ဟဒီးဆ်: အသင်တို့အနက် တစ်ဦးတစ်ယောက်သည် မကောင်းမှုတစ်ခုခုကိုမြင်တွေ့ခဲ့ပါက ၎င်းအား တားမြစ်ပါလေ။

عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه قال: سمعت رسول الله صلى الله عليه وآله وسلم يقول: «من رأى منكم منكراً فليُغيِّره بيده، فإلم يستطع فبلسانه، فإلم يستطع فبقلبه، وذلك أضعف الإيمان».
[صحيح] - [رواه مسلم]

အဗူစအီးဒ် အလ်ခုဒ်ရီး(ရဿွိယလ္လာဟုအန်ဟု)က ဆင့်ပြန်ခဲ့သည်။ ကျွန်တော်သည် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏ရစူလ်တမန်တော် (ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်ဟိဝစလ္လမ်)မိန့်ကြားတော်မူသည်ကို ကြားသိခဲ့ရသည်။ အသင်တို့အနက် တစ်ဦးတစ်ယောက်သည် မကောင်းမှုတစ်ခုခုကို မြင်တွေ့ခဲ့ပါက ၎င်းအား မိမိလက်ဖြင့် တားမြစ်ပါ။ အကယ်၍ ထိုသို့မပြုလုပ်နိုင်လျှင် မိမိ၏နှုတ်လျှာဖြင့် တားမြစ်ပါ။ အကယ်၍ ထိုသို့မပြုလုပ်နိုင်လျှင် မိမိ၏စိတ်နှလုံးသားအတွင်းမှ ထိုအရာကိုမကောင်းမှုဟုမှတ်ယူပါ။ ဤသည် အီမာန်ယုံကြည်မှု၏ အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည်။
ဤဟဒီးဆ်သည် ဆွဟီးဟ် အဆင့်ရှိသည်။ - မွတ်စ်လင်မ်ကျမ်း။

ရှင်းလင်းချက်

“အဗူစအီးဒ် အလ်ခုဒ်ရီး(ရဿွိယလ္လာဟုအန်ဟု)က ပြောပြခဲ့သည်။ ကျွန်တော်သည် အလ္လာဟ်အရှင်မြတ်၏ရစူလ်တမန်တော် (ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်ဟိဝစလ္လမ်)မိန့်ကြားတော်မူသည်ကို ကြားသိခဲ့ရသည်။ ကိုယ်တော်မိန့်ကြားတော်မူသည့် အသင်တို့အနက် တစ်ဦးတစ်ယောက်သည် မကောင်းမှုတစ်ခုခုကို မြင်တွေ့ခဲ့ပါက” ဟူသည် အမျိုးသား၊အမျိုးသမီး၊လူကြီး၊လူငယ် အားလုံးကို မိန့်ကြားထားခြင်းဖြစ်ပြီး “အသင်တို့အနက် တစ်ဦးတစ်ယောက်သည်” ဟူသည့်စကားတွင် ၎င်းတို့အားလုံးပါဝင်နေသည်။ မကောင်းမှုဟူသည် သူ၏ပင်ကို၌ပင် မကောင်းသည့်အရာကိုခေါ်သည်။ ကိစ္စရပ်တစ်ခုသည် မကောင်းမှုဖြစ်ကြောင်း အချက်နှစ်ချက်ဖြင့်သိနိုင်သည်။ ၎င်းတို့မှာ- (၁) ရှရီအဟ် တရားတော်က တားမြစ်ထားခြင်း၊ (၂) မကောင်းမှုဖြစ်ကြောင်း အသိဉာဏ်က ညွှန်ပြနေခြင်းတို့ဖြစ်သည်။ သို့သော် ၎င်းသည် ရှရီအဟ် တရားတော်က အပြစ်ဖြစ်ကြောင်း မိန့်ကြားထားမှသာ အပြစ်ထိုက်မည်ဖြစ်သည်။ ကောင်းမှုဟူသည် ဤအချက်များနှင့်ဆန့်ကျင်ဘက်ပင်ဖြစ်သည်။ကောင်မှုအား စိတ်အလိုဆန္ဒနှင့်ကြိုက်နှစ်သက်မှုတို့အပေါ် အခြေခံ၍ သတ်မှတ်ခြင်းမဟုတ်ပေ။ ထို့နောက် တမန်တော်မြတ်(ဆွလ္လလ္လာဟုအလိုင်ဟိဝစလ္လမ်)သည် မကောင်းမှုကို တားမြစ်သူ၏ တတ်စွမ်းနိုင်မှု အပေါ်မူတည်၍ မကောင်းမှုအား တားမြစ်ရမည့် အဆင့်များကို ရှင်းပြခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့် ပထမအဆင့်အား စတင်မိန့်ကြားတော်မူသည်မှာ ‘မိမိ၏လက်ဖြင့်’(တားမြစ်ရမည်)ဟူ၍ ဖြစ်သည်။ လက်ဖြင့်တားမြစ်ခြင်းသည် အာဏာရှိသူ သို့မဟုတ် ဟိက်မသ် ဉာဏ်အမြော်အမြင်နှင့်တကွ ထိုသို့တားမြစ်နိုင်စွမ်းရှိသူတို့အတွက်ဖြစ်သည်။သို့သော် ထိုသို့တားမြစ်ခြင်းကြောင့် ၎င်းနှင့်အလားတူမကောင်းမှုမျိုး သို့မဟုတ် ၎င်းထက်ပိုဆိုးသော မကောင်းမှုမျိုး မဖြစ်ပေါ်စေရပေ။ အကယ်၍ မကောင်းမှုအား မိမိ၏လက်ဖြင့်မတားမြစ်နိုင်လျှင် မိမိ၏နှုတ်လျှာဖြင့်တားမြစ်ရမည်။ နှုတ်လျှာဖြင့် တားမြစ်ရာတွင် မကောင်းမှုကို ပို၍လှုံ့ဆော်ပေးခြင်းမျိုး မဖြစ်စေဘဲ သင့်လျှော်သည့် နည်းလမ်းမျိုးဖြင့်သာ တားမြစ်ရမည်။ထိုသို့တားမြစ်ခြင်းကြောင့် ၎င်းထက်ပိုကြီးသော မကောင်းမှုမျိုး မဖြစ်ပေါ်စေရပေ။အကယ်၍ မကောင်းမှုအား မိမိ၏နှုတ်လျှာဖြင့်မတားမြစ်နိုင်လျှင် မိမိ၏စိတ်နှလုံးထဲ၌ မကောင်းမှုဟုမှတ်ယူရမည်။ ဆိုလိုသည်မှာအကယ်၍ မကောင်းမှုကို နှုတ်ဖြင့် ပြောဆိုတားမြစ်သည့်အခါ အန္တရာယ် တစ်စုံတစ်ရာဖြစ်လာမည်ကို စိုးရိမ်ရပါက ထိုမကောင်းမှုအားမိမိ၏နှလုံးသားထဲ၌ ငြင်းဆန်ခြင်း၊ မနှစ်မြို့ခြင်း၊ မုန်းတီးခြင်း စသည့်စိတ်မျိုးထားရမည်။အကယ်၍ တတ်နိုင်စွမ်းရှိပါက မကောင်းမှုဖြစ်ပေါ်နေသောနေရာမှ ထွက်ခွါသွားရမည်။ ဤသည် အီမာန်ယုံကြည်မှု၏ အနိမ့်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည်။ဆိုလိုသည်မှာ ဤသည် အီမာန်ယုံကြည်မှု၏ လက္ခဏာများအနက် အနိမ့်ဆုံးလက္ခဏာပင်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ဤသည် အနိမ့်ဆုံး ဆောင်ရွက်နိုင်သော အဆင့်ပင်ဖြစ်သည်။