නබි වදන: කේළම යනු කුමක්දැයි ඔබ දන්නෙහු ද? මැනවින් දන්නා අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයා බව ඔවුහු පවසා සිටියෝය. එතුමා ‘ඔබේ සහෝදරයා ගැන ඔහු පිළිකුල් කරන දෙයක් ඔබ මෙනෙහි කිරීමයි.’

عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «أتدرون ما الغِيبَةُ؟»، قالوا: الله ورسوله أعلم، قال: «ذكرُك أخاك بما يكره»، قيل: أرأيت إن كان في أخي ما أقول؟ قال: «إن كان فيه ما تقول فقد اغْتَبْتَهُ، وإن لم يكن فقد بَهَتَّهُ».
[صحيح] - [رواه مسلم]

නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා ප්රකාශ කළ බව අබූ හුරෙයිරා (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී. එතුමා ‘කේළම යනු කුමක්දැයි ඔබ දන්නෙහු ද?’ යැයි විමසා සිටියහ. ‘මැනවින් දන්නා අල්ලාහ් හා ඔහුගේ දූතයා’ බව ඔවුහු පවසා සිටියෝය. එතුමා ‘ඔබේ සහෝදරයා ගැන ඔහු පිළිකුල් කරන යමක් ඔබ මෙනෙහි කිරීමයි.’ යනුවෙන් පැවසූහ. ‘මා පවසන දෑ මාගේ සහෝදරයා තුළ වී නම් ඔබේ අදහස කුමක්දැ?’යි එතුමාගෙන් විමසන ලදී. එතුමා ඔබ පවසන දෑ ඔහු තුළ තිබෙන්නේ නම් සැබැවින්ම ඔබ ඔහු ගැන කෙළම් කියා ඇත්තේය. එය නොවී නම් සැබැවින්ම ඔබ ඔහු ගැන අවලාදයක් නගා ඇත්තෙහිය.”
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - ඉමාම් මුස්ලිම් එය වාර්තා කර ඇත.

විවරණය

කේළමේ සැබෑ ස්වරූපය නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් පැහැදිලි කර සිටියේය. එනම්: ඉදිරියේ නොමැති මුස්ලිම් වරයකු ගැන ඔහු පිළිකුල් කරන යමක් මෙනෙහි කිරීම එය ඔහුගේ මැවීම් ස්වරූපයක් ගැන හෝ වේවා ඔහුගේ ගුණාංගයක් ගැන හෝ වේවා එක සමානය. ඔහු තුළ එම ගුණාංගය පිහිටියත් එලෙසමය. සඳහන් කරනු ලැබූ පරිදි ඔහු තුළ එම ගුණාංගය නොතිබුණේ නම් සැබැවින්ම එවිට තහනම් කරන ලද කේළම, අභූත චෝදනාව, තමන් නොදන්නා කරුණක් මිනිසා මත ගොතා පැවසීම යන කරුණු වෙත එකතු වන්නේය.