Ҳадис: Аллоҳ ва Унинг Расули хамр, ўлимтик, чўчқа ва санамларнинг савдосини ҳаром қилди

عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا أَنَّهُ سَمِعَ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، يَقُولُ عَامَ الفَتْحِ وَهُوَ بِمَكَّةَ:
«إِنَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ حَرَّمَ بَيْعَ الخَمْرِ، وَالمَيْتَةِ وَالخِنْزِيرِ وَالأَصْنَامِ»، فَقِيلَ: يَا رَسُولَ اللَّهِ، أَرَأَيْتَ شُحُومَ المَيْتَةِ، فَإِنَّهَا يُطْلَى بِهَا السُّفُنُ، وَيُدْهَنُ بِهَا الجُلُودُ، وَيَسْتَصْبِحُ بِهَا النَّاسُ؟ فَقَالَ: «لاَ، هُوَ حَرَامٌ»، ثُمَّ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ عِنْدَ ذَلِكَ: «قَاتَلَ اللَّهُ اليَهُودَ إِنَّ اللَّهَ لَمَّا حَرَّمَ شُحُومَهَا جَمَلُوهُ، ثُمَّ بَاعُوهُ، فَأَكَلُوا ثَمَنَهُ».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2236]

Бу таржима қайта кўрилиши ва текширилиши кекак.

Жобир разияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади: Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг фатҳ йили Маккада:
«Аллоҳ ва Унинг Расули хамр, ўлимтик, чўчқа ва санамларнинг савдосини ҳаром қилди», деганларини эшитдим. Шунда: «Эй Аллоҳнинг Расули, ўлимтик ёғига нима дейсиз? Ахир у кемаларга суртилади, у билан терилар мойланади, одамлар чироқ ёқишади», – дейилди. У зот: «Йўқ! У ҳаром», – дедилар. Кейин ўшанда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Аллоҳ яҳудийдарни ҳалок қилсин! Аллоҳ азза ва жалла уларга унинг ёғини ҳаром қилганда уни эритиб, кейин сотиб, пулини ейишди», – дедилар.
[Тўғри матн] - [Муттафақун алайҳ] - [Саҳиҳул Бухорий - 2236]

Изоҳ

Жобир ибн Абдуллоҳ разияллоҳу анҳумо фатҳ йили Маккада турганларида Набий соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг: «Аллоҳ ва Расули хамр, ўлимтик, чўчқа ва санамлар савдосини ҳаром қилди», деганларини эшитдилар. Шунда: «Эй Аллоҳнинг Расули, ўлимтик ёғини сотсак бўладими? Чунки у кемаларга суртилади, у билан терилар мойланади, одамлар чироқ ёқишади», – деб айтишди. Шунда У зот: «Йўқ! Уни сотиш ҳаром», – дедилар. Сўнгра Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: Аллоҳ яҳудларни ҳалок қилсин лаънатласин! Аллоҳ уларга ҳайвонлар ёғини ҳаром қилганда уни эритиб, сўнгра эритилганини сотиб унинг пулини едилар», – дедилар.

Ҳадиснинг фойдалари

1. Нававий раҳимаҳуллоҳ айтганлар:
2. «Ўлимтик, хамр ва чўчқанинг ҳар бирини сотиш ҳаромлигига барча мусулмонлар иттифоқ қилишган».
3. Қозий айтди:
4. «Бу ҳадис шу маънони ўз ичига оладики, ейиш ва ундан фойдаланиш мумкин бўлмаган ҳар қандай нарсани сотиш ҳам, пулини ейиш ҳам жоиз эмас. Ҳадисда зикр қилинган ёғлар бунга яққол мисол.
5. Ибн Ҳажар айтадилар: ҳадиснинг сиёғи кўп уламоларнинг «У ҳаром» деган сўзидан сотиш мақсад қилинган фойдаланиш эмас, деган сўзлари кучли эканига далолат қилади.
6. Ҳаромни ҳалол қилишга олиб борадиган ҳар бир маккорона йўл — ботилдир.
7. Нававий раҳимаҳуллоҳ айтадилар:
8. «Олимлар шундай деганлар: Майитни сотишнинг умумий ҳаромлиги ичига кофирнинг жасадини сотиш ҳам киради. Агар биз уни ўлдирсак ва кофирлар унинг жасадини сотиб олишни ёки эвазига бирор нарса беришни талаб қилсалар, бу ҳам ҳаром ҳисобланади. Чунки ҳадисда келганки: Навфал ибн Абдуллоҳ ал-Махзумийни муслимонлар Хандақ куни ўлдирган эдилар. Кофирлар унинг жасади учун Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламга ўн минг дирҳам таклиф қилишди, лекин Пайғамбар алайҳиссалом буни қабул қилмадилар ва жасадни (бепул) уларга қайтариб бердилар.