فەرموودە: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نەهی کردووە (لە خواردنی) گۆشتی گوێدرێژ، وڕوخسەتی داوە (بە خواردنی) گۆشتی ئەسپ

عن جابر بن عبد الله رضي الله عنهما : (أن النبي صلى الله عليه وسلم نهى عن لحوم الحُمُرِ الأَهْلِيَّةِ، وأَذِنَ في لحوم الخيل). ولمسلم وحده قال: (أكلنا زمن خيبر الخيل وحُمُرَ الوَحْشِ، ونهى النبي صلى الله عليه وسلم عن الحمار الأَهْلِيِّ). عن عبد الله بن أبي أوفى رضي الله عنه قال: (أصابتنا مجاعة ليالي خيبر، فلما كان يوم خيبر: وقعنا في الحُمُرِ الأَهْلِيَّةِ فانْتَحَرْنَاهَا، فلما غَلَتِ بها القُدُورُ: نادى مُنَادِي رسول الله صلى الله عليه وسلم أن أَكْفِئُوا القُدُورَ، وربما قال: ولا تأكلوا من لحوم الحُمُرِ شيئا). عن أبي ثعلبة رضي الله عنه قال: (حَرَّمَ رسول الله صلى الله عليه وسلم لحوم الحُمُر الأَهْلِيَّةِ).
[صحيح] - [حديث جابر -رضي الله عنه- متفق عليه. الرواية الثانية لحديث جابر -رضي الله عنه- رواها مسلم. حديث ابن أبي أوفى -رضي الله عنهما- متفق عليه. حديث أبي ثعلبة -رضي الله عنه- متفق عليه]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە جابری کوڕی عبداللەوە -ڕەزای خوایان لێبێت- دەڵێت: «پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نەهی کردووە (لە خواردنی) گۆشتی گوێدرێژ، وڕوخسەتی داوە (بە خواردنی) گۆشتی ئەسپ». ولە گێڕانەوەى (مسلم) دا: «لە ڕۆژی خەیبەردا گۆشتی ئەسپ وگوێدرێژی دەشتەکیمان* خوارد، وپێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نەهی کرد لە خواردنی گۆشتی گوێدرێژی خۆماڵی**». لە عبداللەی کوڕی ئەبی ئەوفاوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: «لە شەوەکانى خەیبەردا تووشی برسێتیەکی زۆر بووین، چەند گوێدرێژی خۆماڵیمان ڕاوکرد وسەرمان بڕی، وکاتێک مەنجەڵەکان خەریک بوو بکوڵێن، یەکێک بانگی کرد کە پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- فەرمانیکردووە بەوەى کە مەنجەڵەکان سەرەو ژێر بکرێت (ئەوەی تێیدایە بەتاڵ بکرێتەوە)، یان ئەوەتا ووتی: هیچ شتێک لە گۆشتی گوێدرێژی خۆماڵی مەخۆن». لە ئەبی سەعلبەوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: «پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- خواردنی گۆشتی گوێدرێژی خۆماڵی حەرامکردووە». *(گوێدرێژی دەشتەکی: لەوەیە مەبەست ئەو گوێدرێژە بێت کە ڕەنگی ڕەش وسپییە، یان جۆرێک ئاژەڵی تر هەیە کە لە گوێدرێژ دەچێت لە زۆر سیفاتدا ولە دەرەوەى شوێنەکانى نیشتەجێبوون دەژێت بە عەرەبی پێی دەووترێت: الوضيحي)، **(گوێدرێژی خۆماڵی: بە -کەر- ناسراوە ئەو ئاژەڵەیە بۆ سواری وبارکردن لە ناو شار وگوندەکان بەکاردێت)
[صەحیحە] - [موسلیم گێڕاویەتیەوە - بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری]

شیکردنەوە

جابری کوڕی عبدالله -ڕەزاى خواى لێبێت- باسی ئەوە دەکات کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- نەهی کردووە لە خواردنی گۆشتی گوێدرێژی خۆماڵی*، وڕێگەی داوە بە خواردنی گۆشتی ئەسپ وگۆشتی گوێدرێژی دەشتەکی**، وعبداللەی کوڕی ئەبی ئەوفا -ڕەزاى خواى لێبێت- هەواڵی ئەوە دەدات کە تووشی برسێتیەکی زۆر بوون لە شەوەکانى جەنگی خەیبەردا، وکاتێک خەیبەر فەتح وڕزگار کرا، گوێدرێژە خۆماڵیەکانى ئەو شوێنەیان سەربڕی وگۆشتەکەیان لە ناو مەنجەڵەکان کوڵاند، بەڵام پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- فەرمانى پێکردن کە مەنجەڵەکان سەرەو وژێر بکەونەوە وئەوەى تێیدایە فڕێی بدەن، وگۆشتی گوێدرێژی خۆماڵی نەخۆن. *(گوێدرێژی خۆماڵی: بە -کەر- ناسراوە ئەو ئاژەڵەیە بۆ سواری وبارکردن لە ناو شار وگوندەکان بەکاردێت)، **(گوێدرێژی دەشتەکی: لەوەیە مەبەست ئەو گوێدرێژە بێت کە ڕەنگی ڕەش وسپییە، یان جۆرێک ئاژەڵی تر هەیە کە لە گوێدرێژ دەچێت لە زۆر سیفاتدا ولە دەرەوەى شوێنەکانى نیشتەجێبوون دەژێت بە عەرەبی پێی دەووترێت: الوضيحي)