بروز رسانی: الله تعالی از امت من دربارهٔ وسوسه‌ای که در نفس‌شان پدید می‌آید درگذشته است، تا وقتی که به آن عمل نکرده یا به زبان نیاورده باشند

عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَالَ:
«إِنَّ اللَّهَ تَجَاوَزَ عَنْ أُمَّتِي مَا حَدَّثَتْ بِهِ أَنْفُسَهَا، مَا لَمْ تَعْمَلْ أَوْ تَتَكَلَّمْ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 5269]

از ابوهریره ـ رضی الله عنه ـ روایت است که پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ فرمودند:
«إِنَّ اللَّهَ تَجَاوَزَ عَنْ أُمَّتِي مَا حَدَّثَتْ بِهِ أَنْفُسَهَا، مَا لَمْ تَعْمَلْ أَوْ تَتَكَلَّمْ»: «الله تعالی از امت من دربارهٔ وسوسه‌ای که در نفس‌شان پدید می‌آید درگذشته است، تا وقتی که به آن عمل نکرده یا به زبان نیاورده باشند».
[صحیح است] - [متفق علیه] - [صحيح البخاري - 5269]

شرح

پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ خبر داده‌اند که مسلمان به دلیل حدیث نفس و وسوسه‌های بدی که در دلش می‌گذرد، پیش از آنکه به آن عمل کند یا به زبان بیاورد، مواخذه نمی‌شود؛ زیرا خداوند متعال گناه آن را نادیده گرفته و از آن گذشت نموده است؛ و امت محمد ـ صلی الله علیه وسلم ـ به دلیل آنچه در ذهن‌شان می‌گذرد و به دل‌شان می‌آید، بی‌آنکه به آن آرام گیرند یا در دل‌شان مستقر شود، مؤاخذه نمی‌شوند؛ اما اگر آن وسوسه در دلش مستقر شده و جا گیرد مانند تکبر یا خودبزرگ‌بینی یا نفاق، یا آنکه آن را با اعضای خود عملی کند یا به زبان بیاورد، به این سبب مؤاخذه خواهد شد.

از نکات این حدیث

1. الله تبارک وتعالی از افکار و وسوسه‌هایی که بر دل انسان می‌گذرد و انسان در درون خود با خود می‌گوید و از خاطرش عبور می‌کند، درگذشته و آنها را بخشیده است.
2. مثلا اگر کسی به طلاق فکر کند و در خاطرش خطور کند، اما آن را به زبان نیاورد یا ننویسد، طلاق به حساب نمی‌آید.
3. انسان برای حدیث نفس و وسوسه هرچقدر بزرگ باشد مؤاخذه نمی‌شود مگر آنکه آن وسوسه در دلش مستقر شود و آن را عملی کند یا به زبان بیاورد.
4. بزرگی قدر و منزلت امت محمد ـ صلی الله علیه وسلم ـ که مشخصا برای حدیث نفس مؤاخذه نمی‌شوند، برخلاف امت‌های پیش از ما.