فەرموودە: ئەی کوڕ، هەندێک وشەت فێر دەکەم، سنوورەکانی شەریعەتی خودا بپارێزە؛ ئەوا خودا دەتپارێزێت، سنوورەکانی شەریعەتی خودا بپارێزە؛ ئەوا دەبینیت خودا لە پێشەوە لە گەڵ تۆدا دەبێت، ئەگەر داوات کرد؛ ئەوا تەنها داوا لە خودا بکە، وئەگەر داواى يارمەتی وپشتیوانیت كرد؛ ئەوا تەنها داواى يارمەتى وپشتیوانی له خودا بكه

عن عبد الله بن عباس رضي الله عنهما قال: كنت خلف النبي صلى الله عليه وسلم يوماً فقال يا غلام، إني أعلمك كلمات: «احْفَظِ اللهَ يحفظْك، احفظ الله تَجِدْه تُجَاهَك، إذا سألت فاسأل الله، وإذا اسْتَعَنْتَ فاسْتَعِن بالله، واعلمْ أن الأمةَ لو اجتمعت على أن ينفعوك بشيء لم ينفعوك إلا بشيء قد كتبه الله لك، وإن اجتمعوا على أن يَضرُّوك بشيء لم يَضرُّوك إلا بشيء قد كتبه الله عليك، رفعت الأقلام وجفت الصحف». وفي رواية: «احفظ الله تَجِدْه أمامك، تَعرَّفْ إلى الله في الرَّخَاء يَعرِفْكَ في الشِّدة، واعلم أنَّ ما أخطأَكَ لم يَكُنْ ليُصِيبَكَ، وما أصَابَكَ لم يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ، واعلم أن النصرَ مع الصبرِ، وأن الفرجَ مع الكَرْبِ، وأن مع العُسْرِ يُسْرًا».
[صحيح] - [رواه الترمذي وأحمد بروايتيه]

ئەم وەرگێڕاوە پێویستی بە پێداچوونەوە و وردبوونەوەی زیاتر هەیە.

له ئیبن عەباسەوه -ڕەزای خوایان لێبێت- دەڵێت: من ڕۆژێكيان بە سواری وڵاخێک له پشتەوەى پێغەمبەرى خوا -صلى اللە علیە وسلم- بووم و بە منی فەرموو : «ئەی کوڕ (ئەی غوڵام)، هەندێک وشەت فێر دەکەم، سنوورەکانی شەریعەتی خودا بپارێزە؛ ئەوا خودا دەتپارێزێت، سنوورەکانی شەریعەتی خودا بپارێزە؛ ئەوا دەبینیت خودا لە پێشەوە لە گەڵ تۆدا دەبێت، ئەگەر داوات کرد؛ ئەوا تەنها داوا لە خودا بکە، وئەگەر داواى يارمەتی وپشتیوانیت كرد؛ ئەوا تەنها داواى يارمەتى وپشتیوانی له خودا بكه، وبزانه بەڕاستى ئەگەر هەموو ئوممەت كۆببنەوه بۆ ئەوەى به شتێك سوودت پێ بگەيەنن؛ ئەوا سوودت پێ ناگەيەنن تەنها بەو شته نەبێت كه خودا بۆتى نووسيووه، وئەگەر كۆببنەوه بۆ ئەوەى به شتێك زەرەر وزيانت پێ بگەيەنن؛ ئەوا زەرەر و زيانت پێ ناگەيەنن تەنها بەو شته نەبێت كه خودا لە سەرتى نووسيووه، قەڵەمەكانى نووسينى قەدەر هەڵگيراون وپەڕەكانيش وشك بوونەتەوه». ولە ریوایەتێکی تردا هاتووە كه پێغەمبەری خودا -صلى اللە علیە وسلم- بە ئیبن عەباسی فەرموو: «تۆ سنوورەكانى شەرعى خودا بپارێزه؛ ئەوا دەبينيت خودا له پێشتەوه لە گەڵ تۆدا دەبێت، تۆ له كاتى خۆشيدا خودا بناسە وبيپەرسته؛ ئەوا خودايش له كاتى ناڕەحەتى وتەنگانەدا تۆ دەناسێت وڕزگارت دەکات، وبزانه بە ڕاستى ئەوەی كه تووشت نابێت ونايەته ڕێت بۆى نەبووه تووشت ببێت وبێته ڕێت ، وئەوەشى كه تووشت دەبێت ودێته ڕێت؛ ئەوا بۆى نەبووه تووشت نەبێت ونـەیەتە ڕێت، وبزانه بە ڕاستى سەرکەوتن لەگەڵ ئارامگرتندايه، وكرانەوەى دەرگاى خێر وخۆشى لەگەڵ تەنگانەدايه، وخۆشگوزەرانيش لەگەڵ ناڕەحەتيدايە».
صەحیحە - تورموذی گێڕاویەتیەوە

شیکردنەوە

لەم فەرموودە مەزنەدا پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- ڕێنمایی ئەم کوڕە (غوڵامە) دەکات کە ئەویش عبداللەی کوڕی عەباسە -ڕەزای خوایان لێبێت- بە هەندێک ڕێنمایی و وەسیەتی بەنرخ کە باس لەوە دەکات کە فەرمانەکانی خوای گەورە بپارێزێت وخۆی بە دووربگرێت لە نەهی لێکراوەکان لە هەموو حاڵەت وکات وشوێنێکدا، وپێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- بیروباوەڕی ئیبن عەباس ڕاست دەکاتەوە هەر لە منداڵیەوە، هیچ پەروەردگارێک نییە جگە لە الله، وهیچ توانادارێک نییە جگە لە الله، وهیچ کەس کاروباری بوونەوەرەکان ناباتە ڕێوە جگە لە الله، وهیچ کەس وشتێکی ناوەند (واسطة) نییە لە نێوان بەندە وپەروەردگاری لە تەوەکول وداواکردن وپاڕانەوەدا، هیوا تەنها بە خودایە لە کاتی دابەزینی ناخۆشییەکاندا، وتەنها ڕەجا بە ئەو دەکرێت لە کاتی دابەزینی سزاکاندا، وهەروەها پێغەمبەر -صلى اللە علیە وسلم- لە نەفسی ئیبن عەباسدا -ڕەزای خوایان لێبێت- باوەڕبوون بە قەدەری چەسپاند کە هەموو شتێک بە قەدەری خوای گەورە وقەزا وبڕیاری ئەوە لە خێر وشەڕ، وویست وبەجێهێنان لە دەستی مرۆڤەکان نییە بە ئەوەی کە بیانەوێت ئەنجامی بدەن وهیچ شتێک ڕوونادات جگە لەوە نەبێت کە خوای گەورە ئیزنی لە سەری داوە.