නබි වදන: සැබැවින්ම මිනිසෙකු අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාගෙන් ‘අවසන් හෝරාව කවදා දැ?‘යි විමසා සිටියේය. එතුමාණෝ: ‘ඔබ ඒ සඳහා සූදානම් කර ඇත්තේ කුමක්දැ?‘ යි ඔහුගෙන් විමසුහ
عن أنس بن مالك رضي الله عنه أنَّ أَعْرَابِيًا قال لرسول الله صلى الله عليه وسلم: مَتَى السَّاعَة؟ قال رسول الله صلى الله عليه وسلم: «مَا أَعْدَدْتَ لَهَا؟» قال: حُبُّ الله ورَسُولِه، قال: «أَنْتَ مَعَ مَنْ أَحْبَبْتَ».
[صحيح] - [متفق عليه]
المزيــد ...
අනස් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් වාර්තා කරන ලදී:
සැබැවින්ම මිනිසෙකු අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාගෙන් ‘අවසන් හෝරාව කවදා දැ?‘යි විමසා සිටියේය. එතුමාණෝ: ‘ඔබ ඒ සඳහා සූදානම් කර ඇත්තේ කුමක්දැ?‘ යි ඔහුගෙන් විමසුහ. ඔහු: ‘අල්ලාහ්ට හා ඔහුගේ දූතයාණන්ට මා ආදරය කිරීම හැර වෙනත් කිසිවක් නැත' යැයි පවසා සිටියේය. එතුමා: “ඔබ ප්‍රිය කළ අය සමග ම ඔබ වනු ඇත" යැයි පැවසූහ. අනස් තුමා මෙසේ පැවසීය: "ඔබ ප්‍රිය කළ අය සමග ම ඔබ වනු ඇත" යැයි නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමා කළ ප්‍රකාශයෙන් අපි සතුටු වූ තරමට වෙනත් කිසිවකින් අපි සතුටු වූයේ නැත. තවදුරටත් අනස් තුමා මෙසේ පැවසීය. "එහෙයින් මම නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ටත් අබූ බක්ර් හා උමර් තුමාණන්ලා හටත් ආදරය කරමි. ඔවුන් කළ ඔවුන්ගේ ක්‍රියාවන් හා සමානව මා ක්‍රියා කර නො තිබුණ ද ඔවුන් කෙරෙහි මා ආදරය කර ඔවුන් සමග මාද වන්නට මම ප්‍රිය කරමි."
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත] - [صحيح البخاري - 3688]
කාන්තාරයේ විසූ ගැමි අරාබි මිනිසකු නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන්ගෙන් අවසන් හෝරාව ක්‍රියාත්මක වන වේලාව ගැන විමසා සිටියේය.
එවිට (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්)තුමාණෝ ඔහුගෙන්: ‘ඔබ ඒ සඳහා සූදානම් කර ඇත්තේ කුමක්දැ?‘යි විමසා සිටියහ.
විමසා සිටි එම තැනැත්තා: ‘අල්ලාහ්ට හා ඔහුගේ දූතයාණන්ට මා ආදරය කිරීම හැර ලොකුවට වෙනත් කිසිවක් මා සූදානම් කර නැත' යැයි පවසා සිටියේය. ඒ හැර ඔහු සිත, ශරීරය හා මුදල් හා බැඳුණු වෙනත් කිසිදු නැමදුමක් සඳහන් කළේ නැත. හේතුව ඒ සියල්ල ආදරය මත පෙළ ගැසුණු එහි ශාඛාවන් පමණක් වන බැවිනි. එමෙන්ම සැබෑ ආදරය දැහැමි ක්‍රියාවන්හි නිරත වීමට දිරිමත් කරන බැවිනි.
එවිට සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමාණෝ: “සැබැවින්ම ඔබ ප්‍රිය කළ අය සමග ම ඔබ ස්වර්ගයේ සිටිනු ඇත" යැයි පැවසූහ.
නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් කළ මෙම ශුභාරංචිය තුළින් එතුමාණන්ගේ අනුගාමිකයෝ ඉමහත් සේ සතුටු වූහ.
පසුව අනස් තුමා, තමන් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් හටත් අබූ බක්ර් හා උමර් තුමාණන්ලා හටත් ආදරය කරන බවත් ඔවුන් කළ ඔවුන්ගේ ක්‍රියාවන් හා සමානව තමන් ක්‍රියා කර නො තිබුණ ද ඔවුන් සමග සිටීමට තමන් ප්‍රිය කරන බවත් දන්වා සිටියේය.
හදීසයේ හරය
- විමසන්නාට පිළිතුරු දීමේ දී අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන්ගේ ප්‍රඥාව වූයේ ඔහුව මුදවා ගන්නා, ඔහුට වඩාත් වැදගත් වන දෑ පෙන්වා දෙමින් කරුණු පැහැදිලි කිරීමය. එනම් මතුලොව වෙනුවෙන් ප්‍රයෝජනවත් වන දෑ හා දැහැමි ක්‍රියාවන් තුළින් සූදානම් වීම ය.
- අවසන් හෝරාව අල්ලාහ් ගැත්තන්ගෙන් සඟවා ඇත. එසේ සඟවා ඇත්තේ පුද්ගලයකු අල්ලාහ්ගේ හමුව වෙනුවෙන් සූදානමින් හා සූදානම් වෙමින් රැඳී සිටිනු පිණිස ය.
- අල්ලාහ් කෙරෙහි හා ඔහුගේ දූතයාණන් හා දැහැමි මුඃමින්වරුන් කෙරෙහි ආදරය කිරීමේ මහිමය හා දෙවියන්ට ආදේශ තබන්නන් හට ආදරය කිරීමේ අවවාදය.
- "ඔබ ප්‍රිය කළ අය සමග ම ඔබ වනු ඇත" යන සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම් තුමාණන්ගේ ප්‍රකාශයෙන් තරාතිරමින් හා නිලයෙන් ඔවුනට සමාන වීම අදහස් කරන්නේ නැත. ඉන් අදහස් කරන්නේ දුරින් සිටියද මතුලොවෙහි ඔවුන්ගෙන් සෑම කෙනෙකුවම දකින්නට හැකි පරිදි ස්වර්ගයේ ඔවුන් සමග වීම ය.
- වඩාත් ප්‍රයෝජනවත් හා වඩාත් ධර්මිෂ්ඨ ක්‍රියාවන් හි නිරත වීමටත්, තමන්ට ප්‍රයෝජනවත් නොවන දෑ ගැන විමසා සිටීම අත්හැර දැමීමටත් මග පෙන්වීම.
ප්‍රවර්ග
අමතර
- නබි වදන: ආදේශ තබන්නන් ආදේශ තැබීමෙන් මම ස්වාධීන වෙමි. කවරෙකු මා සමග මා හැර වෙනත් කෙනෙකු හවුල් කරමින් ක්රියාවක් සිදු කළේ ද සැබැවින්ම මම ඔහු හා ඔහුගේ ආදේශය ද අතහැර දැමුවෙමි.
- නබි වදන: නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් පමණක් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවටත් ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවකු නොමැති බවටත් සැබැවින්ම මුහම්මද් තුමා ඔහුගේ ගැත්තකු හා දූතයකු බවටත් ඊසා නොහොත් ජේසු තුමා අල්ලාහ්ගේ ගැත්තකු හා ඔහුගේ දූතයා බවටත් එතුමා මර්යම් වෙත හෙළූ ඔහුගේ වදන හා ඔහුගෙන් වූ ප්රාණය බවටත් ස්වර්ගය සැබෑවකි. නිරය සැබෑවකි යන වගටත් කවරෙකු සාක්ෂි දැරුවේ ද ඔහු කවර ක්රියාවක් මත පසුවන්නේ ද ඒ අනුව අල්ලාහ් ඔහුව ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරන්නේය.
- නබි වදන: මහා පාපයන්ගෙන් වැළකී සිටින විට, පස්වේල සලාතයත්, ජුමුආ වෙන් ජුමුආවටත්, රමළානයෙන් රමළානයටත් ඒවා අතර සිදුවන දෑ සඳහා ඒවා ප්රතිකර්මයන් වනු ඇත.
- නබි වදන: මුස්ලිම්වරුන් දෙදෙනෙකු තම අසිපත්වලින් එකිනෙකා මුණ ගැසුණු විටෙක, ඝාතකයා හා ඝාතනය කරනු ලැබූ තැනැත්තා අපා ගින්නේ වෙති.
- නබි වදන: සැබැවින්ම අල්ලාහ් නුඹලාගේ ශරීර දෙස හෝ නුඹලාගේ හැඩරූ දෙස හෝ නොබලයි. නමුත් නුඹලාගේ හදවත් හා නුඹලාගේ ක්‍රියාවන් දෙස බලයි.
- නබි වදන: ක්‍රියාවන් පිහිටනුයේ චේතනාවන් අනුවය. සෑම පුද්ගලයකුටම ඔහු පතන දෑ ඇත.
- නබි වදන: අපි අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ඉදිරියේ වාඩිවී සිටි අතරවාරයේ දිනක් අප වෙත සුදෝ සුදු ඇඳුමකින් හා කළුවන් හිසකෙස් සහිත මිනිසෙකු උදා විය. ගමනක සළකුණක් හෝ ඔහු මත දැක ගන්නට නොවීය. අප අතරින් කිසිවකුත් ඔහුව හඳුනන්නේ ද නැත.