فەرموودە: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەگەر لە سەرئاوکردن دەربچووایە، دەیفەرموو: غفرانك

عن عائشة قالت : كان النبي صلى الله عليه وسلم إذا خرج من الغائط قال: "غُفْرَانَكَ". وعن ابن مسعود قال: «أتى النبي صلى الله عليه وسلم الغائط فأمرني أن آتيه بثلاثة أحجار، فوجدت حجرين، والتمست الثالث فلم أجده، فأخذت رَوْثَةً فأتيته بها، فأخذ الحجرين وألقى الروثة». وقال: «هذا رِكْسٌ».
[حديث عائشة صحيح. وحديث ابن مسعود صحيح] - [حديث عائشة: رواه أبو داود والترمذي وابن ماجه والدارمي وأحمد. وحديث ابن مسعود: رواه البخاري]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە عائیشەوە -ڕەزاى خواى لێبێت- دەڵێت: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەگەر لە سەرئاوکردن دەربچووایە، دەیفەرموو: «غفرانك*». لە ئیبن مەسعودەوە -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: «پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- چوو بۆ سەرئاو کردن، فەرمانى پێم کرد بەوەى سێ بەردی بۆ بهێنم (بۆئەوەى خۆی پاک بکاتەوە)، دوو بەردم دۆزیەوە، وبە دوای سێیەمدا گەڕام؛ بەڵام نەمدۆزیەوە، تەپاڵەیەکم (تەپاڵەیەکی وشکم) هەڵگرت وهێنام، دوو بەردەکەى برد وتەپاڵەکەى فڕێدا»، فەرمووی: «ئەمە پیسە». *(واتە: خودایە، لێم خۆش بە)
[صەحیحە] - [ئیبنو ماجه گێڕاویەتیەوە - بوخاری گێڕاویەتیەوە - تورموذی گێڕاویەتیەوە - ئیبنوداود گێڕاویەتیەوە - ئەحمەد گێڕاویەتیەوە - دارەمی گێڕاویەتیەوە]

شیکردنەوە

پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ئەگەر لە سەرئاوکردن دەربچووایە، دەیفەرموو: (غفرانك)*، واتا لە پاش دەرچوون لەسەر ئاو داواى لێخۆشبوونی لە خواى گەورە دەکرد؛ ولەوەیە حیکمەت ئەوە بێت وخودا زاناترە لەبەرئەوەى ئازار وناڕەحەتی هەستپێکراو لەسەر لاشە لادەچێت بۆیە باشتر وایە مرۆڤ داوا لە خواى گەورە بکات کە قورسی وناڕەحەتی واتایی -تاوان وگوناهەکانى- لەسەر لابدات ئەمیش بە داوای لێخۆشبوون لە خواى گەورە. ولە گێڕانەوەى ئیبن مەسعود -ڕەزای خوای لێبێت- دەڵێت: پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- چوو بۆ سەرئاو کردن، فەرمانى پێم کرد بەوەى سێ بەردی بۆ بهێنم (بۆئەوەى خۆی پاک بکاتەوە)، دوو بەردی دۆزیەوە، وسێیەمی نەدۆزیەوە، تەپاڵەیەکی ئاژەڵی (تەپاڵەیەکی وشکی) هەڵگرت وهێنای، گومانى وابوو کە ئەمەش دەبێت، پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دوو بەردەکەى برد وخۆی پێیان پاککردەوە وتەپاڵەکەى فڕێدا، وهۆکارەکەى ڕوونکردەوە، ئەویش ئەوەیە تەپاڵە پیسە، ونابێت مرۆڤ خۆی پێ پاکبکاتەوە، چونکە پیس وبۆگەنە، ئەگەرچیش تەپاڵەکە هی ئاژەڵێک بێت کە گۆشتی حەڵاڵە؛ چونکە تەپاڵە خۆراکی ئاژەڵی جنۆکەکانە. *(واتە: خودایە، لێم خۆش بە)