بروز رسانی: مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرًا فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ، وَذَلِكَ أَضْعَفُ الْإِيمَانِ»: «هریک از شما که منکری دید آن را با دستش تغییر دهد، پس اگر نتوانست با زبانش آن را تغییر دهد و اگر نتوانست با دلش آن را (بد بداند)، و آن ضعیف‌ترین (مرتبه‌ی) ایمان است
عن أبي سعيد الخُدْريِّ رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول:
«مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرًا فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ، وَذَلِكَ أَضْعَفُ الْإِيمَانِ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 49]
المزيــد ...
از ابوسعید خُدری رضی الله عنه روایت است که گفت: شنیدم که رسول الله صلی الله علیه وسلم فرمودند:
«مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرًا فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ، وَذَلِكَ أَضْعَفُ الْإِيمَانِ»: «هریک از شما که منکری دید آن را با دستش تغییر دهد، پس اگر نتوانست با زبانش آن را تغییر دهد و اگر نتوانست با دلش آن را (بد بداند)، و آن ضعیف‌ترین (مرتبه‌ی) ایمان است».
[صحیح است] - [به روایت مسلم] - [صحيح مسلم - 49]
پیامبر صلی الله علیه وسلم به تغییر منکر بر حسب توانایی امر می‌کند؛ و منکر هر آن چیزی است که الله و پیامبرش از آن نهی کرده‌اند. بنابراین هرگاه منکری دید، واجب است تا در صورت توانایی با دست آن را تغییر دهد (تغییر عملی)، و اگر توان تغییر آن با دست را نداشت، آن را با زبانش تغییر دهد، چنانکه مرتکبش را نهی کند و زیان منکر را به او یادآوری کند و به جای آن شر، او را به خیر و خوبی راهنمایی کند؛ و اگر از این مرتبه نیز ناتوان بود، با دلش آن را تغییر دهد یعنی منکر مذکور را بد بدارد و عزم جدی داشته باشد که هرگاه توانست، آن را [عملا نیز] تغییر دهد. و تغییر با دل، ضعیف‌ترین مراتب ایمان در تغییر منکر است.
از نکات این حدیث
- این حدیث یک اصل و قاعده در بیان مراتب تغییر منکر است.
- امر به رفتار تدریجی و مرحله‌ای در نهی از منکر، یعنی هر کس بر حسب توانایی خود.
- نهی از منکر باب بزرگی در دین است که از کسی ساقط نمی‌گردد، و هر مسلمانی بر حسب توانایی خود مکلف به آن است.
- امر به معروف و نهی از منکر از شعبه‌های ایمان است و ایمان کم و زیاد می‌شود.
- در نهی از منکر شرط است که شخص به منکر بودن آن کار عالم باشد.
- در تغییر منکر شرط است که از تغییر آن، منکر بزرگ‌تری ایجاد نشود.
- نهی از منکر آداب و شروطی دارد که باید مسلمان آنها را فراگیرد.
- انکارِ منکر نیازمند سیاست شرعی و علم و بصیرت است.
- عدم انکار قلبی نشانهٔ ضعف ایمان است.
طبقه‌بندی‌ها
بیشتر
- بروز رسانی: يكى از روزها در حالى كه ما نزد رسول الله - صلى الله عليه و سلم - نشسته بوديم كه ناگهان مردى با لباس بسيار سفيد، و موهاى بسيار سياه بر ما وارد شد، اما نه نشانه هاى سفر بر روى او ديده مى شد، و نه هیچکدام از ما آن را نمى شناخت.
- بروز رسانی: اى بندگانم، من ظلم را بر نفس خويش حرام كرده ام و آن را هم در بين شما حرام كرده ام، پس به همديگر ظلم نكنيد، اى بندگانم، همه شما گمراه هستيد مگر من كسى را هدايت دهم، پس از من طلب هدايت كنيد تا شما را هدايت دهم.
- بروز رسانی: همانا الله متعال به ستمگر مهلت مى دهد، اما هنگامى كه او را مؤاخذه كرد، هرگز رهايش نمى كند.
- بروز رسانی: هر كسى نزد فال گیرى برود و از او چيزى را بپرسد و او را تصديق كند، نماز چهل روز او قبول نمى شود.
- بروز رسانی: ايمان هفتاد و اندی یا شصت و اندی بخش است.
- بروز رسانی: کسی که اسلامش نیکو شود، برای آنچه در جاهلیت مرتکب شده مؤاخذه نمی شود.
- بروز رسانی: محدود کردن اعمال به فرایض