بروز رسانی: شايسته - و روا - نيست کسی با آتش عذاب دهد مگر پروردگارِ آتش.

عن ابن مسعود رضي الله عنه قال: كنا مع رسول الله صلى الله عليه وسلم في سفر، فانطلق لحاجته، فرأينا حُمَّرَةً معها فرخان، فأخذنا فرخيها، فجاءت الحُمَّرَةُ فجعلت تَعْرِشُ فجاء النبي صلى الله عليه وسلم فقال: «من فجع هذه بولدها؟ ردوا ولدها إليها» ورأى قرية نمل قد حرقناها، فقال: «من حَرَّقَ هذه؟» قلنا: نحن قال: «إنه لا ينبغي أن يعذِّب بالنار إلا رب النار».
[صحيح] - [رواه أبو داود]

از ابن مسعود رضی الله عنه روایت است که می گويد: در سفری همراه رسول الله صلى الله عليه وسلم بوديم؛ وقتی ایشان برای قضای حاجت رفت، پرنده ای ديديم که دو جوجه داشت؛ جوجه هايش را گرفتيم و پرنده ی مادر اطراف جوجه هايش می گشت. وقتی رسول الله صلى الله عليه وسلم آمد، فرمود: «مَنْ فَجَعَ هذِهِ بِوَلَدِهَا؟ رُدُّوا وَلَدَهَا إِلَيْها»: «چه کسی اين پرنده را با گرفتن جوجه هايش آزرده است؟ بچه هايش را به او برگردانيد». و رسول الله صلى الله عليه وسلم لانه ی مورچه هايی را ديد که آن را آتش زده بوديم؛ پرسيد: «مَنْ حَرَّقَ هذِهِ؟»: «چه کسی اين را آتش زده است؟» پاسخ داديم: ما. فرمود: «إنَّهُ لا يَنْبَغِي أنْ يُعَذِّبَ بالنَّارِ إِلا رَبُّ النَّارِ»: «شايسته - و روا - نيست کسی با آتش عذاب دهد مگر پروردگارِ آتش».
[صحیح است] - [به روایت ابوداوود]

شرح

ابن مسعود رضی الله عنه خبر می دهد که آنها همراه رسول الله صلی الله علیه وسلم در سفری بودند که ایشان برای قضای حاجت می رود؛ صحابه در نبود ایشان پرنده ای به همراه جوجه هایش می یابند و جوجه هایش را از مادرشان جدا می کنند و به این ترتیب باعث نگرانی و آشفتگی مادر می شوند که به دور جوجه های خود می چرخد؛ عادت پرنده ها همین است که وقتی جوجه های آنها گرفته شود، در فراغ آنها فریاد کشیده و بی تابی می کنند. وقتی رسول الله صلی الله علیه وسلم باز می گردد و این وضعیت را مشاهده می کند، دستور می دهد جوجه ها را آزاد کنند تا نزد مادرشان باز گردند و صحابه این کار را انجام می دهند. سپس رسول الله صلی الله علیه وسلم خانه ی مورچه هایی را می بیند که سوزانده شده است؛ لذا می فرماید: چه کسی این را سوزانده است؟ صحابه می گویند: ما ای رسول خدا؛ رسول الله صلی الله علیه وسلم می فرماید: «شايسته - و روا - نيست کسی با آتش عذاب دهد مگر پروردگارِ آتش». و از این عمل نهی می کند. بنابراین اگر کسی با مشکل مورچه ها مواجه بود نباید آنها را بسوزاند بلکه از چیزی برای فراری دادن آنها استفاده کند؛ و در صورتی که رها شدن از شر آنها جز با کشتن و از بین بردن آنها ممکن نباشد، کشتن شان جهت دفع اذیت و آزار آنها اشکالی ندارد اما نه با سوزاندن؛ با اینکه رسول الله صلی الله علیه وسلم از کشتن مورچه ها نهی کرده است، اما اگر اذیت و آزار داشته باشند و راهی جز کشتن آنها برای رهایی از شرشان نباشد، اشکالی ندارد کشته شوند.