بروز رسانی: اى جوان، من به تو جملاتى ياد مى دهم: از (امر و نهى) الله متعال محافظت كن، او نيز از تو محافظت مى كند، از (امر ونهى) الله متعال محافظت كن، او را همراه و يارى رسان خود مى بينى، و اگر درخواست كردى از الله درخواست كن، و اگر طلب كمک كردى، از الله طلب كمک كن.
عن عبد الله بن عباس رضي الله عنهما قال: كنت خلف النبي صلى الله عليه وسلم يوماً فقال يا غلام، إني أعلمك كلمات: «احْفَظِ اللهَ يحفظْك، احفظ الله تَجِدْه تُجَاهَك، إذا سألت فاسأل الله، وإذا اسْتَعَنْتَ فاسْتَعِن بالله، واعلمْ أن الأمةَ لو اجتمعت على أن ينفعوك بشيء لم ينفعوك إلا بشيء قد كتبه الله لك، وإن اجتمعوا على أن يَضرُّوك بشيء لم يَضرُّوك إلا بشيء قد كتبه الله عليك، رفعت الأقلام وجفت الصحف».
وفي رواية: «احفظ الله تَجِدْه أمامك، تَعرَّفْ إلى الله في الرَّخَاء يَعرِفْكَ في الشِّدة، واعلم أنَّ ما أخطأَكَ لم يَكُنْ ليُصِيبَكَ، وما أصَابَكَ لم يَكُنْ لِيُخْطِئَكَ، واعلم أن النصرَ مع الصبرِ، وأن الفرجَ مع الكَرْبِ، وأن مع العُسْرِ يُسْرًا».
[صحيح] - [رواه الترمذي وأحمد بروايتيه]
المزيــد ...
عبدالله بن عباس - رضى الله عنهما - روايت كرده كه: روزى پشت سر پيامبر - صلى الله عليه و سلم - بودم، ايشان فرمودند: "اى جوان، من به تو جملاتى ياد مى دهم: از (امر و نهى) الله متعال محافظت كن، او نيز از تو محافظت مى كند، از (امر و نهى) الله متعال محافظت كن، او را همراه و يارى رسان خود مى بينى، و اگر درخواست كردى از الله درخواست كن، و اگر طلب كمک كردى، از الله طلب كمک كن، و بدان اگر همه ى امت جمع شوند تا نفعى به تو برسانند، نمى توانند نفعى به تو برسانند مگر به چيزى كه الله متعال را براى تو نوشته باشد، قلم ها برداشته شده اند، و نوشته ها به اتمام رسيده است". و در روايت ديگرى آمده: "از (امر و نهى) الله متعال محافظت كن، او را جلو خود (همراه و يارى رسان) خواهى ديد، در زمان خوشى ها الله را (با عبادت كردن) فراموش نكن، او نيز در ناخوشى ها تو را فراموش نخواهد كرد، و بدان هر آنچه كه دچار آن نشده اى، هرگز دچار آن نمى شدى، و هر آنچه كه دچار آن شده اى قطعاً دچار آن مى شدى، و بدان كه پيروى همراه با صبر است، و گشايش همراه با سختى هاست، و اينكه همراه با سختى ها آسانيست".
[صحیح است] - [به روایت ترمذی - به روایت احمد]
در اين حديث بزرگ پيامبر - صلى الله عليه و سلم - خطاب به اين جوان كه ابن عباس - رضى الله عنه - مى باشد، وصيت هاى با ارزشى كه مضمون آنها محافظت از اوامر و نواهى الله متعال در كليه ى حالت ها و اوقات اوست ايراد كرده اند، و اينكه پيامبر - صلى الله عليه و سلم - عقيده او را در جوانى تصحيح كرده است كه خالقى غير از الله وجود ندارد، و توانايى غير از الله وجود ندارد، و تدبيرگر امورى همراه با الله وجود ندارد، و واسطه اى بين بندگان و بين پروردگارشان در زمينه ى توكل و درخواست كردن وجود ندارد، الله سبحانه و تعالى در هنگام مصيبت ها اميد بندگان است، و اوست سبحانه و تعالى در هنگام نزول عقاب جاى اميدوارى است، و پيامبر - صلى الله عليه و سلم - در نفس ابن عباس - رضى الله عنه - ايمان داشتن به قضاء و قدر الهى را بنيان نهاده است، و اينكه هر چيزى از خير و شر وابسته به قضاء و قدر الله سبحانه و تعالى است، و انسان ها اجراى هر آنچه را كه مى خواهند، در دست ندارند، و هيچ چيزى اجراء نمى شود مگر با اجازه ی الله سبحانه و تعالى.
از نکات این حدیث
- جايز بودن سوار كردن كس ديگرى بر روى چهارپايان، اگر توانايى آن را داشته باشند.
- اينكه معلم به شاگردان قبل آموزش يادآورى كند كه مى خواهد به آنان آموزش دهد، تا اينكه نفس آنان را برای یادگیری مشتاق كند و معلومات را بپذيرند.
- نرم رفتارى پيامبر - صلى الله عليه و سلم - با كسى كه پايين تر از خود اوست، به طوری که فرمودند: "يَا غُلام إني أُعَلِمُكَ كَلِماتٍ"، اى جوان، من جملاتى به تو ياد مى دهم.
- فضيلت ابن عباس - رضى الله عنهما -، به طوری که پيامبر - صلى الله عليه و سلم - با وجود عُمر كم شان، او را شايسته ى اين وصيت ها دانستند.
- مجازات وپاداش احياناً از جنس عمل می باشد.
- دستور به اعتماد بر الله متعال، و تنها توكل كردن بر او، و اوست بهترين تكيه گاه.
- ناتوانى كليه ى مخلوقات، و نيازمنديشان به الله - عزَّ وجل -.
- آگاه كردن در مورد اينكه اين دنيا دستخوش مصيبت هاست، پس سزاوار آنست بر اين مصيبت ها شكيبا بود.
- راضى بودن به قضا و قدر.
- هر كسى الله را فراموش كرد - يعنى: دين الله را فراموش كرد - الله متعال نيز او را فراموش مى كند و از او محافظت نخواهد كرد.
- هر كسى از (امر و نهى) الله - عزَّ وجل - را محافظت كرد، او را به سوى آنچه كه خير است هدايت و راهنمایى مى كند.
- مژده ى بزرگى براى انسان دارد كه اگر دچار سختى شد، پس منتظر آسانى باشد.
- خرسندى بندگان در هنگام دچار شدن مصيبت ها و از دست دادن آنچه كه دوست دارند، در يكى از دو معناى قول: "وَاعْلَم أن مَا أَصَابَكَ لَمْ يَكُن لِيُخطِئكَ، وَمَا أخطأَكَ لَمْ يَكُن لِيصيبَك"، يعنى: "و بدان هر آنچه كه دچار آن نشده اى، هرگز دچار آن نمى شدى، و هر آنچه كه دچار آن شده اى قطعاً دچار آن مى شدى"، زيرا جمله ى اول: دلالت بر خرسندى در هنگام دچار شدن مصيبت ها را دارد، و جمله ى دوم: دلالت بر خرسندى در هنگام از دست دادن دوست داشتنى ها را دارد.
طبقه‌بندی‌ها
بیشتر
- بروز رسانی: بزرگى پاداش بستگى به بزرگى امتحان و آزمايش دارد، و اگر الله متعال قومى را دوست داشته باشد آنها را امتحان مى كند؛ پس هر كسى خشنود بود، الله متعال از او خشنود مى شود، و هر كسى خشمگين بود الله متعال از او خشمگين مى شود.
- بروز رسانی: يكى از روزها در حالى كه ما نزد رسول الله - صلى الله عليه و سلم - نشسته بوديم كه ناگهان مردى با لباس بسيار سفيد، و موهاى بسيار سياه بر ما وارد شد، اما نه نشانه هاى سفر بر روى او ديده مى شد، و نه هیچکدام از ما آن را نمى شناخت.
- بروز رسانی: اى بندگانم، من ظلم را بر نفس خويش حرام كرده ام و آن را هم در بين شما حرام كرده ام، پس به همديگر ظلم نكنيد، اى بندگانم، همه شما گمراه هستيد مگر من كسى را هدايت دهم، پس از من طلب هدايت كنيد تا شما را هدايت دهم.
- بروز رسانی: همانا الله متعال به ستمگر مهلت مى دهد، اما هنگامى كه او را مؤاخذه كرد، هرگز رهايش نمى كند.
- بروز رسانی: كَتَبَ اللهُ مَقَادِيرَ الْخَلَائِقِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِخَمْسِينَ أَلْفَ سَنَةٍ
- بروز رسانی: زن و مرد مؤمن همواره در جان و مال و فرزند خويش مورد آزمايش قرار می گيرند تا آن که الله متعال را در حالی ملاقات می کنند که هيچ خطا و گناهی بر آنها نيست.
- بروز رسانی: اولین چیزی که الله متعال آفرید، قلم بود؛ پس به قلم گفت: بنویس؛ قلم گفت: پروردگارا، چه بنویسم؟ الله متعال فرمود: مقادیر همه چیز را تا روز قیامت بنویس.