హదీస్: మేము దైవప్రవక్త చేతులపై" వినడం,విదేయతచూపటంలో,కలిమి లో లేమిలో కష్టసుఖాలలో,ప్రతికూల పరిస్థితులలో,అర్హుడైన నాయకత్వం విషయం లో అతనిలో బహిర్గతమైన కుఫ్ర్ ను చూడనంత వరకు మేము వ్యతిరేఖత అవిదేయత చూపమని ప్రమాణం చేశాము.

عن عبادة بن الصامت رضي الله عنه قال: بَايَعْنَا رسول الله صلى الله عليه وسلم على السَّمع والطَّاعَة في العُسْر واليُسْر، والمَنْشَطِ والمَكْرَه، وعلَى أَثَرَةٍ عَلَينا، وعلى أَن لاَ نُنَازِعَ الأَمْر أَهْلَه إِلاَّ أَن تَرَوْا كُفْراً بَوَاحاً عِندَكُم مِن الله تَعَالى فِيه بُرهَان، وعلى أن نقول بالحقِّ أينَما كُنَّا، لا نخافُ فِي الله لَوْمَةَ لاَئِمٍ.
[صحيح] - [متفق عليه]

ఉబాదహ్ బిన్ సామిత్ రజియల్లాహు అన్హు ఉల్లేఖనం తెలియపరుస్తున్నారు “ మేము దైవప్రవక్త చేతులపై"వినడం,విధేయత చూపటంలో,కలిమి లో లేమిలో కష్టాలలో సుఖాలలో,ప్రతికూల ప్రభావంలో,అర్హత చెందిన వాని నాయకత్వ విషయం లో మేము వ్యతిరేఖత అవిధేయత చూపము బహిర్గతమైన కుఫ్ర్ ను చూసేంత వరకు తప్ప,అలాగే మేము ఎక్కడ ఉన్నా న్యాయాన్ని మాట్లాడుతాము,అల్లాహ్ మార్గం లో ఎలాంటి నిందలను లెక్క చేయము'అని ప్రమాణం చేశాము.
దృఢమైనది - ముత్తఫిఖ్ అలైహి

వివరణ

బాయ’నా –అంటే ప్రవక్త అనుయాయులు దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లమ్ వారి చేతులపై పరిపూర్ణంగా విధేయత చూపుతామని ఆజ్ఞలను శిరసావహిస్తామని ప్రమాణం చేశారు,ఎందుకంటే అల్లాహ్ ఖుర్ఆన్ లో ఇలా ప్రవచించాడు (يا أيها الذين آمنوا أطيعوا الله وأطيعوا الرسول وأولي الأمر منكم):ఓ విశ్వసించిన ప్రజలారా! మీరు అల్లాహ్ కు విధేయత చూపండి,దైవ ప్రవక్త కు మరియు మీ నాయకులకు విధేయత చూపండి”(అన్నిసా:59)-దైవప్రవక్త సల్లల్లాహు అలైహివ సల్లమ్ తరువాత ‘ఉలుల్ అమ్ర్’ రెండు రకాలు ఉన్నారు,ఒకటి ఉలమాలు ధార్మిక పండితులు,ఇస్లామీయ విద్యను,దానికి సంభందించిన ఆదేశాలను విశ్లేషించి విడమరిచి చెప్పవలసిన బాధ్యత వారి పై ఉంది,రెండు :పాలకులు ఇస్లామీయ ఆదేశాలను శాసనాలను అమలు పరిచే బాధ్యత కలిగి ఉంటారు,ఉల్లేఖఖుడు చెప్తున్నారు:మేము ( السمع والطاعة) వినడం,విధేయత చూపటంలో ప్రమాణం చేశాము,తెలిపారు:అది("في العسر واليسر)కలిమిలో లేమిలో-అంటే ఆర్ధికంగా రాజ్యం పచ్చగా విరిసిల్లే సమయం లో లేదా కష్టకాలం లో నైనా సరే,ధనికులు పేదలు అందరూ తమ పాలకులకు విధేయత చూపుతారనీ,( المنشط والمكره)ఇష్టం ఉన్నా లేకున్నా తమ పాలకులకు విధేయత చూపుతామని వారి ఆదేశాలను శిరసావహిస్తామని,అంటే ఒకవేళ పాలితులకు పాలకుల పాలించడం పై లేక వారి ఆదేశాల్లో విభేదం కనిపించిన వారి మనస్సుకు నచ్చకపోయిన సరే అది చేయగలిగే శక్తి ఉంటే చేయాలి లేదా ఇచ్చిన ఆదేశాలు ఇష్టాపూర్వకంగా పూర్తిచేయాలి, "وأثرة علينا"ఒక వేళ పాలకులు తమ పాలితులకు చెందిన ఆస్తిపాస్తులను ఆక్రమించుకుని వారు మాత్రమే లబ్దిచెందుతు పాలితులను పట్టించుకోకుండా వారికి హక్కు ఇవ్వకుండా హింసించినను కూడా వారి మాట వినడం మరియు విధేయత చూపడం తప్పనిసరి,ఆపై చెప్పారు:"وألا ننازع الأمر أهله-అనగా అల్లాహ్ మనపై నియమించిన పాలకులపట్ల వారి అధికారాన్ని తీసుకోవడానికి విభేదించకూడదు,ఇలా చేయడం వల్ల పెద్ద చెడుకు మరియు తీవ్రమైన ఉపద్రవం రేకెత్తుతుంది,ముస్లిముల మధ్య పరస్పరం విభేదాలు ఏర్పర్చుతుంది,ఉస్మాన్ రజియల్లాహు అన్హు కాలం నుండి నేటి వరకు ఇలాంటి పరస్పర ఉపద్రవాల వల్లయే ముస్లిం సమాజం చిందరవందరగా విచ్ఛిన్నం అయిపోయింది,ఆపై చెప్పారు :" إلا أن تروا كفرًا بواحًا عندكم فيه من الله برهان" –కానీ ఒకవేళ మీరు వారిపట్ల బహిర్గత కుఫ్ర్ చూసినట్లైతే, అది మీ కోరకు అల్లాహ్ తరుపు నుండి సాక్ష్యంగా పనిచేస్తుంది "c2">“-ఇందులో నాలుగు షరతులు ఉన్నాయి,ఈ నాలుగు షరతులు మనం చూసినప్పుడు ఇవి పూర్తి అయినప్పుడు వారికి వ్యతిరేఖంగా పోరాడవచ్చు,వారిని అధికారం నుండి తప్పించడానికి ప్రయత్నించవచ్చు,ఆ షరతులు ఇవి :ఒకటి – { أن تروا } అనగా వారి కుఫ్ర్ కు సంభందించి ఖచ్చితమైన జ్ఞానం ఉండి తీరాలి,కేవలం అనుమానం ఆధారంగా పాలకులకి వ్యతిరేఖంగా పోరాడటానికి వీళ్ళేదు,రెండవది : ఫిస్క్{పాపం} విషయం ‘కాకుండా ఖచ్చితమైన బహిర్గత కుఫ్ర్ జ్ఞానం కలిగి ఉండాలి,పాలకులు ఎలాంటి పాపానికి ఒడిగట్టిన ఉదా : మద్యపానం,వ్యభిచారం,ప్రజలపై దౌర్జన్యం వహిస్తూ పీడించడం వంటివి,ఆ పాపం వల్ల వారికి విరుద్దంగా తిరుగుబాటు చేయడానికి వీలు లేదు,వారు బహిర్గత కుఫ్ర్ కు పాల్పడ్డారు అనే విషయం ప్రస్పుటమయ్యేవరకు వ్యతిరేఖించకూడదు అప్పుడు అది ‘కుఫ్ర్ బవాహ్’గా మారుతుంది,మూడవది :{ الكفر البواح }”కుఫ్ర్ అల్ బవాహ్” అనగా ‘బహిర్గత అవిశ్వాసం’-బవాహ్’అనగా బహిర్గతమైనది,ప్రస్పుటమైనది అని అర్ధం,ఒకవేళ సమస్యలో ఏదేని మార్పుకు చేర్పుకు అవకాశం ఉన్నట్లైతే అలాంటప్పుడు కూడా వ్యతిరేఖించడానికి వీలులేదు,అంటే ఒకవేళ మనం కుఫ్ర్ గా భావించే ఏదైనా పని వారు చేసి ఉండి అది కుఫ్ర్ కాదు అనే సంశయం ఉన్నా వారికి వ్యతిరేఖంగా తిరుగుబాటు చేయడం, పోరాడటానికి అనుమతి ఉండదు,వారు పాలకులుగా ఉన్నంత వరకు పాలకులుగా స్వీకరించాలి,బహిరంగ కుఫ్ర్ చూడనంత వరకు ఉదా : ప్రజలకు మద్యం సేవించడం,వ్యభిచారం లాంటివి హలాలు పరుస్తూ అనుమతించడం. నాలుగవది :{"عندكم فيه من الله برهان" } అంటే మన వద్ద ‘ఇది కుఫ్ర్’ అన్నట్లుగా గట్టి సాక్ష్యాలు ఉండాలి,ఒక వేళ నిరూపించడం లో ఆ సాక్ష్యం బలహీనమైనా లేదా అర్ధాన్ని రుజువు చేయడంలో బలహీన ఆధారంగా ఉండియుంటే అప్పుడు తిరుగుబాటు చేయకూడదు,ఎందుకంటే అలాంటప్పుడు ఆ తిరుగుబాటు వల్ల పెద్దగా చెడు వ్యాపించి ఒక పెద్ద ఉపద్రవంగా మారుతుంది,ఒకవేళ ఈ నాలుగు విషయాలతో నిండి ఉన్న ఏదేని విషయం మనకు తెలిసియున్నప్పుడు వారిని అధికారం నుండి తప్పించగల శక్తి ఉంటేనే వ్యతిరేఖంగా పోరాడటానికి వీలుంటుంది,ఒకవేళ పాలితుల వద్ద శక్తి లేకుంటే వ్యతిరేఖించ కూడదు, వారి వద్ద శక్తి లేనప్పుడు వ్యతిరేఖించినట్లైతే ఉన్న ఆ కాస్త మేలుకూడా కోల్పోవడం జరుగుతుంది,పూర్తిగా ప్రజలపై అతను అధికారాన్ని పటిష్టపర్చుకోగలడు,కాబట్టి ఈ షరతులు వ్యతిరేఖంగా పోరాడటానికి అనుమతించే షరతులు ,లేదా తప్పనిసరి వాజిబ్ చేసే షరతులు అయితే వారికి దానిపై పూర్తిగా శక్తి ఉండాలి లేకపోయినట్లైతే వ్యతిరేఖంగా పోరాటం చేయడం నిషేదం ఎందుకంటే అలా చేయడం వల్ల తమప్రాణాలకు వారు హనీ చేసుకున్నట్లు అవుతుంది మరియు అలాంటి సమాయం లో వ్యతిరేఖించడం పై ఎలాంటి ప్రయోజనం ఉండదు