නබි වදන: මියගිය ඇත්තන්හට දොස් නොකියනු. සැබැවින්ම ඔවුන් ඉදිරිපත් කළ දෑ වෙතට ශීඝ්රයෙන් ගිය අය වෙති.
عن عائشة رضي الله عنها مرفوعاً: «لا تسبوا الأموات؛ فإنهم قد أفضوا إلى ما قدموا».
[صحيح] - [رواه البخاري]
المزيــد ...
ආඉෂා (රළියල්ලාහු අන්හා) තුමිය විසින් වාර්තා කරන ලදී. මෙය මර්ෆූඃ ගණයට අයත් හදීසයකි. “මියගිය ඇත්තන්හට දොස් නොකියනු. සැබැවින්ම ඔවුන් ඉදිරිපත් කළ දෑ වෙතට ශීඝ්රයෙන් ගිය අය වෙති.”
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - ඉමාම් බුහාරි එය වාර්තා කර ඇත.
මිය ගිය ඇත්තන්හට දොස් නැගීම හා ඔවුන්ගේ මාන්ය විෂයෙහි නොමනා ලෙස කතා කිරීම තහනම් කර ඇති බවට මෙම හදීසය පෙන්වා දෙයි. සැබැවින්ම මෙය නපුරු ගුණාංගයකි. එසේ තහනම් කිරීමේ යථාර්ථය හදීසයේ ඉතිරි කොටසෙහි ‘සැබැවින්ම ඔවුන් ඉදිරිපත් කළ දෑ වෙතට ශීඝ්රයෙන් ගිය අය වෙති’ යනුවෙන් සඳහන්ව ඇත. එනම් ඔවුන් ඉදිරිපත් කළ දැහැමි හෝ නපුරු ක්රියාවන් වෙත ඔවුන් සේන්දු වී හමාරය. නගන දොස් ඔවුන් වෙත ළඟා වන්නේ නැත. සැබැවින්ම එය ජීවත්ව සිටින්නන් වේදනාවට පත් කිරීම පමණි.
හදීසයේ හරය
- මිය ගිය ඇත්තන්හට දොස් නැගීම තහනම් බව මෙම හදීසය පෙන්වා දෙයි. මෙහි දැකිය හැකි පොදුතාවය නිසාවෙන් මෙහිදී ඔවුන් මුස්ලිම්වරුන් හෝ වේවා දෙවියන් ප්රතික්ෂේප කළවුන් හෝ වේවා එක සමානය.
- මියගිය ඇත්තන්ගේ අඩුපාඩු කීමෙන් ප්රයෝජනයක් ඇති විටෙක එසේ ඔවුන්ට දොස් නැගීමේ තහනම ව්යතිරේකයක් බවට පත් වන්නේය.
- ඔවුනට දොස් නැගීම තහනම් කිරීමේ යථාර්ථය හදීසයේ පැමිණ ඇත. එනම් ඔවුන් ඉදිරිපත් කළ යහපතක් හෝ වේවා අයහපතක් හෝ වේවා ඔවුන් ඒ වෙත සේන්දු වී හමාරය යන්නයි. එබැවින් ඔවුනට දොස් නැගීම කිසිදු ප්රයෝජනයක් ඇති නොවන්නේය. තවදුරටත් පවසා සිටිනුයේ: එහි ජීවත්වන ඔහුගේ ඥාතීන් එමගින් වේදනාවට පත්වන බවයි.
- ප්රයෝජනයක් නොමැති දෙයක් පැවසීම මිනිසෙකුට අවශ්යය නොවන්නේය.