+ -

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ عَامَ الفَتْحِ وَهُوَ بِمَكَّةَ:
«إِنَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ حَرَّمَ بَيْعَ الخَمْرِ، وَالمَيْتَةِ وَالخِنْزِيرِ وَالأَصْنَامِ»، فَقِيلَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَرَأَيْتَ شُحُومَ المَيْتَةِ، فَإِنَّهَا يُطْلَى بِهَا السُّفُنُ، وَيُدْهَنُ بِهَا الجُلُودُ، وَيَسْتَصْبِحُ بِهَا النَّاسُ؟ فَقَالَ: «لاَ، هُوَ حَرَامٌ»، ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عِنْدَ ذَلِكَ: «قَاتَلَ اللَّهُ اليَهُودَ إِنَّ اللَّهَ لَمَّا حَرَّمَ شُحُومَهَا جَمَلُوهُ، ثُمَّ بَاعُوهُ، فَأَكَلُوا ثَمَنَهُ».

[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2236]
المزيــد ...

لە جابری کوڕی عبداللەوە -ڕەزای خوایان لێبێت- کە گوێی لە پێغەمبەری خودا بوو -صلى اللە علیە وسلم- لە ساڵی (فەتحی مەککە) لە مەککەدا دەیفەرموو:
«بەدڵنیاییەوە، خودا وپێغەمبەرەکەى فرۆشتنی مەی ومردارەوەبوو وبەراز وبتەکانیان حەرامکردووە». ووترا: ئەی پێغەمبەری خودا، ئەی چی سەبارەت بە چەوری (ئاژەڵی) مردارەوەبوو، بۆ ڕووپۆشینی کەشتیەکان بەکاردێت، وبۆ ڕووپۆشینی (چەورکردنی) پێستەکان بەکاردەهێنرێت ، وخەڵکی بۆ مەبەستی ڕۆشنایی بەکاریدەهێنن (واتا وەکو مۆم بۆ ڕووناککردنەوە)؟ فەرمووی: «نەخێر، حەرامە»، پاشان پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- لەوێدا فەرمووی: «نەفرەتی خودا لە جولەکەکان، خودا چەوری -بەزی- (ئاژەڵی) لەسەریان حەرامکرد، بەڵام ئەوان تواندیانەوە، وفرۆشتیان ونرخەکەیان خوارد».

[صەحیحە] - [بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری] - [صحيح البخاري - 2236]

شیکردنەوە

جابری کوڕی عبداللە -ڕەزای خوایان لێبێت- گوێی لە پێغەمبەری خودا بوو -صلى اللە علیە وسلم- لە ساڵی (فەتحی مەککە) لە مەککەدا دەیفەرموو: الله وپێغەمبەرەكەی فرۆشتنی مەی -سەرخۆشكەر- ومردارەوەبوو وگۆشتی بەراز وبتیان حەرامكردووە، ووترا: ئەی پێغەمبەری خودا، ئایا حەڵاڵە بەزی -چەوری- مردارەوەبوو بفرۆشین؟ چونكە بۆ ڕووپۆشینی كەشتیەكان بەكاردێت، وپێستەكانی پێ چەور دەكرێت، وخەڵكی بەكاریدێنن بۆ كاركردنی چراكانیان، فەرموو: نەخێر، فرۆشتنی حەرامە، پاشان پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- فەرمووی: خوای گەورە جولەكەی لەناوبرد ونەفرەتی لێكردن، كاتێك خوای گەورە بەزی ئاژەڵەكانی لەسەر حەرامكردن ؛ ئەوان تواندیانەوە پاشان فرۆشتیان ونرخەكەیان خوارد.

وه‌رگێڕانی ماناكان: ئینگلیزی ئۆردی ئیسپانی ئەندەنوسی فەڕەنسی تورکی ڕووسی بۆسنی سینهالی هیندی چینی فارسی ڤێتنامی تاگالۆگ هوسا مالایالام سه‌واحیلی تایلەندی پەشتۆ ئاسامی سویدی ئەمهەری هۆڵەندی غوجاراتی قیرغیزی نیپاڵی ڕۆمانی مالاگاشی
پیشاندانی وەرگێڕانەکان

لە سوودەکانی فەرموودەکە

  1. نەوەوی دەڵێت: مردارەوەبوو ومەی -سەرخۆشكەر- وبەراز ؛ هەموو زانایان یەكدەنگن لەسەر حەرامێتی كڕین وفرۆشتنی هەموویان.
  2. قازی دەڵێت: ئەم فەرموودەیە ئاماژەیە بۆئەوەی هەرشتێك خواردنی وسوود وەرگرتن لێی حەڵاڵ نەبێت ئەوا كڕین وفرۆشتنیشی حەڵاڵ نییە، ونابێت نرخەكەی بخوات ؛ بەو شێوەی لە فەرموودەكەدا باسكراوە لە باسی چەوری (بەزی) ئاژەڵ.
  3. ئیبن حەجەر دەڵێت: ناوەڕۆك وپێكهاتەی فەرموودەكە ئاماژە بۆ بەهێزی لێكدانەوەی زۆرینەی زانایان دەكات كە دەڵێن: كاتێك دەفەرموێت: (حەرامە) ؛ مەبەست لێی كڕین وفرۆشتنیەتی نەك سوود وەرگرتن لێی.
  4. هەموو فێڵێک ببێتە هۆی حەڵاڵکردنی حەرام ئەوا پوچەڵە.
  5. نەوەوی دەڵێت: زانایان دەڵێن: حەرامێتی فرۆشتنی مردارەوەبوو گشتگیرە ؛ حەرامێتی فرۆشتنی لاشەی كافریش دەگرێتەوە ئەگەر کوژراو وكافرەكان داوای كڕینەوەی لاشەكەیان كرد، یان پێدانی شتێك لەجیاتی ئەو لاشەیە، لە فەرموودەكەدا هاتووە: نەوفەلی كوڕی عبد اللەی مەخزومی مسوڵمانان كوشتیان لە جەنگی خەندەقدا، بۆیە كافرەكان بەرامبەر وەرگرتنەوەی لاشەكەی دە هەزار درهەمیان دا بە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ؛ بەڵام وەری نەگرت، وبێبەرامبەر لاشەكەی پێ دانەوە.