فەرموودە: تاوانە گەورەکان (الکبائر): شیرک وهاوەڵدانان بۆ خوای گەورە، خراپەکاری بەرامبەر دایک وباوک، وکوشتنی نەفسێک، سوێندخواردنی نقومکەر

عن عبد الله بن عمرو بن العاص رضي الله عنهما عن النبي صلى الله عليه وسلم قال: «الكبائر: الإشراك بالله، وعُقُوق الوالدين، وقتل النفس، واليمين الغَمُوس».
[صحيح] - [رواه البخاري]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

لە عبدالله کوڕی عەمرو -ڕەزای خوایان لێبێت- کە پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- دەفەرموێت: «تاوانە گەورەکان (الکبائر): شیرک وهاوەڵدانان بۆ خوای گەورە، خراپەکاری بەرامبەر دایک وباوک، وکوشتنی نەفسێک، سوێندخواردنی نقومکەر».
صەحیحە - بوخاری گێڕاویەتیەوە

شیکردنەوە

ئەم فەرموودەیە باسی هەندێک لە تاوانەکان دەکات کە بە (تاوانە گەورەکان) وەسفکراوە، بەم ناوە ناونراوە چونکە زیانی گەورەی هەیە بۆ ئەنجامدەری ئەم تاوانانە وبۆ هەموو خەڵکیش لە دونیا وقیامەتدا. یەکەمیان: [هاوبەشدانانە بۆ خوای گەورە (شیرک)]، واتە: کوفرکردن بە خوای گەورە ئەویش بەوەی کە لە گەڵ خوادا یەکێکی تر بپەرستێت وئینکاری بکات لە پەرستنی پەروەردگاری (بە بێ هاوبەش). دووەم:[خراپەکاری بەرامبەر دایک وباوک]، خراپەکاری: بە واتای ئەوەی کە بەرامبەر هەردوویان یان یەکێکیان کردەوەیەک ئەنجامبدات یان قسەیەک بکات بە پێی داب ونەریت ئازاریان بدات وەکو ڕێز لێنەگرتنیان وجوێندان پێیان وسەردانی نەکردنیان وبەخێو نەکردنیان وجێبەجێ نەکردنی داواکارییەکانیان لە کاتێکدا کە پێویستیان پێیەتی. سێیەم: [کوشتنی نەفسێک]، بە بێ هەق وەکو کوشتنێک زوڵم ودەستدرێژی ناهەق بێت، بەڵام ئەگەر کەسەکە شایەنی کوشتن بوو وەکو کوشتن لە سەر سنوورە شەرعییەکان بۆ نمونە (تۆڵەسەندنەوە - القصاص) کاتێک کەسێک کەسێکی تر دەکوژێت بە ئەنقەست دەکوژرێتەوە وکوشتنەکانی تر کە لە شەرعدا باسکراوە ئەمانە ئەم فەرموودانە نایانگرێتەوە. پاشان فەرموودەکە کۆتایی هاتووە بە هەڕەشەکردن وترساندن لە (سوێندخواردنی نقومکەر): بەم ناوە ناونراوە (نقومکەر - الغموس) چونکە ئەوەی ئەم سوێندە بخوات کە سوێندێکی درۆ وناڕەوا وستەمە ئەوا ئەنجامدەری نقوم دەکات لە تاوان ولە دۆزەخ، لە بەر ئەوەی سوێندێکی خوارد سەرەڕای زانینی بەوەی کە ئەم سوێندە درۆیە.