مَنْ أَنْظَرَ مُعْسِرًا، أَوْ وَضَعَ لَهُ، أَظَلَّهُ اللهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ تَحْتَ ظِلِّ عَرْشِهِ يَوْمَ لَا ظِلَّ إِلَّا ظِلُّهُ»: «هركس به بدهكارى مهلت دهد، يا از بدهى او كم كند، الله متعال در روز قيامت او را زير سايهٔ عرش خود قرار مى‌دهد، روزى كه هيچ سايه‌اى جز سايهٔ آن نيست همانا شما پروردگارتان را خواهيد ديد، همانندى كه اين ماه را مى بينيد، و براى ديدن آنان دچار سختى و مشقت نمى شويد. نخستين قضاوتی که روز قيامت در ميان مردم صورت می گيرد، درباره ی خون هاست. آيا بهتشيان را به شما معرفی نکنم؟ هر ضعيف و مستضعفی که اگر به الله سوگند ياد کند، الله سوگندش را تحقق می بخشد؛ آيا دوزخيان را به شما معرفی نکنم؟ هر انسان، تندخو و سنگ دل و ثروت اندوزی که بذل و بخشش نمی کند و برتری طلب و متکبر است. در بهشت صد درجه وجود دارد که الله متعال آن را برای مجاهدانِ راه خود مهیا کرده است و فاصله ی هر درجه با درجه ی ديگر، به اندازه ی فاصله ی بين زمين و آسمان می باشد. روز قيامت مردی بزرگ و فربه می آيد که نزد الله به اندازه ی بال پشه ای وزن و ارزش ندارد. روز قيامت بنده قدم از قدم برنمی دارد تا اينکه از او در مورد عمرش پرسیده شود که در چه راهی گذرانده است؟ و از علمش پرسیده شود که آن را چگونه به کار گرفته و چقدر به آن عمل کرده است؟ و از مالش که آن را از چه راهی به دست آورده و در چه راهی خرج کرده است؟ و از جسمش که آن را در چه راهی پير کرده است؟ آتش برخی از دوزخيان را تا دو قوزک پاهای شان فرا می گيرد و عده ای را تا زانوهای شان و گروهی را تا کمرهای شان و برخی را تا شانه های شان. الله متعال در روز قیامت می گوید: ای فرزند آدم، بیمار شدم و به عیادتم نیامدی. حدیث شفاعت آيا می دانيد مفلس کيست؟ هر صاحبِ طلا و نقره ای که زکاتِ آن را ندهد، روز قیامت طلا و نقره اش به ورق هايی از آتش تبديل می شود و اين ورق ها را در آتش دوزخ، داغ می کنند و سپس با آن پهلوها، پيشانی و پُشت آن شخص را داغ می نهند. پروردگارم به من وعده داده که هفتاد هزار نفر از امتم را که همراه هریک هفتاد هزار نفر است، به علاوه سه مشت از مشت های پروردگار، بدون حساب و عذاب وارد بهشت نماید. (روز قیامت) در وسط جهنم پلی را نصب می کنند که بر آن خارهایی چون خارهای سعدان است، سپس به مردم دستور می دهند تا از آن عبور کنند، برخی به سلامتی عبور می کنند و نجات می یابند؛ برخی زخمی می شوند اما در نهایت نجات می یابند، برخی نیز گرفتار شده و در جهنم واژگون می شوند. (روز قيامت) پروردگار ما ساقش را برهنه می کند و همه مردان و زنان مؤمن برايش سجده می كنند. و کسانی باقی می مانند (و به سجده نمی روند) كه در دنيا به قصد ريا و شهرت سجده می كردند، اینها می خواهند سجده كنند اما پشت شان مانند يک سينی (سخت) می شود. یا رسول الله آیا در قیامت پروردگارمان را می بینیم؟ ایشان فرمود: «آيا وقتى آسمان صاف باشد، در ديدن خورشيد و ماه مزاحمتی برای یکدیگر دارید؟». من سرور و آقای مردم در روز قيامت هستم؛ آيا علتش را می دانيد؟ من آخرين فرد دوزخی را که از دوزخ بيرون می آيد و آخرين فرد بهشتی را که وارد بهشت می شود، می شناسم؛ مردی است که بر روی زمين می خزد و از دوزخ بيرون می آيد. الله - عز وجل - به او می فرمايد: برو و واردِ بهشت شو. او به سوی بهشت می رود و تصور می کند که بهشت پُر است. پس باز می گردد و می گويد: پروردگارا، بهشت را پُر يافتم. «هركس بعد از شنيدن اذان، اين دعا را بخواند: «اللَّهُمَّ رَبَّ هَذِهِ الدَّعْوَةِ التَّامَّةِ، وَالصَّلاةِ الْقَائِمَةِ، آتِ مُحَمَّدًا الْوَسِيلَةَ وَالْفَضِيلَةَ، وَابْعَثهُ مَقَامًا مَحْمُودًا الَّذِي وَعَدْتَهُ» شفاعت من در روز قیامت برای او حلال خواهد شد». إِنَّ اللهَ لَا يَظْلِمُ مُؤْمِنًا حَسَنَةً، يُعْطَى بِهَا فِي الدُّنْيَا وَيُجْزَى بِهَا فِي الْآخِرَةِ إِنِّي عَلَى الحَوْضِ حَتَّى أَنْظُرَ مَنْ يَرِدُ عَلَيَّ مِنْكُمْ، وَسَيُؤْخَذُ نَاسٌ دُونِي، فَأَقُولُ: يَا رَبِّ مِنِّي وَمِنْ أُمَّتِي {ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِيمِ} هرکس خشمش را فرو ببرد، درحالی که می تواند آن را عملی سازد (يا انتقام بگيرد)، الله متعال در روز قيامت او را در انظار عمومی صدا می زند و به او اجازه می دهد هرچه از زنان زيبای بهشتی که می خواهد، برای خود برگزيند. روز قيامت الله متعال می فرمايد: کسانی که به خاطر عظمت من (و در جهت اطاعت از من) با يکديگر دوستی و محبت داشته اند، کجا هستند؟ امروز که سايه ای جز سايه ی من وجود ندارد، آنان را در سايه ی خود جای می دهم. روز قيامت الله متعال آسمان ها را در هم می پيچد و به دست راستش می گيرد و سپس می فرمايد: من پادشاه هستم؛ جباران و متکبران کجا هستند؟ همچنين زمين های هفتگانه را در هم می پيچد و به دست چپش می گيرد و می فرمايد: من پادشاه هستم؛ جباران و متکبران کجا هستند؟ الله عز وجل می فرمايد: کسانی که به خاطر عظمت من (در راستای اطاعت و بندگی) با يکديگر دوستی و محبت می کنند، منبرهايی از نور دارند که پيامبران و شهيدان به آنان غبطه می خورند. روز قيامت خورشيد به اندازه ای به مردم نزديک می شود که فقط يک ميل با آنان فاصله دارد. هرکس ظلمی به برادرش نموده، خواه به آبروی او لطمه زده يا هر حقّ ديگری از او پايمال کرده است، همين امروز و پيش از فرارسيدن روزی که درهم و ديناری وجود ندارد، از او حلاليت بخواهد. مردم در روز قيامت، پابرهنه، لُخت و ختنه نشده، برانگيخته می شوند. روزی که مردم در پيشگاه پروردگار جهانيان حاضر می شوند، برخی از آنان تا بناگوش خود غرق در عرق خواهند بود. قطعا روز قيامت هر حقی به حق دار می رسد؛ حتی برای گوسفندِ بی شاخ، از گوسفند شاخ دار قصاص می گيرند. سيحون و جيحون و فرات و نيل همه از جوی های بهشت است. بهشت و دوزخ با يکديگر مجادله کردند؛ پس دوزخ گفت: من به جباران و متکبران اختصاص داده شده ام. و بهشت گفت: مرا چه شده که فقط افراد ضعيف و حقير و ساده، وارد من می شوند؟ مردم - یا فرمود: بندگان - در روز قیامت برهنه، ختنه نشده و درحالی حشر می شوند که هیچ چیزی همراه آنها نیست. کمترين جايگاه يکی از شما در بهشت، چنان است که - پروردگار - به او می فرمايد: آرزو کن و او آرزوها می کند؛ می فرمايد: آيا آرزو کردی؟ و او پاسخ می دهد: بله. - پروردگار - به او می فرمايد: هرچه تمنا کردی و همانندِ آن، به تو داده می شود. وقتی کافری کار نيکی انجام دهد، در برابر آن بهره ای از نعمت های دنيا به او داده می شود؛ اما الله متعال، نيکی های مؤمن را برای آخرت او ذخيره می کند و به دنبالِ طاعتش روزی ای در دنيا به او عطا می فرمايد. گردنِ مؤذن ها در روز قیامت از گردنِ همه ی مردم بلندتر است. گونه خوشحال باشم درحالی كه صاحب قرن (اسرافيل) قرن (شيپور) را به دهان گرفته و چهره اش را كج نموده و گوش به زنگ ايستاده است و منتظر است كه دستور دميدن به او داده شود تا در آن بدمد. علی رضی الله عنه می گوید: من اولین کسی هستم که در روز قیامت برای دادخواهی در برابر الله متعال زانو می زنم. وقتی روز قيامت فرا می رسد، الله متعال به هر مسلمانی يک يهودی يا نصرانی می دهد و می فرمايد: اين عوض و بلاگردان تو از آتش دوزخ است. قرآن بخوانيد که روز قیامت درحالی می آید که برای خوانندگانش شفاعت می کند. سوگند به ذاتی که جان محمد در دست اوست، من اميدوارم که شما نصف بهشتيان باشيد؛ زيرا کسی جز مسلمان وارد بهشت نمی شود. شما نسبت به مشرکان، مانند موی سفيدی در پوست گاوی سياه هستيد؛ يا مانندِ مويی سياه در پوست گاوی سرخ موی.