Hadith: ਨਾਹੀਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ। ਜਿਸਨੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ, ਅੱਲਾਹ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏਗਾ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਦੂਜੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦੇਗਾ।
عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه أن رسول الله صلى الله عليه وسلم قال:
«لَا ضَرَرَ وَلَا ضِرَارَ، مَنْ ضَارَّ ضَرَّهُ اللَّهُ، وَمَنْ شَاقَّ شَقَّ اللَّهُ عَلَيْهِ».
[صحيح بشواهده] - [رواه الدارقطني] - [سنن الدارقطني: 3079]
المزيــد ...
(ਅਬੂ ਸੈਦ ਖੁਦਰੀ ਰਜ਼ੀਅਲਾਹੁ ਅਨਹੁ ਤੋਂ ਰਿਵਾਯਤ ਹੈ ਕਿ ਨਬੀ ਕਰੀਮ ﷺ ਨੇ ਫਰਮਾਇਆ: "ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਨਹੀਂ ਅਦਾ ਕਰਦਾ, ਉਹ ਅੱਲਾਹ ਦਾ ਸ਼ੁਕਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।")
"ਨਾਹੀਂ ਨੁਕਸਾਨ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ। ਜਿਸਨੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ, ਅੱਲਾਹ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏਗਾ। ਅਤੇ ਜਿਸਨੇ ਦੂਜੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦੇਗਾ।"
[صحيح بشواهده] - [رواه الدارقطني] - [سنن الدارقطني - 3079]
ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹਰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਅਤੇ ਦੂਜਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਅਜ਼ੀਤ ਦੇਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾਲ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਸਾਸ (ਇਨਸਾਫ਼) ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਹੀ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਨਾ ਕਿ ਬੇਹੱਦੀ ਨਾਲ।
ਫਿਰ ਨਬੀ ﷺ ਨੇ ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਜ਼ਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਜੋ ਲੋਕ ਦੂਜਿਆਂ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵੀ ਸਜ਼ਾ ਹੈ।
Benefits from the Hadith
- ਨੁਕਸਾਨ ਦੇ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਵਧੇਰੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਮਨਾਹੀ।
- ਅੱਲਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਐਸੀ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੀ ਹੁਕਮ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦਾਇਕ ਹੋਵੇ।
- ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ, ਕਹਿਣੇ, ਕਰਨ ਜਾਂ ਨਾ ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣਾ ਹਰਾਮ ਹੈ।
- "ਸਜ਼ਾ ਉਸ ਕੰਮ ਦੇ ਜਿਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜੋ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏ, ਅੱਲਾਹ ਉਸਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਏਗਾ, ਅਤੇ ਜੋ ਕਿਸੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਖੜੀਆਂ ਕਰੇਗਾ, ਅੱਲਾਹ ਉਸ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਨੂੰ ਵਧਾ ਦੇਗਾ।"
- ਸ਼ਰੀਅਤ ਦੇ ਕਾਇਦੇ ਇਹ ਹਨ ਕਿ "ਨੁਕਸਾਨ ਦੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ", ਇਸ ਲਈ ਸ਼ਰੀਅਤ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਮਨਜ਼ੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਅਤੇ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਨੂੰ ਨਕਾਰਤੀ ਹੈ।