Hadith: ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਗ਼ੀਬਤ ਕੀ ਹੈ?» ਉਨ੍ਹਾਂ (ਸਹਾਬਾ) ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰਸੂਲ ਬੇਸ਼ੱਕ ਅਧਿਕ ਜਾਣਕਾਰ ਹਨ।" ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ
عن أبي هريرة رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال:
«أَتَدْرُونَ مَا الْغِيبَةُ؟»، قَالُوا: اللهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ، قَالَ: «ذِكْرُكَ أَخَاكَ بِمَا يَكْرَهُ»، قِيلَ: أَفَرَأَيْتَ إِنْ كَانَ فِي أَخِي مَا أَقُولُ؟ قَالَ: «إِنْ كَانَ فِيهِ مَا تَقُولُ فَقَدِ اغْتَبْتَهُ، وَإِنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ فَقَدْ بَهَتَّهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم: 2589]
المزيــد ...
ਅਬੂ ਹੁਰੈਰਹ ਰਜ਼ੀਅੱਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਇਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ:
«ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ਕਿ ਗ਼ੀਬਤ ਕੀ ਹੈ?» ਉਨ੍ਹਾਂ (ਸਹਾਬਾ) ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰਸੂਲ ਬੇਸ਼ੱਕ ਅਧਿਕ ਜਾਣਕਾਰ ਹਨ।" ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ:، "ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਦਾ ਉਸ ਵਿੱਚ ਜੋ ਉਸ ਨੂੰ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ।" ਫਿਰ ਪੁੱਛਿਆ ਗਿਆ: "ਜੇ ਉਹ ਮੇਰੇ ਭਾਈ ਵਿੱਚ ਉਹ ਗੱਲ ਹੋਵੇ ਜੋ ਮੈਂ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹਾਂ?" ਤਾ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇ ਜੋ ਤੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੂੰ ਉਸ ਦੀ ਗ਼ੀਬਤ ਕਰ ਚੁੱਕਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੇ ਉਹ ਉਸ ਵਿੱਚ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਤੂੰ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੱਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ (ਇਹ ਝੂਠੀ ਬੁਰਾਈ ਹੈ)।"
[صحيح] - [رواه مسلم] - [صحيح مسلم - 2589]
ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਗ਼ੀਬਤ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਨੂੰ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਮਨਹੂਸ ਹੈ। ਇਹ ਹੈ: ਕਿਸੇ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੀ ਗ਼ੈਰ-ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬੁਰੀਆਂ ਖਾਸੀਅਤਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਨਾ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਰੀਰੀ ਜਾਂ ਨੈਤਿਕ ਖਾਸੀਅਤਾਂ ਹੋਣ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਅੰਧਾ, ਧੋਖੇਬਾਜ਼, ਝੂਠਾ ਆਦਿ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹਿਕਾਰਤ ਭਰੀਆਂ ਖਾਸੀਅਤਾਂ। ਇਹ ਗ਼ੀਬਤ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਖਾਸੀਅਤ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਵੇ।
ਜੇਕਰ ਉਹ ਖਾਸੀਅਤ ਉਸ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਇਹ ਗ਼ੀਬਤ ਤੋਂ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ **ਬਹੱਤਾਨ** ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਤੇ ਝੂਠਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਉਣਾ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ।
Benefits from the Hadith
- ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਦੀ ਤਲਿਮੀ ਦੀ ਖੂਬੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਬਕ ਦਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ, ਉਹ ਸਹਾਬਾ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੁਦ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੰਦੇ ਸਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਅਤੇ ਯਕੀਨ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।
- ਸਹਾਬਾ ਦਾ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ਸੱਲੱਲਾਹੁ ਅਲੈਹਿ ਵੱਸੱਲਮ ਨਾਲ ਸਲੂਕ ਵਿੱਚ ਬੜਾ ਸੁਹਣਾ ਅਦਬ ਸੀ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ: "ਅੱਲਾਹ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਰਸੂਲ ਬੇਸ਼ਕ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰ ਹਨ।" ਇਹ ਜਵਾਬ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਅਦਬ ਅਤੇ ਤਾਜ਼ੀਮ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਆਪਣੇ ਰਸੂਲ ਦੀ ਸਬਕਸ਼ੀਤੀ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ ਉਸ ਨੂੰ ਅਧਿਕ ਜਾਣਕਾਰ ਮੰਨਦੇ ਸਨ।
- ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਕੋਈ ਐਸੀ ਗੱਲ ਪੁੱਛੀ ਜਾਏ ਜਿਸਦਾ ਉਸ ਨੂੰ ਗਿਆਨ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ "ਅੱਲਾਹੁ ਆਅਲਮ" (ਅੱਲਾਹ ਬੇਸ਼ੱਕ ਵਧੇਰੇ ਜਾਣਕਾਰ ਹੈ) ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
- ਸ਼ਰੀਅਤ ਸਮਾਜ ਦੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਕੇ।
- ਗ਼ੀਬਤ ਮਨ੍ਹਾਂ ਹੈ, ਪਰ ਕੁਝ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ **ਮਸਲਹਤ** ਵਾਸਤੇ ਜਾਇਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ: ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਉੱਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੱਕ ਲਈ ਕਿਸੇ ਐਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ ਜਾਵੇ ਜੋ ਇਨਸਾਫ ਕਰ ਸਕੇ, ਤਾਂ ਉਹ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ: "ਫਲਾਂ ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਮੈਨੂੰ ਜ਼ੁਲਮ ਕੀਤਾ" ਜਾਂ "ਉਸ ਨੇ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਇਹ ਕੀਤਾ।" ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਵਿਆਹ, ਸਾਂਝੇਦਾਰੀ ਜਾਂ ਪੜੋਸ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਬਾਰੇ ਮਸ਼ਵਰਾ ਲੈਣ ਸਮੇਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦੀ ਹਕੀਕਤ ਬਤਾਉਣੀ ਪੈਂ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਜਾਇਜ਼ ਹੈ।
More ...
- Hadith: ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਨੂੰ ਇਹ ਦੱਸੇ ਕਿ ਮੈਂ ਤੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਦਾ ਹਾਂ।" (ਸਹੀਹ ਮੁਸਲਿਮ)
- Hadith: ਪੰਜ ਵਕਤ ਦੀਆਂ ਨਮਾਜਾਂ, ਇਕ ਜੁਮ੍ਹਾ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਜੁਮ੍ਹੇ ਤੱਕ, ਅਤੇ ਇਕ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਰਮਜ਼ਾਨ ਤੱਕ — ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਦਰਮੀਆਨ ਦੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦਾ ਕਫ਼ਫ਼ਾਰਾ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੇ ਵੱਡੇ ਗੁਨਾਹਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।
- Hadith: ਬੇਸ਼ਕ ਕੁਝ ਆਦਮੀ ਅੱਲਾਹ ਦੇ ਮਾਲ ਵਿੱਚ ਨਾ-ਹੱਕ ਦਖ਼ਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਕਿਆਮਤ ਦੇ ਦਿਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਅੱਗ (ਨਾਰ) ਹੋਏਗੀ।
- Hadith: ਮੁਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਗਾਲਾਂ ਨਾ ਦਿਓ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਮਲਾਂ ਦੀ ਅੰਜਾਮ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
- Hadith: ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਲਈ ਆਪਣੇ ਭਾਈ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਰਾਤਾਂ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਤੋੜਨਾ ਜ਼ਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਇਹ ਦੋਹਾਂ ਇੱਕ-दੂਜੇ ਤੋਂ ਮੁਹ ਮੋੜ ਲੈਂਦੇ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਸਲਾਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- Hadith: ਜੋ ਕੋਈ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰੀਆਂ ਤੋੜਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੰਨਤ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਦਾਖਲ ਹੋਵੇਗਾ।" (ਸਹੀਹ ਬੁਖਾਰੀ ਅਤੇ ਸਹੀਹ ਮੁਸਲਿਮ ਦੀ ਹਦੀਸ)
- Hadith: ਅੱਲਾਹ ਨੂੰ ਸਭ ਤੋਂ ਨਾਪਸੰਦ ਆਦਮੀ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਝਗੜਣ ਵਾਲਾ, ਹਟਧਰਮੀ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।