuray Rabigaa, haduu halkaa soo gaaro ilaahay ha ka magan galo oo ha ka joogsado Ilaahay kama dulmiyo muuminka xasano adduunka wuu ku siiyaa aakhirona islaamtay Munaafaqu wuxuu la mid yahay ri' ku wareersan laba ari dhexdood oo kolba mid aadaysa Iimaanku wuu ku duugoobaa uurkiina sida ay u duugowdo marada cusubi, Ilaahey waydiista inuu iimaanka ku cus boonaysiiyo qalbigiina qiyaamaha calaamadihiisa waxaa ka mid ah: in cilmiga la waayo oo jahligu bato oo sinadu badato oo khamriga cabidiisu badato oo ragu yaraado, dumarkuna bataan, ilaa kontonkii dumar ahba hal nin ku soo tooso Saacada qiyaame dhicimayso ilaa ninku soo maro nin qabrigi oo uu yiraahdo: hoogaye maan booskiisa ku jiro qiyaamuhu dhicimaayo ilaa aad yahuuda la dirirtaan oo dhagaxa yahuuda ka danbeeyaa yiraaho: muslimow yahuudi ayaa iga danbeeya ee dil Allaha naftaydu gacantiisa ku jirtaan ku dhaartaye, waxay u dhawdahay inuu idiin la soo dago ina Maryama isago xaakim caadil ah, oo uu jejebiyo macatabka, oo dilo khansiirka, oo uu soo rogo jisyada, oo maalku buux dhaafo, heer cid qaadata oo baahan la waayo qiyaamuhu dhicimaayo ilaa qoraxdu ka soo baxdo xaga ay u dhacdo, haday ka soo baxdana oo dadku arko dhammaantood Saacada qiyaame dhicimayso ilaa waqtigu isku soo dhawaado Ilaahay baa dhulka qabanaaya, samooyinkana midigtiisuu ku laa-laabayaa, ka dibna wuxuu dhahayaa: Anaa boqora ee aaway boqorradii dhulku xawdkaygu wuxuu le`eg yahay bil socodkeed, biyihiisu way ka cad yihiin caanaha, caraftiisuna way ka udug badan tahay miskiga Xawdka anigo jooga oo eegaya cid idinka mida ee ii soo arooraysa, ayaa dad la iga celin doonaa, waxaanan ku oran: Rabiyow anigay iga mid yihiin oo ummadayday ka mid yihiin waxaan ku dhaartay kan nafta Maxamad gacantiisa ku jirtee, weelashiisu way ka badan yihiin xidigaha cirka iyo meerayaasha Waxaa la keenidoonaa dhimashadii oo u eg wan galaalan Dabkiinu waa hal qayb oo ka mida todobaatan qaybood oo naarta jahanama ah Rasuulka Ilaahay naxariis iyo nabadi korkiisa ha ahaate wuxuu noo sheegay isagoo Runlow la rumaysto ah: Abuurida midkiin waxaa lagu jamciyaa uurka hooyadi afartan maalmood iyo afartan habeen Wax kasta qadar ayey ku dhacaan, xataa wahsiga iyo firfircoonida Ilaahay markuu ku xukmiyo adoon inuu ku dhinto dhul, halkaas ayaa Ilaahay dan ka geliyaa , aniguna waxaan ahay Damaam Binu Saclabah, Bani Sacad Bani Bakar walaalkood ah Nabiga scw wax buu sheegay, markaasuu yiri: kaasi waa marka cilmigu sii tagayo ha rumaynina Ahlu kitaabka hana beeninina, waxaadna tiraahdaan: ((waa rumayney Ilaahay iyo wixii naloo soo dejiyey} Rasuulka Ilaahay scw waxaa lagu soo dajiyey waxyiga isagoo afartan jir ah Yuhuuda waa loo carooday, Nasaaraduna waa baadiyoobeen miyaanu ahayn Ilaahii ku socodsiiyey lugaha aduunyada mid awooda inuu ku socodsiiyo wajigiisa maalinta qiyaame? dheh: laa Ilaaha Illa Allaah, aan kuu marag furo maalinta Qiyaamee waxaad sheegaysid oo aad dadka ugu yeeraysid waa wax fiican, ee noo sheeg dambiyadii aanu galay wax naga guda u tag isaga waxaadna ku tiraahdaa ka mid maahid ahlu naarka, ee waxaad ka mid tahay ahlu Janada {waan idin waydiindoonaa maalinta qiyaamaha nicmooyinka Ilaahay idinku galadaystay} Waxaa jiri doona ummadayda aakhirkeeda dad idiinka sheekayn doona wax aydaan maqal idinka iyo aabayashiin, iska jira oo ka digtoonaada qor Allaha naftaydu gacantiisa ku jirtaan ku dhaartee, xaq waxaan ahani kama soo baxaane Hadii aad maqashaan mu'addinka dhaha waxa uu dhahayo, anigana igu saliya kaasi waa shaydaan la dhoho: khinsab, markaad dareento ka cuudu billayso, xaga bidixna saddex jeer candhuuf u tuf Qofka hub nooqaata nagama mid aha