Hadiise: Jeyaako e amen oon diwnuɗo wolla oon diwnanaaɗo, wolla o waɗi wageyaagal wolla o waɗana wageyaagal, walla o wili wolla o wilnana

عن عمران بن حصين رضي الله عنه قال: قال رسول الله صلى الله عليه وسلم:
«‌لَيْسَ ‌مِنَّا ‌مَنْ ‌تَطَيَّرَ أَوْ تُطُيِّرَ لَهُ، أَوْ تَكَهَّنَ أَوْ تُكُهِّنَ لَهُ، أَوْ سَحَرَ أَوْ سُحِرَ لَهُ، وَمَنْ عَقَدَ عُقْدَةً، وَمَنْ أَتَى كَاهِنًا فَصَدَّقَهُ بِمَا يَقُولُ فَقَدْ كَفَرَ بِمَا أُنْزِلَ عَلَى مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ».
[حسن] - [رواه البزار] - [مسند البزار: 3578]

Ƴettaama e imraan Ɓiy Huseyni o wii: Nelaaɗo yo ALLO juul e dow muh O hisna ɗum o wii:
« Jeyaako e amen oon diwnuɗo wolla oon diwnanaaɗo, wolla o waɗi wageyaagal wolla o waɗana wageyaagal, walla o wili wolla o wilnana, kala piɓɗo fiɓnde, e kala garɗo e wage ( kortotooɗo) o gooŋɗani mbo ko o haali ko o yeddii ko tellinaa ko e Muhamadu yo ALLa juul e dow muh O hisno ɗum ».
[حسن] - [رواه البزار] - [مسند البزار - 3578]

Sarhu on

Annabi yo ALLa juul e dow muh O hisno ɗum o fodoni golluɗo e leñol mum he ɗe golle e maakol makko:" jeyaako e amen" ina heen:
Gadanel: " oon diwnuɗo wolla o diwnana" woni iwdi ɗuum ko diwnude ndiwri saanga naatde e golle hono ɗatngal wolla njulaagu wolla ko wonaa ɗuum, si ndi diwrii bannge ñaamo o aaɓno o jooko ko yahata ko e ko o faala ko, si ndu diwrii bannge nana o hiitino o acca ko o yiɗno waɗde ko, dagaaki nde neɗɗo waɗanta ɗum hoore mum wolla halfinoo goɗɗo waɗana ɗum, ina jeyaa e ɗuum hiitnaade kala huunde ko nanatee wolla ko yi'ate, e ndiwri wolla e kulle goɗɗe he, wolla jom en ŋakke wolla tonngooɗe wolla ñalɗi e ko wona ɗuum.
Ɗimme ngel woni:" kala baɗɗo wageyaagal ( tiimngal) wolla o waɗana ngal " oon noddatiiɗo anndude ko wirnii wano huutoraade koode e ko nanndi heen, wolla o ari e noddittoowo anndude ko wirnii hono wage ( tiimoowo) e ko nanndi heen, o gooŋɗani mbo ko o haali ko e nootitongol nganndal cuuɗiiɗi, o yeddii ko tellinaa ( jippinaa) ko e Muhammadu yo ALLO juul e dow muh O hisno ɗum.
Tataɓel ngel: " kala bilɗo wolla o wilanaa" oon woni golluɗo mbilewu e hoore makko, wolla o totti goɗɗo yo waɗan mbo mbilewu; ngam o nafa heen goɗɗo wolla o lorla ( torra) mbo, wolla o fiɓi piɓol hon fiɓrude gaarayol wolla wildude mbo mocci karminaaɗi e wuttude ( tututde) heen.

Ina jeyaa he nafooje Hadiis

1. Waɗɗaade wakkilaade ALLa e gooŋɗinde ñaawoor e hoddiro ALLa, e harminde diwnude e hiitinaade e mbilewu e wageyaagal, e naaɓnaade waɗooɓe ɗuum.
2. Nodditaade anndude ko wirnii ko e sirku mbo ngannuɗa hemo riiwti wootaɗinde ( wootinɓinnde).
3. Harmude gooŋɗinde wageeɓe ( siirotooɓe/ timooɓe) e yaade ka maɓɓe, ina e ɗuum ko innira ko tiimrude newre wolla koppu wolla burjuuji hay si ɗum wonii e laawol ƴellitaade.