1. تا وقتی شما را رها کرده‌ام [و امری نکرده‌ام] مرا [با همان مسائلی که به شما می‌گويم] رها کنيد [و دربارهٔ مسايلِ ناگفته نپرسيد] زيرا امت‌های گذشته را سؤال زیاد و مخالفت با پيامبران‌شان به هلاکت رساند 2. هرکس از نرم‌خویی محروم شود، از خیر و خوبی محروم می‌شود 3. صداقت و راستی پیشه کنید که صدق و راستی به سوی نیکوکاری هدایت می‌کند و نیکوکاری به سوی بهشت؛ و همچنان شخص راست می‌گوید و راستی می‌جوید تا آنکه نزد الله به عنوان صِدّیق نوشته می‌شود؛ و از دروغ دوری کنید که دروغ به سوی فسق و فجور هدایت می‌کند و فسق و فجور به سوی دوزخ؛ و همچنان شخص دروغ می‌گوید و در پی دروغ می‌افتد تا آنکه نزد الله به عنوان کَذّاب نوشته می‌شود - 2 ملاحظة 4. الله تعالی در روز قیامت به کسی از دوزخيان كه كمترين عذاب را دارد، می‌گويد: اگر تمام آنچه روی زمين است از آنِ تو می‌بود، آیا برای نجات و آزادی خود فدیه می‌دادی؟ می‌گويد: بله 5. رسول الله صلی الله علیه وسلم در هر رمضان ده روز به اعتکاف می نشست؛ اما در سالِ وفاتش بيست روز اعتکاف کرد. 6. هرکه برای آن بجنگد که کلمهٔ الله برتر باشد، او در راه الله [جنگیده] است 7. ابریشم و دیبا نپوشید و در ظروف طلا و نقره ننوشید و در ظرف‌های آن غذا نخورید، زیرا اینها در دنیا برای آنها [یعنی کافران] است و در آخرت برای ما 8. هرکس به دروغ و عامدانه به دينی غير از اسلام سوگند ياد كند، پس همان گونه است كه می گويد. - 2 ملاحظة 9. من از روی اتهام و بدگمانی نسبت به شما قسم‌تان ندادم، بلکه جبرئیل نزد من آمد و به من خبر داد که الله عزوجل با شما به ملائکه مباهات می‌کند 10. صف‌های خود را راست کنید، زیرا راست نمودن صف‌ها از کمال نماز است - 2 ملاحظة 11. حيا نتيجه ای جز خير و خوبی به دنبال ندارد. 12. هیچ مرد مؤمنی از زن مؤمنی [یعنی همسرش] متنفر نشود؛ زیرا اگر یک اخلاق او را نپسندد، از اخلاق دیگرش رضایت دارد 13. هرگاه به محل قضای حاجت رفتید [به هنگام ادرار و مدفوع] نه رو به قبله کنید و نه پشت به قبله؛ بلکه رو به سمت شرق یا غرب کنید 14. هیچ‌یک از شما به هنگام ادرار، با دست راستش آلت تناسلی خود را نگيرد و با آن استنجا نکند. همچنين هنگام آب خوردن، در ظرف آب تنفس نکند 15. هنگامی که رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ نماز را آغاز می‌کرد (تکبیر احرام می‌گفت) دستانش را تا مقابل شانه‌هایش بالا می‌برد 16. خداوندا میان من و گناهانم دوری انداز چنانکه مشرق و مغرب را از هم دور ساخته‌ای 17. آیا دربارهٔ دجال به شما حدیثی نگویم که هیچ پیامبری به قومش نگفته باشد؟ او کور و یک چشم است و با خود چیزی مانند بهشت و دوزخ می‌آورد 18. در سجده، اعتدال را رعایت کنيد و هيچيک از شما ساعدهايش را مانند سگ، بر زمين نگذارد. 19. مثال هم‌نشین نیک و هم‌نشین بد مانند کسی است که مشک همراه خود دارد و کسی که در کوره می‌دمد - 2 ملاحظة 20. پیش از فتنه‌هایی مانند تکه‌های شب تاریک، به انجام اعمال بشتابید - 4 ملاحظة 21. هرگاه پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ نماز می‌گزارد دستانش را چنان از هم باز نگه می‌داشت که سفیدی زیر بغل‌هایش دیده می‌شد 22. بهترين ديناری كه مرد آن را انفاق می‌کند، ديناری است که براى افراد تحت سرپرستيش انفاق می‌کند و ديناری که براى حیوان خود در راه الله انفاق می‌کند؛ و ديناری که براى دوستانش در راه الله هزینه می‌کند 23. وضعیت مؤمن شگفت‌آور و عجیب است؛ وضعیت او در همه حال خیر است؛ و این حالت برای هیچکسی جز مؤمن نیست - 2 ملاحظة 24. روش غسل جنابت 25. هرگاه رسول الله ـ صلی الله علیه وسلم ـ عطسه می‌کرد دستش یا لباسش را روی دهانش قرار می‌داد و با آن صدای عطسه را کاهش می‌داد 26. حتما وجب به وجب و گز به گز از راه و روش کسانی که پیش از شما بودند پیروی خواهید کرد 27. سرت را بلند کن. بگو که سخنت شنيده می شود. سؤال کن که به تو عنايت می شود و شفاعت کن که شفاعت تو پذيرفته می گردد. 28. نه سرایت بیماری [اصالتی دارد] و نه بدشگونی و نه هامه و صفر؛ و از جذامی چنان فرار کن که از شیر فرار می‌کنی 29. به الله سوگند که اگر الله يک نفر را به وسيلهٔ تو هدايت نمايد، برای تو از شتران سرخ‌مو بهتر است - 4 ملاحظة 30. اگر مردم ظالم را ببینند و دستان او را نگیرند [و از ظلم او جلوگیری نکنند] نزدیک است که الله همه‌ی آنان را با مجازاتی از جانب خود فراگیرد 31. سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، یا امر به معروف و نهی از منکر می کنيد، یا بيم آن می رود که به زودی الله عذابی از سوی خود بر شما فرود آورد و آنگاه او را به فرياد می خوانيد اما دعای تان قبول نمی شود. - 2 ملاحظة 32. آیا شما را به آنچه الله به وسیله‌ی آن گناهان را پاک می‌کند و درجات را بالا می‌برد، راهنمایی نکنم؟ - 6 ملاحظة 33. آيا شما را از بهترين اعمال‌تان و پاک‌ترين آنها نزد فرمانروای‌تان (پروردگار متعال) و مؤثرترين آنها در بالا بردن درجات‌تان آگاه نسازم 34. اگر راست بگويد، رستگار است 35. بهترین روزی که خورشید بر آن طلوع کرده روز جمعه است 36. بینی‌اش به خاک مالیده باد، سپس بینی‌اش به خاک مالیده باد، سپس بینی‌اش به خاک مالیده باد». گفتند: چه کسی ای رسول خدا؟ فرمود: «مَنْ أَدْرَكَ أَبَوَيْهِ عِنْدَ الْكِبَرِ، أَحَدَهُمَا أَوْ كِلَيْهِمَا فَلَمْ يَدْخُلِ الْجَنَّةَ»: «آنکه والدینش یا یکی از آن دو را به هنگام پیری درک کند، سپس [به سبب نیکی به آنان] بهشتی نشود 37. مُفَرِّدان پیشی جستند 38. برای الله زیاد سجده کن؛ زیرا برای الله سجده‌ای نمی‌بری، مگر آنکه الله به وسیلهٔ آن درجه‌ای بر درجات تو می‌افزاید و گناهی از گناهانت را پاک می‌‌کند 39. ای رسول خدا، چه کسی بيش از همه ی مردم به خوش رفتاری من سزاوارتر است؟ فرمود: «مادرت، سپس مادرت، سپس مادرت و آنگاه به پدرت نيکی کن و به همين ترتيب به هرکس که به تو نزديک تر است». - 4 ملاحظة 40. آنکه بَردَین (دو نماز به وقت سرما) را بخواند، وارد بهشت می‌شود - 2 ملاحظة 41. وقتی مسلمان در قبر سوال می‌شود، گواهی می‌دهد که معبود به حقی جز الله نیست و محمد فرستادهٔ الله است 42. الله متعال از خطا و اشتباه و فراموشی امتم و آنچه بدان مجبور گردد، چشم پوشی کرده است. 43. هرجا که بودی تقوای الهی را داشته باش و پس از هر بدی، نيکی کن تا آن بدی را از ميان ببرد و با مردم با اخلاق نيکو رفتار کن. 44. الله عزوجل دستش را در شب باز می‌کند تا گنه‌کار روز توبه نماید؛ و دستش را در روز باز می‌کند تا گنه‌کار شب توبه کند؛ تا اینکه خورشید از مغرب طلوع نماید - 2 ملاحظة 45. بر هر مفصلی از مفصل‌های انسان صدقه‌ای لازم است 46. کسی از شما ایمان نمی‌آورد تا آنکه برای برادرش همان چیزی را بپسندد که برای خودش می‌پسندد - 2 ملاحظة 47. ظلم و ستم، تاريکی های فراوانی را در روز قيامت به دنبال خواهد داشت. - 3 ملاحظة 48. کسی که در روز جمعه [همانند] غسل جنابت، غسل کند، سپس [به مسجد] برود مانند آن است که شتری را صدقه کرده باشد 49. هرکس غذایی را بخورد و سپس بگوید: الحَمْدُ للهِ الَّذِي أَطْعَمَنِي هَذَا وَرَزَقَنِيهِ مِنْ غَيْرِ حَوْلٍ مِنِّي وَلَا قُوَّةٍ (ستایش از آن الله است که این [غذا] را به من خوراند و آن را بدون توان و قدرتی از سوی خودم به من روزی داد) گناهان گذشته‌اش آمرزیده می‌شود 50. هرکس به خوبی وضو بگیرد و سپس برای نماز جمعه [به مسجد] برود و به خطبهٔ جمعه گوش دهد و ساکت باشد، گناهانی که تا روز جمعه و سه روز بعد از او سر می‌زند، آمرزيده می‌شود 51. ای فرزند آدم، تا وقتی که مرا بخوانی و به من اميدوار باشی، همهٔ گناهانی که از تو صادر شده می‌بخشم و [به گناهانت] اهميت نمی‌دهم - 2 ملاحظة 52. ای مردم، سلام گفتن را رواج دهيد و غذا بدهيد و پيوند خويشاوندی را به جای آوريد؛ و شب هنگام، درحالی‌که مردم خوابيده‌اند، نماز بگزارید تا به سلامتی (بدون هیچ رنجی) وارد بهشت شويد 53. دين آسان است؛ و هرکس دین را بر خود سخت بگيرد، سرانجام مغلوبش می‌کند (یعنی خسته و درمانده می‌شود). پس راه درست و ميانه را در پيش بگيريد 54. از رسول الله صلى الله عليه وسلم سؤال شد: چه چيزی بيش از همه مردم را واردِ بهشت می کند؟ فرمود: «تقوای الهی و خوش خلقی». و پرسيده شد: چه چيزی بيش از همه مردم را وارد دوزخ می گرداند؟ فرمود: «دهان و شرمگاه». 55. كسی كه توانايی دارد، ازدواج كند، زيرا باعث حفاظت بیشتر چشم و مصونیت بیشتر شرمگاه می‌شود. و كسی كه توانايی [ازدواج را] ندارد، باید روزه بگيرد كه روزه، شهوت را ضعيف و كنترل می‌كند 56. هرگاه رسول الله صلى الله عليه وسلم به رختخواب می رفت، در دستانش می دميد و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ» و «قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ» را می خواند و دستان مبارکش را بر بدن خويش می کشيد. 57. سه گروه وارد بهشت نمی شوند: شرابخوار و کسی که پیوند خويشاوندی را قطع می کند و تصديق کننده ی سحر. - 1 ملاحظة 58. امام برای این قرار داده شده که به او اقتدا شود، پس با او مخالفت نکنید؛ زمانی که تکبیر گفت، تکبیر بگویید و آنگاه که رکوع کرد، رکوع کنید. و زمانی که "سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ حَمِدَهُ" گفت، "رَبَّنَا وَلَكَ الْحَمْدُ" بگویید. و وقتی سجده کرد، سجده کنید. و اگر نشسته نماز خواند، همگی نشسته نماز بخوانید. 59. آیا شما را به چیزی بهتر از آنچه خواستید راهنمایی نکنم؟ هرگاه به رختخواب رفتید سی و سه بار تسبیح بگویید و سی و سه بار حمد بگویید و سی و چهار بار تکبیر بگویید که این برای‌تان از خدمتکار بهتر است 60. مردی گفت: ای رسول خدا، شخصی از ما با برادر يا دوستش ديدار می کند؛ آيا می تواند برای او خم شود؟ فرمود: «خير». پرسيد: آيا می تواند او را به آغوش بگيرد و ببوسد؟ فرمود: «خير». گفت: آيا می تواند دستش را بگيرد و با او مصافحه کند؟ فرمود: «بله». - 1 ملاحظة 61. رسول الله ـ صلى الله عليه وسلم ـ سخاوتمندترين مردم بود و در رمضان، هنگامی که جبريل ـ عليه السلام ـ ملاقاتش می‌کرد، از هر زمانی بخشنده‌تر می‌شد 62. هرکس سوگند یاد کرد و در سوگندش گفت: قسم به لات و عُزّیٰ، باید بگوید: لا اله الا الله؛ و هرکس به دوستش بگوید: بیا تا قمار کنیم، باید صدقه دهد 63. آیا می‌دانید مُفلِس کیست؟ - 2 ملاحظة 64. هیچ‌یک از شما نیست مگر اینکه پروردگارش با او سخن می‌گوید، درحالی‌که میان او و الله متعال مترجمی نیست 65. ای رویفع، چه بسا عمری طولانی کنی، به مردم خبر بده که هرکس ریشش را گره بزند یا قلاده ببندد یا با سرگین حیوانی یا استخوانی استنجا کند، محمد از او بری می باشد. 66. هرکه از من حدیثی نقل کند که می‌داند دروغ است، او یکی از دروغگویان است - 4 ملاحظة 67. هرگاه پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ وارد مسجد می‌شد می‌فرمود: «أعوذُ باللهِ العَظيمِ، وبوَجهِه الكريمِ، وسُلطانِه القديمِ، مِنَ الشَّيطانِ الرَّجيمِ»: «پناه می‌برم به الله بزرگ و ذات بخشنده و سخاوتمندش و قدرت ازلی و ابدی‌اش از شر شيطان رانده شده 68. الله متعال خطاب به بهشتيان می‌فرمايد: ای بهشتيان؟ آنان می‌گويند: گوش به فرمانیم ای پروردگار ما، آماده‌ی خدمتيم. پس می‌فرمايد: آيا راضی هستيد؟ می‌گويند: چرا راضی نباشيم درحالی‌که تو به ما چیزهایی ارزانی داشته‌ای که به هيچ‌يک از مخلوقاتت عنايت نکرده‌ای؟ 69. رسول الله صلی الله علیه وسلم وضو گرفت و مضمضه نموده و پس از آن بینی را شسته و سه بار صورت و سه بار دست راست و سه بار دست چپ را شسته و سپس سرش را با آب تازه ای مسح کرد و پاهایش را شست و آنها را تمیز و پاکیزه نمود. - 1 ملاحظة 70. پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ با یک صاع تا پنج مُد غسل می‌کرد و با یک مُد وضو می‌گرفت 71. هیچ مسلمانی نیست که خوب وضو بگيرد و سپس برخیزد و دو رکعت نماز با حضور قلب و توجه کامل (خشوع و خضوع) به‌جا آورد، مگر اینکه بهشت بر او واجب می‌گردد - 2 ملاحظة 72. ملائکه وارد خانه‌ای نمی‌شوند که در آن سگ و تصویر [جاندار] باشد 73. به طاغوت‌ها و به پدران‌تان سوگند یاد نکنید 74. هرکس روز جمعه وضو بگيرد، به سنت عمل کرده و چه عمل نيکی انجام داده است؛ و هرکس غُسل کند، غسل بهتر است. - 1 ملاحظة 75. هنگامی که روز جمعه فرا می رسد، (تعدادی از) ملائکه بر دروازه ی مسجد مستقر می شوند و نام کسانی را که در اول وقت به مسجد می آيند، يکی پس از ديگری می نويسند. 76. یاران مرا دشنام ندهید. چون اگر یکی از شما به اندازهٔ کوه احد طلا انفاق كند، با یک یا نصف مدّی كه اصحاب من انفاق می‌کنند، برابری نمی‌کند 77. بهترین صف مردان اولین آنان است و بدترینش آخرین آنها؛ و بهترین صف زنان آخرین آنهاست و بدترینش اولین آنها 78. این دو نماز، سنگین‌ترین نمازها برای منافقان هستند و اگر می‌دانستید که در آن دو [چه فضیلت و اجری] است حتی خزیده بر زانوهای‌تان در آن حاضر می‌شدید 79. الله تعالی از امت من دربارهٔ وسوسه‌ای که در نفس‌شان پدید می‌آید درگذشته است، تا وقتی که به آن عمل نکرده یا به زبان نیاورده باشند 80. چون رمضان فرا رسید عمره را به‌جا بیاور زیرا عمره‌ای در آن، معادل یک حج است - 2 ملاحظة 81. ای رسول الله، ما جهاد را بهترین اعمال می‌بینیم، آیا جهاد نکنیم؟ فرمود: «لَا، لَكُنَّ أَفْضَلُ الجِهَادِ: حَجٌّ مَبْرُورٌ»: «خیر، اما بهترین جهاد برای شما (زنان) حجی است که به درستی انجام شده است 82. همراه با پیامبر ـ صلی الله علیه وسلم ـ بودم که به زباله‌دانی قومی رفت و درحالی‌که ایستاده بود، ادرار کرد