عن أنس رضي الله عنه : أن النبي صلى الله عليه وسلم ومعاذ رديفه على الرَّحْلِ، قال: «يا معاذ» قال: لبَّيْكَ يا رسول الله وسَعْدَيْكَ، قال: «يا معاذ» قال: لَبَّيْكَ يا رسول الله وسَعْدَيْكَ، قال: «يا معاذ» قال: لبَّيْكَ يا رسول اللهِ وسَعْدَيْكَ، ثلاثا، قال: «ما من عبد يشهد أن لا إله إلا الله، وأَنَّ محمدا عبده ورسوله صِدْقًا من قلبه إلَّا حرمه الله على النار» قال: يا رسول الله، أفلا أُخْبِر بها الناس فَيَسْتَبْشِرُوا؟ قال: «إِذًا يتكلوا» فأخبر بها معاذ عند موته تَأَثُّمًا.
[صحيح] - [متفق عليه]
المزيــد ...

අනස් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී. ගමනක මුආද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගේ පසුපසින් ප්රවාහනය කරමින් සිටියදී එතුමා මෙසේ පැවසීය: ‘අහෝ මුආද්’ ඔහු: ‘අල්ලාහ්ගේ දූතයාණෙනි, ඔබට මාගේ ප්රතිචාරය, ඔබට මාගේ උපකාරය’ යැයි පැවසීය. එතුමා නැවතත් ‘අහෝ මුආද්’ යැයි පැවසූ විට ඔහු: ‘අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි, ඔබට මාගේ ප්රතිචාරය, ඔබට මාගේ උපකාරය’ යැයි පැවසීය. තුන්වන වරටත් ‘අහෝ මුආද්’ යැයි පැවසූ විට ඔහු: ‘අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි, ඔබට මාගේ ප්රතිචාරය, ඔබට මාගේ උපකාරය’ යැයි පැවසීය. පසුව මෙසේ පැවසූහ. "c2">“කවර හෝ ගැත්තකු ‘ලා ඉලාහ ඉල්ලල්ලාහු වඅන්න මුහම්මදන් අබ්දුහූ වරසූලුහු’ -නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් හැර වෙනත් දෙවියකු නැත. සැබැවින්ම මුහම්මද් ඔහුගේ ගැත්තා හා ඔහුගේ දූතයා වේ- යැයි තම හදවතින්ම අවංක ලෙස සාක්ෂි දරන්නේ ද අල්ලාහ් ඔහුට අපා ගින්න තහනම් කරනු මිස වෙනෙකක් නොවනු ඇත.”
පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි. - බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත.

විවරණය

මුආද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් පසුපසින් වාඩි වී ගමන් කරමින් සිටියහ. එවිට නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්: අහෝ මුආද්! යැයි ඇමතූහ. එවිට ඔහු: ‘අහෝ දූතයාණනි! ඔබට මාගේ ප්රතිචාරය, ඔබට මාගේ උපකාරය’ යැයි පැවසීය. එහි අර්ථය ප්රතිචාරයෙන් පසු ප්රතිචාරයයි. ඔබට මාගේ අවනතභාවයයි. ‘සඃදයික්’ යනු ඔබට අවනතවීමෙන් මම උපකාර කරමි. එය උපකාරයෙන් පසු උපකාරය වේ. පසු ව එතුමා: අහෝ මුආද්! යැයි ඇමතූහ. එවිට ඔහු ‘අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! ඔබට මාගේ ප්රතිචාරය, ඔබට මාගේ උපකාරය’ යැයි පැවසීය. පසුව නැවතත් ‘අහෝ මුආද්!’ යැයි ඇමතූහ. එවිට ද ඔහු ‘ඔබට මාගේ ප්රතිචාරය, ඔබට මාගේ උපකාරය’ යැයි පැවසීය. පසුව එතුමා: කවර ගැත්තකු හෝ වේවා ‘ලා ඉලාහ ඉල්ලල්ලාහු වඅන්න මුහම්මදන් අබ්දුහූ වරසූලුහු’ -නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් හැර වෙනත් දෙවියකු නැත. සැබැවින්ම මුහම්මද් ඔහුගේ ගැත්තා හා ඔහුගේ දූතයා වේ- යැයි තම මුවින් පමණක් නොපවසා හදවතින්ම අවංක ලෙසින් සාක්ෂි දරන්නේ ද අල්ලාහ් ඔහුට අපා ගින්නේ සදාතනිකභාවය තහනම් කරනු මිස වෙනෙකක් සිදු නොවනු ඇත’ යැයි පැවසූහ. එවිට මුආද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා: ‘අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි! ජනතාවට සතුට ගෙන දෙනු පිණිස මෙය ඔවුනට මා දන්වා සිටිය යුතු නොවේ ද? එවිට සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමා. ‘නැත! ඔවුන් ඒ මතම රැඳී සිටිමින් ක්රියා කිරීම අතහැර දමනු ඇත.’ යැයි පැවසූහ. පසු ව මුආද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා තම අවසන් කාලයේ දැනුම සැගවීමේ පාපයට බියෙන් එය දන්වා සිටියේය.

අර්ථ කථනය: ඉංග්‍රීසි ප්‍රංශ ස්පැැනිෂ් තුර්කි උරුදු ඉන්දුනීසියානු බොස්නියානු රුසියානු බෙංගාලි චීන පර්සියානු ටගාලොග් ඉන්දියානු වියට්නාම උයිගුර් කුර්දි හවුසා පෘතුගීසි මලයාලම් තෙලිගු ස්වාහිලි දමිළ බර්මානු තායිලන්ත ජපානු පශ්ටු ආසාමි අල්බානියානු السويدية الأمهرية الهولندية الغوجاراتية الدرية
අර්ථ කථන නිරීක්ෂණය

හදීසයේ හරය

  1. හදීසයක් මත තහනම් කරන ලද කරුණක් පෙළ ගැසුනු විට හෝ ඊටත් වඩා යහපත් දෙයකින් එහි පිහිටන විට එම හදීසය තවත් හදීසයක් පදනම් කර ගනිමින් මඟ හැරීමේ අනුමැතිය.
  2. සත්වයාට හිංසාවක් ඇති නොවීමේ කොන්දේසිය මත, කෙනෙකු පසුපසින් තවත් කෙනකු ඌ මත වාඩි වී ගමන් කිරීමේ අනුමැතිය.
  3. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් හමුවේ මුආද් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා සතු වූ නිලය හා ඔහු කෙරෙහි වූ එතුමාගේ ආදරය.
  4. ප්රශ්නයක ගැටළුවක් වී නම් ඒ ගැන විස්තර ඇසීමේ අනුමැතිය.
  5. ‘ලා ඉලාහ ඉල්ලල්ලාහු මුහම්මදුර් රසූලුල්ලාහ්’ යන ප්රතිපත්තිමය සාක්ෂි ප්රකාශයේ කොන්දේසියක් වනුයේ එය පවසන්නා කිසිදු සැකයක් හෝ කුහකභාවයකින් තොරව අවංක ලෙස පැවසීමයි.
  6. ඒක දේව ප්රතිපත්තියේ සිටින්නන් අපා ගින්නේ සදාකල් නොරුඳෙනු ඇත. ඔවුන්ගේ පාපකම් හේතුවෙන් ඔවුහු එහි පිවිසුණ ද ඔවුන් පිරිසිදු වූවායින් පසු ඉන් බැහැර කරනු ලැබේ.
අමතර