«هيچ همسايه ای، همسايه اش را از کوبيدن ميخ به ديوار مشترک شان منع نکند». سپس ابوهريره رضی الله عنه گفت: چرا شما را از عمل به اين حديث روی گردان می بینم؟ به الله سوگند که من اين ميخ را به شانه های تان می کوبم. چون رسول الله صلى الله عليه وسلم "سمع الله لمن حمده" می گفت، هیچیک از ما پشتش را خم نمی کرد تا اینکه رسول الله صلى الله عليه وسلم را در سجده می یافت؛ آنگاه بعد از او به سجده می رفتیم. به رعايت تقوای الهی و گفتن "الله اکبر" بر هر بلندی پایبند باش. به عیادت بیمار بروید و گرسنه را غذا دهید و اسیر را آزاد کنید. تفاوت روزه ی ما و روزه ی اهل کتاب در سحری خوردن است. برتریِ عالِم بر عابد، همانند برتریِ من نسبت به کمترين شماست. الله عزوجل می فرماید: عزت ازارِ من است و بزرگی و کبريايی ردای من؛ کسی که درباره ی يکی از اين دو با من به نزاع برخیزد، او را عذاب می دهم. مردی گفت: ای رسول خدا، شخصی از ما با برادر يا دوستش ديدار می کند؛ آيا می تواند برای او خم شود؟ فرمود: «خير». پرسيد: آيا می تواند او را به آغوش بگيرد و ببوسد؟ فرمود: «خير». گفت: آيا می تواند دستش را بگيرد و با او مصافحه کند؟ فرمود: «بله». به نام الله؛ بيمارمان با اين خاک (که) با آب دهانِ يکی از ما (آغشته است)، به فرمان پروردگارمان بهبود می يابد. تأخير نمودن ثروتمند برای ادای بدهی اش، ظلم است؛ و چون يکی از شما برای دريافت طلبش به شخص توانگری حواله داده شد، بپذيرد و به او مراجعه کند. هرکس آگاهانه خود را به غير از پدرش نسبت دهد، کفر و ناسپاسی کرده است؛ و هرکس مدعی چيزی شود که مالِ او نيست، از ما نمی باشد و بايد جايگاه خود را در آتش دوزخ فراهم ببیند. و هرکس شخصی را کافر بخواند يا بگويد: "ای دشمن خدا" و آن شخص چنین نباشد، اين ويژگی ها به خودش بازمی گردد. سنت این است که اگر بعد از زنی بیوه، با دختر باکره ای ازدواج شود، هفت شب نزد وی سپری شود و پس از آن نوبت بین آنها تقسیم شود. و اگر با زن بیوه ای ازدواج گردد، سه شب نزد او سپری شود و آنگاه نوبت بین همسران تقسیم شود. حق ولاء تنها برای کسی است که برده را آزاد می کند. بچه متعلق به صاحبِ رختخواب است و به زناکار سنگ تعلق می گيرد. رسول الله صلى الله عليه وسلم در مورد دختر حمزه فرمودند: «او برای من حلال نیست؛ در اثر رضاعت و شیرخوارگی محرمیتی به وجود می آید که در ارتباط نسبی وجود دارد؛ و او دختر برادر رضاعی من می باشد». گفتم: ای رسول خدا، دعايی به من بیاموزید؛ فرمود: «بگو: يا الله، من از شرّ گوش، چشم، زبان و قلب خويش و نيز از شرّ شرمگاهم به تو پناه می برم». وقتی رسول الله صلى الله عليه وسلم قصد خوابیدن داشت، دست راستش را زير گونه اش قرار می داد و می فرمود: «يا الله، در آن روز که بندگانت را برمی انگيزی، مرا از عذاب خويش محافظت بفرما». وقتی رسول الله صلى الله عليه وسلم هلال ماه را می ديد، می فرمود: يا الله، اين ماه را با امنيت و ايمان و اسلام و سلامتی بر ما نو بفرما. مردی درحالی سوره ی کهف را می خواند که اسبش کنار وی بود و با دو ريسمان بسته شده بود. رسول الله صلى الله عليه وسلم پس از گذشتِ يک سوم شب برمی خاست و می فرمود: «ای مردم، الله را ياد کنيد». همواره رسول الله صلی الله علیه وسلم به روزه گرفتن دوشنبه و پنج شنبه پایبند بود. رسول الله صلى الله عليه وسلم از جن و چشم انسان به الله پناه می بُرد. رسول الله صلى الله عليه وسلم پيش از آن که نماز بخواند، با چند خرمای تازه افطار می کرد. پسری يهودی بود که به رسول الله صلى الله عليه وسلم خدمت می کرد. ابوبکر صديق رضی الله عنه غلامی داشت که کار می کرد و بخشی از درآمدِ روزانه اش را برای ابوبکر می آورد و ابوبکر از آن می خورد. هيچ شتری نمی توانست از شترِ رسول الله صلى الله عليه وسلم که عضباء نام داشت، سبقت بگيرد. هرگاه از سربلندی بالا می رفتيم، «الله اکبر» می گفتيم و چون از سراشيبی پايين می رفتيم، «سبحان الله» می گفتيم. ای مردم، بر خود رحم کنيد (و صدای تان را پايين بياوريد)؛ زيرا شخصِ ناشنوا و غايبی را نمی خوانيد؛ بلکه الله با شما بوده و شنوایِ نزديک است. هرکس به اندازه ی ذره ای کبر در قلب داشته باشد، وارد بهشت نمی شود. به تو صدای خوبی مانند صدای خوشِ آل داوود داده شده است. رسول الله صلی الله علیه وسلم هيچ ماهی را به اندازه ی ماه شعبان روزه نمی گرفت. هنگامی که يمنی ها - به مدينه - آمدند، رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «اهل يمن نزد شما آمده اند». اگر مرا به صرفِ پاچه يا ساقِ دستِ (گوسفندی) دعوت کنند، می پذيرم. اگر سالِ آينده زنده باشم، حتماً روز تاسوعا (=نُهم محرم) را نيز روزه می گيرم. الله آن گونه که به صدای خوش و آشکارِ پيامبری خوش صدا گوش داده، به چيزِ ديگری گوش نداده است. الله هيچ پيامبری مبعوث نکرد مگر اينکه چوپانی کرده بود. رسول الله صلى الله عليه وسلم در خانه اش چه می کرد؟ عايشه رضی الله عنها فرمود: «در خدمتِ خانواده اش بود - و به آنها کمک می کرد. - و چون وقتِ نماز می شد، به نماز می رفت». هيچ ديبا و حريری لمس نکردم که از کف دست رسول الله صلى الله عليه وسلم نرم تر باشد. هیچ مسلمانی نیست که مسلمانی را به وقت صبح عيادت کند، مگر اینکه هفتادهزار فرشته تا شب برای او دعا نموده و طلب مغفرت می کنند. هیچ دو مسلمانی نیستند که یکدیگر را ملاقات کنند و با هم دست بدهند، مگر اینکه قبل از جدا شدن مورد آمرزش قرار می گیرند. در قرآن سوره ای است که سی آيه دارد و برای شخصی - که آن را بخواند - آن قدر شفاعت می کند تا آمرزيده شود. هرکس علمی را بیاموزد که تنها برای رضایت الله عز وجل فرا گرفته می شود. هرکس اينچنين وضو بگيرد، گناهان گذشته اش آمرزيده می شود. هرکس ده آيه از ابتدای سوره ی "کهف" را حفظ کند، از فتنه ی "دجال" در امان می ماند. يکی از بهترين نمونه های زندگی مردم برای آنان، زندگی مردی است که لگام اسبش را در راه الله می گیرد. هرکس راهی برای جستجوی علم بپيمايد، الله راهی برای او به سوی بهشت هموار می سازد. هرکس از او درباره ی دانشی پرسيده شود و او - دانسته، پاسخِ - آن را پنهان کند، روز قيامت با افساری آتشين به لگام کشيده می شود. هرکس نماز صبح را بخواند، در پناه و حمايتِ الله است. هرکس به عيادتِ بيماری برود که زمانِ مرگش نرسيده باشد و هفت بار نزدِ او بگويد: «أسْأَلُ اللهَ العَظيمَ، رَبَّ العَرْشِ العَظيمِ، أنْ يَشْفِيَكَ»: «از اللهِ بزرگ، پروردگارِ عرشِ بزرگ می خواهم که تو را شِفا دهد» قطعا الله متعال مريض مذکور را از آن بيماری بهبود می بخشد. هرکس به روزه داری افطاری دهد، اجری مانندِ اجر روزه دار به او می رسد. هرکس بگويد: لا إلهَ إِلا اللهُ وَاللهُ أكْبَرُ، پروردگارش او را تصديق می کند و می فرمايد: معبود بر حقی جز من نيست و من بزرگ ترينم. هرکس قرآن را با صدای خوش نخوانَد، از ما نيست. الله متعال نیکوکار است و نیکوکاری در هر کاری را دوست دارد؛ بنابراین وقتی کسی را کشتید، به روشی نیکو او را بکشید و زمانی که حیوانی را ذبح کردید، به خوبی او را ذبح کنید. و هريک از شما بايد چاقويش را تيز کند و حيوانی را که می خواهد ذبح نمايد، زود راحت کند. الله متعال مَلَکی را موکل رحم کرده است که می گوید: پروردگارا این نطفه است، پروردگارا این لخته ی خونی است، پروردگارا تکه گوشتی است؛ و چون الله متعال اراده ی خلق و آفرینش او کند، آن ملک می گوید: پروردگارا مذکر است یا مونث، رزق و روزی او چقدر است؟ و اجل او چه زمانی است؟ و اینچنین در شکم مادرش نوشته می شود. هرگاه الله متعال بخواهد بر قومی عذاب نازل کند، عذاب همه ی آنها را دربرمی گیرد، سپس هریک بر اساس اعمالش حشر می شود. کرسی جای پاها بوده و کسی بزرگی عرش را نمی داند. دل های همه ی فرزندان آدم همانند يک قلب در ميان دو انگشت از انگشتان پروردگار رحمان است که هرگونه بخواهد، آن را دگرگون می گرداند. یا الله، از تو انجام امور خیر و ترک منکرات و دوست داشتن بینوایان را می خواهم و اینکه مرا ببخشی و به من رحم کنی؛ و چون خواستی قومی را آزمایش کنی، مرا درحالی بمیرانی که دچار فتنه نشده ام؛ و از تو محبت تو و محبت و دوست داشتن کسانی که تو را دوست دارند و محبت عملی را می خواهم که مرا به محبت تو نزدیک گرداند. فردی یهودی نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و گفت: ای محمد، الله آسمان ها را بر یک انگشت و زمین ها را بر یک انگشت و کوه ها را بر یک انگشت و درختان را بر یک انگشت و مخلوقات را بر یک انگشت نگه داشته است؛ سپس می گوید: من پادشاه هستم. بهشت و دوزخ با هم گفتگو کرده و هریک دلایل خود را ارائه داد؛ بهشت گفت: ضعیفان و فقیران وارد من می شوند؛ و دوزخ گفت: ستمگران و مستکبران وارد من می شوند. آنگاه الله متعال به دوزخ فرمود: تو عذاب من هستی که به وسیله ی تو از هر که بخواهم انتقام می گیرم؛ و به بهشت فرمود: تو رحمت من هستی که به وسیله ی تو به هرکس بخواهم رحم می کند. هرگاه يکی از ما قصد خوابیدن داشت، ابوصالح به ما دستور می داد به پهلوی راستش بخوابد. هیچ مرد مسلمانی نیست که برای نماز و ذکر پایبند مساجد باشد مگر اینکه الله متعال از این پایبندی او خوشحال می شود، چنانکه وقتی مسافری [به خانه] باز می گردد، خانواده اش از دیدن او خوشحال و شادمان می شوند. هنگامی که الله متعال تمثال (گِلی) آدم را در بهشت آفريد، برای مدتی طولانی او را رها کرد. در اين مدت شيطان پيرامونش دور می زد تا ببيند که او چيست؟ و هنگامی که او را ميان تهی يافت، متوجه شد بگونه ای آفريده شده که نمی تواند خودش را کنترل نمايد. آن را بيرون كن، چرا كه جز ضعف و بيماری چيزی به تو نمی افزايد؛ و اگر درحالی بميری كه اين حلقه در دستت باشد، هرگز رستگار نخواهی شد. من و پدرم نزد ابوبرزه اسلمی رفتیم و پدرم به او گفت: رسول الله صلی الله علیه وسلم نمازهای فرض را در چه وقت می خواند؟ هریک از شما در غياب مجاهد، از خانواده و اموالش به خوبی مراقبت کند، به اندازه ی نصف پاداش مجاهد اجر و ثواب می بَرَد. مردم مانند معادن طلا و نقره هستند؛ آنان كه در جاهليت بهترين مردم بودند، در اسلام نيز بهترين مردم هستند، البته به شرطی که شناخت و دانش دينی داشته باشند. و ارواح مانند سپاهيان و دسته های گوناگون يک سپاه هستند؛ آنها که يکديگر را بشناسند (و ويژگی های يکسانی داشته باشند)، با هم الفت می گيرند و آنها که يکديگر را نشناسند، از هم دور می شوند و با هم اُنس نمی گيرند. بر تو حرف شنوی و اطاعت از امير - در هر شرايطی - واجب است؛ در سختی و آسانی، در خوشی و ناخوشی و زمانی که نسبت به تو تبعيض و حق کُشی صورت می گيرد. وقتی با رسول الله صلى الله عليه وسلم بر سرِ حرف شنوی و اطاعت پيمان می بستيم، به ما می فرمود: «در حدّی که توانايیِ - اطاعت و حرف شنوی - داريد». حرف شنوی و فرمان برداری از فرمانروايان بر هر مسلمانی واجب است؛ چه اين فرمان ها برايش خوشايند باشد و چه ناگوار؛ مگر اينکه به گناه و معصيتی امر شود که در اين صورت حرف شنوی و اطاعت درست نيست. هرکس حاکم را خوار کند، الله او را خوار و زبون می گرداند. با انس بن مالک رضی الله عنه نزد چند نفر مجوسی بوديم؛ در ظرفی از جنس نقره، فالوده آوردند که انس بن مالک از آن نخورد. رسول الله صلی الله علیه وسلم از اينکه مردها به بدن يا لباس خود زعفران بزنند - يا لباس زرد و زعفرانی رنگ بپوشند - نهی فرمود. پس از بلوغ، يتيمی نيست و سکوت کردن از صبح تا غروب روا نمی باشد. ابوبکر صديق رضی الله عنه نزد زنی به نامِ زينب از قبيله ی "احمس" رفت و متوجه شد که سخن نمی گويد. هرکس خود را به کسی غير از پدرش نسبت دهد، درحالی که می داند آن غیر، پدرش نیست، بهشت بر او حرام است. از پدران تان روی گردان نباشيد؛ زيرا هرکس از پدرش روی گرداند، مرتکب کفر و ناسپاسی شده است. در يکی از صبح ها رسول الله صلى الله عليه وسلم درباره ی دجال سخن به ميان آورد و گاه صدايش را بالا برده و گاه پايين می آورد که ما گمان کرديم دجال - ظهور کرده و در نزديکیِ مدينه - در ميان درختان خرماست. مدينه از کوه عير تا کوه ثور حرم است و هرکس در آن بدعتی بياورد يا بدعت گزاری را جای دهد، لعنت الله و ملائکه و همه ی مردم بر اوست و الله در روز قيامت، هيچ توبه و احسان و فديه ای را از او قبول نمی کند. بشنويد و اطاعت کنيد اگرچه امیر شما برده ای حبشی تعيين گردد که سرش به اندازه ی يک دانه ی کشمش باشد. هرکس از من اطاعت کند، از الله اطاعت کرده است؛ و هرکس از من نافرمانی نمايد، از الله نافرمانی نموده است. و هرکس از امير اطاعت کند، از من اطاعت کرده و هرکس از امير نافرمانی نمايد، از من نافرمانی نموده است. بهترين زمام داران شما کسانی هستند که آنها را دوست داريد و آنها نيز شما را دوست دارند و شما برای آنان دعای خير می کنيد و ايشان نيز برای شما دعای خير می کنند. و بدترين زمام داران شما کسانی هستند که شما از ايشان متنفريد و آنها از شما متنفرند و شما آنان را نفرين می کنيد و ايشان هم شما را نفرين می کنند. با کودکان برای استقبال از رسول الله صلى الله عليه وسلم به ثنية الوداع رفتيم. پاداشِ بازگشت از جهادِ (انجام شده)، همانند پاداشِ جهاد می باشد. برده ی درستکار دو پاداش دارد. آسانگیری دین ملائکه پيوسته با بال های شان او را در سايه ی خود می گيرند. رسول الله صلى الله عليه وسلم هرگز هيچ چيزی يا هيچ زن يا خدمتکاری را به دست خويش نزد؛ مگر زمانی که در راه الله جهاد می کرد. هر گروه رزمنده يا هر دسته ی نظامی که در راه الله پيکار کنند و غنيمت بگيرند و سالم بمانند، دوسوم پاداش خود را پيشاپيش دريافت کرده اند و هر گروه يا دسته ی رزمنده که ناکام بمانند و کُشته يا زخمی بدهند، همه ی پاداش خود را به طور کامل - در آخرت - دريافت می کنند. هرکس برده - يا کنيز - مسلمانی را آزاد کند، الله در برابر هر عضو آن برده، عضوی از آزادکننده را از آتش دوزخ رهايی می بخشد؛ حتی شرمگاه آزاد کننده را در برابر شرمگاه برده، از آتش دوزخ نجات می دهد. هرکس يک روز در راهِ الله روزه بگيرد، الله متعال ميان او و دوزخ گودالی به اندازه ی فاصله ی ميانِ آسمان و زمين قرار می دهد. هرکس تيراندازی را فرا گيرد و سپس آن را ترک کند، از ما نيست يا معصيت و نافرمانی کرده است. هرکس مرده ای را غسل دهد و عيب های او را بپوشاند، الله متعال چهل بار او را می آمرزد. هرکس - در راه الله - جهاد نکند يا مجاهدی را مجهز نسازد يا از خانواده ی مجاهدی به نيکی سرپرستی نکند، الله متعال او را پيش از قيامت به مصيبتی ناگوار دچار می گرداند. هرکس بميرد و جهاد نکند و نيت جهاد هم نداشته باشد، بر شعبه ای از نفاق مرده است. اين رحمتی است که الله متعال در دل بندگانش نهاده است و الله به بندگانی رحم می کند که رحم و شفقت داشته باشند. آيا روزی سخت تر از روز اُحُد بر شما گذشته است؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: سختی های فراوانی از قومِ تو ديده ام. سخت ترينش روز عقبه بود. گویا هنوز عادت های جاهليت در تو وجود دارد؛ اينها برادران و خدمتکاران شما هستند که الله متعال ايشان را زيردستِ شما قرار داده است؛ پس هرکس برادرش زيردستِ اوست، بايد از همان غذايی که خود می خورَد، به او نيز بخوراند و از همان لباسی که خود می پوشد، به او نيز بپوشاند. آنها را به کاری که در توان شان نيست، مکلّف نسازيد و اگر آنان را به کاری مکلّف ساختيد، به آنها کمک کنيد. سوگند به ذاتی که جان محمد در دست اوست، من اميدوارم که شما نصف بهشتيان باشيد؛ زيرا کسی جز مسلمان وارد بهشت نمی شود. شما نسبت به مشرکان، مانند موی سفيدی در پوست گاوی سياه هستيد؛ يا مانندِ مويی سياه در پوست گاوی سرخ موی. هرگاه الله متعال بنده ای را دوست بدارد، به جبريل ندا می دهد که الله متعال فلانی را دوست دارد، تو نيز او را دوست بدار. پس جبريل او را دوست می دارد و به اهل آسمان اعلام می کند که الله فلانی را دوست دارد؛ شما هم دوستش بداريد. پس اهل آسمان نيز او را دوست می دارند و بدين ترتيب مقبول و محبوبِ اهل زمين هم می گردد. اگر بنده يک وجب به من نزديک شود، من يک ذراع (فاصله ی ساعد تا آرنج) به او نزديک می شوم و اگر يک ذراع به من نزديک گردد، من به اندازه ی يک باع (فاصله ی باز کردن دو دست) به او نزديک می شوم؛ اگر قدم زنان به سوی من بيايد، من دوان دوان به سويش می آیم. وقتی روز قيامت فرا می رسد، الله متعال به هر مسلمانی يک يهودی يا نصرانی می دهد و می فرمايد: اين عوض و بلاگردان تو از آتش دوزخ است. مردی از کنار شاخه ی درختی در وسط راه گذشت؛ پس با خود گفت: به الله سوگند که اين درخت را از سر راه مسلمانان برمي دارم تا باعث اذيت آنان نشود؛ در نتيجه وارد بهشت شد. «آيا کسی از شما خوابی ديده است؟» و کسی که الله می خواست، خوابش را تعريف می کرد. يک روز صبح به ما فرمود: «امشب دو ملک (درخواب) نزدم آمدند و به من گفتند: با ما بيا و من با آن دو رفتم». داستان اسلام آوردن عمرو بن عبسه و اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم به وی نماز و وضو را آموزش می دهد. پسرِ ابوطلحه رضی الله عنه بيمار بود؛ ابوطلحه بيرون رفت و در غيابش کودک فوت کرد. صدای رسول الله صلى الله عليه وسلم را خيلی ضعيف و آهسته شنيدم و گمان می کنم علتش گرسنگی است. آيا نزد تو چيزی برای خوردن يافت می شود؟ ام سليم پاسخ داد: بله. بر حذر داشتن از مشغول شدن به دنیا و غافل شدن از امور آخرت هرگاه سگ تربيت شده ات را فرستادی و بسم الله هم گفتی، آنچه سگت برايت شکار می کند بخور. الله عزوجل مانع حمله ی فيل ها به مکه شد و رسول خود و مؤمنان را بر اهل مکه غالب گردانيد؛ بدانيد که مکه نه برای کسی قبل از من و نه برای کسی بعد از من، حلال نشده است؛ و فقط بخشی از روز برای من حلال شده است. و اکنون مکه حرام گشته است. سوگند به ذاتی كه جانم در دست اوست، ميان شما طبق كتاب خدا قضاوت می نمايم. گوسفندان و كنيزت به تو برگردانده می شوند و پسرت بايد صد ضربه شلاق زده شود و يک سال تبعيد گردد. ای انيس - مردی از اسلم - فردا صبح نزد همسر اين مرد برو و اگر اعتراف كرد (مرتكب زنا شده)، او را رجم كن. هر كسى خود را به چيزى وابسته كند، به آن موكول مى شود. ای رویفع، چه بسا عمری طولانی کنی، به مردم خبر بده که هرکس ریشش را گره بزند یا قلاده ببندد یا با سرگین حیوانی یا استخوانی استنجا کند، محمد از او بری می باشد. الله متعال اخلاق کسی را که چيزی از ما بشنود و آن را همان گونه که شنيده - به ديگران - برساند، خوب و نیک بگرداند. اين انسان است و اين اجلِ اوست؛ در اين ميان که انسان به زندگی و آرزوهایش سرگرم است، ناگهان خطّ نزديک تر - يعنی مرگش - فرا می رسد. روز قيامت قرآن و اهل آن که در دنيا به آن عمل می کردند، آورده می شوند. بزودی بهترين ثروت و دارايیِ مسلمان، گوسفندانش خواهند بود که به دنبالِ آنها به قله ی کوه ها می رود. من خوابيده بودم که اين مرد شمشيرم را از نيام بيرون کشيد؛ پس بيدار شدم و ديدم که شمشيرِ برهنه را در دست گرفته است؛ به من گفت: چه کسی تو را از دست من نجات می دهد؟ سه بار گفتم: الله. به رسول الله صلى الله عليه وسلم خبر رسيد که بین بنی عمرو بن عوف اختلاف و دعوايی پديد آمده است؛ از اين رو رسول الله صلى الله عليه وسلم با تعدادی از مردم، جهت ایجاد صلح و آشتی میان آنها نزدشان رفت. يکی از بزرگ ترين دروغ ها اين است که انسان چيزی را که خواب نديده، وانمود کند در خواب ديده است. ما هنگامی که نزد حاکمان خويش هستيم، سخنانی بر زبان می رانيم بر خلاف سخنانی که در غيابِ آنها می گوييم. عبدالله رضی الله عنه فرمود: «ما در دوران رسول الله صلى الله عليه وسلم اين را نفاق می دانستيم». هرکس به دروغ وانمود کند از نعمتی برخوردار شده، مانند کسی است که پيراهن و شلواری دروغين به تن کرده (که اندازه اش نيست). شايسته ی هيچ صدّيقی نيست که لعنت کننده باشد. يکديگر را به دوری از رحمتِ الله و خشمِ او و به آتش دوزخ، لعن و نفرين نکنيد. وقتی بنده چيزی - يا کسی - را لعنت می کند، نفرينش به آسمان بالا می رود و دروازه های آسمان بر آن بسته می شود؛ آنگاه به زمين می آيد و درهای زمين هم بر آن بسته می گردد؛ سپس به چپ و راست می رود و چون راهی نمی يابد، به کسی که لعنت شده بازمی گردد، اگر سزاوارش باشد؛ وگرنه لعنت به گوينده اش برمی گردد. بارِ شتر را برداريد و رهايش کنيد که لعنت شده است. شتری که لعنت شده، نبايد با ما باشد. فقط سه نفر در گهواره سخن گفتند. «یا الله، به كسانی كه (در حج) موهای سرشان را می تراشند، رحم فرما». پرسيدند: ای رسول خدا، كسانی كه (موهای شان را) كوتاه می كنند، چه؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «پروردگارا، به كسانی كه سرشان را می تراشند، رحم بفرما». دوباره پرسيدند: ای رسول خدا، كسانی كه (موهای شان را) كوتاه می كنند، چه؟ رسول الله صلى الله عليه وسلم فرمود: «بر كوتاه كنندگان نيز رحم بفرما». رسول الله صلی الله علیه وسلم دو نماز مغرب و عشاء را جمع نمود و برای هریک از آنها اقامه گفت و بین آنها و بعد از هریک از آنها نماز نخواند. رسول الله صلی الله علیه وسلم در یکی از روزها به همراه ما نماز خوف خواند؛ به این ترتیب که عده ای همراه او به نماز ایستادند و عده ای در برابر دشمن قرار گرفتند؛ پس با کسانی که همراه ایشان بودند، یک رکعت نماز خواند، سپس آنها جای خود را به عده ی دیگر دادند و رسول الله صلی الله علیه وسلم رکعت دیگر را با آنها خواند؛ و هریک از این دو گروه رکعت باقی مانده را خواندند. «اگر کسی که از جلوی نمازگزار می گذرد، می دانست که با اين کار چقدر گنه کار می شود، چنانچه چهل - روز يا ماه يا سال - توقف می کرد، برايش بهتر از آن بود که از جلوی نمازگزار عبور کند». ابونضر می گويد: نمی دانم فرمود: چهل روز، چهل ماه يا چهل سال. رسول الله صلی الله علیه وسلم به ما دستور داد تا روز عيد قربان و فطر، دوشيزه ها و دختران پرده نشين را جهت حضور در مراسم عيد از خانه بيرون بياوريم؛ و به زنانی که عادت ماهيانه بودند دستور داد تا از مصلای مسلمين فاصله بگيرند. هيچیک از شما تنها در يک لباس که نتواند با آن شانه هایش را بپوشاند نماز نخواند. آیا رسول الله صلی الله علیه وسلم برای تو طلب آمرزش نمود؟ گفت: بله. و برای تو نیز همچنین. سپس این آیه را تلاوت کرد: «وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِكَ وَلِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ» [محمد: 19] «و برای گناه خویش و [گناهِ] مردان و زنان مؤمن آمرزش بخواه». ملائکه از نور آفريده شده اند و جن ها از شعله ی آتش؛ و آدم از همان چيزی خلق شده که برای شما وصف گرديده است. هرکس دوست دار ديدارِ الله باشد، الله نيز ديدارش را دوست دارد؛ و هرکه ملاقاتِ الله را دوست نداشته باشد، الله نيز ملاقاتش را دوست ندارد. با رسول الله صلى الله عليه وسلم در جنگ حنين حضور داشتم؛ من و ابوسفيان بن حارث بن عبدالمطلب همواره در کنار رسول الله صلى الله عليه وسلم بوديم و از ايشان جدا نمی شديم. رسول الله صلى الله عليه وسلم بر استر سفيد خود سوار بود. سيحون و جيحون و فرات و نيل همه از جوی های بهشت است. احادیثی در فضیلت مجالس ذکر بار الها! گناهان گذشته و آينده، پنهان و آشکار، تجاوزهای مرا و آنچه را که تو بهتر از من می دانی، مغفرت کن؛ چرا که تقديم و تأخير بدست توست و هيچ معبود بر حقی جز تو وجود ندارد. شبی همراه رسول الله صلی الله علیه وسلم به نماز (شب) ایستادم. ایشان سوره بقره را خواند. از هیچ آیه ای با مضمون رحمت عبور نمی کرد مگر اینکه مکث نموده و از الله رحمتش را درخواست می کرد. و از هیچ آیه ای با مضمون عذاب است عبور نمی کرد، مگر اینکه مکث نموده و از الله پناه می خواست. پروردگارم به من وعده داده که هفتاد هزار نفر از امتم را که همراه هریک هفتاد هزار نفر است، به علاوه سه مشت از مشت های پروردگار، بدون حساب و عذاب وارد بهشت نماید. پیوند خویشاوندی ازار الله رحمان را گرفته و هر که آن را بر قرار داشته باشد، الله او را به خود وصل می کند و هر که آن را قطع نماید، الله او را از خود قطع می کند. آيا راضی می شوی كه هركس با تو وصل شود، او را به خود وصل كنم و هركس تو را قطع كند، با او قطع رابطه كنم؟ پروردگارا، تسليم تو شدم، به تو ايمان آوردم، به تو توكل نمودم و به تو روی آوردم. به كمک تو با دشمنان مبارزه كردم. و تو را حَكَم قرار دادم. پس گناهان اول و آخر و آشکار و پنهان مرا بيامرز. و آنچه تو در رابطه با آن از من آگاهتری. معبود بر حقی جز تو وجود ندارد. مدت معين کتاب «عده» گذشت از او خواستگاری کن. (روز قیامت) در وسط جهنم پلی را نصب می کنند که بر آن خارهایی چون خارهای سعدان است، سپس به مردم دستور می دهند تا از آن عبور کنند، برخی به سلامتی عبور می کنند و نجات می یابند؛ برخی زخمی می شوند اما در نهایت نجات می یابند، برخی نیز گرفتار شده و در جهنم واژگون می شوند. الله متعال در هيچ روزی به اندازه ی روز عرفه، بندگان را از آتش جهنم آزاد نمی کند. همانا الله تعيين کننده نرخ و قيمت است، کاهش دهنده و افزایش دهنده ی رزق و روزی افراد و روزی دهنده اوست، اما من اميدوارم که خداوند را درحالی ملاقات کنم که کسی از شما در پی دادخواهی در مورد خون يا مالی از من نباشد. (روز قيامت) پروردگار ما ساقش را برهنه می کند و همه مردان و زنان مؤمن برايش سجده می كنند. و کسانی باقی می مانند (و به سجده نمی روند) كه در دنيا به قصد ريا و شهرت سجده می كردند، اینها می خواهند سجده كنند اما پشت شان مانند يک سينی (سخت) می شود. بی گمان الله عز وجل بسيار با حیا و پرده پوش است و حيا و پرده پوشی را دوست می دارد، پس هنگامی که يکی از شما غسل می کند، بايد خود را بپوشاند (و در انظار عمومی به غسل نپردازد). هرگاه بنده ام يک وجب رو به من بيايد، من يک ذراع به سوی او می روم و هرگاه يک ذراع رو به من بيايد، يک باع به طرف او می روم و هرگاه يک باع رو به من بيايد، سريع تر (يا بيشتر) به سوی او می روم. خوله نزد رسول الله صلی الله علیه وسلم آمد و از همسرش شکایت کرد؛ من (که در آنجا بودم) صدایش را نشنیدم. آیا از غيرت سعد تعجب مى كنيد؟ قسم به الله من از او باغيرت تر هستم و الله از من با غيرت تر مى باشد؛ و به خاطر غيرت الله است كه فواحش را حرام کرده است چه مواردی که آشكار انجام می شوند و چه مواردی که در نهان صورت می گیرد؛ و هیچ شخصی با غیرت تر از الله نیست. یا الله، عیاش بن ابی ربیعه را نجات بده؛ یا الله، سلمه بن هشام را نجات بده؛ یا الله، ولید بن ولید را نجات بده؛ یا الله، مؤمنان ضعیف را نجات بده؛ یا الله، قهر و غضبت را بر قوم مُضَر نازل کن و آنان را دچار خشکسالی مانند خشکسالی دوران يوسف بگردان. در زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم ماه به دو نیم شد؛ یک نیم آن پشت کوه و نیم دیگر آن بالای کوه قرار گرفت. پس رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمود: «اللهمَّ اشهَدْ»: «پروردگارا شاهد باش». هيچكس در برابر اذیت و آزاری که می شنود، از خداوند بردبارتر نيست. به او فرزند نسبت می دهند حال آنکه او به آنان عافيت می بخشد و رزق عنايت می كند. الله راست می گويد: ولى شكم برادرت دروغ مى گويد؛ به او عسل بده. یا رسول الله آیا در قیامت پروردگارمان را می بینیم؟ ایشان فرمود: «آيا وقتى آسمان صاف باشد، در ديدن خورشيد و ماه مزاحمتی برای یکدیگر دارید؟». بی تردید الله آفریننده تمامی صنعتگران و صنعت آنهاست. الله طبیب است، بلکه تو مردی مهربان هستی. طبیب کسی است که آن را آفریده است. داستان موسی علیه السلام با خضر شیطان گفت: پروردگارا، قسم به عزتت مادامی که بندگانت روح در بدن دارند، همواره آنان را به گمراهی می کشانم. پروردگار فرمود: به عزت و جلالم سوگند، مادامی که (بندگانم) از من طلب آمرزش نمایند، آنها را می آمرزم. از نسل اين مرد، كسانی بوجود می آيند كه كتاب الله را بسيار خوب تلاوت می كنند ولی (تأثير آن) از حنجره های شان نمی گذرد و از دين خارج می شوند آنگونه كه تير از هدف (شكار) خارج می شود. از الله بترس و همسرت را برای خود نگه دار. از دعای مظلوم بترسيد که همچون جرقه ی آتش به آسمان می رود. رسول الله صلی الله علیه وسلم را دیدم که این آیه را خوانده و دو انگشتش را (بر گوش و چشمش) قرار داد. پروردگارا، ای رب جبرائيل و ميكائيل و اسرافيل، ای آفريدگار آسمان ها و زمين، ای آگاه بر پيدا و پنهان، تو ميان بندگانت در مسايل مورد اختلاف شان قضاوت می كنی. به اجازه و فرمان خود در مسايل مورد اختلاف مرا به حق هدايت بفرما، تو هرکس را بخواهی به راه راست هدایت می کنی. جهنم مرتب می گويد و تکرار می کند که آيا باز هم هست؟ تا اينکه الله متعال پایش را در آن قرار می دهد، پس (جهنم) می گويد: بس است! بس است! به عزتت سوگند! و کناره های دوزخ به هم می آيند. بهشت و دوزخ با يکديگر مجادله کردند؛ پس دوزخ گفت: من به جباران و متکبران اختصاص داده شده ام. و بهشت گفت: مرا چه شده که فقط افراد ضعيف و حقير و ساده، وارد من می شوند؟ الله می فرمايد: هرگاه بنده ام نيت انجام کار بدی نمود تا زمانی که مرتكب آن نشده است، برايش ننويسيد. و اگر مرتكب آن شد، فقط يک بدی برايش بنويسيد. و اگر آن را بخاطر من ترک کرد، برايش يک نيکی ثبت کنيد. دو باغ وجود دارد كه ظروف و هر چه در آنهاست، از جنس نقره هستند. و دو باغ ديگر وجود دارد كه ظروف و هر چه در آنهاست، از جنس طلا می باشند؛ و در بهشت عدن بين مردم و نگاه کردن آنها به پروردگارشان چیزی جز ردای كبريايی بر صورتش وجود ندارد. آدم و موسى برای یکدیگر دلیل و حجت آوردند؛ موسى به او گفت: اى آدم، تو پدر ما هستى، تو بودى كه ما را دچار زیان كردى و ما را از بهشت بيرون راندى. آدم به او گفت: اى موسى، خداوند در بين همه پيامبران تنها تو را مورد خطاب مستقيم خود قرار داده است، با دست خودش الواح و تورات را براى تو نوشته است، آيا مرا به خاطر کاری سرزنش می کنی که الله متعال آن را چهل سال قبل از آفرينش من برایم مقدر نموده است؟ و اينگونه آدم با دلیل و حجت بر غلبه یافت؛ اينگونه آدم با دلیل و حجت بر غلبه یافت. رسول الله صلى الله عليه وسلم ذکر مردی از بنی اسرائيل نمود که از فرد ديگری از بنی اسرائيل درخواست نمود هزار دينار به او قرض بدهد. مردم - یا فرمود: بندگان - در روز قیامت برهنه، ختنه نشده و درحالی حشر می شوند که هیچ چیزی همراه آنها نیست. کمترين جايگاه يکی از شما در بهشت، چنان است که - پروردگار - به او می فرمايد: آرزو کن و او آرزوها می کند؛ می فرمايد: آيا آرزو کردی؟ و او پاسخ می دهد: بله. - پروردگار - به او می فرمايد: هرچه تمنا کردی و همانندِ آن، به تو داده می شود. من سرور و آقای مردم در روز قيامت هستم؛ آيا علتش را می دانيد؟ ابراهيم عليه السلام، مادر اسماعيل و پسرش اسماعيل را كه کودکی شيرخوار بود، با خود آورد و در نزديكی بيت الله، زير درختی بزرگ، بالاتر از زمزم در قسمت بالای مسجدالحرام رها کرد. در آن زمان هيچکس در مكه نبود و در آن آبی وجود نداشت. مومن در بهشت خيمه ای از يک مروايد ميان تهی دارد که طولش در آسمان، شصت ميل است و مومن در آن، همسرانی دارد که نزد همه ی آنها می رود و - به سبب بزرگی محلی که در اختيار مومن می باشد - آن زنان يکديگر را نمی بينند. در بهشت، درختی است که يک سوارکار، سوار بر اسبی نجيب، پرورش يافته و تندرو، صد سال در زير آن می تازد؛ اما نمی تواند اين مسافت را به پايان برساند. بهشتيان صاحبان غرفه هایی را که بالاتر از آنان قرار دارند، مانند ستاره ای درخشان می بينند که در دوردست، در کرانه ای از شرق يا غرب آسمان سوسو می زند و اين به خاطر تفاضلی است که در ميان آنها وجود دارد. جایی به اندازه يک كمان در بهشت، از آنچه خورشيد بر آن طلوع و غروب می كند بهتر است. در بهشت، بازار - يا محلی برای گردهمایی بهشتيان - است که هر جمعه در آن جمع می شوند. بهشتيان، غرفه های - ساير بهشتيان - را در بهشت، آن گونه می بينند که شما ستارگان را در آسمان مشاهده می کنيد. آب، پاک کننده است و هيچ چيزی آن را نجس و پليد نمی کند. رسول الله صلی الله علیه وسلم با آب باقی مانده از غسل میمونه رضی الله عنها غسل می کرد. آب جنب نمی شود. آن (گربه) نجس نيست؛ بلکه از حيواناتی است که اطراف شما (درخانه های تان) می گردند. دو نوع مردار و دو نوع خون برای شما حلال شده اند؛ دو مردار عبارتند از: ماهی و ملخ؛ و دو نوع خون، خون جگر و طحال است. هرگاه مگسی در ظرف آب يكی از شما افتاد، آن را در آب غوطه دهد، سپس بيرون بيندازد. زيرا در يكی از بال هايش، مرض و در بال ديگرش شفا می باشد. هر عضوی که از حیوان زنده بريده شود، مردار (و حرام) بشمار می رود. هرکس از ظرف طلا یا نقره چیزی بنوشد آتشی از دوزخ را در شکمش می ريزد. چند مرد قریشی از کنار رسول الله صلی الله علیه وسلم عبور کردند، درحالی که گوسفندی بر روی زمین می کشیدند و آن گوسفند مردار (در اثر آماسيدگی و ورم) بسان الاغ (بزرگ و ضخیم) شده بود. رسول الله صلی الله علیه وسلم به ایشان فرمود: «اگر پوست آن را می گرفتيد (خوب بود)». گفتند: اين مردار است، فرمود: «آب و برگ گياه سدر آن را پاک می کند». در سفری همراه رسول الله صلى الله عليه وسلم بوديم. تمام شب راه رفتيم و در پايان شب، وقتی كه خواب و استراحت برای مسافر از هر چيز ديگری شيرين تر است، توقف نموده، خوابيديم. (هنگام صبح، بعلت خستگی) بيدار نشديم تا اينكه حرارت آفتاب، ما را بيدار كرد. اولين كسانی كه بيدار شدند، فلان و فلان و فلان بودند. و نفر چهارم عمر بن خطاب بود. كاسه رسول الله صلى الله عليه وسلم شكست، پس شكاف آن را با سيمی از نقره بست. از رسول الله صلى الله عليه وسلم در مورد شرابی که تبديل به سرکه شود، پرسيدند. فرمود: «نه (حلال نيست)». الله حق هرکس را به او داده است و وصیتی برای وارث نیست و بچه متعلق به صاحبِ رختخواب است و به زناکار سنگ تعلق می گيرد؛ و هرکس خود را به کسی جز پدرش نسبت دهد یا خود را به کسی جز آقایش نسبت دهد و از آنها روی بگرداند، لعنت الله بر او خواهد بود و الله متعال هیچ عمل نفل و فرضی را از او نمی پذیرد. برای پاکی از ادرار دختر بچه شسته می شود و جهت پاکی از ادرار پسربچه به آن آب پاشیده می شود. آن را با دست و بدون آب و سپس با آب به هم بمال و بشوی؛ سپس در آن نماز بخوان.