Hədis: Yanında əri və ya məhrəmi olmayan qadın iki günlük məsafəyə yola çıxmasın

عَنْ أَبِي سَعِيدٍ الخُدْرِيَّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ -وَكَانَ غَزَا مَعَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ ثِنْتَيْ عَشْرَةَ غَزْوَةً- قَالَ: سَمِعْتُ أَرْبَعًا مِنَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ، فَأَعْجَبْنَنِي، قَالَ:
«لاَ تُسَافِرِ المَرْأَةُ مَسِيرَةَ يَوْمَيْنِ إِلَّا وَمَعَهَا زَوْجُهَا أَوْ ذُو مَحْرَمٍ، وَلاَ صَوْمَ فِي يَوْمَيْنِ: الفِطْرِ وَالأَضْحَى، وَلاَ صَلاَةَ بَعْدَ الصُّبْحِ حَتَّى تَطْلُعَ الشَّمْسُ، وَلاَ بَعْدَ العَصْرِ حَتَّى تَغْرُبَ، وَلاَ تُشَدُّ الرِّحَالُ إِلَّا إِلَى ثَلاَثَةِ مَسَاجِدَ: مَسْجِدِ الحَرَامِ، وَمَسْجِدِ الأَقْصَى، وَمَسْجِدِي هَذَا».
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 1995]

Peyğəmbər (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) ilə on iki döyüşdə iştirak etmiş Əbu Səid Əl-Xudridən (Allah ondan razı olsun) rəvayət edilir ki , o, demişdi: Mən Peyğəmbərdən (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) dörd söz eşitdim və mənim xoşuma gəldi. O, belə dedi:
Yanında əri və ya məhrəmi olmayan qadın iki günlük məsafəyə yola çıxmasın İki gün: Fitr (Ramazan) və Qurban bayramı günləri oruc tutulmaz. Sübh namazından sonra günəş çıxana qədər və əsr namazından sonra günəş batana qədər namaz yoxdur. (İbadət üçün) üç məsciddən başqasına səfər edilməz: Məscidul-Həram, Məscidul-Əqsa və mənim bu məscidim.”
[Səhih] - [Müttəfəqun aleyhi(əl-Buxari və Musliminsəhih gördüyü hədislər)] - [Sahihul-Buxari - 1995]

Şərh (izah)

Peyğəmbər (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) dörd şeyi qadağan etdi:
Birincisi: Qadının, əri və ya məhrəmlərindən biri- oğul, ata, qardaş oğlu, bacı oğlu, əmi və dayı kimi qadına evlənməsi əbədiyyən haram olan kişilərdən biri- olmadan iki günlük məsafəyə səfər etməsinin qadağan edilməsi.
İkincisi: İstər nəzir, istər nafilə, istərsə də kəffarə orucu olsun, Ramazan bayramı və Qurban bayramı günü müsəlmanın oruc tutmasının qadağan edilməsi.
Üçüncüsü: Əsr namazından sonra günəş batana qədər və sübh namazından sonra günəş çıxana qədər nafilə namazı qılmağın qadağan edilməsi.
Dördüncüsü: Bu üç məsciddən başqa hər hansı bir yerə səfər etmək, oranın fəzilətli olduğuna inanmaq və orada yaxşı əməllərin savabının qat-qat artacağına inanmaq qadağandır. Ona görə namaz qılmaq üçün başqa yerlərə səfər etməyin, çünki savab yalnız bu üç məsciddə, Məscidul-Həram, Peyğəmbər məscidi və Məscidul-Əqsada qat-qat artıq yazılır.

Hədisin faydalarından

1. Qadının, yanında məhrəmi olmadan səfər etməsinin icazəli olmaması.
2. Allah Rəsulunun (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) "Əri və ya məhrəmi" sözünə əsasən, heç bir qadın səfərdə digər qadın üçün məhrəm deyil.
3. Qadına, əri və məhrəmi olmadan səfər adlanan hər bir səyahətə çıxmaq qadağan edilir və bu hədis sual verənin vəziyyətinə və yaşayış yerinə uyğun olmuşdur.
4. Qadının məhrəmi əri və ya ata, oğul, əmi və dayı kimi qohumluq əlaqəsinə görə evlənməsi həmişəlik haram olan və ya süd atası, süd əmisi kimi süd vermə yolu ilə yaxud ərin atası kimi evlilik yolu ilə evlənməsi həmişəlik haram olan şəxslərdir. O (məhrəm oln kəs), həddi-buluğa çatmış, ağıllı, etibarlı və güvənilən müsəlman olmalıdır. (Səfərdə qadının yanında) məhrəmin olmasının məqsədi qadını himayə etmək, onu qorumaq və onun işlərini yoluna qoymaqdır.
5. İslam şəriətinin qadına verdiyi diqqət, onu himayə etməsi və onu qoruması.
6. Sübh və əsr namazlarından sonra qılınan nafilə namazının səhih (doğru, keçərli) olmaması. Fərz namazlarının qəzaları, məscidə girərkən qılınan namaz və bunun kimi səbəblərə bağlı namazlar bundan istisnadır.
7. Günəş çıxandan dərhal sonra namaz qılmaq qadağandır. Əksinə, günəşin nizə hündürlüyündə yüksəlməsi lazımdır. Bu da təxminən on dəqiqə ilə on beş dəqiqəyə qədər vaxta bərabərdir.
8. ​
9. Əsr namazının vaxtı günəşin batmasına qədər davam edir.
10. Bu hədisdə üç məscidə səfər etməyin icazəli olmasına işarə vardır.
11. Üç məscidin fəziləti və digərlərindən üstünlüyü.
12. Peyğəmbərin (Allahın salavatı və salamı onun üzərinə olsun) qəbri olsa da belə, qəbirləri ziyarət etmək üçün səfər etmək icazəli deyil. Mədinədə olan, yaxud şər'i və ya icazəli bir məqsədlə oraya gələn kəsə isə, o qəbiri ziyarət etmək icazəlidir.