ഹദീസ്: (ഇസ്ലാമിൽ) ഉപദ്രവമോ, ഉപദ്രവിക്കലോ ഇല്ല.
عن أبي سعيد الخدري رضي الله عنه أن رسول الله -صلى الله وعليه وسلم- قال: «لا ضَرَرَ ولا ضِرَارَ».
[صحيح] - [رواه ابن ماجه من حديث أبي سعيد الخدري -رضي الله عنه- ومن حديث عبادة بن الصامت -رضي الله عنه-.
ورواه أحمد من حديث عبادة بن الصامت -رضي الله عنه-.
ورواه مالك من حديث عمرو بن يحي المازني مرسلا]
المزيــد ...
അബൂ സഈദ് അൽ ഖുദ്രി -رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ- നിവേദനം: നബി -ﷺ- പറഞ്ഞു: "(ഇസ്ലാമിൽ) ഉപദ്രവമോ, ഉപദ്രവിക്കലോ ഇല്ല."
സ്വഹീഹ് - ഇബ്നു മാജഃ ഉദ്ധരിച്ചത്
മതനിയമങ്ങളിലും സ്വഭാവഗുണങ്ങളുടെ അടിത്തറകളിലും സൃഷ്ടികൾ തമ്മിൽ പരസ്പരമുള്ള ഇടപാടുകളിലുമെല്ലാം ഇസ്ലാം പഠിപ്പിക്കുന്ന അടിസ്ഥാനമാണ് ഈ ഹദീഥിലുള്ളത്. അത് ജനങ്ങളിൽ നിന്ന് ഉപദ്രവങ്ങളെയും, അതിൻ്റെ സർവ്വ രൂപങ്ങളെയും വഴികളെയും തടയുന്നു. ഉപദ്രവം നിഷിദ്ധവും, ഉപദ്രവം നീക്കുക എന്നത് നിർബന്ധവുമാണ്. ഉപദ്രവങ്ങൾ നീക്കേണ്ടത് ഉപദ്രവത്തിലൂടെയല്ല. പരസ്പരമുള്ള ഉപദ്രവങ്ങൾ നിഷിദ്ധമാണ്.
ഹദീഥിൻ്റെ പാഠങ്ങളിൽ നിന്ന്
- * ചുരുങ്ങിയ വാക്കുകളിൽ വലിയ ആശയപ്രപഞ്ചം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന (ജവാമിഉൽ കലിം) നബി -ﷺ- യ്ക്ക് നൽകപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. അതിൻ്റെ സാക്ഷ്യങ്ങൾ എമ്പാടുമുണ്ട്. നബി -ﷺ- യുടെ പ്രത്യേകതകളിൽ ഒന്നാണത്.
- * ഉപദ്രവങ്ങൾ നീക്കം ചെയ്യപ്പെടേണ്ടതാണ്.
- * പകരം വീട്ടുമ്പോൾ നേരിടേണ്ടി വന്ന ഉപദ്രവത്തേക്കാൾ അധികരിപ്പിക്കുക എന്നത് വിലക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
- * അല്ലാഹു അവൻ്റെ അടിമകൾക്ക് ഉപദ്രവം വരുത്തുന്ന ഒന്നും ദീനിൽ കൽപ്പിച്ചിട്ടില്ല.
- * ഒരു കാര്യം വിലക്കുന്നതിന് വേണ്ടി അതിനെ നിഷേധിച്ചു കൊണ്ടുള്ള വാക്കുകൾ പ്രയോഗിക്കപ്പെട്ടേക്കാം. (ഉപദ്രവം ഇല്ല എന്നാണ് ഹദീഥിലെ പദമെങ്കിൽ ഉപദ്രവം പാടില്ല എന്നാണ് അതിൻ്റെ ഉദ്ദേശം).
- * വാക്കാലോ പ്രവൃത്തിയാലോ ഉപേക്ഷയാലോ ഉപദ്രവം ചെയ്യുന്നത് നിഷിദ്ധമാണ്.
- * ഇസ്ലാം മതം എല്ലാ ഉപദ്രവങ്ങളിൽ നിന്നും സുരക്ഷിതമായ മതമാണ്.
- * ഇസ്ലാമിക മതനിയമങ്ങളുടെ അടിത്തറയായി പരിഗണിക്കപ്പെടുന്ന ഹദീഥുകളിൽ ഒന്നാണിത്. ദീനിലെ നിയമങ്ങളിൽ യാതൊരു ഉപദ്രവവും ഇല്ലെന്നും, മറ്റൊരാളെ ഉപദ്രവിക്കുന്നത് അത് വിലക്കുന്നുവെന്നും ഈ ഹദീഥ് അറിയിക്കുന്നു.
- * ഹദീഥിൽ പറയപ്പെട്ട ദ്വറർ (الضرر), ദ്വിറാർ (الضرار) എന്നീ പദങ്ങൾ തമ്മിൽ എന്തെങ്കിലും അർത്ഥവ്യത്യാസങ്ങളുണ്ടോ എന്നതിൽ അഭിപ്രായവ്യത്യാസമുണ്ട്. ചിലർ പറഞ്ഞു: ഈ രണ്ട് പദങ്ങളും ഒരേ അർത്ഥത്തിലാണ്. ഉപദ്രവം പാടില്ലെന്നത് ഊന്നിപ്പറയാൻ വേണ്ടി രണ്ട് തവണ ആവർത്തിച്ചു എന്ന് മാത്രം. എന്നാൽ ഈ രണ്ട് പദങ്ങൾക്കും വ്യത്യസ്തങ്ങളായ അർത്ഥങ്ങളുണ്ട് എന്ന അഭിപ്രായമാണ് കൂടുതൽ പ്രസിദ്ധം. ചിലർ പറഞ്ഞു: ദ്വറർ എന്നാൽ നാമമാണ് (ഉപദ്രവം എന്നർത്ഥം). ദ്വിറാർ എന്നാൽ ക്രിയയും (ഉപദ്രവം ചെയ്യൽ എന്നർത്ഥം). ഇസ്ലാം മതത്തിൽ ഉപദ്രവം ഇല്ല, അവകാശമില്ലാതെ മറ്റുള്ളവരെ ഉപദ്രവിക്കലും അപ്രകാരം തന്നെ. എന്നായിരിക്കും ഈ വിശദീകരണപ്രകാരം ഹദീഥിൻ്റെ ഉദ്ദേശം. മറ്റൊരു അഭിപ്രായം ഇപ്രകാരമാണ്: ദ്വറർ എന്നാൽ തനിക്ക് എന്തെങ്കിലും നേട്ടം ലഭിക്കുന്നതിന് മറ്റൊരാളെ ഉപദ്രവിക്കലാണ്. ദ്വിറാർ എന്നാൽ തനിക്ക് പ്രത്യേകിച്ചൊരു നേട്ടവുമില്ലാതെ മറ്റൊരാളെ ഉപദ്രവിക്കലാണ്. തനിക്ക് പ്രയാസം സൃഷ്ടിക്കാതെ, മറ്റൊരാൾക്ക് പ്രയാസം സൃഷ്ടിക്കുന്ന രൂപത്തിൽ എന്തെങ്കിലും കാര്യത്തിൽ തടസ്സം സൃഷ്ടിക്കുക ഉദാഹരണം. ഈ അഭിപ്രായത്തിന് ചില പണ്ഡിതന്മാർ - ഇബ്നു അബ്ദിൽ ബർറ്, ഇബ്നു സ്വലാഹ് പോലുള്ള ചിലർ - മുൻഗണന നൽകിയിട്ടുണ്ട്. മറ്റൊരു അഭിപ്രായം ഇപ്രകാരമാണ്: ദ്വറർ എന്നാൽ തന്നെ ഉപദ്രവിക്കാത്ത ഒരാളെ ഉപദ്രവിക്കലാണ്. ദ്വിറാർ എന്നാൽ തന്നെ ഉപദ്രവിച്ച ഒരാളെ അനുവദനീയമല്ലാത്ത രീതിയിൽ തിരിച്ച് ഉപദ്രവിക്കലാണ്. ഇതിൽ ഏത് അഭിപ്രായവുമാകട്ടെ, അന്യായമായ എല്ലാ ഉപദ്രവങ്ങളും നബി -ﷺ- ഈ ഹദീഥിലൂടെ വിലക്കിയിരിക്കുന്നു.