Hadithi: Femra nuk duhet të ndërmarrë udhëtim dyditor pa burrin e saj apo pa një mashkull të familjes

عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيَّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ -وَكَانَ غَزَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثِنْتَيْ عَشْرَةَ غَزْوَةً- قَالَ: سَمِعْتُ أَرْبَعًا مِنَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَأَعْجَبْنَنِي، قَالَ:
«لاَ تُسَافِرِ المَرْأَةُ مَسِيرَةَ يَوْمَيْنِ إِلَّا وَمَعَهَا زَوْجُهَا أَوْ ذُو مَحْرَمٍ، وَلاَ صَوْمَ فِي يَوْمَيْنِ: الفِطْرِ وَالأَضْحَى، وَلاَ صَلاَةَ بَعْدَ الصُّبْحِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ، وَلاَ بَعْدَ العَصْرِ حَتَّى تَغْرُبَ، وَلاَ تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلَّا إِلَى ثَلاَثَةِ مَسَاجِدَ: مَسْجِدِ الحَرَامِ، وَمَسْجِدِ الأَقْصَى، وَمَسْجِدِي هَذَا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 1995]

Nga Ebu Seid el-Hudri (Allahu qoftë i kënaqur me të!), i cili pati marrë pjesë në dymbëdhjetë beteja me Pejgamberin e Allahut (paqja qoftë mbi të!), përcillet se ka thënë që kam dëgjuar nga Pejgamberi i Allahut (paqja qoftë mbi të!) katër gjëra, që më kanë bërë përshtypje të veçantë:
"Femra nuk duhet të ndërmarrë udhëtim dyditor pa burrin e saj apo pa një mashkull të familjes. Nuk lejohet të agjërohet në këto dy ditë: dita e festës së fitrit dhe dita e festës së kurbanit. Nuk lejohet të falet namaz pas namazit të sabahut, derisa të lindë dielli e as pas namazit të ikindisë, derisa të perëndojë dielli. Dhe nuk bën të ndërmerret udhëtim i gjatë vetëm se për te këto tri xhami: Xhamia e Shenjtë, Xhamia e Aksasë dhe Xhamia ime".
[Ky hadith është sahih] - [Muttefek alejhi] - [Sahihu i Buhariut - 1995]

Shpjegimi

Në këtë hadith, Pejgamberi (paqja qoftë mbi të!) ka ndaluar nga katër gjëra:
1. Gruaja e ka të ndaluar të ndërmarrë një udhëtim dyditor pa burrin e saj apo pa dikë nga familjarët e saj, nga ata të cilët e kanë të ndaluar kategorikisht të martohen me të, si: i biri, i ati, djali i vëllait, djali i motrës, xhaxhai, daja etj.
2. Eka bërë të ndaluar agjërimin e ditës së festës të fitrit dhe të ditës së festës të kurbanit, qoftë agjërim zotimi, vullnetar apo shpagimi.
3. E ka ndaluar namazin vullnetar pas namazit të ikindisë, derisa të perëndojë dielli dhe pasi të agojë, derisa të lindë dielli.
4. E ka ndaluar që të ndërmerret udhëtim i gjatë drejt një vendi, duke besuar se ai ka një mirësi të veçantë apo se shpërblimi në të është shumëfish, përveç këtyre tri xhamive; Xhamia e Shenjtë, Xhamia e Pejgamberit dhe Xhamia e Aksasë. Kësisoj, nuk ndërmerret udhëtim i gjatë drejt vendeve të tjera për t'u falur në to, veç këtyre tri xhamive, ngase vetëm në këto tri xhami shumëfishohet shpërblimi.

Mësime nga hadithi

1. Nuk lejohet që femra të udhëtojë pa një mahrem (të afërm familjar).
2. Femra nuk vlen për mahrem për një femër tjetër në udhëtim, ngase Pejgamberi (paqja qoftë mbi të!) e ka cilësuar: "Burri i saj ose një mahrem i saj."
3. Femrës i ndalohet të ndërmarrë çdo lloj distance që konsiderohet udhëtim pa burrin e saj apo pa një mahrem. Distanca që është cekur në këtë hadith ka qenë sipas gjendjes së pyetësit dhe sipas vendit të tij të banimit.
4. Mahrem i femrës konsiderohen: burri i saj dhe të gjithë ata meshkuj që e ka në mënyrë kategorike të ndaluar të martohet me ta, për shkak të afërsisë së gjakut, si: i ati, i biri, xhaxhai, daja etj. Ose për shkak të gjidhënies, si: i ati nga gjiri, xhaxhai nga gjiri etj. Ose për shkak të krushqisë, si: vjehrri. Mahremi duhet të jetë musliman, i rritur, i shëndoshë mendërisht, i besueshëm dhe i sigurt. Ngase qëllimi i vendosjes së mahremit është mbrojtja, ruajtja dhe kujdesi ndaj femrës.
5. Legjislacioni islam është kujdesur në mënyrë të veçantë për ruajtjen dhe mbrojtjen e femrës.
6. Namazi vullnetar që nuk ka asnjë shkak, nuk është i vlefshëm në kohën pas namazit të sabahut dhe pas namazit të ikindisë. Nga kjo ndalesë përjashtohet shlyerja e namazeve të detyrueshme dhe e namazeve me shkaqe të veçanta, si: përshëndetja e xhamisë etj.
7. Nuk lejohet të falet namaz menjëherë pas lindjes së diellit, por duhet të pritet derisa ai të ngrihet sa një shtizë, që është diku dhjetë minuta apo një çerek ore.
8. Koha e ikindisë shtrihet deri në perëndim të diellit.
9. Në hadithin e lartpërmendur ceket lejimi i ndërmarrjes së udhëtimit drejt tri xhamive.
10. Tri xhamitë e mëdha kanë epërsi dhe përparësi ndaj xhamive të tjera.
11. Nuk lejohet të ndërmerret një udhëtim i gjatë për vizitën e varreve, edhe nëse bëhet fjalë për varrin e Pejgamberit (paqja qoftë mbi të!). Ndërsa për ata që banojnë në Medine apo për ata që kanë shkuar në Medine, për ndonë qëllim të ligjshëm, vizita e tij është e lejuar.