فەرموودە: خواى گەورە نوێژی یەکێک لە ئێوە قبوڵ ناکات ئەگەر تووشی ناپاک بوون (دەستنوێژ شکان - الحدث) بوو؛ هەتاوەکو دەستنوێژ دەگرێتەوە
عن أبي هريرة رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم : "لاَ يَقْبَل الله صلاَة أَحَدِكُم إِذا أَحْدَث حَتَّى يَتوضَّأ".
[صحيح] - [متفق عليه]
المزيــد ...
لە ئەبی هورەیرەوە -ڕەزای خوای لێبێت- کە پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «خواى گەورە نوێژی یەکێک لە ئێوە قبوڵ ناکات ئەگەر تووشی ناپاک بوون (دەستنوێژ شکان - الحدث) بوو؛ هەتاوەکو دەستنوێژ دەگرێتەوە».
صەحیحە - بوخاری و موسلیم هاوڕان لەسەری
ئەم شەریعەتە بە حیکمەت وپڕ لە داناییە ڕێنمایی کردووە بەوەی کە کەسێک نابێت بچێتە ناو نوێژەوە ئەگەر بە شێوەیەکی جوان نەبێت چونکە ئەم نوێژە پەیوەندیەکی پتەوە لە نێوان پەروەردگار وبەندەکەی، وڕێگایەکە بۆ نزاکردن وپاڕانەوە، بۆیە شەریعەت فەرمانی کردووە بە خۆ پاککردنەوە ودەستنوێژگرتن، وهەواڵی داوە بەوەی کە نوێژەکە ڕەتدەکرێتەوە وقبوڵ ناکرێت ئەگەر کەسەکە دەستنوێژی نەگرتبێت.
لە سوودەکانی فەرموودەکە
- مەزنی پلەوپایەی نوێژکردن، بەشێوەیەک کە خوای گەورە قبوڵی ناکات بە بێ دەستنوێژگرتن.
- نوێژی کەسێک قبوڵ ناکرێت کە دەستنوێژی شکا بێت تووشی ناپاک بوون (الحدث) بوو بێت؛ هەتاوەکو دەستنوێژ دەگرێت لە هەردوو: ناپاکبوونی گەورە (وەکو: لەشگرانی) وناپاکبوونی بچووک (وەکو: با لێ دەرچوون، وخەو).
- (الحدث - ناپاک بوون) دەبێتە هۆی دەستنوێژ شکان ونوێژەکە بەتاڵ دەبێتەوە وقبوڵ ناکرێت، ئەگەر لە ناو نوێژەکەش بێت.
- مەبەست لە قبوڵ نەبوونی نوێژ لێرەدا ئەوەیە کە نوێژەکەی دروست نییە وئەنجامدانی فەرزەکەی لە سەر لانەچووە.
- فەرموودەکە سوودی ئەوە دەگەیەنێت کە نوێژەکان تێیاندایە قبوڵ دەکرێت وهەیشیانە ڕەت دەکرێتەوە، وئەو نوێژەی بە گوێرەی شەریعەت بێت ئەوا قبوڵ دەکرێت، وئەوەیشیان بە گوێرەی شەرع نەبێت ئەوا ڕەت دەکرێتەوە، وبەهەمان شێوە لە هەموو پەرستنەکانی تر، چونکە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: (ئەوەی کردەوەیەک بکات -پەرستنێک بکات- کە فەرمانی ئێمەی لە سەر نەبێت -لە ئاینی ئێمە نەبێت-، ئەوا ئەو کردەوەیە ڕەت دەکرێتەوە).
- نوێژی کەسێک کە دەستنوێژی شکا بێت حەرامە، چونکە خوای گەورە قبوڵی ناکات، ونزیک بوونەوە لە خوای گەورە بە شتێک کە ئەو قبوڵی نەکات ئەمە جۆرێکە لە گێرەشێوێنی کردن وگاڵتەکردن.
- مرۆڤ ئەگەر دەستنوێژی گرت بۆ نوێژێک لە نوێژەکان پاشان کاتی نوێژێکی تر هات ودەستنوێژی نەشکا بوو؛ ئەوا واجب نییە کە جارێکی تر دەستنوێژ بگرێتەوە.
- ئەنجامدانی نوێژی فەرز وسونەت وتەنانەت نوێژی جەنازەیش قبوڵ ناکرێن لە کەسێک دەستنوێژی نەبێت ئەگەر لە بیریشی چووبێت کە دەستنوێژی نییە، دەبێت دەستنوێژ بگرێتەوە ونوێژەکەی دووبارە بکاتەوە، وبە هەمان شێوە ئەو کەسەی کە لەشی گرانە ئەگەر نوێژ بکات پێش ئەوەی غوسڵ دەربکات -خۆی بشۆرێت- ئەوا نوێژەکەی قبوڵ ناکرێت، وئەو کەسەی لە بیری چووە کە دەستنوێژی نییە دەبێت نوێژەکەی دووبارە بکاتەوە.
پۆلێنکردنەکان
زیاتر
- فەرموودە: هەرکەسێک بە ستەم بستێک زەوی داگیر بکات؛ ملی تەوق دەکرێت بە حەوت چینی ناخی زەویدا
- فەرموودە: ئەگەر یەکێک لە ئێوە دەستنوێژی گرت ئەوا با ئاو بکاتە نێو لوتیەوە وپاشان دەری بکات، وئەگەر بەردی بەکارهێنا بۆ خۆ پاککردنەوە؛ ئەوا با تاک بەکاربهێنێت، وئەگەر یەکێک لە ئێوە هەستا لە خەو؛ ئەوا با سێ جار دەستی بشوات پێش ئەوەی بیخاتە نێو تەشتەکەوە، چونکە یەکێک لە ئێوە نازانێت شەو دەستی لە کوێی بووە
- فەرموودە: ئەی عائیشە چاوەکانم دەخەون، بەڵام دڵم ناخەوێت
- فەرموودە: کات سوڕانەوەى تەواو کرد وگەڕایەوە وەکو ئەو ڕۆژەی خواى گەورە ئاسمانەکان وزەوی دروستکرد: ساڵێک دوازدە مانگە، چوار مانگیان حەرامکراون (پیرۆزن): سیانیان لەدوای یەکن: (زو ئەلقەعدە:ذُو القَعْدَةِ)، و (زو ئەلحیجە:ذُو الحَجَّةِ)، و (موحەرەم:المحرمُ)، و(ڕەجەبی موزەر:رَجَبُ مُضَرَ)
- فەرموودە: ئەگەر بەندەى مسوڵمان یان ئیماندار دەستنوێژ بگرێت ودەموچاوی بشوات؛ ئەوا هەموو گوناهەکان کە بە چاوی سەیری کردووە لەگەڵ ئاوەکەدا لە دەموچاویەوە دەردەچن، یان (تەنانەت دەردەچن) لەگەڵ کۆتا دڵۆپەی ئاویشدا