ഹദീസ്: മരണപ്പെട്ടവരെ നിങ്ങൾ മോശം പറയരുത്. തങ്ങൾ ചെയ്തു വെച്ചതിലേക്ക് അവർ എത്തിച്ചേർന്നിരിക്കുന്നു.

عن عائشة رضي الله عنها مرفوعاً: «لا تسبوا الأموات؛ فإنهم قد أفضوا إلى ما قدموا».
[صحيح] - [رواه البخاري]

ആഇശ -رَضِيَ اللَّهُ عَنْهَا- നിവേദനം: നബി -ﷺ- പറഞ്ഞു: "മരണപ്പെട്ടവരെ നിങ്ങൾ മോശം പറയരുത്. തങ്ങൾ ചെയ്തു വെച്ചതിലേക്ക് അവർ എത്തിച്ചേർന്നിരിക്കുന്നു."
സ്വഹീഹ് - ബുഖാരി ഉദ്ധരിച്ചത്

വിശദീകരണം

മരണപ്പെട്ടവരെ മോശം പറയുകയോ, അവരുടെ അഭിമാനം വ്രണപ്പെടുത്തുകയോ ചെയ്യുന്നത് നിഷിദ്ധമാണെന്ന് ഈ ഹദീഥ് അറിയിക്കുന്നു. മോശം സ്വഭാവങ്ങളിൽ പെട്ട കാര്യമാണ് അത്. എന്തു കൊണ്ടാണ് ഇക്കാര്യം നിരോധിക്കപ്പെട്ടത് എന്നതു നബി -ﷺ- ശേഷം വിശദീകരിച്ചു. "തങ്ങൾ ചെയ്തു വെച്ചതിലേക്ക് അവർ എത്തിച്ചേർന്നിരിക്കുന്നു." അതായത് തങ്ങൾ ചെയ്ത കർമ്മങ്ങളിലേക്ക് - അത് നല്ലതോ ചീത്തതോ ആകട്ടെ -; അതിലേക്ക് അവർ എത്തിച്ചേർന്നിരിക്കുന്നു. അതിനാൽ അവരെ ചീത്തപറയുന്നത് അവർക്ക് എത്തുകയില്ല. മറിച്ച്, ജീവിച്ചിരിക്കുന്നവരെയാണ് അത് പ്രയാസപ്പെടുത്തുക.