නබි වදන: “ඔබේ දෙමව්පියන් මත ඔබ දිවුරා පැවසීම සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔබට තහනම් කර ඇත්තේය
عَنْ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ رضي الله عنه قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:
«إِنَّ اللهَ عَزَّ وَجَلَّ يَنْهَاكُمْ أَنْ تَحْلِفُوا بِآبَائِكُمْ»، قَالَ عُمَرُ: فَوَاللهِ مَا حَلَفْتُ بِهَا مُنْذُ سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ نَهَى عَنْهَا ذَاكِرًا وَلَا آثِرًا.
[صحيح] - [متفق عليه] - [صحيح مسلم: 1646]
المزيــد ...
අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ප්‍රකාශ කළ බව උමර් ඉබ්නු අල් කත්තාබ් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී:
“ඔබේ දෙමව්පියන් මත ඔබ දිවුරා පැවසීම සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඔබට තහනම් කර ඇත්තේය.” උමර් තුමා: අල්ලාහ් මත දිවුරා පවසමි. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් එය වළක්වා ඇති බවට මාගේ කණට වැකුණු දා පටන් මෙනෙහි කිරීමක හෝ (වෙනත් කෙනෙකුගේ ප්‍රකාශයක්) දැනුම් දීමක මම එසේ දිවුරා නොසිටියෙමි.”
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [බුහාරි හා මුස්ලිම් හි වාර්තා වී ඇත] - [صحيح مسلم - 1646]
තම දෙමාපියන් මුතුන් මිත්තන් කෙරෙහි දිවුරා පැවසීම අල්ලාහ් තහනම් කර ඇති බව නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් දන්වා සිටියහ. එහෙයින් කවරෙකු දිවුරන්නට සිතන්නේ ද ඔහු අල්ලාහ් කෙරෙහි පමණක් දිවුරා සිටිය යුතුය. ඔහු හැර වෙනත් කිසිවෙකු මත දිවුරා නො සිටිය යුතුය. අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) එය තහනම් කර ඇති බව තමන් සවන් දුන් දා පටන්, එසේ තමන් විසින්ම හෝ තවත් කෙනෙකු පිළිබඳ පවසන විට හෝ එසේ කිසිදා දිවුරා නොසිටි බවත් අල්ලාහ් හැර වෙනත් කිසිවෙකු කෙරෙහි දිවුරා නොසිටි බවත් උමර් ඉබ්නු කත්තාබ් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා මෙනෙහි කර සිටියේය.
හදීසයේ හරය
- අල්ලාහ් නොවන දෑ මත දිවුරා සිටීමේ තහනම. සැබැවින්ම දෙමාපියන් මුතුන් මිත්තන් මත දිවුරා සිටීම ජාහිලිය්යා නම් අඥාන යුගයේ හුරුපුරුදුකම් වේ.
- දිවුරුම යනු: යම් කටයුත්තක් සහතික කරනු වස් අල්ලාහ් මත හෝ අල්ලාහ්ගේ නාම හෝ ගුණාංග මත දිවුරා සිටීමය.
- උමර් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමාගේ මහිමය. එතුමා යමක් පිළිපැදීමට යුහුසුළු වීම, යමක් වටහා ගැනීමට එතුමා තුළ වූ මනා අවබෝධය හා එතුමාගේ නිහතමානිකම.
අමතර
- නබි වදන: යුදෙව්වන් හා කිතුනුවන්ට අල්ලාහ්ගේ දොසක්ම වේවා! ඔවුන් ඔවුන්ගේ ශාස්තෘවරුන්ගේ සොහොන් දේවස්ථාන බවට පත් කර ගත්තෝය. -ඔවුන් සිදු කළ දැයින් ප්රවේසම් විය යුතුය- එය එසේ නොවී නම්, එතුමාගේ සොහොන් ගැබද බැහැරට ගෙන එන්නට තිබුණි. එනමුත් දේවස්ථානයක් බවට ගැනීම ගැන බිය හේතුවෙන් එසේ නොකළේය.
- නබි වදන: ආදේශ තබන්නන් ආදේශ තැබීමෙන් මම ස්වාධීන වෙමි. කවරෙකු මා සමග මා හැර වෙනත් කෙනෙකු හවුල් කරමින් ක්රියාවක් සිදු කළේ ද සැබැවින්ම මම ඔහු හා ඔහුගේ ආදේශය ද අතහැර දැමුවෙමි.
- නබි වදන: නුඹලා අතරින් ඉහවහා ගිය ආදරයක් ඇති මිතුරෙකු මට වීමෙන් මම අල්ලාහ්ට නිර්දෝෂී වූයෙමි. සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඉබ්රාහීම් තුමා මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගත්තාක් මෙන් ඔහු මාව ද මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගෙන ඇත. මාගේ ප්රජාවෙන් මම මිතුරෙකු තෝරා ගන්නෙකු වී නම් සැබැවින්ම මම අබූ බක්ර් ව මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගන්නෙමි.
- නබි වදන: මර්යම්ගේ පුත් ගැන කිතුනුවන් අතිශයෝක්තියෙන් ප්රශංසා කළාක් මෙන් නුඹලා මා සමග අතිශයොක්තියෙන් ප්රශංසා කරමින් කටයුතු නොකරනු. සැබැවින්ම මම ගැත්තෙක්මි. එහෙයින් නුඹලා ‘අල්ලාහ්ගේ ගැත්තා හා ඔහුගේ දුතයා’ යැයි පවසනු.
- නබි වදන: ‘ඔබේ නිර්දේශය තුළින් වඩාත් සතුටු වන ජනයා කවුරුන්ද?’ එතුමා: “කවරෙකු ‘ලා ඉලාහ ඉල්ලල්ලාහ්’ (අල්ලාහ් හැර නැමදුමට සුදුසු වෙනත් දෙවියකු නොමැති) යැයි තම පිවිතුරු හදවතින් පවසන්නා” වේ යැයි පැවසූහ.
- නබි වදන: නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් පමණක් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවටත් ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවකු නොමැති බවටත් සැබැවින්ම මුහම්මද් තුමා ඔහුගේ ගැත්තකු හා දූතයකු බවටත් ඊසා නොහොත් ජේසු තුමා අල්ලාහ්ගේ ගැත්තකු හා ඔහුගේ දූතයා බවටත් එතුමා මර්යම් වෙත හෙළූ ඔහුගේ වදන හා ඔහුගෙන් වූ ප්රාණය බවටත් ස්වර්ගය සැබෑවකි. නිරය සැබෑවකි යන වගටත් කවරෙකු සාක්ෂි දැරුවේ ද ඔහු කවර ක්රියාවක් මත පසුවන්නේ ද ඒ අනුව අල්ලාහ් ඔහුව ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරන්නේය.
- නබි වදන: කවරෙකු අල්ලාහ් හැර යම් ආදේශයකට ඇරයුම් කරමින් සිටිය දී මිය ගියේ ද ඔහු අපා ගින්නට පිවිසීය.