به جا آوردن پيوند خويشاوندى به طور متقابل صله ی رحم راستين نيست، بلكه صله ی رحم راستين هنگامى است كه اگر خويشاوندان ارتباط خويش را با كسى قطع كردند، او همچنان پيوند خويشاوندى را با آنان حفظ مى كند. كاملترين مؤمنان از لحاظ ايمانى، بهترين آنان از لحاظ اخلاقى مى باشد، و برگزیده ترين شما كسى است كه با زنانتان بهترين (اخلاق) را داشته باشيد. دنيا متاعی (كالائی) بيش نيست؛ و بهترين متاع دنيا، زن شايسته و نيکوکار است. الله متعال فرموده اند: اى ابن آدم انفاق كن، بر تو نيز انفاق مى شود. همانا سزاوارترین شروطى كه بايد به آنها پايبند بود: شروطى است كه با آنها زنان برايتان حلال شده اند. هرگاه شخص (مسلمان) به نيت اجر و پاداش بر اهل و خانواده ی خود انفاق كند، نفقه ی او صدقه محسوب می شود. رسول الله - صلی الله علیه و سلم - از تراشيدن برخى از موهاى سر و گذاشتن برخى ديگر، نهى كرده است. رسول الله - صلى الله عليه و سلم - به ما خطبه ى حاجت را آموزش داد: " إن الحمد لله، نستعينه ونستغفره، ونعوذ به من شرور أنفسنا". "همانا حمد و ستايش از آن الله است، و از او كمک مى طلبيم، و از او طلب توبه مى كنيم، و به او از شر نفس خويش پناه مى بريم،". نكاح صحيح نيست مگر با وجود قيم دنيا شيرين و سبز (دل فريب) است؛ و الله شما را نسل به نسل در زمين قرار می دهد و نگاه می کند کردارتان چگونه است؛ بنابراین از فتنه ی دنيا و فتنه ی زنان بپرهيزيد که نخستين فتنه (و سرآغاز انحراف) بنی اسرائيل، در مورد زنان بود. هيچ مردِ مؤمنی، نسبت به زنی مؤمن (يعنی همسر خويش) بد نَبَرد؛ زيرا اگر يک اخلاقش را نمی پسندد، اخلاق ديگرش را می پسندد. آنچه را كه خويشاوندیِ نسبی حرام می كند، رضاعت نيز حرام می گرداند. هرگاه مرد، همسرش را برای رفع نيازش فرابخواند، زن بايد اجابت کند؛ هرچند بر سرِ تنور باشد. همه ی شما مسئوليد و هريک از شما درباره ی زيردستانش بازخواست می شود؛ رهبر يا حاکم، مسئول رعيت است و مرد، مسئول خانواده اش؛ و زن درباره ی خانه ی شوهرش و فرزندان او مسئوليت دارد. پس همه ی شما مسئوليد و درباره ی زيردستان خود بازخواست خواهيد شد. كسی كه توانايی ازدواج كردن دارد، ازدواج كند. زيرا باعث حفاظت چشم و شرمگاه می شود. و كسی كه توانايی ازدواج را ندارد، روزه بگيرد. چرا كه روزه، شهوت را ضعيف و كنترل می كند. «از رفتن نزد زنان بيگانه بپرهيزيد». مردی از انصار گفت: درباره ی خويشاوندان شوهر چه می فرمايی؟ فرمود: «فتنه اش (بيشتر و مانندِ) مرگ است». کودک که بودیم، تابعین ما را به خاطر شهادت و گواهی دادن و عهد و پیمان بستن می زدند. «زن بيوه بدون مشورت با او و دختر باكره بدون اجازه اش، به ازدواج درآورده نمی شوند». گفتند: ای رسول خدا! اجازه ی دختر باكره چگونه است؟ فرمود: «اينكه سكوت نمايد». رسول الله صلى الله عليه وسلم بر مردی که لباس زنانه می پوشد و بر زنی که مانند مردان لباس بپوشد، لعنت فرستاد. «ای گروه زنان، صدقه دهيد، زيرا شما را بيشترين اهل دوزخ ديدم». پرسيدند: چرا ای رسول خدا؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «بخاطر اينكه زیاد نفرين می كنيد و از شوهران تان نافرمانی نموده و ناسپاسی می كنيد و هيچ ناقص عقل و دينی نمی تواند مانند شما، مردان عاقل را فريب بدهد. روزه گرفتن دو روز عید فطر و قربان ممنوع می باشد. هيچ نمازی بعد از نماز صبح نیست تا خورشید طلوع کند و هیچ نمازی بعد از عصر نیست تا خورشید غروب کند. بار سفر بسته نمی شود مگر به سوی سه مسجد: مسجدالحرام و مسجد الاقصی این مسجد من (مسجد النبی). تسبیح (سبحان الله گفتن) برای مردان و دست زدن (در نماز) برای زنان است. نکاح و ازدواج را اعلان کنید. هر زنی که بدون اجازه ی اولیایش ازدواج کند، نکاح و ازدواج وی باطل است. هیچ زنی نمی تواند زن دیگری را به ازدواج کسی در آورد و هیچ زنی نمی تواند خود را به ازدواج کسی درآورد. و زن زناکار است که خود را به ازدواج کسی در می آورد. مردی که با همسرش در محل خروج مدفوع جماع کند، ملعون است. اینکه چون غذایی خوردی، به او بدهی و اگر لباسی پوشیدی - یا کسب نمودی - او را بپوشانی و به صورت او ضربه نزنی و دشنامش ندهی و جز در خانه از او دوری نکنی. هرگاه مرد، زنش را به بستر خود فرابخواند و زن به بستر شوهرش نرود و مرد، شب را در حال خشم (و نارضايتی) از همسرش سپری کند، ملائکه آن زن را تا صبح لعنت می کنند. رسول الله صلى الله عليه وسلم پيوندزننده و زنی که درخواست پيوند مو می کند و نيز زنی که خالکوبی می نمايد و زنی که درخواست خالکوبی می کند، لعنت نمود. هرکس دو همسر داشته باشد و فقط به يکی از آنها روی بياورد، روز قيامت درحالی - به ميدانِ حشر - می آيد که نيمی از بدنش خميده است. الله از وسوسه هايی که در دل های امت من می گذرد، تا زمانی که آن را عملی نکرده يا بر زبان نياورده اند، گذشت کرده است. آگاه باشيد، مبادا هيچ مردی شب را نزد زنی بيوه بگذراند؛ مگر اينکه همسر يا محرم او باشد. رسول الله صلی الله علیه وسلم از طرف حسن و حسین دو قوچ عقیقه کرد. رسول الله صلی الله علیه وسلم آنها را امر نمود: از طرف پسری که متولد می شود دو گوسفند مشابه و از طرف دختری که متولد می شود یک گوسفند عقیقه شود. هر نوزادی در گِرو عقيقه اش می باشد که در روز هفتم از طرف او ذبح شده و نام گذاری می شود و موی سرش تراشیده می شود. طبق عُرف از مالش به اندازه ای که برای تو و فرزندانت کافی باشد بردار. عبدالرحمن بن عوف و زبير بن عوام رضى الله عنهم در يکی از جنگ ها از وجود شپش در بدن شان نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم شکایت نموده و ابراز ناراحتی کردند. به وصيت من درباره ی خوش رفتاری با زنان توجه کنيد؛ زيرا زن از دنده ی پهلو آفريده شده و کج ترين بخش دنده، قسمتِ بالای آن است. اگر بخواهی راستش کنی، می شکند و اگر رهايش نمايی، همچنان کج باقی می ماند؛ پس سفارشم را درباره ی زنان رعايت کنيد. برخی از شما همسران شان را مانند برده کتک می زنند و چه بسا در پايان همان روز، با او همبستر می شوند. اگر می خواهی صبر كن و در عوض، بهشت از آنِ تو خواهد بود. و اگر می خواهی برايت دعا می کنم تا الله تو را شفا دهد. هرگاه زنِ يکی از شما اجازه ی رفتن به مسجد خواست، او را منع نکند. روز قيامت بدترين جايگاه نزد الله از آن مردی است که با همسرش همبستر می شود و زنش با او هم خواب می گردد و آنگاه رازِ همسرش را فاش می کند. یا الله، من (از پايمال کردنِ) حق دو ضعيف: يتيم و زن، به شدت برحذر می دارم. دست بالا بهتر از دست پايين است؛ دست بالا همان دست بخشنده و دست پايين، دست درخواست کننده (گيرنده) است. رحمتِ الله بر مردی که شب هنگام برخيزد و نماز بگزارد و همسرش را بيدار کند و اگر همسرش بيدار نشد، بر صورتش آب بپاشد. و رحمتِ الله بر زنی که شب هنگام برخيزد و نماز بگزارد و شوهرش را بيدار کند و اگر شوهرش بيدار نشد، بر صورتش آب بپاشد. کسی که برای ايجاد صلح و آشتی در ميان مردم، سخن مصلحت آميزی را به آنها می رساند يا سخن خوبی بر زبان می راند، دروغ گو شمرده نمی شود. برادرت ظالم باشد یا مظلوم، او را ياری کن. فقط کسی لباس ابریشمی می پوشد که هيچ بهره ای - از آن در آخرت - ندارد. لباس ابریشم و طلا، بر مردان امتم حرام و برای زنان شان حلال شده است. اين مرد با ما آمده است؛ اگر می خواهی به او اجازه بده؛ و اگر می خواهی باز گردد. رسول الله صلی الله علیه وسلم را درحالی دیدم که با سه انگشت می خورد و چون غذا خوردنش به پایان می رسید آنها را می لیسید. ای رسول خدا، نمی توانم نسبت به فرزندانم از ابوسلمه بی تفاوت باشم و رهای شان کنم؛ آيا به خاطر خرجی و نفقه ای که به آنها بدهم، پاداش می يابم؟ فرمود: «بله؛ پاداشِ خرجی و نفقه ای که به آنان می دهی، به تو می رسد». مؤمنی که با مردم و در ميان آنها زندگی می کند و بر اذيت و آزارشان شکيباست، بهتر از از مؤمنی است که از مردم کناره گيری می کند و در برابر اذيت و آزارشان شکيبايی نمی ورزد. هنگامی که توشه ی اشعری ها در جنگ تمام می شود يا زمانی که غذای شان در مدينه کاهش می يابد. ديناری در راه الله انفاق می کنی؛ ديناری در راه آزاد کردن برده ای می بخشی؛ ديناری به بينوايی صدقه می دهی و ديناری خرجِ خانواده ات می کنی؛ در اين ميان پاداش نفقه ای که به خانواده ات داده ای، از همه بزرگ تر (و بيشتر) است. زنان زيادی نزد خانواده ی محمد آمده اند و از شوهران خود شکايت دارند؛ چنين مردانی بهترين های شما نيستند. هیچ زنی شوهرش را در دنيا اذيت نمی کند مگر اینکه همسرِ بهشتی آن مرد، يعنی "حور عين" می گويد: الله تو را بکشد؛ اذيتش نکن. او نزد تو مهمان است و به زودی از تو جدا می شود و نزد ما می آيد. اگر به کسی فرمان می دادم که کسی را سجده کند، به زن فرمان می دادم برای شوهرش سجده نمايد. رسول الله صلى الله عليه وسلم از نکاح شغار نهی کرده است. رسول الله صلى الله عليه وسلم درحالی نزد من آمد که مردی در خانه ام بود. پس فرمود: «ای عایشه، این کیست؟» گفتم: برادر رضاعی من است. فرمود: «خوب دقت كنيد چه كسانی برادران شما هستند زيرا زمانی رضاعت به ثبوت می رسد كه گرسنگی را برطرف نمايد». ای رسول خدا، با زنی ازدواج کردم. آنگاه رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «چه مهریه ی او کردی؟». وی گفت: به وزن یک نواة از طلا؛ رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «الله برای تو برکت عنایت کند؛ ولیمه بده هرچند با یک گوسفند باشد». بنابراین مرا گواه نگیر که من بر ظلم گواهی نمی دهم. جلوگیری طبیعی (عزل) برای رسول الله صلی الله علیه وسلم ذکر شد که فرمود: «چرا یکی از شما این کار را انجام می دهد؟ زیرا هیچ نفسی آفریده نمی شود مگر الله خالق آن است». رسول الله صلى الله عليه وسلم ترک ازدواج از سوی عثمان بن مظعون جهت عبادت را نپذيرفت؛ و اگر به او اجازه ی اين کار را می داد، ما خود را اخته می کرديم. در برابر آنچه از قرآن حفظ داری، او را به ازدواج تو درآوردم. قرآن نازل می شد و ما عزل (جلوگیری طبیعی) می کردیم. سفیان می گوید: اگر از این کار نهی می شد، قرآن ما را از آن نهی می کرد. هیچ زنی برای مرده ای بیش از سه روز ترک زینت نمی کند مگر برای شوهرش که چهارماه و ده روز به خاطر او زینتش را ترک می گوید و لباس زینتی نمی پوشد مگر لباس سیاه و سفید؛ و سرمه نمی کشد و از خوشبویی استفاده نمی کند مگر زمانی که (از عادت ماهانه) پاک می شود آنهم به مقدار اندکی از قُسط یا اظفار. بین زن و عمه اش و بین او و خاله اش جمع نمی شود. برای زنی که به الله و روز قیامت ایمان دارد، حلال نیست بیش از سه روز بر میتی ترک زینت کند مگر برای شوهرش که چهار ماه و ده روز باید ترک زینت نماید. سنت این است که اگر بعد از زنی بیوه، با دختر باکره ای ازدواج شود، هفت شب نزد وی سپری شود و پس از آن نوبت بین آنها تقسیم شود. و اگر با زن بیوه ای ازدواج گردد، سه شب نزد او سپری شود و آنگاه نوبت بین همسران تقسیم شود. رسول الله صلى الله عليه وسلم در مورد دختر حمزه فرمودند: «او برای من حلال نیست؛ در اثر رضاعت و شیرخوارگی محرمیتی به وجود می آید که در ارتباط نسبی وجود دارد؛ و او دختر برادر رضاعی من می باشد». رسول الله صلى الله عليه وسلم در خانه اش چه می کرد؟ عايشه رضی الله عنها فرمود: «در خدمتِ خانواده اش بود - و به آنها کمک می کرد. - و چون وقتِ نماز می شد، به نماز می رفت». هرکس خود را به کسی غير از پدرش نسبت دهد، درحالی که می داند آن غیر، پدرش نیست، بهشت بر او حرام است. از پدران تان روی گردان نباشيد؛ زيرا هرکس از پدرش روی گرداند، مرتکب کفر و ناسپاسی شده است. به رسول الله صلى الله عليه وسلم خبر رسيد که بین بنی عمرو بن عوف اختلاف و دعوايی پديد آمده است؛ از اين رو رسول الله صلى الله عليه وسلم با تعدادی از مردم، جهت ایجاد صلح و آشتی میان آنها نزدشان رفت. هرکس به دروغ وانمود کند از نعمتی برخوردار شده، مانند کسی است که پيراهن و شلواری دروغين به تن کرده (که اندازه اش نيست). هیچ زنی از شما سه فرزندش را از دست نمی دهد، مگر اینکه آنها برای مادرشان مانعی در برابر آتش دوزخ خواهند بود. همه اش را بتراشيد يا همه اش را بگذاريد. هرگاه بند کفش يکی از شما پاره شد، نبايد با لنگه ی ديگر راه برود تا آنکه لنگه ی آسیب دیده را تعمير کند. اين را تغيير دهيد و از رنگ سياه بپرهيزيد. موهای سفيدِ (سر و صورت) را نَکَنيد؛ زيرا نورِ مسلمان در روز قيامت است. وارثان (بازماندگان) من، دينار و درهمی تقسيم نمی كنند؛ آنچه من از خود بجای گذاشتم، بعد از نفقه ی همسرانم و پرداخت مزد كارگرانم، صدقه بشمار می رود. هرگاه يكی از شما قصد خواستگاری از زنی داشت، اگر می توانست به محاسن او نگاه كند، اين كار را بكند. برو و به او نگاه کن؛ این کار باعث الفت و نزدیک شدن شما به هم می شود. چون الله متعال در قلب مردی خواستگاری از زنی را القا کند، اشکالی ندارد به او نگاه کند. زن بيوه از ولی اش سزاوارتر به تصمیم گرفتن برای ازدواج خود می باشد؛ و از دختر باکره بايد در مورد ازدواجش اجازه گرفته شود؛ و سکوت وی به منزله ی اجازه ی او می باشد. دختر باکره ای نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد و با ایشان مطرح نمود که پدرش بدون رضایت او، وی را به ازدواج کسی درآورده است؛ بنابراین رسول الله صلى الله عليه وسلم او را مختار نمود. لعنت الله بر کسی که محلل است و آنکه برای او حلاله می شود. نه (نمی تواند با او ازدواج کند) تا اینکه شوهر دیگری همان شیرینی را از او بچشد که شوهر اول از او چشیده است. یهودیان می گفتند: اگر کسی با همسرش از پشت سر او (در محل تولد نوزاد) جماع داشته و همبستری کند، فرزندشان کور متولد می شود. لذا این آیه نازل شد: «نِسَاؤُكُمْ حَرْثٌ لَكُمْ فَأْتُوا حَرْثَكُمْ أَنَّى شِئْتُمْ» [بقرة: 223] «زنان شما، [در حُکمِ] کشتزاری برای شما هستند؛ پس هرگونه که می خواهید به کشتزار [= رَحِمِ همسرِ] خود درآیید». تصمیم گرفتم از همبستری با زنان شيرده نهی کنم؛ اما متوجه شدم اهل روم و فارس بچه های شان را در دوران بارداری شير می دهند و اين کار به فرزندان شان هيچ ضرری نمی رساند. یهودیان جلوگیری طبیعی را زنده به گور کردن پنهان فرزند می دانند. بنابراین رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «یهود دروغ می گوید؛ اگر الله متعال اراده ی خلق نوزادی را داشته باشد، تو نمی توانی مانع آن شوی». ولیمه ای را که رسول الله صلى الله عليه وسلم برای عروسی يكی از همسرانش تدارک دید، دو مد جو بود. تو نزد خانواده ات بی مقدار نيستی؛ اگر می خواهی هفت روز نزد تو می مانم؛ و در اين صورت، نزد ساير همسرانم نيز هفت روز می مانم. رسول الله صلی الله علیه وسلم دو روز يعنی روز عايشه و سوده را نزد عايشه رضی الله عنها می مانْد. هرگاه رسول الله صلی الله علیه وسلم قصد سفر داشت، بین همسرانش قرعه می انداخت و قرعه به نام هریک از آنها می افتاد با ایشان همسفر می شد. در زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم همسر ثابت بن قیس با خلع از شوهرش جدا شد و رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی دستور داد به مدت یک حیض عده بگذراند. سه چیز است که جدی بودن آنها هم جدی است و شوخی بودن آنها هم جدی محسوب می شود: نکاح و طلاق و رجوع کردن. نذر انسان در آنچه مالکش نیست، درست نبوده و اعتباری ندارد و حق آزادی برده ای را که مالک نیست ندارد و مالک طلاق زنی نیست که در همسری او نمی باشد. به بريره دستور داده شد سه حيض عده سپری کند. يک يا دو بار مکيدن موجب حرمت شيرخوارگی نمی شود. یکی از آياتی که در قرآن نازل گرديد، اين آيه بود که: «عَشْرُ رَضَعَاتٍ مَعْلُومَاتٍ يُحَرِّمْنَ»: «ده بار شير خوردن مشخص، باعث حرمت می شود». سپس اين آيه با پنج بار شير خوردن مشخص منسوخ گرديد. و درحالی رسول الله صلی الله علیه وسلم فوت نمود (که هنوز برخی از مردم آن را) جزو قرآن می دانستند و تلاوت می کردند (چون از منسوخ شدن آن اطلاع نداشتند). محرمیت به سبب رضاعت و شیرخوارگی فقط زمانی حاصل می گردد که روده ها از شیر پستان مادر باز شود و قبل از دوران شیرخوارگی باشد. دست دهنده بالاست؛ و در انفاق از (خانواده ات و) کسانی که سرپرستی آنها را بر عهده داری شروع کن: از مادرت، پدرت، خواهرت، برادرت و سپس به ترتيب هرکس در خويشاوندی به تو نزديک تر است. همين گناه برای انسان کافی است که غذا (و هزينه های) کسی را که مخارجش با اوست، تأمين نکند. رسول الله صلى الله عليه وسلم مردانی که خود را به شکل زنان درمی آورند و زنانی که خود را شبيه مردان می کنند، لعنت نموده و فرمود: «آنان را از خانه های تان بيرون كنيد». مقداری از مالت را نگه دار که برايت بهتر است. حدیث داستان بریره و شوهرش عبدالله بن عمر همسرش را در دوران عادت ماهانه اش طلاق داد. پس عمر رضی الله عنه این مساله را با رسول الله صلى الله عليه وسلم در میان گذاشت که رسول الله صلی الله علیه وسلم با شنیدن آن ناراحت شد. همسرم پسر بچه ای سياه پوست به دنيا آورده است. رسول الله صلی الله علیه وسلم به او فرمود: «آيا شتر داری؟» گفت: بله. فرمود: «چه رنگی دارند؟» گفت: قرمز هستند. فرمود: «آيا در ميان آنها شتر خاکستری هم وجود دارد؟» گفت: بله. فرمود: «اين شتر خاکستری از کجا آمده است؟» گفت: شايد به يکی از اجدادش شباهت پيدا کرده است. فرمود: «شايد اين فرزند هم به يکی از اجدادش شباهت پيدا کرده است». چگونه می خواهی با همسرت بمانی حال آنکه کنیز مذکور ادعا می کند هر دوی شما را شیر داده است؟! آيا می دانی که مجزز کمی پيش به زيد بن حارثه و اسامة بن زيد نگاه کرد و گفت: اين پاها (از نظر قيافه شناسی) از يکديگرند. رسول الله صلی الله علیه وسلم در روز خیبر از نکاح متعه و از (خوردن) گوشت الاغ اهلی نهی نمود. نفقه ای بر عهده ی او نداری. رسول الله صلی الله علیه وسلم صفیه را آزاد کرد و آزادی او را مهریه اش قرار داد. در زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم مردی همسرش را به زنا متهم کرد و فرزندی را که همسرش به دنیا آورد از خود نفی کرد؛ این بود که رسول الله صلی الله علیه وسلم به این زن و شوهر دستور داد چنانکه الله متعال فرموده، ملاعنه کنند و پس از آن فرزند را به زن داد و آنها را از یکدیگر جدا نمود. «و تو (شوهر) هيچ حقی بر آن زن نداری». آن مرد گفت: ای رسول خدا، تكليف مالم (كه به عنوان مهريه پرداخت نموده ام) چه می شود؟ فرمود: «مالی به تو تعلق نمی گیرد؛ اگر در مورد او راست گفته ای، مالت در مقابل همبستری و بهره ی جنسی از او، از آنِ اوست. و اگر دروغ گفته ای، به طريق اولی چيزی به تو نمی رسد». در جاهلیت، زمانی که زنی شوهرش فوت می شد و او را از دست می داد، وارد خانه ی کوچکی می شد و بدترین لباسش را می پوشید و از خوشبویی و هر چیزی که سبب آراستگی شود خودداری می کرد تا اینکه یکسال بر او بگذرد. سپس حیوانی مانند الاغ یا پرنده یا گوسفند می آوردند و برای پاکیزگی، خود را به آن می کشید. حدیث سبیعه اسلمیه در مورد عده اگر او دختر همسرم نبود و تحت سرپرستی ام قرار نداشت، باز هم برايم حلال نبود چرا كه برادر زاده ی رضاعی ام می باشد. من و ابوسلمه را ثويبه شير داده است. پس دختران و خواهران تان را به من پيشنهاد نكنيد. آیا می خواهی نزد رفاعه بازگردی؟ نمی توانی چنین کنی تا اینکه تو شیرینی او را بچشی و او شیرینی تو را بچشد. بچه متعلق به صاحبِ رختخواب است و به زناکار سنگ تعلق می گيرد. رسول الله صلی الله علیه وسلم از اينکه مردها به بدن يا لباس خود زعفران بزنند - يا لباس زرد و زعفرانی رنگ بپوشند - نهی فرمود. پسرِ ابوطلحه رضی الله عنه بيمار بود؛ ابوطلحه بيرون رفت و در غيابش کودک فوت کرد. مدت معين کتاب «عده» گذشت از او خواستگاری کن. قسم به ذاتی که جانم در دست اوست، هرگز شيطان تو را در حال گذر از راهی نمی بيند مگر آنکه راهی غير از راه تو را در پيش می گيرد. سخن یوسف بن عبدالله بن سلام رضی الله عنهما: رسول الله صلی الله علیه وسلم مرا یوسف نامید و در آغوش خود نشاند. هر برده ای که بدون اجازه ی آقایش ازدواج کند، زناکار است. رسول الله صلى الله عليه وسلم در حالت احرام با ميمونه ازدواج كرد و زمانی كه از احرام بيرون آمده بود (در سَرِف) با ایشان زفاف نمود. و سرانجام ميمونه در همان سَرِف فوت كرد. رسول الله صلی الله علیه وسلم در سال اوطاس سه بار به نکاح متعه اجازه داد، سپس از آن نهی کرد. ای بنی بياضه، ابا هند را ازدواج دهید و از او زن بگیرید. هریک از آنها را که می خواهی طلاق بده. غَيْلان بن سلمة ثقفی درحالی اسلام آورد که ده زن در جاهلیت داشت که همگی با او اسلام آوردند. رسول الله صلی الله علیه وسلم به او دستور داد تنها چهار نفر از آنها را در نکاح خود نگه دارد. رسول الله صلی الله علیه وسلم دخترش زینب را بعد از شش سال و با همان نکاح اول به ابی العاص بن ربیع بازگرداند و نکاح جدیدی بین آنها برقرار نکرد. از عايشه رضی الله عنها همسر گرامی رسول الله صلی الله علیه وسلم پرسيدم: مهريه ی همسران رسول الله صلی الله علیه وسلم چقدر بود؟ گفت: مهريه ی همسران ایشان دوازده اوقيه و يک نَشّ بود. علی رضی الله گفت: با فاطمه رضی الله عنها ازدواج کردم؛ گفتم: ای رسول خدا، به من اجازه ی ورود نزد فاطمه بدهید. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «چیزی [به عنوان مهریه] به او بده». گفتم: چیزی ندارم. فرمود: «زره حُطَمی ات کجاست؟». گفتم: آن را دارم. فرمود: «آن را به فاطمه بده». قضاوت در مورد مردی که با زنی ازدواج کرده بود و مهریه ای برای او معین نکرده بود و قبل از اینکه با او همبستر شود، فوت شده بود، نزد عبدالله بن مسعود آورده شد؛ عبدالله بن مسعود رضی الله عنه گفت: ببینید و بررسی کنید نقلی در این مورد از رسول الله صلی الله علیه وسلم و سایر صحابه می یابید؟ گفتند: ای ابوعبدالرحمن نقلی در این مورد نیافتیم؛ فرمود: من نظر خودم را می گویم اگر درست باشد از جانب الله است. بهترین ازدواج، آسان ترین ازدواج است. رسول الله صلى الله عليه وسلم سه شب ميان خيبر و مدينه توقف كرد و با صفيه ازدواج نمود. رسول الله صلی الله علیه وسلم در تقسیم شب ها و سپری کردن شب ها نزد ما همسرانش، عدالت را رعایت می کرد و یکی را بر دیگری ترجیح نمی داد؛ کمتر روزی بود که از همه ی ما سر نزند؛ و روزانه از همه ی ما سر می زد و با ما انس می گرفت و ملاعبت داشت، بدون اینکه با یکی از ما همبستر شود؛ تا اینکه نوبت همسری می رسید که روز او بود و شب را نزد او سپری می کرد. باغ را قبول كن و او را يك طلاق بده. در زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم و ابوبکر و دو سال اول از خلافت عمر، هر سه طلاق (در یک مجلس)، یک طلاق محسوب می شد. ابورکانه عبد یزید ام رکانه را طلاق داد و با زنی از مُزَيْنَه ازدواج کرد؛ این زن نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: مرا (در امور زناشویی) بی نیاز نمی کند؛ و مویی از سرش جدا کرد و گفت: تنها به این اندازه نیاز مرا برآورده می کند. ابن عباس رضی الله عنهما می گفت: اگر کسی همسرش را بر خود حرام نماید، طلاق محسوب نمی شود. و این آیه را تلاوت نمود: «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»: «بی تردید، در [رفتار و گفتار] رسول الله، سرمشق نیکویی برای تان است». همسرت را مطابق سنت طلاق ندادی و مطابق سنت به همسرت رجوع نکردی؛ برای طلاق دادن او و رجوع به وی گواه بگیر و این کار را دوباره نکن. چون چهار ماه بگذرد، شوهر خوانده می شود تا همسرش را طلاق دهد و تا طلاق ندهد، طلاق واقع نمی شود. بیش از ده نفر از اصحاب رسول الله صلی الله علیه وسلم را درک نمودم که همگی فرد ایلاء کننده را پس از گذشت چهار ماه اختیار می دادند که از قول خود بازگردد یا اینکه همسرش را طلاق دهد. ایلاء اهل جاهلیت یکسال و دو سال بود؛ اما الله متعال برای ایلاء وقت تعیین نمود؛ بنابراین هرکس ایلای وی کمتر از چهارماه باشد، ایلاء محسوب نمی شود. مردی که همسرش را ظهار کرده بود و سپس با او همبستر شده بود، نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد. حدیث سلمة بن صخر رضی الله عنه در باب ظهار ببینید اگر اين زن فرزندی سفيد، دارای موهای نرم و فروهشته و چشمان قرمز به دنيا آورد، پس او فرزند هلال بن اميه است؛ و اگر فرزندی دارای چشمان سياه، موهای پيچان و مجعد و ساق های باريک به دنيا آورد، او فرزند شريک بن سحماء است. عويمر عجلانی نزد عاصم بن عدی انصاری آمد و به او گفت: ای عاصم، نظر شما در مورد مردی که زنش را با مردی ديگر ببيند، چيست؟ آيا آن مرد را بکشد؟ که در اين صورت، شما او را خواهيد کشت. پس چه کند؟ از رسول الله صلی الله علیه وسلم در اين مورد برايم بپرس. مردی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: همسرم از اینکه کسی با دستش او را لمس کند، پرهیز نمی کند. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «با طلاق از او دوری کن». وی گفت: می ترسم دلم به دنبال او باشد و دوری او را تحمل نکنم. رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند: «از او بهره گیر». اگر مردی به اندازه ی یک چشم بر هم زدن، به فرزندش اعتراف کند، دیگر این حق را ندارد که او را از خود نفی کند. برو خرماهايت را بچين؛ چه بسا که صدقه کنی يا کار نيکی انجام دهی. «تا پايان مدت عده در خانه ات بمان». فُرَيْعَة می گوید: پس چهارماه و ده روز در خانه ام ماندم. سخن فاطمه دختر قيس: ای رسول خدا، شوهرم مرا سه طلاقه کرد و من می ترسم که مورد تعرض قرار گيرم. راوی می گويد: رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی دستور داد تا جابجا شود و محل سکونت خود را تغییر دهد. سنت پیامبرمان را برای ما پیچیده و مبهم نکنید، عده ی ام ولدی که آقایش فوت شود، چهار ماه و ده روز است. عایشه رضی الله عنها حفصه دختر عبدالرحمن بن ابوبکر صدیق را از محل سکونتش جابجا کرد؛ و این زمانی بود که حفصه وارد سومین عادت ماهانه اش می شد. طلاق زن آزاده از سوی برده دو طلاق است و عده ی این زن سه حیض می باشد؛ و طلاق کنیز از سوی مرد آزاد، دو طلاق بوده و عده ی کنیز دو حیض می باشد. هرگاه شوهر زنی مفقود شود و زن نداند شوهرش کجاست، چهار سال در انتظار او می ماند، سپس چهار ماه و ده روز عده می گذراند و پس از آن ازدواج کردن برای او حلال است. با زنی که باردار است تا وضع حملش و با زنی که حامله نیست تا سپری کردن یک حیض، همبستری نشود. او را شير بده تا بر او حرام شوی و نگرانی ابوحذيفه نيز برطرف می گردد. عمر بن خطاب رضی الله عنه به فرماندهان گردان های نظامی با این مضمون نامه نوشت: مردانی که زنان شان را ترک کردند یا باید نفقه ی آنها را بپردازند و یا اینکه طلاق شان بدهند؛ و اگر طلاق شان دادند، نفقه ی مدتی را که نپرداخته اند، باید بفرستند. مادامی که ازدواج نکرده ای، تو به او سزاوارتری. این پدرت هست و این مادرت؛ دست هریک را که می خواهی بگیر. حدیث رافع بن سنان در اختیار دادن به کودک برای انتخاب یکی از پدر و مادرش به هنگام جدایی آنها به سبب اسلام آوردن یکی از ایشان. همراه پدرم نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم رفتیم که ایشان به پدرم فرمود: «این پسرت هست؟». پدرم گفت: به پروردگار کعبه سوگند، بله. هِلال بن أُمَيَّه نزد رسول الله صلى الله عليه وسلم همسرش را متهم نمود كه با شريك بن سحماء زنا كرده است. پس رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «گواه بياور یا حد قذف در پشتت جاری می شود». نامه ی عمر بن خطاب یکسال پیش از وفاتش با این مضمون به دست ما رسید که: مجوسی هايی را كه با محارم خود ازدواج كرده اند، از يكديگر جدا كنيد. سنت این است که چون مردی پس از ازدواج با زن بیوه ای، با دختر باکره ای ازدواج کرد، هفت شب نزد وی بماند و سپس نوبت را بین آنها تقسیم کند. و چون پس از ازدواج با دختری باکره، با زنی بیوه ازدواج کرد، سه شب نزد وی بماند سپس نوبت را بین آنها تقسیم کند.