නබි වදන: කිතුනුවන් මර්යම්ගේ පුතණුවන් අතිශයෝක්තියෙන් ප්‍රශංසා කළාක් මෙන් නුඹලා මා අතිශයෝක්තියෙන් ප්‍රශංසා නොකරන්න. සැබැවින්ම මම ඔහුගේ ගැත්තෙකු පමණි. එබැවින් නුඹලා: දේව ගැත්තා, දේව දූතයා ලෙස පවසන්න
عَن عُمَرَ بنِ الخَطَّابِ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُ قال: سَمِعْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَقُولُ:
«لَا تُطْرُونِي كَمَا أَطْرَتِ النَّصَارَى ابْنَ مَرْيَمَ؛ فَإِنَّمَا أَنَا عَبْدُهُ، فَقُولُوا: عَبْدُ اللهِ وَرَسُولُهُ».
[صحيح] - [رواه البخاري] - [صحيح البخاري: 3445]
المزيــد ...
නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් කළ ප්‍රකාශයකට තමන් සවන් දුන් බව පවසමින් උමර් ඉබ්නු අල්-කත්තාබ් (රළියල්ලාහු අන්හු) තුමා විසින් මෙසේ වාර්තා කරන ලදී.
"කිතුනුවන් මර්යම්ගේ පුතණුවන් අතිශයෝක්තියෙන් ප්‍රශංසා කළාක් මෙන් නුඹලා මා අතිශයෝක්තියෙන් ප්‍රශංසා නොකරන්න. සැබැවින්ම මම ඔහුගේ ගැත්තෙකු පමණි. එබැවින් නුඹලා: දේව ගැත්තා, දේව දූතයා ලෙස පවසන්න."
[පූර්ව සාධක සහිත හදීසයකි] - [ඉමාම් බුහාරි එය වාර්තා කර ඇත] - [صحيح البخاري - 3445]
කිතුනුවන් ඊසා ඉබ්නු මර්යම් (අලයිහිස් සලාම්) තුමා සමග කටයුතු කළාක් මෙන් උත්තරීතර අල්ලාහ්ගේ ගුණාංග හා ඔහුගේ ශුද්ධ වූ ක්‍රියාවන් යොදා තමන් පැසසීමෙහි හා වර්ණනා කිරීමෙහි මෙන්ම සැබැවින්ම තමන්ට ගුප්ත දෑ දන්නා බව පවසමින්, අල්ලාහ් සමග තමන්ට ඇරයුම් කර සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කිරීමෙන් හා උල්ලංඝනය කිරීමෙන් නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ වැළැක්වූහ. පසුව සැබැවින්ම තමන් අල්ලාහ්ගේ ගැත්තන් අතරින් වූ ගැත්තෙකු බව පැහැදිළි කළ අතර තමාට දේව ගැත්තා, දේව දූතයා යනුවෙන් ආමන්ත්‍රණය කරන මෙන් ද එතුමාණෝ නියෝග කළහ.
හදීසයේ හරය
- ගුණගායනා කිරීමෙහි හා ප්‍රශංසා කිරීමෙහි ආගමික සීමාව ඉක්මවා කටයුතු කිරීමෙන් ප්‍රවේසම් විය යුතුය. හේතුව සැබැවින්ම එය දේව ආදේශය වෙත යොමු කරනු ඇත.
- නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණන් අනතුරු ඇඟවූ දෑ මෙම සමූහයා අතර සිදු වී ඇත. පිරිසක් අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) ඉහවහා පැසසුම් කරති. තවත් පිරිසක් 'අහ්ලුල් බයිත්' නොහොත් නබි නිවැසියන් ද තවත් පිරිසක් 'අවුලියා' නොහොත් දැහැමියන් ද පැසසුමට ලක් කරති. ඔවුහු දේව ආදේශය තුළ වැටුණෝය.
- සැබැවින්ම තමන් අල්ලාහ්ගේ ගැත්තා බව නබි (සල්ලල්ලාහු අලයිහි වසල්ලම්) තුමාණෝ වර්ණනා කර ගත්හ. එය එතුමාණන් අල්ලාහ්ගේ පිහිට පතන දාසයකු යැයි පැහැදිලි කර දෙනු පිණිසය. පරමාධිපතියාණන්ගේ විශේෂිත ගුණාංග කිසිවක් එතුමාණන් වෙත හැරවීම සුදුසු වන්නේ නැත.
- එමෙන්ම තමන් අල්ලාහ්ගේ දූතයාණන් බවත් එතුමාණෝ වර්ණනා කර ගත්හ. එය අල්ලාහ් අබියසින් එවන ලද දූතයකු බව පැහැදිළි කරනු පිණිසය. ඒ අනුව එතුමාණන්ව විශ්වාස කර සහතික කිරීමත් එතුමාණන්ව අනුගමනය කිරීමත් අනිවාර්යය වේ.
අමතර
- නබි වදන: යුදෙව්වන් හා කිතුනුවන්ට අල්ලාහ්ගේ දොසක්ම වේවා! ඔවුන් ඔවුන්ගේ ශාස්තෘවරුන්ගේ සොහොන් දේවස්ථාන බවට පත් කර ගත්තෝය. -ඔවුන් සිදු කළ දැයින් ප්‍රවේසම් විය යුතුය- එය එසේ නොවී නම්, එතුමාගේ සොහොන් ගැබද බැහැරට ගෙන එන්නට තිබුණි. එනමුත් දේවස්ථානයක් බවට ගැනීම ගැන බිය හේතුවෙන් එසේ නොකළේය.
- නබි වදන: ආදේශ තබන්නන් ආදේශ තැබීමෙන් මම ස්වාධීන වෙමි. කවරෙකු මා සමග මා හැර වෙනත් කෙනෙකු හවුල් කරමින් ක්රියාවක් සිදු කළේ ද සැබැවින්ම මම ඔහු හා ඔහුගේ ආදේශය ද අතහැර දැමුවෙමි.
- නබි වදන: නුඹලා අතරින් ඉහවහා ගිය ආදරයක් ඇති මිතුරෙකු මට වීමෙන් මම අල්ලාහ්ට නිර්දෝෂී වූයෙමි. සැබැවින්ම අල්ලාහ් ඉබ්රාහීම් තුමා මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගත්තාක් මෙන් ඔහු මාව ද මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගෙන ඇත. මාගේ ප්රජාවෙන් මම මිතුරෙකු තෝරා ගන්නෙකු වී නම් සැබැවින්ම මම අබූ බක්ර් ව මිතුරෙකු ලෙස තෝරා ගන්නෙමි.
- නබි වදන: ‘ඔබේ නිර්දේශය තුළින් වඩාත් සතුටු වන ජනයා කවුරුන්ද?’ එතුමා: “කවරෙකු ‘ලා ඉලාහ ඉල්ලල්ලාහ්’ (අල්ලාහ් හැර නැමදුමට සුදුසු වෙනත් දෙවියකු නොමැති) යැයි තම පිවිතුරු හදවතින් පවසන්නා” වේ යැයි පැවසූහ.
- නබි වදන: නැමදුමට සුදුස්සා අල්ලාහ් පමණක් හැර වෙනත් දෙවියෙකු නොමැති බවටත් ඔහුට කිසිදු හවුල්කරුවකු නොමැති බවටත් සැබැවින්ම මුහම්මද් තුමා ඔහුගේ ගැත්තකු හා දූතයකු බවටත් ඊසා නොහොත් ජේසු තුමා අල්ලාහ්ගේ ගැත්තකු හා ඔහුගේ දූතයා බවටත් එතුමා මර්යම් වෙත හෙළූ ඔහුගේ වදන හා ඔහුගෙන් වූ ප්රාණය බවටත් ස්වර්ගය සැබෑවකි. නිරය සැබෑවකි යන වගටත් කවරෙකු සාක්ෂි දැරුවේ ද ඔහු කවර ක්රියාවක් මත පසුවන්නේ ද ඒ අනුව අල්ලාහ් ඔහුව ස්වර්ගයට ඇතුළත් කරන්නේය.
- නබි වදන: කවරෙකු අල්ලාහ් හැර යම් ආදේශයකට ඇරයුම් කරමින් සිටිය දී මිය ගියේ ද ඔහු අපා ගින්නට පිවිසීය.
- නබි වදන: අතිශයෝක්තියෙන් කටයුතු කරන්නෝ විනාශ වූවෝය. - මෙය තුන්වරක් එතුමා පැවසූහ.