නබි වදන: ඔබ අතරින් කිසිවකු හෝ යම් පිළිකුල් සහගත දෙයක් දුටුවේ නම්, ඔහු එය ඔහුගේ අතින් වැළැක්විය යුතුය. (එයට) ඔහු අපොහොසත් වූයේ නම්, එවිට ඔහුගේ දිවෙන් ද (එයට ද) ඔහු අපොහොසත් වූයේ නම්, ඔහුගේ හදවතින් ද විය යුතුය. එය ඊමාන් හෙවත් දේව විශ්වාසයේ අවමම නිලයයි
عن أبي سعيد الخُدْريِّ رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وسلم يقول:
«مَنْ رَأَى مِنْكُمْ مُنْكَرًا فَلْيُغَيِّرْهُ بِيَدِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِلِسَانِهِ، فَإِنْ لَمْ يَسْتَطِعْ فَبِقَلْبِهِ، وَذَلِكَ أَضْعَفُ الْإِيمَانِ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 49]
المزيــد ...
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) කළ ප්‍රකාශයට තමන් සවන් දුන් බව පවසමින් අබූ සඊද් අල් කුද්රි (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී.
"ඔබ අතරින් කිසිවකු හෝ යම් පිළිකුල් සහගත දෙයක් දුටුවේ නම්, ඔහු එය ඔහුගේ අතින් වැළැක්විය යුතුය. (එයට) ඔහු අපොහොසත් වූයේ නම්, එවිට ඔහුගේ දිවෙන් ද (එයට ද) ඔහු අපොහොසත් වූයේ නම්, ඔහුගේ හදවතින් ද විය යුතුය. එය ඊමාන් හෙවත් දේව විශ්වාසයේ අවමම නිලයයි."
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [ඉමාම් මුස්ලිම් එය වාර්තා කර ඇත] - [صحيح مسلم - 49]
තම හැකියාව අනුව පිළිකුල් සහගත දෑ වළක්වන මෙන් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ නියෝග කරති. - එය අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයාණන් තහනම් කළ සියලු දෑම වේ. ඔහු යම් පිළිකුල් සහගත දෙයක් දුටු විටෙක, ඔහුට හැකියාව ඇත්නම් ඔහු එය ඔහුගේ අතින් වැළැක්විය යුතුය. එයට නොහැකි වූයේ නම් ඔහු තම දිවෙන් එය වැළැක්විය යුතුය. එනම් කෙනෙකු කළ වරදින් වළක්වා එහි හානිය ඔහුට පැහැදිලි කර දී එම නපුර වෙනුවට යහපත වෙත ඔහුට මඟ පෙන්වීම තුළිනි. එම ස්ථාවරයේ හිඳ ඔහුට එය වැළැක්විය නොහැකි වූයේ නම්, එම පිළිකුල් සහගත දෑ පිළිකුල් කරමින් හා තමන්ට එය වැළැක්විය හැකි නම් තමන් එය වළක්වන බවට තරයේ අධිෂ්ඨාන කරමින් ඔහු තම හදවතින් එය පිළිකුල් කළ යුතුය. පිළිකුල් සහගත දෑ වැළැක්වීමේ වීෂයෙහි ඊමාන් නොහොත් දේව විශ්වාසයේ දුර්වලතම මට්ටම වන්නේ හදවතින් එය පිළිකුල් කිරීමය.
හදීසයේ හරය
- මෙම හදීසය පිළිකුල් සහගත දෑ වැළැක්වීමේ ස්ථාවරයන් පැහැදිලි කිරීමේ විෂයෙහි මූලික හදීසයකි.
- පිළිකුල් සහගත දැයින් වැළැක්වීමෙහි පිළිපැදිය යුතු අනුපිළිවෙල, ඒවා සියල්ල තම හැකියාව හා තම ශක්තියේ ප්‍රමාණයට අනුව විය යුතුය.
- පිළිකුල් සහගත දැයින් වැළැක්වීම දහම තුළ ඇති අති වැදගත් අංගයකි. කිසිවෙකුගෙන් හෝ එය පහ වී නොයයි. සෑම මුස්ලිම්වරයකුටම තම හැකියාව අනුව එය පැවරේ.
- යහපත නියෝග කිරීමත් පිළිකුල් සහගත දැයින් වැළැක්වීමත් දේව විශ්වාසයේ කරුණු අතරින් වන්නකි. තවද, ඊමාන් නොහොත් දේව විශ්වාසය අඩු වැඩි වනු ඇත.
- පිළිකුල් සහගත දැයින් වැළැක්වීමෙහි දී එම ක්‍රියාව පිළිකුල් සහගත බව දැන සිටීම එහි කොන්දේසියකි.
- පිළිකුල් සහගත දෑ තහනම් කිරීමෙහි දී ඊට වඩා බරපතල වරදක් සිදු නොවීමට වග බලා ගැනීම ද එහි කොන්දේසියකි.
- පිළිකුල් සහගත දැයින් වැළැක්වීම සඳහා මුස්ලිම්වරයකු දැනගත යුතු විනය හා කොන්දේසි බොහෝමයක් ඇත.
- පිළිකුල් සහගත දෑ වැළැක්වීම සඳහා නීතිමය ප්‍රතිපත්තියක්, දැනුමක් සහ තීක්ෂ්ණ බුද්ධියක් අවශ්‍ය වේ.
- හදවතින් ප්‍රතික්ෂේප නොකිරීම ඊමාන් නොහොත් දේව විශ්වාසයේ දුර්වලකම පෙන්නුම් කරයි.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: අපි අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ඉදිරියේ වාඩිවී සිටි අතරවාරයේ දිනක් අප වෙත සුදෝ සුදු ඇඳුමකින් හා කළුවන් හිසකෙස් සහිත මිනිසෙකු උදා විය. ගමනක සළකුණක් හෝ ඔහු මත දැක ගන්නට නොවීය. අප අතරින් කිසිවකුත් ඔහුව හඳුනන්නේ ද නැත.
- නබි වදන: අහෝ මාගේ ගැත්තනි! සැබැවින්ම අසාධාරණය මා මතම මම තහනම් කර ගත්තෙමි. නුඹලා අතර ද එය තහනම් කරනු ලැබූවක් බවට පත් කළෙමි. එබැවින් නුඹලා අපරාධ නොකරනු. අහෝ මාගේ ගැත්තනි, මා කවර කෙනෙකුට යහමග පෙන්වූයේ ද ඔහු හැර නුඹලා සියලු දෙනාම මුළා වූවෝය. එබැවින් නුඹලා මගෙන් යහමග පතනු. මම නුඹලාට යහමග පෙන්වමි.
- නබි වදන: නියත වශයෙන්ම අල්ලාහ් අපරාධකරුට කල් දෙන්නේය. නමුත් ඔහුව ග්රහණය කළ විට ඔහුව අතහැර නොදමන්නේමය.
- නබි වදන: කවරෙකු හෝ සාස්තර කාරයෙකු වෙත පැමිණ ඔහුගෙන් යමක් විමසා පසුව ඔහුව ස්ථීර කරන්නේ ද දින හතළිහක සලාතය ඔහු වෙනුවෙන් පිළිගනු නොලබන්නේමය.
- නබි වදන: ඊමාන් හෙවත් දේව විශ්වාසය හැත්තෑ ගණනකි. නැතහොත් හැට ගණනකි.
- නබි වදන: කවරෙකු ඉස්ලාමය තුළ දැහැමි ලෙස කටයුතු කළේ ද ඔහු, අඥාන සමයේ සිදු කළ ක්රියාවන් හේතුවෙන් (වරදකරුවකු ලෙස) හසු කරනු නොලැබේ.
- නබි වදන: අනිවාර්යය කටයුතු මත පමණක් සීමා වීම.