නබි වදන: “මහා පාපකම් අතරින් මහා පාපකම් මොනවාදැ?යි මා ඔබට දැනුම් දිය යුතු නොවේ ද?”
«أَلَا أُنَبِّئُكُمْ بِأَكْبَرِ الْكَبَائِرِ؟» ثَلَاثًا، قَالُوا: بَلَى يَا رَسُولَ اللهِ، قَالَ: «الْإِشْرَاكُ بِاللهِ، وَعُقُوقُ الْوَالِدَيْنِ» وَجَلَسَ وَكَانَ مُتَّكِئًا، فَقَالَ: «أَلَا وَقَوْلُ الزُّورِ»، قَالَ: فَمَا زَالَ يُكَرِّرُهَا حَتَّى قُلْنَا: لَيْتَهُ سَكَتَ.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح البخاري: 2654]
المزيــد ...
නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් ප්‍රකාශ කළ බව අබූ බක්රා (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී.
“මහා පාපකම් අතරින් මහා පාපකම් මොනවාදැ?යි මා ඔබට දැනුම් දිය යුතු නොවේ ද?” යැයි තුන්වරක් එතුමාණෝ විමසා සිටියහ. ඔවුහු: ‘අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි, එසේය.’ යැයි පිළිතුරු දුන්හ. එතුමාණෝ “අල්ලාහ්ට ආදේශ තැබීම, දෙමාපියන්ට හිංසා කිරීම" යැයි පවසා සැතපී සිටි එතුමා පසුව වාඩි විය. තවදුරටත් ‘දැනගනු, නොමනා කතා හා බොරු සාක්ෂි ද එසේය යැයි පැවසූහ. එතුමා නිහඬ නොවන්නේදැයි අපි පවසන තරමට එතුමාණෝ එය නැවත නැවතත් ප්‍රකාශ කරමින්ම සිටියහ.
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත] - [صحيح البخاري - 2654] විවරණය
නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ තම අනුගාමිකයින් හට මහා පාපකම් ගැන දන්වමින් මෙම කරුණු තුන මෙනෙහි කළහ.
1. අල්ලාහ්ට ආදේශ තැබීම: කිසියම් හෝ නැමදුම් වර් ගයක් අල්ලාහ් හැර වෙනත් කෙනෙකුට යොමු කිරීම. අල්ලාහ්ගේ දේවත්වය, ඔහුගේ පරිපාලනය, ඔහුගේ නාම හා ගුණාංග යනාදියෙහි අල්ලාහ් නොවන වෙනත් අය අල්ලාහ් සමග සමාන කිරීම.
2. දෙමාපියන්ට හිංසා කිරීම: එනම් වචනයෙන් හෝ ක්‍රියාවෙන් දෙමාපියන්ට කරන සියලුම ආකාරයේ හිංසාවන් හා ඔවුන් දෙපළට ඇප උපස්ථාන කිරීම අත්හැර දැමීම.
3. බොරු සාක්ෂි ද නොමනා කතා අතරිනි: පුද්ගලයකුගේ ධනය පැහැර ගැනීම ඔහුගේ ගෞරවය කෙළසීම හෝ එවැනි යමක් කර ඔහුව පහත් කිරීමේ අපේක්ෂාවෙන් ගොතනු ලබන ව්‍යාජ හා අසත්‍යය සෑම ප්‍රකාශයක්ම ඇතුළත් වේ.
මුහම්මද් (සල්ලල්ලාහු අලෙයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ අසත්‍ය කථාවට එරෙහිව කිහිප වතාවක්ම අනතුරු අඟවා ඇත. එය එහි ඇති අශීලාචාරකම හා සමාජයට අත්වන නපුරු බලපෑම් පිළිබඳව අනතුරු අඟවන්නක් ලෙසිනි. එය කෙතරම් දුරටද යත් එතුමාණන් කෙරෙහි අනුකම්පා කරමින් සහ එතුමාණන්ට ඇතිවන කරදර පිළිකුල් කරමින් සහාබාවරු එතුමාණන් නිහඬ වන්නේ නම් මැනව යි පවසා සිටින තරමටම විය.
හදීසයේ හරය
- පාපකම් අතරින් බරපතලම පාපය අල්ලාහ්ට ආදේශ තැබීමය. එය මහා පාපයන්ගේ හදවත හා විශාලතම පාපය බවට අල්ලාහ් එය පත් කර ඇති බැවිනි. උත්තරීතර අල්ලාහ්ගේ ප්‍රකාශයක් මෙය තවදුරටත් සහතික කරයි. "සැබැවින්ම තමන්ට ආදේශ කිරීම සම්බන්ධයෙන් අල්ලාහ් සමාව නොදෙන අතර ඒ හැර වෙනත් දෑට ඔහු අභිමත කරන්නන්හට සමාව දෙනු ඇත."
- දෙමව්පියන්ට ඉටු කළ යුතු වගකීම්හි වැදගත්කම: ඔවුන් දෙදෙනාට වගකීම් ඉටු කිරීම තමාට ඉටු කරන වගකීම් සමග උත්තරීතර අල්ලාහ්ගේ සම්බන්ධ කර ඇත.
- පාපකම් මහා හා කුඩා යනාදි ලෙස බෙදී ඇත. මහා පාපකම් යනු, දණ්ඩ නීතියට හා ශාපයට ලක්වන ආකාරයේ, ලෞකික වශයෙන් දඬුවම් ලැබීමට සුදුසුකම් ලබන හා අපා ගින්නට පිවිසීමේ අනතුරු අඟවා ඇති පරිදි මතුලොව අනතුරු අඟවා ඇති මතුලොව දඬුවම් ලැබීමට සුදුසුකම් ලබන සෑම පාපයක්ම වේ. මහා පාපයන් බරපතලය. තහනම් කිරීමේ දී ඇතැම් පාපකම් ඇතැම් දෑට වඩා දරුණුය. මේ මහා පාපකම් හැර සෙසු දෑ සුළු පාපයන් ලෙස සැළකේ.
අමතර
- නබි වදන: මහා පාපකර්මයන්: අල්ලාහ්ට ආදේශ තැබීම, දෙමාපියන්ට හිංසා කිරීම, ආත්මයක් ඝාතනය කිරීම, බොරු දිවුරුම් දීම.
- නබි වදන: විනාශ කර දමන කරුණු හතකින් නුඹලා වැළකෙනු. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණනි, ඒවා කුමක්දැ?යි විමසුවෝය. එතුමා: “අල්ලාහ්ට ආදේශ තැබීම, හූනියම් කිරීම, අල්ලාහ් තහනම් කළ ආත්මයක් කිසිදු අයිතියකින් තොරව ඝාතනය කිරීම, පොළිය අනුභව කිරීම, අනාථයින්ගේ ධනය සූරා කෑම, සතුරු යුද දිනක පළා යෑම, දේව විශ්වාසී, නිර්දෝෂී, පතිවත රකින කාන්තාවන්ට අවලාද නැගීම.”
- නබි වදන: මහා පාපයන්ගෙන් වැළකී සිටින විට, පස්වේල සලාතයත්, ජුමුආ වෙන් ජුමුආවටත්, රමළානයෙන් රමළානයටත් ඒවා අතර සිදුවන දෑ සඳහා ඒවා ප්රතිකර්මයන් වනු ඇත.
- නබි වදන: මුස්ලිම්වරුන් දෙදෙනෙකු තම අසිපත්වලින් එකිනෙකා මුණ ගැසුණු විටෙක, ඝාතකයා හා ඝාතනය කරනු ලැබූ තැනැත්තා අපා ගින්නේ වෙති.
- නබි වදන: සැබැවින්ම ජනයා කිසිදු යුක්තියකින් තොරව අල්ලාහ්ගේ සම්පත් අතර ගනුදෙනු කරති. එහෙයින් මළවුන් කෙරෙන් නැගිටුවනු ලබන දිනයේ අපා ගින්න ඔවුනට හිමිය.
- නබි වදන: අනුමානය ගැන නුඹලා ප්රවේසම් විය යුතුයි. හේතුව සැබැවින්ම අනුමානය වනාහි එය කතාවෙන් වඩාත් අසත්‍යය වන්නකි.
- නබි වදන: මියගිය ඇත්තන්හට දොස් නොකියනු. සැබැවින්ම ඔවුන් ඉදිරිපත් කළ දෑ වෙතට ශීඝ්රයෙන් ගිය අය වෙති.